Varşova

Varşova
Warszawa
Varşova; Warszawa
Başkent
	Miasto Stołeczne Warszawa; Başkent Varşova
	; Bayrak ; Arma
	Slogan: Semper invicta ("Her zaman yenilmez")
	Varşova Varşova'nın Polonya'daki konumu
Ülke	Polonya
Voyvodalık	Mazovya
İl	şehir ili
İdare
• Belediye başkanı	Rafał Trzaskowski (PO)
Yüzölçümü
• Başkent	6100.43 km²
Rakım	100 m
Nüfus (2017)
• Başkent	1.764.615
• Yoğunluk	oto/km²
• Kent yoğunluğu	3.334/km² (8.630/mil²)
• Metropol	3.350.000
• Metropol yoğunluğu	549,19/km² (142.230/mil²)
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	+48 22
Plaka kodu	WA, WB, WD, WE, WF, WH, WI, WJ, WK, WN, WT, WU, WW, WX, WY
	Resmî site; www.um.warszawa.pl

Varşova (Lehçe: Warszawa [varˈʂava] (yardım·bilgi)), Polonya’nın başkenti olup, aynı zamanda bu ülkenin en büyük şehridir. Vistül Nehri üzerinde yer alan şehir Baltık Denizi’nden yaklaşık 360 kilometre; Karpatlar’dan ise 300 kilometre uzaklıktadır. Tarihi itibarı ile 1,764,615 (2017) kişilik bir nüfusa sahip olan şehrin Varşova Metropol Bölgesi sınırları içindeki nüfusu ise yaklaşık 3,350,000’dir.^[1] Şehir 516.9 kilometrekarelik bir alana yayılmıştır. Varşova Metropolitan Bölgesi (Lehçe: Obszar Metropolitalny Warszawy) ise 6,100.43 kilometrekarelik bir alana yayılmıştır.^[2] Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin şehirleri arasında Varşova nüfusu bağlamından en büyük 9. şehirdir.

Warszawianka (1831) Varşova şehrinin gayriresmî marşı olarak kabul görmektedir.^[3] 9 Kasım 1940 yılında şehir Varşova Kuşatması’daki kahramanca direnişi nedeniyle Polonya’daki en önemli askeri madalya olan Virtuti Militari ile onurlandırılmıştır.^[4]

Varşova aynı zamanda bir Feniks şehri olarak bilinmektedir. Mitoloji’deki feniks kuşunda olduğu gibi II. Dünya Savaşı’nda %80’i harap olan bu şehirde hem Polonyalıların hem de Sovyetler Birliği’nin yardımıyla yeniden inşa edilmiştir.^[5]^[6] Şehir ismini, Varşova Konfederasyonu, Varşova Paktı, Varşova Düklüğü, Varşova Konvansiyonu, Varşova Anlaşması ve Varşova Ayaklanması gibi ünlü oluşumlara veya olaylara vermiştir.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

1700: 30.000
1792: 120.000
1800: 63.400
1830: 139.700
1850: 163.600
1882: 383.000
1900: 686.000
1925: 1.003.000
1939: 1.300.000
1945: 422.000
1956: 1.000.000
1960: 1.139.200
1970: 1.315.600
1975: 1.436.100
1980: 1.596.100
1990: 1.611.800
2002: 1.707.100
2004: 1.676.600
2005: 1.694.825
2010: 1.710.398
2017: 1.764.615

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

İdari yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Semt	Nüfus	Alan
Mokotów	226,911	35,4/sq mi (13,7/km²)
Praga Południe	185,077	22,4/sq mi (8,6/km²)
Ursynów	143,935	44,6/sq mi (17,2/km²)
Wola	142,025	19,26/sq mi (7,4/km²)
Bielany	135,307	32,3/sq mi (12,5/km²)
Śródmieście	134,306	15,6/sq mi (6/km²)
Targówek	122,872	24,37/sq mi (9,4/km²)
Bemowo	107,197	24,95/sq mi (9,6/km²)
Ochota	91,643	9,7/sq mi (3,7/km²)
Białołęka	76,999	74/sq mi (28,6/km²)
Praga Północ	73,207	11,4/sq mi (4,4/km²)
Wawer	66,094	79,71/sq mi (30,8/km²)
Żoliborz	49,275	8,5/sq mi (3,3/km²)
Ursus	47,285	9,35/sq mi (3,6/km²)
Włochy	39,778	28,63/sq mi (11,1/km²)
Rembertów	22,688	19,30/sq mi (7,5/km²)
Wesoła	20,749	22,6/sq mi (8,7/km²)
Wilanów	15,188	36,73/sq mi (14,2/km²)
Total	1,700,536	517,90/sq mi (200/km²)

Varşova bir şehir ilidir (Lehçe: Powiat grodzki) ve 18 semte bölünmüştür. Lehçede dzielnica adı verilen bu semtlerin her birisini bir bölge yönetim oluşumu yönetir.^[7] Bu bölgelerin her birisi de kendi içlerinde mahalleler gruplarına ayrılmışlardır ama bu grupların yasal veya yönetimsel bir statüsü yoktur. Varşova’da iki tarihi bölge vardır; bunlar Śródmieście bölgesinde yer alan Eski Şehir (Lehçe: Stare Miasto) ve Yeni Şehir’dir (Lehçe: Nowe Miasto).^[8]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş kentler[değiştir | kaynağı değiştir]

Varşova'nın 56^[9] tane kardeş şehri vardır.

Amerika

Rio de Janeiro, Brezilya (1997'den beri)
Toronto, Kanada (1990'den beri)
Chicago, Amerika Birleşik Devletleri (1960'tan beri)

Asya

Astana, Kazakistan (2002'den beri)
Bangkok, Tayland (2010'den beri)
Hamamatsu, Japonya (1990'dan beri)
Hanoi, Vietnam (2000'den beri)
Harbin, Çin (1993'ten beri)
Seul, Güney Kore (1996'den beri)^[10]
Taipei, Tayvan (1995'ten beri)^[11]
Tel Aviv, İsrail (1992'den beri)^[12]

Avrupa

Berlin, Almanya (1991'den beri) ^[13]
Budapeşte, Macaristan (2005'ten beri)
Coventry, Birleşik Krallık (1957'den beri)
Düsseldorf, Almanya (1989'dan beri) ^[14]
Grozni, Rusya (1997'den beri) ^{[Dipnot 1]}
Lahey, Hollanda (1991'den beri)
Île-de-France, Fransa (1990'dan beri)
İstanbul, Türkiye (1991'den beri) ^[15]^[16]
Kiev, Ukrayna (1994'ten beri)
Madrid, İspanya (1981'den beri) ^[17]
Moskova, Rusya (1993'ten beri)
Riga, Letonya (2002'den beri)^[18]
Oslo, Norveç (2005'ten beri) ^[19]

Paris, Fransa (1999'dan beri)
Riga, Letonya (2002'den beri)
Saint-Étienne, Fransa (1995'ten beri)
San Diego, Amerika Birleşik Devletleri (1960'tan beri)^[20]
Sankt-Peterburg, Rusya (1997'den beri) ^[21]
Viyana, Avusturya (2001'den beri)
Vilnius, Litvanya (1998'den beri)

Kaynaklar - şehrin resmi websitesi^[9]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Polonya'daki şehirler listesi

Şehir ile ilgili maddeler

Varşova metropol alanı

Diğer maddeler

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Study on Urban Functions" (İngilizce). Avrupa Bölgesel Kalkınma ve Uyum Gözlem Ağı. 2007. 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Warsaw". www.goeuro2012.com (İngilizce). 8 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2008.
^ Piotr Olechno (28 Ağustos 2008). "Sen zamiast Warszawianki". www.polskatimes.pl (Lehçe). 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2009.
^ "Coat of Arms and Colours of the Capital City of Warsaw". bip.warszawa.pl (İngilizce). 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2009.
^ "The SETAC Europe 18th Annual Meeting". www.setac.eu (İngilizce). 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.
^ "The city of phoenix – War*saw everything" (Lehçe). 12 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.
^ "Dzielnice". www.um.warszawa.pl (Lehçe). 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
^ "Old Town Warsaw". www.scrapbookpages.com (İngilizce). 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
^ ^a ^b "Miasta partnerskie Warszawy". um.warszawa.pl (Lehçe). Biuro Promocji Miasta. 4 Mayıs 2005. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008.
^ Seul Metropolitan Government. "International Cooperation: Sister Cities" (İngilizce). 4 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Sister city list" (İngilizce). www.edunet.taipei.gov.tw. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Tel Aviv sister cities" (İbranice). Tel Aviv-Yafo Municipality. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009.
^ "Berlin's international city relations" (İngilizce). Berlin Mayor's Office. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
^ "Twin Towns" (İngilizce). www.amazingdusseldorf.com. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.
^ "Sister Cities of Istanbul" (İngilizce). 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2007.
^ Erdem, Selim Efe (3 Kasım 2003). "İstanbul'a 49 kardeş". Radikal. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010. 49 sister cities in 2003
^ "Mapa Mundi de las ciudades hermanadas" (İspanyolca). Ayuntamiento de Madrid. 27 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Twin cities of Riga" (İngilizce). Riga City Council. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009.
^ "Partners - Oslo kommune" (İngilizce). www.oslo.kommune.no. 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Online Directory: California, USA" (İngilizce). Sister Cities International. 17 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
^ "Saint Petersburg in figures - International and Interregional Ties" (İngilizce). Saint Petersburg City Government. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2008.

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 1997 yılında kardeş şehir olduğunda Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin kontrolündeydi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikipedi'nin kardeş projelerinden Varşova hakkında daha fazla bilgi edinin
	Vikisözlük'te tanımlar
	Commons'ta dosyalar
	Vikisöz'de alıntılar

Genel bağlantılar

Miasto Stołeczne – oficjalny serwis stolicy Polski12 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe)
Official web page of Warsaw16 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. includes 360° panoramas of the UNESCO listed4 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. region
Interactive city map in Polish28 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
District Police Headquarters – Warsaw II16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (part of Warsaw Metropolitan Police)
Skyscrapers Diagram of Warsaw8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Skyscrapers in Warsaw18 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (pictures, map, future projects, 3d models)
Jews in Warsaw (from Encyclopaedia Judaica 1971)
Warsaw Expat's Guide3 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - information for foreigners/expatriates relocating to and living in Warsaw
Warsaw message board - information and advice for foreigners living in Warsaw
Portal Warszawa City6 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe)
Portal Warszawa Lokalnie5 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Haritalar

Interaktywny plan miasta28 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ortofotomapa Warszawy18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Komunikacyjna Mapa Aglomeracji Warszawskiej4 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Archiwalne plany Warszawy i sieci komunikacji miejskiej26 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Study on Urban Functions" (İngilizce). Avrupa Bölgesel Kalkınma ve Uyum Gözlem Ağı. 2007. 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Warsaw". www.goeuro2012.com (İngilizce). 8 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2008.

[3] Piotr Olechno (28 Ağustos 2008). "Sen zamiast Warszawianki". www.polskatimes.pl (Lehçe). 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2009.

[4] "Coat of Arms and Colours of the Capital City of Warsaw". bip.warszawa.pl (İngilizce). 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2009.

[5] "The SETAC Europe 18th Annual Meeting". www.setac.eu (İngilizce). 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.

[6] "The city of phoenix – War*saw everything" (Lehçe). 12 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009.

[7] "Dzielnice". www.um.warszawa.pl (Lehçe). 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.

[8] "Old Town Warsaw". www.scrapbookpages.com (İngilizce). 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.

[Warsaw-9] "Miasta partnerskie Warszawy". um.warszawa.pl (Lehçe). Biuro Promocji Miasta. 4 Mayıs 2005. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008.

[Seoul-10] Seul Metropolitan Government. "International Cooperation: Sister Cities" (İngilizce). 4 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Taipei-11] "Sister city list" (İngilizce). www.edunet.taipei.gov.tw. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Tel_Aviv-12] "Tel Aviv sister cities" (İbranice). Tel Aviv-Yafo Municipality. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009.

[13] "Berlin's international city relations" (İngilizce). Berlin Mayor's Office. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.

[Düsseldorf-14] "Twin Towns" (İngilizce). www.amazingdusseldorf.com. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.

[16] "Sister Cities of Istanbul" (İngilizce). 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2007.

[17] Erdem, Selim Efe (3 Kasım 2003). "İstanbul'a 49 kardeş". Radikal. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010. 49 sister cities in 2003

[madridsister-18] "Mapa Mundi de las ciudades hermanadas" (İspanyolca). Ayuntamiento de Madrid. 27 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

["Riga"-19] "Twin cities of Riga" (İngilizce). Riga City Council. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009.

[Oslo-20] "Partners - Oslo kommune" (İngilizce). www.oslo.kommune.no. 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[San_Diego-21] "Online Directory: California, USA" (İngilizce). Sister Cities International. 17 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.

[Saint_Petersburg-22] "Saint Petersburg in figures - International and Interregional Ties" (İngilizce). Saint Petersburg City Government. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2008.

[Grozni-15] 1997 yılında kardeş şehir olduğunda Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin kontrolündeydi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[Dipnot 1]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

g t d Nüfuslarına göre Polonya'daki şehirler
1.000.000+	Varşova
500.000+	Kraków Łódź Wrocław Poznań
200.000+	Gdańsk Szczecin Bydgoszcz Lublin Białystok Katowice Gdynia Częstochowa Radom
100.000+	Toruń Sosnowiec Rzeszów Kielce Gliwice Olsztyn Zabrze Bielsko-Biała Bytom Zielona Góra Rybnik Ruda Śląska Opole Tychy Gorzów Wielkopolski Elbląg Dąbrowa Górnicza Płock Wałbrzych Włocławek Tarnów Chorzów Koszalin
tam liste

g t d Varşova'nın ilçeleri
Śródmieście	Mariensztat Muranów Nowe Miasto Powiśle Stare Miasto
Mokotów	Augustówka Czerniaków Ksawerów Old Mokotów Sadyba Siekierki Sielce Służew Służewiec Stegny Wierzbno Wyględów
Praga	Praga-Północ Praga-Południe Gocław Gocławek Grochów Kamionek Saska Kępa
Metropol alanı	Bemowo Białołęka Annopol Henryków Tarchomin Żerań Bielany Ochota Rakowiec Rembertów Targówek Bródno Ursus Ursynów Kabaty Natolin Pyry Wawer Falenica Wesoła Wilanów Powsin Włochy Okęcie Zbarż Wola Czyste Koło Mirów Młynów Powązki Żoliborz

Varşova nedir?, Varşova anlamı nedir?, Varşova ne demektir?