Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Aralık 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Arapça: الحزب السوري القومي الاجتماعي Arapça: Al-Ḥizb Al-Sūrī Al-Qawmī Al-'Ijtimā'ī
Kısaltma	SSMP
Genel sekreter	Faris es-Saad
Kurucu	Antun Sadi
Kuruluş tarihi	16 Kasım 1932
Merkez	Şam (Suriye) Beyrut (Lübnan)
Gazete(ler)	Al-Binaa
Silahlı kol	Kasırga Kartalları
Üyelik (2016)	100,000
İdeoloji	Sol milliyetçilik[1] Suriye milliyetçiliği[2] Suriye kurtarımcılığı[3] Korporatizm Sekülerizm Antisiyonizm Antisemitizm (İddia)[4] Faşizm (iddia edildi, resmi olarak reddedildi)[1][5] Tarihsel: Antikomünizm[6] Ekonomik milliyetçilik[7][sayfa belirt]
Siyasi pozisyon	Sol[8][9] Tarihi: Senkretik
Ulusal üyelik	Ulusal İlerici Cephe (Suriye) 8 Mart İttifakı (Lübnan)
Resmî renkler	Siyah,      kırmızı and      beyaz
Suriye Halk Meclisi	3 / 250
Lübnan Temsilciler Meclisi	3 / 128
İnternet sitesi
ssnp.com
Parti bayrağı
Suriye

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi (kısalt. SSMP; Arapça: الحزب السوري القومي الاجتماعي, romanize: Al-Ḥizb Al-Sūrī Al-Qawmī Al-'Ijtimā'ī; Fransızca: Parti social nationaliste syrien veya Parti populaire syrien) Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin'de faaliyet gösteren Suriye milliyetçisi bir partidir. Bugünkü Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Ürdün, Filistin, İsrail, Kıbrıs, Sina, Hatay ve Kilikya dahil olmak üzere, Bereketli Hilal'i kapsayan, coğrafi sınırlara sahip bir Büyük Suriye ulus devletinin kurulmasını savunur. Aynı zamanda, örneğin Güney Amerika'da, Suriye ve Lübnan diasporasında da aktif olmuştur.^[10]

2016 itibarıyla 100.000'den fazla üyesiyle,^[11] iktidardaki Arap Sosyalist Baas Partisi'nden sonra Suriye'deki en büyük ikinci yasal siyasi gruptur.^[12] Lübnan'da, 80 yılı aşkın bir süredir ülkenin siyasi tarihinde büyük bir laik ve oldukça organize elit bir parti olmuştur.

1932'de^[13] Beyrut'ta Fransız sömürgeciliğine düşman bir sömürgecilik karşıtı ve ulusal kurtuluş örgütü olarak kurulan parti, Lübnan siyasetinde önemli bir rol oynadı ve 1949 ile 1961'deki başarısız darbe girişimlerine katıldı. 1982'de İsrail'in Lübnan'ı işgaline ve ardından 2000'e kadar Güney Lübnan'ı işgaline karşı direnişte aktifken, Suriye irredantizmine inandığı için Lübnan'daki Suriye varlığını sürekli olarak destekliyordu.

Suriye'de, SSMP 1950'lerin başında büyük bir senkretik sağcı siyasi güç haline gelmişti, ancak 1955-56'da tamamen bastırıldı. Parti, örgütlü kalmaya devam etti ve 1990'ların sonunda aralarındaki ideolojik farklılıklara rağmen Filistin Kurtuluş Örgütü ve Lübnan Komünist Partisi ile ittifak kurdu. SSMP, 2005 yılında Suriye'de yasallaştırıldı ve Baas Partisi liderliğindeki Ulusal İlerici Cephe'ye katılarak sola kaydı. 2012'den 6 Mayıs 2014'e kadar ^[14][15] parti, Değişim ve Özgürlük için Halk Cephesi'nin bir parçasıydı.^[16]

Suriye İç Savaşı sırasında parti, partinin silahlı kolu olan Kasırga Kartalları'nın yaklaşık 12.000 savaşçısının Suriye muhalefetine ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı Suriye Silahlı Kuvvetleri birlikte savaşarak Suriye'de daha belirgin hale geldi.^[17]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken Suriye milliyetçileri[değiştir | kaynağı değiştir]

On dokuzuncu yüzyılın ortalarında Butrus el-Bustani, reforme edilmiş bir Osmanlı İmparatorluğu'nda barındırılması gereken doğal bir Suriye ulusunun varlığını öne süren ilk kişilerden biriydi.^[18] Arap Edebiyatı Rönesansı ile Fransız Devrimi'nden^[19] etkilenen ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Jön Türkler ve İkinci Meşrutiyet Dönemi'ne sebep olan sürünen ekonomik marjinalleşmesini^[20] tersine çevirmek için dini özgürlüğe sahip bir anayasal monarşi getirme girişimi olan Tanzimat reformlarını şekillendirmek isteyen Nahda'ya aitti.

El-Bustani'nin etkili bir takipçisi, 1893'te Beyrut'ta rahip olarak atanan Belçikalı Cizvit tarihçi Henri Lammens'ti. Kendisi Büyük Suriye'nin eski zamanlardan beri Arap Yarımadası, Mısır, Levanten koridoru ve Toros Dağları dahil olmak üzere Bereketli Hilal içindeki tüm halkları kapsadığını iddia etti.^[21]

Buna, büyük ölçüde Avrupa romantik milliyetçiliğine benzeyen, Osmanlı geçmişini sarsacak ve birçok kişinin yeniden medeniyetin beşiği olarak görmeye başladığı şeyi modern dünyanın ön sahnesine itecek, Levant'a bir Ulusal Uyanış'ın gelişini idealleştiren son derece idealist bir yurtseverliğin yükselişi de eşlik etti. Bu yönüyle Suriye milliyetçiliğine ve vatanseverliğine olan inancını dile getirmeye başlayan Halil Cibran'ın eserleri merkezdedir. Cibran'ın da dediği gibi,

"Sana inanıyorum ve kaderine inanıyorum. Bu yeni uygarlığa katkıda bulunduğunuza inanıyorum. [. . . ] İyi vatandaşlar olmanın sizde olduğuna inanıyorum. Ve iyi bir vatandaş olmak nedir? [. . . ] New York ve Washington, Chicago ve San Francisco'nun kulelerinin önünde durup kalplerinizde şunu söylemektir: "Ben, inşa edilmiş Şam ve Biblos, Tire ve Sidon ve Antakya'nın soyundan geliyorum ve inşa etmek için buradayım, seninle ve bir iradeyle." ^[22]

Sömürgecilik, Siyonizm ve mezhepçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu bölüm herhangi bir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek bu bölüm geliştirilmesine yardımcı olunuz. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. (Kasım 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

1920'lerin sonu ve 1930'ların başı, aynı zamanda, Suriye milliyetçiliğinin ayrı bir ideoloji olarak ortaya çıkmasına büyük ölçüde katkıda bulunan bir kültürel ve siyasi coşkunluk dönemiydi. 1920'de Fransız ordusu, Meyselun Muharebesi'nde Suriye Ulusal Kongresi tarafından "tüm Suriye'nin Kralı" ilan edilen Haşimi Kralı Faysal'ı ve ilk Suriye Arap Krallığı'nı devirdi. İngilizler ve Fransızlar, bölgeyi daha sonra Sykes-Picot Anlaşması olarak bilinen ve Levant boyunca sömürge yönetimleri kuran, etki alanlarına ayırdılar.

Büyük Suriye İsyanı 1925'te vahşice bastırılırken, geleneksel toprak sahipleri ve ileri gelenlerden oluşan küçük bir klik, Suriye ve Lübnan için yeni kurulan Fransız Mandası yönetimi etrafında birleşti. Büyük Lübnan, Cebel-i Lübnan Sancağı'nın kalıntıları üzerinde, sınırları keyfi olarak çizilmiş ve büyük ölçüde Hristiyan Marunilerin egemen olduğu bir devlet yapısıyla, seçkinleri tarihsel olarak Fransızlara karşı iyi niyetli olan ve Fransız Sömürge İmparatorluğu'nu güvence altına alacak bir topluluk olarak kuruldu. Filistin'e Yahudi göçü endişe verici bir hızla artıyordu. Filistin kıyılarına, ister Filistin Arapları, ister geleneksel yerel Yahudi halk olsun, yerel halkla (Revizyonist Siyonizm) ya da (Marksist ve İşçi Siyonizmi) benzerlikleri ile çok az ilgisi olan siyonist göçmenleri getiriyordu. Bazı Filistinli toprak sahipleri, köylülüğün ulusal özlemlerini ve kötü durumunu pek dikkate almadan topraklarını Yahudi Ulusal Fonu'na satarken sınıf gerilimleri keskinleşti. Balfour Deklarasyonu kamuoyuna duyurulduğunda, Levant'ta bölgenin koloni sınırları boyunca parsellenmesine ilişkin korkular, birçok kişinin zihninde, Levant'ta geleneksel mezhepsel bölünmeleri aşacak ortak eylem ihtiyacına işaret etti. Benzer şekilde, birçok kişi tarafından 20. yüzyılın başlarındaki Levant'ın sosyoekonomik koşullarına pek uymayan yabancı bir ideoloji olarak algılanan komünizm, özellikle Filistin'e yerleşen birçok siyonist göçmenin Sovyetler Birliği'nden gelmesi nedeniyle şüpheyle karşılandı.

Birçok Suriyeli ve Lübnanlı genç, bu olayları, o zamana kadar Osmanlı İmparatorluğu içinde Bilad'üş-Şam olarak adlandırılan tek bir ekonomik ve sosyal varlık olan Levant'ın dini, etnik ve sınıfsal çizgilerinin parçalanacağı kötü bir geleceğin alametleri olarak gördü. Geleneksel seçkinler halktan uzaklaştıkça ve yavaş yavaş Fransız Yüksek Komiserliği'nin iyi niyetini aradıkça ve Fransız Mandası'nın uygulandığı baskı göz önüne alındığında, 1920'lerin sonlarında gizli topluluklar gelişti. Benzer şekilde, pek çok insan her bir hizbin bir diğeriyle karşı karşıya gelip sömürge yönetiminden başka birisine yaramayan, ister Lübnan'daki Hristiyanlık yanlısı ayrılıkçılık olsun, isterse Suriye'deki İslamcı unsurların radikalizmi olsun, mezhepçiliğin bölge halkı üzerinde yarattığı yıkıcı etkiyi görmeye başlayıp dinin siyasete karışmasını kınamaya başladılar. Böylece bölgenin parçalanmasına, siyonizme ve sömürgeciliğe karşı anti-kolonyalizm, Kurtuluş Savaşı ve Ulusal Uyanış yoluyla aynı anda savaşacak ve komünizmi kontrol altında tutacak bir siyasi ideolojinin ortaya çıkması için yol çizildi. Aynı zamanda, Arap Dünyası'nın tamamının birleştirilmesini savunan ve örtük İslami milliyetçi imalar taşıyan Arap milliyetçi akımından açık bir ayrılmayı temsil ediyordu. Bu ideoloji, gevşek bir şekilde Bereketli Hilal olarak adlandırılan bölgeyi tanımlayan doğal coğrafi sınırlara dayanan romantikleştirilmiş, laik Büyük Suriye'nin ideolojisi olacaktı. Antun Sadi'nin öne sürdüğü bu ideoloji tam ifadesini Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi'nin kuruluşuyla birlikte buldu.

Kuruluş ve ilk yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

SSMP, 1919'dan 1930'a kadar Güney Amerika'da yaşayan Rum Ortodoks bir aileden Lübnanlı bir gazeteci ve öğretim görevlisi olan Antun Sadi tarafından kuruldu ^{[1] :43} Sadi, Kasım 1932'de Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi'nin ilk çekirdeğini gizlice kurdu. Parti varlığının ilk üç yılı boyunca yer altında faaliyet gösterdi ve 1933'te Beyrut Amerikan Üniversitesi'nde dağıtılan ve partinin ideolojisini geliştiren aylık Al-Majalla dergisini yayınlamaya başladı. 1936'da partinin sömürgeciliğe olan açık düşmanlığı, Fransız yetkililerin partiyi yasaklamasına ve Sadi'yi gizli bir parti kurduğu için altı ay hapse atmasına yol açtı, ancak Alman ve İtalyan faşist hareketleriyle temas halinde olma suçlaması, Almanların herhangi bir ilişki iddiasını reddetmesinden sonra düştü. Sadi hapishanede kaldığı süre boyunca SSMP'nin ideolojisini ortaya koymak için Milletlerin Yaratılışı'nı yazdı. O sırada Parti, Ulusal Blok da dahil olmak üzere diğer milliyetçi ve yurtsever güçlerle saflara katıldı ve Manda'nın devrilmesi için gizlice militanlaşmaya başladı. Bununla birlikte, SSMP ve Ulusal Blok arasındaki ittifak uzun sürmedi: Ulusal Blok, Fransızlara karşı fiili militan faaliyetlerde bulunmaktan kaçındı ve bunun yerine Yüksek Komiser ile işbirliği yapmaya karar verdi. Birçok SSMP üyesi, kurucularının Hristiyan olması nedeniyle UB'nin kendileriyle işbirliği yapmayı reddettiğini de hissetti.^[23]

Sadi, 1938'de tekrar Brezilya'ya ve ardından Arjantin'e göç etti, ancak ülkenin 1943'te Fransızlardan bağımsızlığını kazanmasının ardından 1947'de Lübnan'a geri döndü. Arjantin'e giderken İtalya ve Berlin'i ziyaret etti ve bu da Fransızların SSMP'nin Mihver ile ilişkileri olabileceğine dair şüphelerini artırdı. 1939'da kısa bir süre sonra Lübnan'a döndüğünde, kendisini Almanlarla komplo kurmakla suçlayan Fransız yetkililer tarafından sorgulandı. Hiçbir işbirliği kanıtı bulunmadığında suçlama düştü ve bundan sonra Sadi, şiddetle karşı çıktığı Fransız yönetiminin bile Alman veya İtalyan yönetiminden daha iyi olacağını ilan etti. Daha sonra Arjantin'e giden Sadi, SSMP gazetesinin Arjantin şubesinin Nazi Almanyası'na ve Mihver devletlerine açık desteğini dile getirdiğini öğrendi ve bu da Sadi'nin genel yayın yönetmenine uzun bir mektup göndermesine neden oldu: "SSMP Nasyonal Sosyalist bir parti değildir ve Müttefikler veya Mihverler karşısında hiçbir tavır alınmamalıdır." ^[24] O zamana kadar, SSMP katlanarak büyümüştü ve birincil ideolojik rakibi olan, bir eczacı ve sporcu olan Pierre Cemayel tarafından 1936 Berlin Olimpiyatları'ndan döndükten sonra kurulan İspanyol Falanjizm özentisi bir parti olan Ketaib Partisi ile birçok kez çatışmıştı. İlk günlerinde şiddetle anti-komünist olan - daha sonraları bu konumu değişecekti - SSMP, aynı zamanda Suriye-Lübnan Komünist Partisi ile de çatıştı, SLKP, SSMP'yi Nazi sempatisiyle suçladı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Ketaib, Lübnan'ı ilk olarak 1916'da Sykes-Picot anlaşmasıyla ve daha sonra Fransız idari bölümünün Büyük Lübnan dahil altı devlete bölünmesiyle ana hatları çizilen sınırları kontrol eden bir ulus devlet olarak tanımlıyordu. Ketaib, ulus ile kilise arasındaki güçlü bir bağın yanı sıra düpedüz sosyal aşırı muhafazakarlığı benimsemişti. SSMP, yeni kurulan devletleri özetleyen sınırların sömürgecilikten kaynaklanan hayali olduğu ve hiçbir tarihi ve sosyal gerçekliği yansıtmadığı gerekçesiyle bu ulusal iddiaları reddetmiştir.Parti, Sad, tarafından tanımlanan Büyük Suriye'nin, açıkça tanımlanmış bir coğrafya ve her türlü mezhepçilikten uzak ortak bir tarihi, sosyal ve kültürel gelişim yolu ile birbirine bağlı Mezopotamya ve Bereketli Hilal'in tarihi insanlarını kapsayan ulusal ideali temsil ettiğini iddia etti.^{[25] [birincil olmayan kaynak gerekli]}

Parti, büyük toprak sahipleri ve feodal beyler de dahil olmak üzere Suriye ve Lübnan'daki geleneksel ileri gelen sınıfa karşı radikal bir tavır aldı. ;şçi sınıfının ve köylülüğün din ve mezhepçilikten uzak, sosyalist esinli üretim ekonomisi temelli bir toplumda kurtuluşu çağrısında bulundu. SSMP ayrıca Fransa tarafından keyfi olarak Türkiye'ye verilmiş olan İskenderun geri alınması çağrısında bulundu. 1948'de Arap-İsrail Savaşları'nın başlamasıyla birlikte Sadi, "Düşmanla mücadelemiz sınırlar için değil, varoluş için bir mücadeledir" diyerek partinin Anti-Siyonist duruşunu radikalleştirdi ve birçok Lübnanlı ve Suriyeli ordu subayının zaten parti üyesi olmasına rağmen, parti üyelerini Arap Kurtuluş Ordusu'nda savaşmaya çağırdı.^{[kaynak belirtilmeli]}

1947'de Sadi'nin dönüşüne karşı savaşan ve ülkenin antisiyonist hareketinin başına geçmek için mücadele eden Lübnan Komünist Partisi, Paylaşım Planı'nı kabul ettiğini açıkladı. Çileden çıkan ve giderek daha partizan olan SSMP üyeleri bir komünist karargahını yaktı.Komünist Parti'nin Sovyetler Birliği'nden gelen emirler üzerine ani dönüşünden sonra komünistler kaçarken, SSMP'nin safları yükseldi.^{[kaynak belirtilmeli]}

Araplar 1948'de savaşı kaybettiğinde, Sadi Parti'yi tamamen çatışmacı bir duruşa itti: Arabizmi tamamen retorik bir hile olarak gördü, Arap liderlerin beceriksizliğini ve ikiyüzlülüğünü kınadı ve İsrail Devleti'nin kurulmasının ve Filistinlilerin sınır dışı edilmesinin bu beceriksizliğin doğrudan sonucu olduğunu iddia etti.^[26]

4 Temmuz 1949'da, İsrail devletinin kuruluşunun ilanı ile 1948 Filistinli göçünden (Nekba) bir yıl sonra ve Ketaib destekli Lübnan hükümeti tarafından gerçekleştirilen bir dizi saldırıya yanıt olarak, SSMP ilk devrim girişiminde bulundu.^[27] Hükümet güçlerinden gelen şiddetli bir bastırmanın ardından Sadi, desteğini almak amacıyla Hüsnü Zaim ile görüşmek üzere Şam'a gitti. İngiliz İstihbaratı ve Mossad'ın himayesinde Kral Faruk, Riyad el Sulh ve Hüsnü Zaim tarafından Antun Sadi'nin ortadan kaldırılması için bir karar alındı. Sonuç olarak Zaim, Sadi'yi 8 Temmuz 1949'da idam ettiren Lübnanlı yetkililere teslim etti. Sadi'nin duruşması bir siyasi suçluya verilen en kısa ve en gizli duruşmaydı.^[28]

Lübnan'da SSMP[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüzleşmeden konaklamaya[değiştir | kaynağı değiştir]

Sadi idam edildikten ve üst düzey liderleri tutuklandıktan sonra parti, Arap milliyetçisi isyancılara karşı Batı yanlısı cumhurbaşkanı Camille Chamoun'un yanında yer aldığı 1958 yılına kadar yeraltında kaldı.^[29] Bu, Parti'nin Suriye'de sol eğilimli bir Baas Partisi ordu subayı olan Adnan el-Maliki'ye suikast planlamakla suçlanmasından ve parti üyelerinin Beyrut'a kaçmasından hemen sonra meydana geldi. Parti o sırada Sovyetler Birliği'ni hâlâ hor görüyordu ve Suriye Milliyetçiliğine olan bağlılığını korurken, Nasır'ın Arap Milliyetçisi akımına karşı çıkıyordu. Gerçekten de, Büyük Suriye'nin Arap dili, Arap ve İslam kültürü üzerine kurulu Arap Milliyetçiliği inancına dahil edilmesi fikri, Suriye sosyal ve antropolojik tarihselciliğine, yani Bereketli Hilal'i karakterize eden ve onu Arap Yarımadası veya Kuzey Afrika'dan ayıran ulusal ve sosyal birlik sürecine olan derin inancını koruyan SSMP tarafından tiksinçlikle karşılandı.^{[kaynak belirtilmeli]}

1961 darbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1961'in son gününde, Lübnan ordusundaki bölük komutanları olan iki SSMP üyesi, yaklaşık 200 sivil SSMP üyesi tarafından da destek alarak Fuad Şehab'a karşı başarısız bir yıldırım darbesi girişimine öncülük etti.^[27][30] Akademik literatürde darbe, partinin ideolojik şiddet tercihinden ("oy pusulası yerine mermi"), Lübnan devletinden dışlanma konusundaki hayal kırıklığından ve Fuad Şehab'ın yönetimine yönelik hem siyasi hem de askeri eleştiriden kaynaklandığı açıklandı.

Darbe girişimi yeni bir yasaklama ve liderlerinin çoğunun hapsedilmesiyle sonuçlandı.^[31] Partinin bilinen aktivistlerinin çoğu, 1969'daki genel affa kadar hapiste veya sürgünde kaldı.^[30] 1969'da parti yeniden Arap milliyetçiliğine yöneldi.^[29]

Lübnan İç Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi
Bağlı gruplar	Lübnan Ulusal Hareketi (LUH), Lübnan Ulusal Direniş Cephesi (LUDC)
Lider(ler)	İnam Raad, Abdullah Sadi, İsham el-Mahayri
Merkez(ler)	Hamra Caddesi (Beyrut), Amyun, (Şimal) Dur eş-Şuyeir (Lübnan Dağı)
Etkin bölgeler	bütün Lübnan
Durum	Aktif
Büyüklük	10,000 savaşçı
Müttefikler	Lübnan Ulusal Direniş Cephesi FKÖ Lübnan Komünist Partisi Lübnan Komünist Aksiyon Örgütü Lübnan Ulusal Hareketi FHKC İlerici Sosyalist Partisi Suriye Arap Ordusu Hizbullah Emel Hareketi El-Murabitoyn
Rakip(ler)	Lübnan Kuvvetleri Kaplan Milisleri Ketaib Partisi Sedir Muhafızları İsrail Savunma Kuvvetleri Güney Lübnan Ordusu Islami Birleşme Hareketi Gelecek Hareketi
Çatışma(lar)	Lübnan İç Savaşı (1975-1990)

1975'te Lübnan İç Savaşı'nın patlak vermesiyle SSMP, Falanjistlere ve onların Lübnan Cephesi müttefiklerine karşı Lübnan Ulusal Hareketi (LUH) ile ittifak yapan bir askeri birlik kurdu. SSMP, Lübnan İç Savaşı'nı, Suriye ulusunun İsrail'e karşı bir kurtuluş savaşından uzakta, küçük devletlere bölünmesinin kaçınılmaz sonucu olarak gördü. 1970'lerin ortalarında, parti içinde "Filistinli fraksiyonlara yakın reformist bir kol ile Şam'a daha meyilli bir başka kol" arasında gerilimler vardı; 1978'de bu iki kol yeniden birleşti.^[29]

1982 Lübnan Savaşı'nda İsrail karşıtı güçlerin yenilgisinden sonra, SSMP İsrail işgaline direnmek için yeniden bir araya gelen bir dizi örgüte katıldı, buna parti üyesi Halid Elvan tarafından Batı Beyrut'taki bir Wimpy Cafe'de iki İsrail askerinin öldürülmesi de dahildir. ABD Federal Soruşturma Bürosu, Beyrut'u kuşatan İsrailliler tarafından desteklenen Lübnan'ın yeni seçilen cumhurbaşkanı Beşir Cemil'in 1982'de öldürülmesinden SSMP'yi sorumlu tutuyor.^[32] Bir SSMP üyesi olan Habib Şartuni suikasttan tutuklandı ve sonunda 2017'de suçlu bulundu.^[33]

Parti 1983'te Lübnan Ulusal Kurtuluş Cephesine katıldı. 1985 yılında, partinin bir üyesi Sana'a Mehaidli , Güney Lübnan'ın Jezzin kentinde bir İsrail askeri konvoyunun yanında bomba yüklü bir araç patlattı. İki İsrail askerini öldürdü ve bilinen ilk kadın intihar bombacılarından biri oldu.^[34]

İç Savaş'tan sonra[değiştir | kaynağı değiştir]

Lübnan'daki SSMP, Suriye'nin Lübnan'ı işgalini geniş ölçüde destekledi ve işgalin ardından Suriye yanlısı partilerle (8 Mart İttifakı dahil) ittifak kurdu.

SSMP Lübnan'da bir dizi genel seçime katılarak 1992'de altı sandalye kazandı, ancak sonraki seçimlerde hem 2005 hem de 2009'da iki sandalye kazanarak bir düşüş gördü. SSMP, Lübnan'daki 2008 ihtilafında silahlı adamların bir SSMP ofisine saldırmasıyla kendisine yer buldu.^{[35][36][37][38][39]}

Esad Hardan iki dönem parti lideriydi. 2021 itibarıyla, Hardan dahil iki parti üyesi milletvekili olurken, üçüncü bir milletvekili Albert Mansur SSMP'ye bağlı ancak üye değil.^[29] Hardan'ın yerine 2020'de Rabih Banat geçti, ancak partide Suriye hükümetine ve 8 Mart İttifakı'na daha yakın olan Hardan'ın takipçileri ile Saad Hariri yönetimine daha yakın olan Banat'ın takipçileri arasında büyüyen bir bölünme yaşandı.

Suriye'de SSMP[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye'de, SSMP ülkenin 1946'daki bağımsızlığını takip eden yıllarda önemli bir etkiye sahip bir konuma geldi ve 1954'te demokrasinin restorasyonunun hemen ardından önemli bir siyasi güç oldu. Dönemin diğer ana ideolojik partileri olan Suriye Komünist Partisi ve radikal pan-Arap Arap Sosyalist Baas Partisi'nin şiddetli bir rakibiydi. Nisan 1955'te Suriye ordusunda çok popüler bir şahsiyet olan Baasçı subay Albay Adnan el-Maliki, bir parti üyesi tarafından öldürüldü. Bu, Komünistlere ve Baasçılara ana ideolojik rakiplerini ortadan kaldırma fırsatı verdi. Onların ve güvenlik güçlerindeki müttefiklerinin baskısı altında SSMP, Suriye'de siyasi bir güç olarak fiilen ortadan kaldırıldı.

SSMP'nin Lübnan İç Savaşı sırasında ve Hizbullah'ın ^[17] yakın bir müttefiki haline geldiği Lübnan siyasetindeki duruşu, Suriye'nin duruşuyla da tutarlıydı ve bu, parti ile Suriye hükümeti arasında bir yakınlaşmayı kolaylaştırdı. Hafız Esad'ın cumhurbaşkanlığı döneminde partiye giderek daha fazla hoşgörü gösterildi. 2000 yılında oğlu Beşşar'ın başa geçmesinden sonra da bu süreç devam etti. 2001 yılında, resmi olarak yasaklanmış olmasına rağmen, partinin Baas liderliğindeki Ulusal İlerici Cephe koalisyonu üyesi yasal partilerin toplantılarına gözlemci olarak katılmasına izin verildi. 2005 baharında parti, "sınırlı bir siyasi faaliyet biçimine izin verme girişimi" olarak tanımlanan şekilde Suriye'de yasallaştırıldı.

Zamanla, SSMP ve Suriye Baas rejimi, düşmanlıktan müttefikliğe uzanan tarihsel ilişkilerinde dramatik bir dönüş yaşadı. Süreç, partinin Hafız Esad'ın Suriye'nin Lübnan üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırma ve FKÖ gibi bölgesel hedeflerinin SSMP'nin Büyük Suriye'yi^[40] kurma hedefiyle tutarlı olduğunu, SSMP'nin Lübnan'da bir Suriye vekili olarak hareket ettiğini hesaba katmasıyla başladı.İttifak, Suriye İç Savaşı sırasında güçlendi.

22 Nisan 2007'de Suriye Halk Meclisi seçimlerinde parti, parlamentodaki 250 seçimden 3'ünü kazandı. 2015'te gazeteci Terry Glavin, "Fakat Baas rejiminin 2012'deki düzmece ulusal seçimleri sırasında kısa ve dostane bir fetret dönemi dışında SSMP, 2005'ten beri Esad'ın iktidar koalisyonunun bir üyesiydi" diye yazdı.^[41] Suriye lideri Ali Haydar,^[5] 2012'den beri Ulusal Uzlaşma İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı olarak Şam hükümetinde Baas partisi üyesi olmayan iki bakandan biridir.

Suriye'deki önemli SSMP politikacıları arasında İssam el Mahayri, Joseph Sweid, Büşra Massuh ve İssam Bağdi yer almaktadır.

Suriye İç Savaşı'ndaki rolü[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye devrimi ve iç savaş, (özellikle Hristiyan ve Şii azınlık grupları arasında) gücünü yeniden kazanarak ve yeni bir amaç edinerek "SSMP'nin yeni bir boyut kazanması için bir fırsattı".^[29] Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma aşamasında, SSMP hükümeti desteklemek için karşı gösterilere katıldı.^[42] Savaş patlak verdiğinde, Suriye hükümeti silah ve eğitim sağlayarak karşılık verdi.^[17] Bu arada, SSMP yetkilileri isyancı militanların hedefi haline geldiler, kaçırıldılar ve öldürüldüler. Suriye'deki siyasi SSMP bürosu başkanı Beşar el-Yazigi, partinin hem devam eden Suriye İç Savaşı hem de Irak Savaşı ile ilgili olarak bu ülkeleri - ve nihayetinde Lübnan'ı - etnik ve mezhepsel hatlar boyunca bölerek "muhalefetin keskin mezhep ayrılıkları yaratmaya ve Suriye toplumunu parçalamaya çalıştığını" belirtti.

2016 itibarıyla, Suriye'deki SSMP savaşçılarının sayısının tahminleri 6.000 ilE 8.000 arasında değişmektedir.^[17] Parti, "daha fazla Suriyeli kayıt oldukça grubun toplam savaş gücü içindeki oranlarının istikrarlı bir şekilde azaldığını" iddia etse de, Lübnanlı savaşçılar da saflarına dahil olmaktadır. Şubat 2014 itibarıyla, SSMP savaşçıları öncelikle Humus ve Şam valiliklerinde konuşlandırıldı ve Süveyda'daki Suriye Ordusu dışındaki en zorlu askeri güç oldukları söylendi.^[42] SSMP savaşçıları, Sadad, Ma'loula veya el-Karyatayn gibi muharebelere katıldı.^[43] 2016'da parti yetkilileri, "Suriye'de etkili bir savaş gücü olarak şöhret kazandıkları" iddiasıyla üyeliğinin savaşın başlangıcından bu yana "binlerce kişiyle" arttığını söyledi.

Parti, Suriye'nin resmi siyasi sisteminde daha büyük bir rol üstlendi: 2016 parlamento seçimleri için 30 aday çıkardı ve 7 sandalye kazandı.^[17]

Ürdün'de SSMP[değiştir | kaynağı değiştir]

1966'da Kral Hüseyin, güvenlik servislerini Ürdün'deki SSMP'yi ortadan kaldırmak için harekete geçirdi. Parti Filistin halkı arasında aktifti.^[30]

2013 yılında partinin takipçileri "Ürdün'deki Suriye Sosyal Milliyetçileri Hareketi"ni kurdu.^[44][45]

İdeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Akademisyenler ve analistler, SSMP'nin ideolojisinin nasıl tanımlanması gerektiğini tartışmaktalar. Birçok batılı bilim insanı, ideolojik ve örgütsel benzerliklerini Avrupa faşizmine ve dışsal sembollerini Alman Nazizmininkilerle örtüştürdü, ancak bu eleştiriler parti tarafından kabul edilmedi.^[46][47][48] Batılı gazetecilerin güncel yazarları da partiyi faşist olarak tanımlıyor.

Terry Glavin, "kendi stilize edilmiş gamalı haçını giydiğini [ve] Deutschland, Deutschland Uber Alles melodisinde bir marş söylediğini" yazdı.^[41] Bellingcat ise partiyi "aşırı sağla uluslararası bağları olan kuduz anti-Semitik, faşist bir örgüt" olarak adlandırdı.^[5] Diğer kaynaklar daha az kesindir. Örneğin, L'Orient-Le Jour, Sadi'nin ulusal vizyonunun kişinin ırkından ziyade coğrafi çevresine ait olmaya dayandığını yazmaktadır. Destekçileri, partinin ambleminin Nazizm'i öğrenmeden çok önce Sadi'nin seçtiğinde ısrar etmektedir.^[29]

Sadi, faşizm suçlamalarının farkındaydı ve 1 Haziran 1935 tarihli konuşmasında bunlara şu yanıtı verdi:

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisinin sistemi Hitlerci ya da faşist bir sistem değil, salt Suriye sistemidir. Kârsız taklitlere değil, halkımızın özelliklerinden biri olan temel özgünlüğe dayanır.

— Antun Sadi, Haziran 1935.^[1][49]

Tarihçi Stanley G. Payne'e göre, savaşlar arası Arap milliyetçiliği, 1939'daki kahverengi gömlek hareketine benzer en az yedi Arap milliyetçi gömlek hareketinin yaratılmasıyla, Avrupa faşizminden etkilendi ve en çok etkilenenler SSMP, Irak Futawa gençlik hareketi ve Genç Mısır hareketiydi. Bu üç hareket, bölgesel olarak yayılmacı olma - SSMP'nin Suriye'nin tam kontrolünü istemesi - kendi halklarının üstünlüğüne inanma (Sadi'nin "farklı ve doğal olarak üstün" bir Suriye ırkını teorileştirmesiyle), "rasyonalist olmamak, anti-entelektüel ve son derece duygusal olma" ve "askeri erdemleri, gücü [vurgulamak] ve fedakarlığı [vurgulamak]" gibi özellikleri paylaşacaktır. Ayrıca Payne'e göre, tüm bu hareketler Avrupa faşizminden güçlü bir etki aldı ve İtalyan ile Alman faşizmini övdü, ancak "[hiçbir zaman] tam olarak gelişmiş faşist hareketler olmadılar ve hiçbiri Avrupa faşizminin tüm özelliklerini yeniden üretemedi"; Arap milliyetçiliği üzerindeki etkileri ise 1945'ten sonra da uzun süre devam etti. Ayrıca, Sadi'nin üstün ırkı saf değil, Suriye tarihindeki tüm ırkların bir karışımıydı. SSMP, "seferberlik için çok az yapısı olan [bir] elit grup" olacaktır.^[50]

Milliyetçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Suriye, doğal Suriye[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat ayının başından Mayıs 1936'nın başına kadar hapisteyken Sadi, Lübnan'daki Fransız yetkililerin gizli örgütü keşfetmesinden, liderini ve yardımcılarını tutuklamadan üç ay önce yazmaya başladığı Ulusların Yaratılışı'nı tamamladı. Sadi kitabında, güneyde Süveyş Kanalı'na kadar uzanan tüm tarihi Suriye'yi kapsayan ve modern Suriye, Filistin, İsrail, Lübnan, Ürdün, Kuveyt ve Irak'ı kapsayan bir anayurtta bir Suriye ulusunun varlığına olan inancını formüle etti. Suriye milletinin içinde geliştiği tarihi çevrenin sınırları, kuzeydoğuda Toroslar ve kuzeybatıda Zagros Dağları'ndan Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz'e kadar uzanan, genellikle Suriye'ye atfedilen kapsamın çok ötesine geçmiştir. Güneyde Sina Yarımadası'na ve Akabe Körfezi'ne, batıda Kıbrıs Adası da dahil olmak üzere Akdeniz'den, doğuda Arap çölünün kemerine ve Basra Körfezi'ne kadar uzanır.^{[25][üçüncül kaynak gerekli]} Sadi'ye göre, bu bölge aynı zamanda Suriye Bereketli Hilali olarak da adlandırılıyor ve Kıbrıs Adası da onun yıldızıdır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Büyük Suriye, sömürgeci güçler tarafından keyfi olarak parçalanmadan önce Mezopotamya'daki Bilad'üş-Şam havzasına karşılık gelir. Sadi'ye göre coğrafi faktörler, birlik süreci ve dolayısıyla bir ulusun kurulması için parametrelerin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Avcı-toplayıcıdan yerleşik tarıma kadar olan insanın evrim sürecinin, özel mülkiyetin ve sınıf sisteminin yaratılmasına yol açan en önemli faktörlerden biri olduğuna inanıyordu. Sadi, sınıf sisteminin ticaret, ticaretin gelişmesinde ve zenginliğin yaratılmasında oynadığı rolün altını çizdi ve onu Sami halklarının, yani kıyı Fenikelilerinin bir özelliği olarak nitelendirdi. Ayrıca, Karl Marx ile de paylaştığı bir görüş olarak ekonomik üretim tarzları ile kültürel normların ve değerlerin oluşturulması arasındaki bağlantıyı vurguladı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Bununla birlikte Sadi, ekonomik üretim tarzları kültürü yaratabilse de, kültürün zamanla kendine ait bir yaşam kazandığına ve sonunda kendilerini canlı bir organizma olarak tanıyan insanların da yerleşik ve kalıcı hale geldiğine inanıyordu. Ulusun çıkarlarına hizmet etmede devletin ve siyasal yasamanın meşru kaynağı olarak ulusal demokrasinin önemi buradan gelir. Parti, milletin temel dayanağının etnik bağ değil, toprak veya coğrafi bölge olduğu fikrini benimser. Belirli bir arazinin doğal çevresi ve coğrafi özellikleri, sonunda sosyo-ekonomik bir aşamadan bir diğerine geçişine izin veren veya izin vermeyen şeydir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Dolayısıyla bu doğal coğrafi faktörler, insanın varlığını, inançlarını, alışkanlıklarını ve değer sistemlerini kurduğu toplumsal çerçeveyi yaratır. Sadi'nin etnik milliyetçiliklere yönelik eleştirisi, onu bir coğrafi milliyetçilik çerçevesi, "doğal vatan" fikri geliştirmeye yöneltti. Bu modeli Bereketli Hilal örneğine uyguladığında vardığı sonuç açıktı: Akdeniz'in doğusunda yer alan havzanın doğal coğrafi faktörleri, onun medeniyetlerin beşiği olmasını sağlayan şeydi. İnsanlık tarihi ve onu birleştirmeye çalışan hareketler boyunca, etnik, dini, kültürel asimilasyon ve karıştırma yoluyla yüksek bir kültür ve medeniyet kurmasına izin veren ve onu tüm emperyalist güçlerin imrendiği ödül haline getiren şeydi. Sadi, tüm etnik-dinsel grupların kendilerini Hristiyanlık öncesi dönem imparatorlukları olan Babil, Asur, Hitit ve Aram krallarının, daha sonra da İslam imparatorluklarının torunları olarak görmelerini savundu.^[30] SSMP, Büyük Suriye'nin, açıkça tanımlanmış coğrafi sınırlarıyla Suriye halkının doğal evi olduğunu, ancak halkının Osmanlı işgali, sömürgecilik ve mezhepçilik nedeniyle bir kimlik bunalımından muzdarip olduğunu iddia etti. Sadi, Suriye ulusunun rönesansının ulusal dayanışmanın güçlendirilmesi, sömürgeciliğe karşı direniş ve laikliğin benimsenmesi sayesinde bu "yozlaşmış" güçlerin tasfiyesiyle kaçınılmaz olarak bağlantılı olduğunu iddia etti.^{[kaynak belirtilmeli]}

Sadi'nin, kendisi aslında bir ırk karışımı olan sözde Suriye "ırksal birliğine" dönüş yoluyla ülkenin etnik ve dini toplulukları arasındaki "uyum" vizyonunda, ne İslam ne de pan-Arabizm önemliydi ve bu nedenle din de önemli değildi.^[30] Sadi'nin ulus kavramı, etnik köken, ırk, dil veya dine dayanmaktan ziyade, belirli bir coğrafyada yüzyıllar boyunca insanlar arasındaki tarihsel somut etkileşimlerle şekillendi. Bu aynı zamanda Arapların tek bir ulus oluşturamayacakları, ancak birçok ulusun Arap olarak adlandırılabileceği sonucuna varmasına neden oldu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Suriye halkı[değiştir | kaynağı değiştir]

SSMP'nin Büyük Suriye ideali, Arap milliyetçiliği ve İslami imalardan açık bir şekilde ayrılması ve parti liderinin “Suriye halkı” olarak tanımladığı, Büyük Suriye'nin doğal vatanı olmasıyla ayrılmaz bağı nedeniyle mevcut tüm milliyetçi hareketler için bir sorun teşkil ediyordu . Suriye halkı kavramı, SSMP'nin temel taşıdır ve partiye göre, kültürü ve sosyo-ekonomik koşulları, doğal çevre ile kendi etkileşiminin doğrudan bir sonucu olan Bereketli Hilal'de yaşayan insanlar olarak tanımlanmaktadır.

Partinin kurucusuna göre Suriye halkı, çok heterojen bir geçmişe sahip, kültürel ve sosyo-ekonomik bir insan topluluğudur. Ancak Levanten havzasında zamanla sosyal karışması ve asimilasyonu, yüksek yerleşik bir uygarlığın ortaya çıkmasına ve bu halkın Doğal Suriye'nin tamamına yayılmasına izin verdi. Bir milletin etnik, ırksal ve dini anlayışlarından açık bir şekilde ayrılan Suriye halkı, "göçler ve evlilikler tarafından oluşturulan bir ırklar karışımıdır", sosyal hayatı ve bütünlüğü içinde geliştiği çevre ve coğrafya tarafından şekillendirilmiş ve belirlenmiştir. Bu nedenle, SSMP ırksal milliyetçilik kavramlarını reddeder, Sadi'nin kendisi Milletlerin Yaratılışı'nın açılış bölümlerinde Avrupa ırksal doktrinleriyle alay etmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Romantik milliyetçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin ve kurucusunun azınlık ayrılıkçılığına ve etnik olarak ayrı anavatanlar talep eden hareketlere karşı tutumu açık bir düşmanlıktı. Sadi ayrıca, dini güdümlü tüm siyasi hareketlere veya kilise (veya cami) ile devlet arasındaki ayrımı gerektirmeyen hareketlere de düşmandı. Böylece Vehhabiliği ve İslamcılığı "çöle dönüş" ve Bereketli Hilal'in yüksek uygarlığıyla hiçbir ortak yanı olmayan "Arap kabilelerinin kuru ideolojisi" olarak nitelendirdi. Güney Suriye'ye (Filistin) gelen Yahudi göçmenler ve Yahudi toplulukları, "yabancı olmaları ve ırksal bağlılıkları", asimile olma isteksizlikleri ve Filistin'de etnik olarak Yahudi devleti yaratma konusundaki aktif isteklilikleri nedeniyle eleştirildi. Sadi, Yahudileri asimile edilmeye uygunsuz ve isteksiz bir topluluk olarak gördü ve Yahudiliğin bir ulus-devlet için mihenk taşı olabileceği fikrini eleştirdi. SSMP için Yahudiler, Müslümanların ve Hristiyanların bir ulus oluşturmadıklarına benzer bir anlamda, heterojen bir halk karışımı oldukları için bir ulus teşkil etmezler. Benzer şekilde Kürtler, komüniterlikleri ve kuzeyde bir Kürt devleti kurma eğilimleri nedeniyle saldırıya uğradılar. Arap-İsrail çatışmasıyla ilgili olarak, parti, kuruluşundan bu yana, Filistin'de laik ve demokratik bir devletin çatışmaya tek uygun çözüm olduğu inancını korurken, katı bir anti-Siyonist duruş da benimsemiştir. Suriye halkının toplumsal uyumu ve yeni gelenleri, azınlıkları ve göçleri uygun şekilde asimile etme yeteneği, ilerlemesi ve hayatta kalması için esastır ve Suriye anavatanı içinde etnik, dini veya ırksal ayrılıkçılığı öne sürmeye çalışan herhangi bir hareket, düpedüz düşmanlıkla karşılanmalıdır. Partiye göre bu tehditlerin cevabı Suriye halkının yeniden doğuşunda yani Rönesans'ta yatıyor.^{[kaynak belirtilmeli]}

Rönesans[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye halkı, yukarıda ana hatlarıyla belirtildiği gibi Sadi'ye göre, tarihsel olarak aşiret aşamasından yerleşik tarım aşamasına, özel mülkiyet ve sosyal sınıfların kurulmasına doğru hareket eden ilk insanlar arasındadır. Bu ilk geçiş, Suriye halkının katlanarak gelişmesine ve antik dünyanın zanaatlarının çoğunda üstün olmasına izin verdi. Sadi ve parti, yeni bir geçişin, modern çağa geçişin olması gerektiği inancını benimsedi ve bunun iki ön koşulu olması gerekliydi: Suriye halkının seküler birliği ve rönesansı. Suriye halkının birliği, öncelikle din adamlarının devlet işlerine karışmasının engellenmesini ve kilise-cami ile devlet arasında tam bir ayrımın yasalaştırılmasını ifade eder. Bu, kaçınılmaz olarak Suriye halkının birliğini ve toplumsal bütünlüğünü yeniden kazanmasını sağlayacaktır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Partinin ikinci görevi, parti liderinin eski rejimi yıkacak dinamik bir girişim olarak tanımladığı Rönesans'a doğru çalışmaktır. Sadi'nin izini ilk Suriyelilerin -Süryaniler, Fenikeliler ve diğerleri - yaratıcılığına dayandırdığı Rönesans ideali, Suriye halkının bilim ve zanaat üzerindeki ustalığında yatar ve onu Ulusların Yaratılışı'nda överken, dini kaderciliğin eskimiş kavramlarına saldırır. Zanaat ve kendi kaderi üzerindeki hakimiyetini yeniden kazanmak için Sadi, geleceğin Suriye toplumunun temel taşları olarak entelektüellik, eğitim ve bilgi arayışı ihtiyacının altını çiziyor ve bu kavramı ünlü alıntısında özetliyor: "Toplum bilgidir ve bilgi güçtür".^{[kaynak belirtilmeli]}

Sosyal milliyetçilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Rönesans, romantikleştirilmiş bir manevi, entelektüel ve vatanseverlik kavramı olarak vurgulanırken; SSMP, Sadi henüz bu fikri tamamen geliştirmemiş olmasına rağmen, Rönesans başladığında Suriye halkının kendisini nasıl örgütlemesi gerektiğine ilişkin basit ama anlaşılır bir doktrin geliştirdi. Sadi tarafından geliştirilen sosyal-milliyetçi model, "1949 Birinci Sosyal Milliyetçi Devrimi Bildirisi"nde yansıtılmaktadır.

Bu ilkelerden ilki, feodalizmin ve partinin, eğitim düzeylerinin her yerde muhafaza edilmesi ve Filistin'in kaybına aracı olmak da dahil olmak üzere, "ülkenin geldiği ıssız durumdan" sorumlu gördüğü geleneksel eşraf ve toprak sahiplerinin egemenliğinin ortadan kaldırılmasıdır. İkinci ilke ise "kapitalist tiranlığa karşı çıkmaktır". SSMP, özel mülkiyetin gerekliliğine inanmasına rağmen, işçi haklarını savunmayı ve bu hakları güvence altına alan bir çerçeve oluşturmayı devredilemez bir hak olarak ilan etti. Bu, zorunlu eğitim, evrensel sağlık hizmeti, hammadde üretimi gibi ekonominin hayati alanlarının millileştirilmesi ve ekonomik yön verebilecek güçlü bir merkezi devlet kurma ihtiyacıyla birleşiyor. Belirtilen üçüncü ilke komünizmle mücadeledir. Bununla birlikte, SSMP ideolojisinin güçlü bir şekilde telaffuz edilen milliyetçi özellikleri, akademisyenlerin^[kim?] sosyal milliyetçiliği ulusal sendikalizmin ayırt edici bir türü olarak yorumlamalarına izin vereceğinden, bu bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kurtuluş savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin tarihi boyunca belki de en çarpıcı özelliklerinden biri, üyelerinin kurtuluş savaşı nosyonuna hararetli ve neredeyse mistik bir bağlılık göstermesidir.^{[kaynak belirtilmeli]} Parti üyelerinin çoğu tarihsel olarak askeri, gerilla ve suikast operasyonları yürütmüştür.^{[kaynak belirtilmeli]} Sadi'nin kendisi yaşam ve ölüm konusunda çok devrimci bir görüşe sahipti, oysa Rönesans ve "Yeni Nesil" fedakarlık olmadan gün ışığını göremezdi: "yaşamı seviyoruz çünkü özgürlüğü seviyoruz ve hayata giden bir yol olduğunda ölümü seviyoruz ", Sadi'nin SSMP'nin saygı duyduğu birkaç alıntısı arasındadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

1932'deki kuruluşundan bu yana, SSMP, Suriye halkının düşmanı olarak gördüğü ve "karanlığın güçleri" olarak adlandırdığı kişilere karşı doğrudan eylem ve şiddeti benimsemiş, kurucusu ise partiyi "Hayatın Oğulları" (Abna el-Hayat) olarak adlandırmıştır. Düşmanlar: sömürgecilik ve özellikle Suriye ve Lübnan'daki Fransız sömürgeciliği, feodal toprak sahibi ve önemli sınıf, hain veya yozlaşmış olarak kabul ettiği politikacılar, Filistin'deki siyonist yerleşim, Lübnan'da Hristiyan ayrılıkçılığı, Suriye'deki İslami köktencilik şeklinde bir listedir. Bu listeye komünistler de eklenebilir, ancak bu son ekleme her ikisi de LUDC saflarına katılacağı için yıllar içinde değişecektir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Sadi, 1949'da Lübnan hükümetine karşı "Birinci Rönesans Devrimi"ni ilan etti. Başarısız olan devrim, Lübnan ve Suriye güvenlik güçleriyle felaketle sonuçlanan silahlı bir çatışmayı ve 8 Temmuz'da Antun Sadi'nin Lübnan makamları tarafından infaz edilmesine sebep oldu. Çok geçmeden parti üyeleri, Sadi'nin ölüm cezasına çarptırılmasında etkili olan Lübnan Başbakanı Riyad el-Sulh'a suikast düzenledi. Saldırganlar yakalanmamak için intihar ettiler. Saldırganlardan biri hayatta kalıp hastanede uyandığında yaralarını yırtarak ve yataktan düşerek intihar girişimini tamamladı. Sadi'yi yargılayan başsavcının suikastı da bir parti eylemcisi tarafından gerçekleştirildi. Parti üyelerinin, Sadi'yi yakalayıp Lübnan makamlarına teslim eden Suriye diktatörü Hüsnü Zaim'in suikastıne de karıştığına inanılıyor.^[51]

1982'de parti üyesi Habib el-Şartuni, İsrail'in 1982'deki Lübnan işgalinde ülkeye ihanet ettiği düşünülen Lübnan Devlet Başkanı Beşir Cemil'e suikast düzenledi.^[29] Parti aynı zamanda Lübnan'daki İsrail varlığına karşı, güpegündüz Beyrut'ta konuşlanmış İsrailli subaylara karşı Lübnan'ın kurtuluşu için genelleştirilmiş silahlı mücadelenin başlangıcını tetikleyen bir askeri operasyon da dahil olmak üzere birçok operasyon gerçekleştirdi. İlk kadın intihar bombacısı olarak bilinen parti üyesi Sana'a Mehaidli, Güney Lübnan'da bir İsrail konvoyu ile birlikte arabasında kendini patlattı.^[52] Parti, İsrail işgaline karşı savaşmak için Komünistler, FKÖ, Arap milliyetçileri ve diğer gruplarla ittifak kurdu - bkz. Lübnan Ulusal Hareketi / Lübnan Ulusal Direniş Cephesi.

Bugün partinin askeri kanadı Suriye İç Savaşı'nda Suriye Arap Ordusu ile birlikte Özgür Suriye Ordusu ve IŞİD'e karşı savaşıyor. Gazeteci Terry Glavin, 2015'te "intihar bombacılığı ve suikast alışkanlığını cömertçe şımarttığını" ve "patronu Beşşar Esad için çoğunlukla Humus civarında ve Şam'ın banliyölerinde ölüm mangaları yönettiğini" yazdı.^[41]

Laiklik[değiştir | kaynağı değiştir]

SSMP'nin ideolojisi tamamen seküler bir milliyetçilik biçimiydi; gerçekten de, din ve siyasetin tamamen ayrılmasını, ekonomik ve sosyal reformun yanı sıra gerçek ulusal birliğin iki temel koşulundan biri olarak ortaya koydu.^[53]

Parti formu[değiştir | kaynağı değiştir]

SSMP hiyerarşik bir yapı ve güçlü bir liderle örgütlendi.^[53]

İkonografi ve sembolizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Amblem ve bayrak[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin amblemi kasırgadır (Arapça Zawba'a, زوبعة). Beyrut Amerikan Üniversitesi'ndeki SSMP öğrencileri tarafından, parti hala gizliyken ve Fransız makamları 1936'da partiyi ortaya çıkarmadan önce tasarlandı. Sadi, kasırganın eski Suriye eserlerine kazınmış olarak bulunduğunu ve örneğin Sümer sanatından bilindiğini belirtti. SSMP ambleminin İslami hilal ve Hristiyan haçının bir birleşimi olduğu söyleniyor.^[54][55] Parti bayrağı, siyah bir arka plan üzerinde beyaz bir disk içinde Zawba'a adı verilen kırmızı bir kasırgaya sahiptir. Her kol, partinin misyonunun dört erdeminden birini sembolize eder: özgürlük, görev, disiplin ve güç.^{[1] :45} SSMP'ye göre siyah renk, Osmanlı yönetiminin, sömürgeciliğin, mezhepsel bölünmenin, ulusal bölünmenin ve geri kalmışlığın Karanlık Çağlarını sembolize eder. Zawba'a'nın, Karanlık Çağları temizlemek ve uluslarının gençleşmesini ve rönesansını ateşlemek için bir kasırga gibi özgürlük, görev, disiplin ve güç yoluyla Müslümanlar ve Hristiyanlar olarak birbirine bağlanmış SSMP şehitlerinin kanını temsil ettiği iddia ediliyor. Eleştirmenler ve birçok akademisyen, sembolün Nazi gamalı haçından ^{[46][47][48][56][57][58]} sonra modellendiğini iddia ediyor.^[17]

Eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

İdeolojik eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

Arap milliyetçisi düşünür Satı el-Husri, Sadi'nin Arap milliyetçiliğini "yanlış temsil ettiğini", yanlış bir şekilde onu Arap'ın Bedevi imajıyla ve Müslüman mezhepçiliğiyle ilişkilendirdiğini düşündü. Filistinli tarihçi Mahir Şerif, Sadi'nin teorisini Suriye'nin dini çeşitliliğine bir yanıt olarak görüyor ve daha sonra Suriye ulusu vizyonunu, dini çeşitliliğiyle de dikkat çeken bir ülke olan Irak'ı da içerecek şekilde genişletmesine, bunun bir başka kanıtı olarak işaret ediyor.^[59] Parti ayrıca "dini ve siyasi kaygılar" nedeniyle Lübnan'ın ayrı varlığının şimdilik gerekli olduğunu kabul etti.^[53]

1945'ten itibaren parti, Suriye birliğini Suriye liderliğindeki bir Arap birliğine doğru potansiyel bir ilk adım olarak görerek Arap milliyetçiliği konusunda daha nüanslı bir duruş benimsedi.^[53]

Akademik eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lübnanlı tarihçi Kamal Salibi, hem Suriye'de hem de Lübnan'da büyük bir azınlık olarak Rum Ortodoks topluluğunun konumuna işaret ederek, "pan-Suriyecilik kavramının Arapcılık kavramından daha anlamlı olduğu"na işaret ederek ve Lübnan'daki Maruni hakimiyetine olan ortak kızgınlıklarından da dolayı biraz zıt bir yorum yapıyor. Salibi'ye göre,

Sadi, dindaşları arasında hazır bir takipçi buldu. Onun laik pan-Suriyecilik fikri birçok Dürzi ve Şii için çekici olduğunu kanıtladı; hem Lübnancılıktan hem de Araplıktan hoşlanmayan bazı Maruniler de dahil olmak üzere Rum Ortodoksları dışındaki Hristiyanlara ve ayrıca laikliğe yüksek bir değer biçen ve hangi din veya mezhepten olursa olsun Suriyeli kardeşleriyle başka yerlerdeki diğer Sünni veya Müslüman Araplardan çok daha fazla ortak noktaları olduğunu hisseden birçok Sünni Müslümana da. Burada da onu geçerli kılmak için yeterli itibara sahip bir milliyetçilik fikri ortaya çıkmıştı. Ancak Lübnan bağlamında, esasen Rum Ortodoks tikelciliği olan daha arkaik bir şeyin örtüsüne hazır hale geldi.^[60]

Prof. Salibi, 1930'larda Sadi'nin partisinin başlangıcı hakkında şunları söylüyor: "İlk üyeleri arasında Beyrut Amerikan Üniversitesinin öğrencileri ve genç mezunları vardı." Bu ilk parti "çoğunlukla Rum Ortodoks ve Protestanlar ile bazı Şii ve Dürzilerden oluşuyordu." Bir bütün olarak Lübnan'da parti popüler değildi. "Hristiyanlar genellikle Suriye ile birleşmeye karşı çıkarken, Müslümanlar pan-Arabizm konusundaki çekincelerinden şüpheleniyorlardı. Lübnan makamları onları zorluk çekmeden bastırabildiler." ^[61]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Antun Sadi
• Lübnan İç Savaşı
• Lübnan Komünist Partisi
• Antisiyonizm
• Lübnan'da laiklik

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• SSMP internet sitesi 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
• SSNP School 1 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tahawolat Magazine Articles about society and culture
• Attacks attributed to the SSNP 11 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.