Karelya Cumhuriyeti

Karelya Cumhuriyeti
Республика Карелия
	Karelya Cumhuriyeti; Республика Карелия;
Bayrak	Arma
	Milli Marş: Karelya Cumhuriyeti Millî Marşı
	Konum
	Karelya CumhuriyetiKarelya
	Yönetim
Ülke:	Rusya
Federâl Bölge:	Kuzeybatı Federal Bölgesi
Ekonomik Bölge:	Kuzey ekonomik bölgesi
Başkent:	Petrozavodsk
Cumhurbaşkanı:	Andrey Nelidov
	Genel bilgiler
Yüzölçüm:	180.520 km² (69.699 sq mi)
Nüfus:	684.212
- Yoğunluk:	4 /km² (10 /sq mi)
	Diğer bilgiler
Dili:	Karelce, Rusça
Kuruluş tarihi:	1993
Kodu:	814

Karelya (Fince: Karjala, Rusça:Каре́лия - Karélija) Rusya'nın Avrupa topraklarının kuzeybatısında yer alan bir özerk cumhuriyettir.^[1] Kuzeyde Kandalakşa Körfezi, doğuda Beyaz Deniz, güneyde Ladoga Gölü, batıda Finlandiya ile çevrelidir.^[2] Başkenti Petrozavodsk'dur. Yüzölçümü 180.520 km²'dir.

Coğrafya ve iklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Toprakları, kristalin oluşumlu Baltık kalkanının bir bölümü üzerinde yer alır. Yüzeyi, buzul çağlarından büyük ölçüde etkilenmiş, bataklık kaplı geniş ve düz bir ova biçimindedir. Güneyinde, buzul çökellerinin oluşturduğu uzun ve dar yükseltilerin arasında parmak gibi uzanan göllerle bataklık çöküntü alanları vardır. Kuzeyde ise yüzey çökellerinin buzullaşma sonucu aşınmasıyla binlerce küçük göl oluşmuş ve kayalar yüzeye çıkmıştır.

Karelya topraklarının % 85'i ormanlarla kaplıdır. Sık tayga ormanlarında çam ve ladinin yanı sıra podzollü topraklarda yetişen huşağacı da görülür. Kuzey Kutbu'ndan gelen hava kütlesi şiddetli soğuklara yol açar. En soğuk ay olan Şubatta ortalama sıcaklık güneyde -10 °C, kuzeyde -14 °C'dir.Kısa ve serin geçen yaz aylarında don olayları da görülür. En yüksek noktası Nuorunen doruğudur (576 m).

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Karelya'nın doğu kesiminin 1323'ten beri Rusya'nın bir parçası olmasına karşın, batı kesiminin konumu ve Finlandiya ile oluşturduğu sınır 1947'ye değin kesinlik kazanmadı.^[3] 1917'den sonra Karelya'nın statüsü birçok kez değişti. 1923'te Karelya Özerk SSC adını aldı. II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya'nın işgaline uğradı. 1956'da özerk cumhuriyet statüsü kazandı.^[4]

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Karelya Cumhuriyeti topraklarının %85'ı ormanlarla kaplı olduğu için kereste ihracatı önemli bir yer tutar.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfusu 716,281 (2002) olan Karelya'da nüfusun % 75'i şehirlerde, % 25'i kırsalda yaşar. Etnik gruplar; Ruslar %75, Karelyalılar % 9, Beyaz Ruslar % 5, Ukraynalılar % 3, Finler % 2, diğer % 5.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.
^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ Hjelm, Titus (2021). Historical dictionary of Finland (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538111536.
^ Wells, Anne (2013). Historical Dictionary of World War II. Scarecrow Press. ISBN 978-0810854574.

[RusyaSözlüğü-1] Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.

[coğ1-2] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[FinlandiyaSözlüğü-3] Hjelm, Titus (2021). Historical dictionary of Finland (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538111536.

[İkinciDünyaSavaşı-4] Wells, Anne (2013). Historical Dictionary of World War II. Scarecrow Press. ISBN 978-0810854574.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Rusya'nın federal bölümleri
Cumhuriyetler	Adige Altay Başkurdistan Buryatya Çeçenistan Çuvaşistan Dağıstan Hakasya İnguşetya Kabardino-Balkarya Karelya Kırım³ Komi Kalmukya Karaçay-Çerkesya Mari El Mordovya Kuzey Osetya-Alanya Saha Tataristan Tuva Udmurtya
Kraylar	Altay Habarovsk Kamçatka Krasnodar Krasnoyarsk Perm Primorskiy Stavropol Zabaykalskiy
Oblastlar	Amur Arhangelsk Astrahan Belgorod Bryansk Çelyabinsk İrkutsk İvanovo Kaliningrad Kaluga Kemerovo Kirov Kostroma Kurgan Kursk Leningrad Lipetsk Magadan Moskova Murmansk Nijniy Novgorod Novgorod Novosibirsk Omsk Orenburg Oryol Penza Pskov Rostov Ryazan Sahalin Samara Saratov Smolensk Sverdlovsk Tambov Tomsk Tula Tver Tümen Ulyanovsk Vladimir Volgograd Vologda Voronej Yaroslavl
Federal şehirler	Moskova Sankt-Peterburg Sivastopol³
Özerk oblastlar	Yahudi
Özerk okruglar	Çukotka Hantı-Mansi¹ Nenets² Yamalo-Nenets¹
¹Tümen Oblastı'na bağlıdır. ²Arhangelsk Oblastı'na bağlıdır. ³ Kırım'ın ve Sivastopol şehrinin durumu Mart 2014'ten bu yana Rusya ile Ukrayna arasında ihtilaftadır. Ukrayna Kırım'ın kendisinin özerk cumhuriyetlerinden biri, Sivastopol'u ise özel statülü şehir olarak tanımakta, diğer taraftan Rusya ise Kırım'ı kendi federal birimi, Sivastopol'u ise kendi federal şehri olarak tanımaktadır.

Karelya Cumhuriyeti nedir?, Karelya Cumhuriyeti anlamı nedir?, Karelya Cumhuriyeti ne demektir?