1959 Musul Ayaklanması Nedir?
1959 Musul Ayaklanması Nedir?, 1959 Musul Ayaklanması Nerededir?, 1959 Musul Ayaklanması Hakkında Bilgi?, 1959 Musul Ayaklanması Analizi? 1959 Musul Ayaklanması ilgili 1959 Musul Ayaklanması ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. 1959 Musul Ayaklanması ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. 1959 Musul Ayaklanması Ne Anlama Gelir 1959 Musul Ayaklanması Anlamı 1959 Musul Ayaklanması Nedir 1959 Musul Ayaklanması Ne Anlam Taşır 1959 Musul Ayaklanması Neye İşarettir 1959 Musul Ayaklanması Tabiri 1959 Musul Ayaklanması Yorumu
1959 Musul Ayaklanması Kelimesi
Lütfen 1959 Musul Ayaklanması Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. 1959 Musul Ayaklanması İlgili Sözlük Kelimeler Listesi 1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı? 1959 Musul Ayaklanması Ne Demek? ,1959 Musul Ayaklanması Ne Demektir? 1959 Musul Ayaklanması Ne Demektir? 1959 Musul Ayaklanması Analizi? , 1959 Musul Ayaklanması Anlamı Nedir?,1959 Musul Ayaklanması Ne Demektir? , 1959 Musul Ayaklanması Açıklaması Nedir? ,1959 Musul Ayaklanması Cevabı Nedir?,1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı?,1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Nedir? ,1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Ne demek?,1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
1959 Musul Ayaklanması Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Nedir? 1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Ne demek? , 1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
1959 Musul Ayaklanması Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! 1959 Musul Ayaklanması - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
1959 Musul Ayaklanması
1959 Musul Ayaklanması Nedir? 1959 Musul Ayaklanması Ne demek? , 1959 Musul Ayaklanması Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı? 1959 Musul Ayaklanması Ne Demek? 1959 Musul Ayaklanması Ne Demektir? ,1959 Musul Ayaklanması Analizi? 1959 Musul Ayaklanması Anlamı Nedir? 1959 Musul Ayaklanması Ne Demektir?, 1959 Musul Ayaklanması Açıklaması Nedir? , 1959 Musul Ayaklanması Cevabı Nedir? , 1959 Musul Ayaklanması Kelimesinin Anlamı?
1959 Musul Ayaklanması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap Soğuk Savaşı'nın parçası ve 14 Temmuz Devrimi'nin sonrası | |||||||
Darbe lideri Albay Abdülvehhab eş-Şavaf | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Sovyetler Birliği |
Mısır[1][2][3] | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Abdülkerim Kasım(Irak Başbakanı) Kamil Kazancı (ölü) (Yürüyüşçü komünistlerin lideri) |
Albay Abdülvehhab eş-Şavaf (ölü) (Irak Ordusu Musul Garnizon Komutanı) Şeyh Ahmed Acil (ölü) (Şammar Kabilesinin Lideri) Cemal Abdünnasır (Birleşik Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı) | ||||||
Kayıplar | |||||||
2426[4] |
1959 Musul Ayaklanması, o zamanki Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı devirmek ve daha sonra Irak Cumhuriyeti'ni Birleşik Arap Cumhuriyeti ile birleştirecek bir Arap milliyetçi hükûmeti kurmak isteyen Musul'daki Arap milliyetçilerinin bir darbe girişimiydi. Darbenin başarısız olmasının ardından, kaosu siyasi ve kişisel hesapları halletmek için kullanmaya çalışan çeşitli gruplar arasında günlerdir şiddetli sokak savaşlarına sahne olan Musul'da asayiş ve düzen bozuldu.
Kasım'ın görev süresi boyunca, Irak'ın Cemal Abdünnasır liderliğindeki Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne katılıp katılmaması konusunda çok fazla tartışma vardı. Ürdün Haşimi Krallığı, Kasım'ın Irak'taki tüm kraliyet ailesini ve Başbakan Nuri es-Said'i öldürmesinin ardından Arap Federasyonu'nu feshetti.
Kasım'in Irak Komünist Partisi ile artan bağları, Kuzey Irak şehri Musul'da askerî birliklerden sorumlu Arap milliyetçilerinin önderlik ettiği bir isyana yol açtı. Potansiyel bir darbe planlayan herhangi bir kişiyi korkutmak amacıyla Kasım, 6 Mart 1959'da Musul'da komünist destekli Barış Partizanları mitingini teşvik etmişti. Yaklaşık 250.000 Barış Partizanı ve komünist, 6 Mart'ta Musul sokaklarını doldurdu ve miting barışçıl bir şekilde geçmesine rağmen, 7 Mart'a kadar komünistler ve milliyetçiler arasında çatışmalar çıktı. Bu, sonraki günlerde yerel bir iç savaşa dönüştü.
Kasım'ın muhalefeti durdurma girişimi bir dereceye kadar başarılı oldu. Irak Ordusu Musul Garnizonunun 40 yaşındaki tıknaz Arap milliyetçisi Komutanı Albay Abdülvehhab Şavaf, komünistlerin güç gösterisinden rahatsızdı. Komünist Parti'nin Halk Direnişi Milisleri ile yerel Nasırcılar arasında bir Nasır lokantasının yakılmasıyla sonuçlanan çatışmalarının ardından Şavaf, emri altındaki askerleri düzeni sağlamak için kullanma izni istemek için Bağdat'ı aradı.[5]
Şavaf'a Bağdat'tan belirsiz bir yanıt verildi. Böylece Şavaf, 7 Mart'ta bir darbe denemeye ve gerçekleştirmeye karar verdi. Şavaf, bu çabasında esas olarak önde gelen Arap Sünni ailelerden gelen ve Kasım'in Irak Komünist Partisi ile artan ilişkisine karşı çıkan diğer hoşnutsuz Hür Subaylar tarafından desteklendi.[6] Şavaf, komutası altındaki Beşinci Tugaya, liderleri idam edilen tanınmış bir Bağdat avukatı ve politikacısı Kamil Kazancı da dahil olmak üzere Komünist Barış Partizanlarının 300 üyesini toplamasını emretti.[5]
Şavaf, diğer kuzey Irak Ordusu komutanlarını darbe girişimine katılmaya ikna etmek için haber gönderdi. Irak Petrol Şirketi'nden bir İngiliz teknisyeni ve taşınabilir radyo vericisini kaçırdı ve Iraklıları Kasım'a karşı ayaklanmaya teşvik etmek için kullanmaya çalıştığı Radyo Musul'u devraldı. Şavaf ayrıca, binlercesi daha sonra desteklerini göstermek için Musul'a giden Şammar da dahil olmak üzere, sempatik yerel aşiret üyelerine haber gönderdi.[5]
8 Mart sabahı Şavaf iki Fury'yi hava bombardımanı için Bağdat'a gönderdi. Uçak mürettebatına Bağdat Radyosunun merkezini bombalama emri verilmişti. Uçakların çok az hasar verdiği baskın başarısızlıkla sonuçlandı. Başkenti bombalayan iki pilottan biri tutuklandı. Biri tutuklandı, diğeri Suriye'ye kaçmaya çalıştı ama Irak topraklarına inerek intihar etti, adı Saib Sabri es-Safi'ydi.[7] Buna karşılık Kasım, Musul'un yukarısındaki bir kayalıkta bulunan Şavaf'ın karargahına saldırmaları için dört adet Irak Hava Kuvvetleri uçağı gönderdi. Karargâha yapılan saldırıda altı ya da yedi subay öldü ve Şavaf yaralandı. Şavaf kendisini bandajlarken, darbenin başarısız olduğuna inanan çavuşlarından biri tarafından öldürüldü.[5]
Şavaf ölmüş olsa da şiddet henüz bitmemişti. Musul kısa süre sonra komünistler ve Arap milliyetçilerinin yanı sıra isyancı ve sadık askerler arasında bir hesaplaşma sahnesi haline geldi. Şavaf'ın ölümünden önce darbeyi desteklemeye çağırdığı bedevi aşiret üyeleri de yağmacılık yapmış, Musul'daki şiddet kimileri tarafından özel hesapları kapatmak için bir örtü olarak kullanılmıştır. Şavaf'ın cesedi, bir arabaya atılıp Bağdat'a götürülmeden önce dövüldü ve Musul sokaklarında sürüklendi.[5]
Hükûmet yanlısı üç Kürt aşireti Musul'a girdi ve uzun zamandır Şammar'ın Şavaf çevresinde toplanmış muhalifleri olan Arap Şammar aşiret üyeleriyle savaştı. Şemmarların şefi Şeyh Ahmed Acil, arabasında Kürt milisler tarafından görüldü ve şoförüyle birlikte öldürüldü ve ikisi de daha sonra Dicle üzerindeki bir köprüden çıplak olarak asıldı.[5] Dördüncü gün hükûmet birlikleri düzen getirmeye, yolları temizlemeye ve lamba direklerine asılmış çıplak ve parçalanmış cesetleri kaldırmaya başladı. Toplam ölü sayısı yaklaşık olarak 500 kişi şeklinde tahmin edildi.[5]
Aynı dönemde IKP üyeleri Basra'da "gerici" olduğu iddia edilen kişilere şiddetle saldırdılar.[8]
İsyan ordu tarafından bastırılsa da Kasım'in konumunu etkileyecek bir takım olumsuz etkileri oldu. Birincisi, komünistlerin gücünü artırdı. İkincisi, (14 Temmuz Devrimi'nden bu yana istikrarlı bir şekilde büyüyen) Baas Partisinin fikirlerini teşvik etti. Baas Partisi, komünizmin saran dalgasını durdurmanın tek yolunun Kasım'a suikast düzenlemek olduğuna inanıyordu.
Kasım'ın kabinesinin 16 üyesinden 12'si Baas Partisi üyesiydi. Ancak parti, Kasım'ın Cemal Abdünnasır'ın Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne katılmayı reddetmesi nedeniyle Kasım'in aleyhine döndü.[9] Hükûmet içindeki konumunu güçlendirmek için Kasım, herhangi bir pan-Arabizm kavramına karşı olan Irak Komünist Partisi ile bir ittifak kurdu.[10] O yılın sonlarında, Baas Partisi liderliği Kasım'a suikast düzenlemeyi planlıyordu. Saddam Hüseyin operasyonun önde gelen üyelerindendi. O zamanlar Baas Partisi, güçlü bir hükûmet karşıtı savaş makinesi olmaktan çok ideolojik bir deneydi. Üyelerinin çoğunluğu ya eğitimli meslek saihpleri ya da öğrencilerdi.[11] Tarihçi Con Coughlin'e göre Saddam'ın seçimi "pek de şaşırtıcı değildi". Kasım'a suikast yapma fikri Nasır'a ait olabilir ve operasyona katılanlardan bazılarının o zamanlar BAC'nin bir parçası olan Şam'da eğitim aldığına dair spekülasyonlar var. Ancak, "Nasır'ı doğrudan komploya dahil etmek için hiçbir kanıt üretilmedi."[12]
Suikastçılar 7 Ekim 1959'da Kasım'i er-Raşid Caddesi'nde pusuya düşürmeyi planladılar: bir adam arabanın arkasında oturanları, geri kalanı öndekileri öldürecekti. Pusu sırasında Saddam'ın vaktinden önce ateş etmeye başladığı ve bu da tüm operasyonun düzenini bozduğu iddia edilir. Kasım'ın şoförü öldürüldü ve Kasım kolundan ve omzundan vuruldu. Suikastçılar onu öldürdüklerine inandılar ve hızla karargahlarına geri çekildiler, ancak Kasım hayatta kaldı.[13]
Komünizmin artan etkisi 1959 boyunca hissedildi. Musul İsyanı'nın ardından silahlı kuvvetlerde komünist destekli bir tasfiye gerçekleştirildi. Irak kabinesi, birkaç komünist sempatizanın kabinede yer almasıyla radikal sola doğru kaymaya başladı. Kasım, Irak'ı 24 Mart'ta Bağdat Paktı'ndan çıkardığı ve daha sonra kapsamlı ekonomik anlaşmalar da dahil olmak üzere SSCB ile daha yakın ilişkiler geliştirdiği için Irak'ın dış politikası bu komünist etkiyi yansıtmaya başladı.[14] Ancak komünist başarılar, konumlarını genişletme girişimlerini teşvik etti. Komünistler Musul'daki başarılarını Kerkük'te de benzer bir şekilde tekrarlamaya çalıştılar. 14 Temmuz için bir miting düzenlendi. Bu miting muhafazakar unsurları sindirmek için tasarlandı. Bunun yerine, yaygın kan dökülmesine neden oldu.[15] Sonuç olarak Kasım, komünistlerle ilişkilerini soğuttu ve bu, Irak hükûmeti üzerindeki etkilerinin (hiçbir şekilde tam olarak kesilmemesine rağmen) azalmasının sinyalini verdi.[kaynak belirtilmeli]
Kasım ve destekçileri, BAC'yi isyancıları desteklemekle suçladı[5] ayaklanma, BAC basınının Kasım'i Arap milliyetçiliği fikirlerini satmakla suçlamasıyla devam eden Irak-BAC propaganda savaşının[16] yoğunlaşmasıyla sonuçlandı. Kasım ve Kahire arasındaki anlaşmazlıklar, BAC'nin Arap milliyetçiliğinin tek sesi olmayı başaramadığı gerçeğini de vurguladı ve BAC, birçok Iraklı'nın Kahire'nin liderliğini tanımaya isteksiz olduğunu kabul etmek zorunda kaldı ve böylece Nasır'ın gücünün sınırlarını diğer Arap hükûmetlerine ifşa etti.[17]
Darbe girişimi, kısmen Arap milliyetçiliği hissi ve Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne katılma arzusu tarafından yönlendirilmiş olsa da BAC'nin darbeye katılımının tam kapsamı büyük ölçüde belirsizdi. Şavaf, darbe girişiminin gelişimi sırasında BAC ile yakın temasta kaldı, bazıları Bağdat'taki BAC büyükelçisinin BAC ve isyancılar arasında bir aracı olarak hareket ettiğini iddia etti. Ayrıca Musul Radyosunun sınırın Suriye tarafından yayın yapıyor olabileceğini gösteren kanıtlar da var.[18]