Sırp Cumhuriyeti

Sırp Cumhuriyeti
Sırpça: Република Српска
*Republika Srpska*
Sırp Cumhuriyeti Sırpça: Република Српска; Republika Srpska
	Bayrak Arma
	Millî marş; Моја Република(Sırpça) (Benim Cumhuriyetim); ;
Başkent	Saraybosna (resmi); Banja Luka (de facto);
En büyük	Banja Luka
Resmî dil(ler)	Sırpça; Boşnakça; Hırvatça
Etnik gruplar (2013 nüfus sayımı)	82,95% Sırplar; 12,69% Boşnaklar; 2,27% Hırvatlar; 1,25% diğer;
Hükûmet	Federe devlet
• Cumhurbaşkanı
• Cumhurbaşkanı	Milorad Dodik
• Başbakan	Radovan Višković
• İlk Cumhurbaşkanı	Radovan Karadžić
Tarihçe
• İlan
• İlan	9 Ocak 1992
• Bosna-Hersek'in bir parçası olması	14 Aralık 1995
Yüzölçümü
• Toplam	25.053 km2
Nüfus
• 2020 tahminî	1.136.274
• 2013 sayımı	1.218.107
• Yoğunluk	53/km2
GSYİH (nominal)	2019 tahminî
• Toplam	6,7 milyar $
• Kişi başına	6.320 $
İGE	0.777; yüksek
Para birimi	Değiştirilebilir mark (BAM)
Zaman dilimi	UTC+1 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+2 (OAYS)
Trafik akışı	sağ
Telefon kodu	+387
ISO 3166 kodu	BA-SRP
İnternet alan adı	rs.ba

Sırp Cumhuriyeti (Sırpça: Република Српска / Republika Srpska), Bosna-Hersek'in iki entitesinden biri, diğeri ise Bosna-Hersek Federasyonu'dur. Ülkenin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. En büyük şehri ve idari merkezi, Vrbas nehri üzerinde yer alan Banja Luka'dır.

Sırp Cumhuriyeti, 1992 yılında Bosna Savaşı'nın başlangıcında, Bosna-Hersek Sırplarının çıkarlarını koruma niyetiyle kuruldu. Savaş, Hırvatların ve Boşnakların büyük çoğunluğunun Sırp Cumhuriyeti'nin hak iddia ettiği topraklardan sürülmesine ve Bosna-Hersek Federasyonu'ndan sürülen Sırpların akınına tanık oldu. 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması'nın ardından Sırp Cumhuriyeti, Bosna-Hersek içinde bir varlık olarak tanındı. Bugün Bosna ve Hersek'in Sırp nüfusunun çoğu Sırp Cumhuriyeti'nde yaşıyor.

Sırp Cumhuriyeti, Ulusal Meclis'in taraf içinde yasama yetkisine sahip olduğu parlamenter tarzda bir hükûmettir. Sırp Cumhuriyeti, opština adı verilen 64 belediyeye bölünmüş olmasına rağmen nispeten merkezileşmiştir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırp Cumhuriyeti'nin en önemli nehirleri Sava, Drina ve Neretva nehirleridir. Sırp Cumhuriyeti'nde 63 belediye vardır.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırp Cumhuriyeti nüfusu 2013 nüfus sayımına göre 1.218.107 kişidir.

Etnik gruplar[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 sayımlarına göre en büyük nüfus %81,51 oranıyla Sırplara aittir. Sonraki dağılım; Boşnaklar, %13,99 ve Hırvatlar, %2,41.

Sırp Cumhuriyeti 2013^[3]

Sırp			%81.51
Boşnak			%13.99
Hırvat			%2.41

Din[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırp Cumhuriyeti'nde en yaygın din Sırp Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Ortodoksluk, en yaygın ikinci din İslam'dır.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 yılı itibarıyla Sırp Cumhuriyeti'ndeki okuryazarlık oranı %96,8'dir. Eğitim 6-15 yaşları arasında zorunludur.^[4] Cumhuriyet çapında 187 tane ilkokul, 11 tane müzik okulu ve öğrenme engelli çocuklara yönelik 4 eğitim merkezi var. Ortaöğretimin üç farklı türü var: üç senelik meslek okulları, dört senelik teknik okulları ve dört senelik liseler (gimnazije). On tane bağımsız lise ve diğer okullara entegre edilmiş 30 tane lise var. Müzik okulları, ilkokul sonrasında eğitime devam etmek için farklı bir opsiyon sağlar.

Sırp Cumhuriyeti'ndeki en eski ve en büyük üniversite, 1975 yılında kurulmuş Banja Luka Üniversitesi'dir.^[5] Sırp Cumhuriyeti'ndeki iki devlet üniversitesinin ikincisi ise Doğu Saraybosna Üniversitesi'dir.^[6] Yugoslav Savaşları sona erdikten sonra birçok özel yükseköğretim kuruluşu kuruldu; ör. Bosna-Hersek Amerikan Üniversitesi [en], Slobomir Üniversitesi [en], "Apeiron" Pan-Avrupa Üniversitesi [sr] ve Sinergija Üniversitesi [en]. 1996 yılında kurulan Sırp Cumhuriyeti Bilim ve Sanat Akademisi, bilim ve sanat dallarının Sırp Cumhuriyeti'ndeki en yüksek seviyeli temsilci kuruluşudur.^[7] Sırp Cumhuriyeti Ulusal ve Millî Kütüphanesi [en], Banja Luka'da bulunan millî kütüphanedir. Sırp Cumhuriyeti Çağdaş Sanat Müzesi [en], Yugoslav ve uluslararası sanatının bir koleksiyonunu barındırır ve Banja Luka'da bulunur.^[8]

Sırp Cumhuriyeti'ndeki devlet üniversiteleri

Banja Luka Üniversitesi Ekonomi Fakültesi
Pale şehrindeki Doğu Saraybosna Üniversitesi Ekonomi Fakültesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Republika Srpska ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Constitution of the Republika Srpska, Official Web Site of the Office of the High Representative". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2013.
^ Sarajevo, juni 2016. CENZUS OF POPULATION, HOUSEHOLDS AND DWELLINGS IN BOSNIA AND HERZEGOVINA, 2013 FINAL RESULTS (PDF). BHAS. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2017. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "popis2013.ba" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "Republic of Srpska Government-Education". Sırp Cumhuriyeti. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "About the University". www.unibl.org (İngilizce). University of Belgrade (UNIBL). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
^ "Rethinking the Culture of Tolerance". kultor.org (İngilizce). University of East Sarajevo. 2016. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
^ "Foundation, establisment, and status of the academy". www.anurs.org. Academy of Sciences and Arts of the Republika Srpska (ANURS). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
^ "Museum of Contemporary Art of Republika Srpska". museu.ms (İngilizce). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Valilik21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[ohr.int-1] "Constitution of the Republika Srpska, Official Web Site of the Office of the High Representative". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2013.

[2] Sarajevo, juni 2016. CENZUS OF POPULATION, HOUSEHOLDS AND DWELLINGS IN BOSNIA AND HERZEGOVINA, 2013 FINAL RESULTS (PDF). BHAS. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.

[popis2013.ba-3] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2017. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "popis2013.ba" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[4] "Republic of Srpska Government-Education". Sırp Cumhuriyeti. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "About the University". www.unibl.org (İngilizce). University of Belgrade (UNIBL). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.

[6] "Rethinking the Culture of Tolerance". kultor.org (İngilizce). University of East Sarajevo. 2016. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.

[7] "Foundation, establisment, and status of the academy". www.anurs.org. Academy of Sciences and Arts of the Republika Srpska (ANURS). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.

[8] "Museum of Contemporary Art of Republika Srpska". museu.ms (İngilizce). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Bosna Savaşı
Yugoslav Savaşları'nın bir parçası
Başlangıç	Karađorđevo Antlaşması Manjača kampı Sırp Cumhuriyeti Bosna-Hersek bağımsızlık referandumu Bosna-Hersek
1992	Bosanski Brod Muharebesi Sijekovac Cinayetleri Bijeljina Katliamı I. Kupres Muharebesi Saraybosna Kuşatması Foča katliamları Srebrenitsa ve Jepa'nın düşmesi Zvornik Katliamı Doboj Katliamı Prijedor Katliamı Saraybosna olayları desteği Graz Antlaşması Glogova Katliamı Lašva Vadisi Etnik temizliği Tuzla olayları desteği Zaklopača Katliamı Vilina Vlas Luka kampı Omarska kampı Keraterm kampı Trnopolje kampı Sušica kampı Čelebići kampı Dretelj kampı Uzamnica kampı Çakal Harekâtı Višegrad Katliamı Barimo Bosanska Jagodina Paklenik Sjeverin Čemerno Katliamı Bihać Kuşatması Ahatovići Katliamı Boşnak-Hırvat Savaşı Vrbas '92 Harekâtı Koridor Harekâtı Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti Korićani Uçurumu Katliamı Heliodrom kampı
1993	Kravica Saldırısı Duša Katliamı Štrpci Katliamı Gornji Vakuf Kuşatması Mostar Kuşatması Trusina Olayı Ahmići Katliamı Doljani Katliamı Gabela Kampı Vojno Kampı Grabovica Katliamı Neretva '93 Harekâtı Mokronoge Katliamı Stupni Do Katliamı Batı Bosna Özerk Bölgesi Boşnaklar Arası Savaş Uçuş Yasağı Harekâtı Krizancevo selo katliamları
1994	I. Markale Katliamı Banya Luka olayı Washington Antlaşması Bosna-Hersek Federasyonu Bøllebank Harekâtı Kaplan Harekâtı II. Kupres Muharebesi Amanda Harekâtı Örümcek Harekâtı
1995	Split Antlaşması Yaz '95 Harekâtı Tuzla Katliamı Srebrenitsa Katliamı Kravica Çocuklar Fırtına Harekâtı II. Markale Katliamı Kararlı Güç Harekâtı Mistral Harekâtı Una Harekâtı Sana Harekâtı Dayton Anlaşması Bosna-Hersek
Görünüm	Soykırım Etnik temizlik Tecavüz Yabancı savaşçılar
Kategori Commons

Sırp Cumhuriyeti nedir?, Sırp Cumhuriyeti anlamı nedir?, Sırp Cumhuriyeti ne demektir?