Brüksel

Brüksel
Bruxelles
Brussel
Brüksel; Bruxelles; Brussel
Bölge
	Brüksel Başkent Bölgesi
	; Bayrak ; Arma
	Sloganlar: Avrupa'nın başkenti, Çizgi roman şehri
	Brüksel
	Koordinatlar: 50°50′48″K 4°21′09″D / 50.84667°K 4.35250°D
Ülke	Belçika
Topluluk	Fransızca Topluluğu; Flaman Topluluğu
Belediyeler	19
İdare
• Başbakan	Rudi Vervoort (PS)
Yüzölçümü
• Bölge	162,4 km²
Rakım	13 m
Nüfus (2018)
• Bölge	1.208.542
• Yoğunluk	7400/km²
• Metropol	2.500.000
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
ISO 3166 kodu	BE-BRU
	Resmî site; be.brussels

Brüksel (Fransızca: Bruxelles; Felemenkçe: Brussel) veya resmî adıyla Brüksel Başkent Bölgesi (Fransızca: Région de Bruxelles-Capitale; Felemenkçe: Brussels Hoofdstedelijk Gewest), Belçika'nın başkenti ve üç federal bölgesinden biridir. Birkaç yüzyıl önce bataklığın kurutulması sonucu ortaya çıkmış bir şehirdir. Adı bataklığın içindeki yerleşim yeri anlamına gelir. Brüksel büyükşehrine bağlı 19 belediyenin (Fransızca: Communes, Felemenkçe: Gemeenten) toplam nüfusu 1.191.604'tir (2017). Büyükşehrin bir parçası haline gelmiş civar belediyelerin nüfusu ve gün içinde işleri için Brüksel'e gelenlerin (Brüksel'de çalışan nüfus) miktarı da göz önüne alındığında toplam kapsamlı nüfusun birkaç milyona çıktığı hesaplanmaktadır.

Avrupa Birliği'nin 3 ana kurumu olan AB Komisyonu, AB Bakanlar Konseyi ve Avrupa Parlamentosu içinde ilk ikisinin resmî organlarının büyük çoğunluğu Brüksel'de yerleşiktir. Sonuncusu Avrupa Parlamentosu ise Strazburg ile dönüşümlü olarak Brüksel'de çalışmalarını yürütmektedir. Bunlara bağlı ve bunlarla ilgili irili ufaklı yüzlerce kuruluş da dikkate alındığında Brüksel, bu sebeplerden Avrupa Birliği veya Avrupa başkenti olarak gösterilir. Ayrıca NATO Merkez Karargahı da Brüksel'dedir.

Nüfusun çoğunluğunun anadili Fransızca'dır (%80). Brüksel kökenli veya Brüksel'e Flaman bölgesinden gelmiş ve Felemenkçe konuşan bir azınlık da bulunmaktadır (20%). Bu yönden Brüksel (aslen bir Flaman şehri olmasına rağmen) bir Flaman denizinin ortasında bir Fransız adası gibidir. Bu demografik özelliğe rağmen Brüksel'de iki resmî dil Fransızca ve Felemenkçe'dir ve hukuken eşit ve her alanda zorunludur.

Belçika vatandaşlığını edinmek diğer AB ülkelerine kıyasla çok daha kolay olduğu için 1960'lardan itibaren kayda değer bir yabancı kökenli nüfus da Brüksel'e yerleşmiştir. Başlangıçta genellikle vasıfsız göçmen işçi olarak gelen bu kuşak ve ardından ikinci ve üçüncü nesiller içinde, başta Faslılar, ardından, aşağı yukarı denk sayıda, çoğu Emirdağ kökenli Türkler ve eski bir Belçika sömürgesi olan Kongo'lu Afrikalılar köken sıralamasında ilk üçü oluşturmaktadırlar. 1970'lerden itibaren özellikle AB resmî kurumlarının sağladığı iş imkânları nedeniyle yabancı kökenli nüfusa, AB ülkeleri kökenli ve daha kalifiye bir topluluk da eklenmiştir ve sayıları artmaktadır.

Brüksel nüfusuna bu yollarla dahil olmuş yabancı kökenlilerin toplam nüfusun %28.5'ini oluşturduğu hesaplanmaktadır. İstanbul ile benzerlikler arz eden bu süreç sonrasında son 30-40 yılda Batı Avrupa'da nüfus, kültür ve mimari yapısı Brüksel kadar değişmiş kent yoktur denilebilir. Bu süreç içinde bir gettolaşma da doğmuş, yerli Brükselliler belli semtlerde ağırlıklarını muhafaza eder, buralara adeta 'çekilir'ken, Faslı, Türk ve Afrikalı semtleri ve bir AB kurumları ve çalışanları mahallesi oluşmuştur.

Brüksel'i oluşturan 19 belediye[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransızca İsim	Flamanca İsim
Anderlecht	Anderlecht
Auderghem	Oudergem
Berchem-Sainte-Agathe	Sint-Agatha-Berchem
Bruxelles-Ville	Stad Brussel
Etterbeek	Etterbeek
Evere	Evere
Forest	Vorst
Ganshoren	Ganshoren
Ixelles	Elsene
Jette	Jette
Koekelberg	Koekelberg
Molenbeek-Saint-Jean	Sint-Jans-Molenbeek
Saint-Gilles	Sint-Gillis
Saint-Josse-ten-Noode	Sint-Joost-ten-Node
Schaerbeek	Schaarbeek
Uccle	Ukkel
Watermael-Boitsfort	Watermaal-Bosvoorde
Woluwe-Saint-Lambert	Sint-Lambrechts-Woluwe
Woluwe-Saint-Pierre	Sint-Pieters-Woluwe

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Brüksel iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	15,3	20,0	24,2	28,7	34,1	38,8	39,7	36,5	34,9	27,8	20,6	16,7	39,7
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	6,1	7,1	10,9	15,0	18,4	21,2	23,2	23,0	19,5	14,9	9,9	6,6	14,5
Ortalama sıcaklık (°C)	3,7	4,2	7,1	10,4	13,9	16,7	18,7	18,4	15,2	11,3	7,2	4,3	10,4
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	1,4	1,5	3,5	6,0	9,2	12,0	14,1	13,9	11,3	8,1	4,6	2,1	6,7
En düşük sıcaklık (°C)	−21,1	−18,3	−13,6	−5,7	−2,2	0,3	4,4	3,9	0,0	−6,8	−12,8	−17,7	−21,1
Ortalama yağış (mm)	75,2	61,6	69,5	51,0	65,1	72,1	73,6	76,8	69,6	75,0	77,0	81,4	848,0
Kaynak: Belçika Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü^[2]^[3]

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Atlanta, ABD^[4]
Pekin, Çin
Berlin, Almanya
Kiev, Ukrayna
Ljubljana, Slovenya
Prag, Çekya
Washington, DC, ABD

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Wettelijke Bevolking per gemeente op 1 januari 2018" (Felemenkçe). Statbel. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
^ "Normales climatiques à Uccle" (Fransızca). Belçika Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
^ "Le climat de la Belgique" (Fransızca). Belçika Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
^ admin (21 Ocak 2012). "Brussels". European Forum for Urban Security (İngilizce). 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site
Brüksel haritası 19 Haziran 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Brüksel Bölgesi'nin hükûmeti27 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[statbel-1] "Wettelijke Bevolking per gemeente op 1 januari 2018" (Felemenkçe). Statbel. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.

[eather1-2] "Normales climatiques à Uccle" (Fransızca). Belçika Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.

[monthlyrecords-3] "Le climat de la Belgique" (Fransızca). Belçika Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.

[4] (21 Ocak 2012). "Brussels". European Forum for Urban Security (İngilizce). 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Belçika'nın toplulukları ve bölgeleri
Topluluklar	Flaman Fransızca Almanca
Bölgeler	Brüksel Flandre Valonya

g t d Avrupa Kültür Başkenti
1980'ler	1985 Atina · 1986 Floransa · 1987 Amsterdam · 1988 Batı Berlin · 1989 Paris
1990'lar	1990 Glasgow · 1991 Dublin · 1992 Madrid · 1993 Anvers · 1994 Lizbon · 1995 Lüksemburg · 1996 Kopenhag · 1997 Selanik · 1998 Stockholm · 1999 Weimar
2000'ler	2000 Reykjavík, Bergen, Helsinki, Brüksel, Prag, Kraków, Santiago de Compostela, Avignon ve Bologna · 2001 Rotterdam ve Porto · 2002 Brugge ve Salamanca · 2003 Graz · 2004 Cenova ve Lille · 2005 Cork · 2006 Patra · 2007 Lüksemburg ve Sibiu · 2008 Liverpool ve Stavanger · 2009 Linz ve Vilnius
2010'lar	2010 İstanbul, Essen, Peç · 2011 Turku, Tallinn · 2012 Guimarães ve Maribor · 2013 Košice, Marsilya · 2014 Umeå, Riga · 2015 Mons, Pilsen · 2016 San Sebastián, Wrocław · 2017 Aarhus, Baf · 2018 Valletta, Leeuwarden · 2019 Filibe
2020'ler	2020-Nisan 2021 Rijeka Galway 2022 Kaunas Esch-sur-Alzette Novi Sad 2023 Veszprém Timișoara Eleusis 2024 Tartu Bad Ischl Bodø 2025 Nova Gorica / Gorizia Chemnitz 2026 Oulu

Brüksel nedir?, Brüksel anlamı nedir?, Brüksel ne demektir?