Bangkok

Bangkok
กรุงเทพมหานคร
Bangkok; กรุงเทพมหานคร
Başkent
	Krung Thep Maha Nakhon
	; Bayrak ; Arma
	Bangkok; กรุงเทพมหานคร
Ülke	Tayland
Kuruluş	21 Nisan 1782
İdare
• Tür	Özel idarî bölge
• Vali	Sukhumbhand Paribatra
Yüzölçümü
• Başkent	1568.737 km²
Nüfus (Ocak 2010)
• Başkent	8.280.925
• Yoğunluk	5801/km²
• Metropol	14.565.547
• Metropol yoğunluğu	1.542,36/km² (399.460/mil²)
• Demonym	Bangkoklu (Bangkokian)
Zaman dilimi	UTC+07.00 (Tayland)
Alan kodu	+66-2
ISO 3166-2	TH-10
Suvarnabhumi Havaalanı	IATA: BKK – ICAO: VTBS
Don Mueang Havaalanı	IATA: DMK – ICAO: VTBD
	Resmî site; http://city.bangkok.go.th

Bangkok (Tayca กรุงเทพมหานคร(dinle) (yardım·bilgi)), Tayland'ın en büyük şehri ve başkentidir. Tayca Krung Thep (กรุงเทพฯ, [krūŋtʰêːp máhǎːnákʰɔːn]) olarak anılır. 2010 sayımına göre nüfusu 8.280.925'tir.

Şehrin Taycadaki tam resmi ismi 166 harften oluşan "'Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Yuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit'"tir. Bu ad aynı zamanda Dünya'nın en uzun yer adıdır. Uluslararası alanda şehrin ismi olarak Bangkok kullanılırken, halk arasında şehrin ismi Krung Thep (Melekler şehri) olarak kullanılır. Resmi alanlarda ise, meselâ otomobil plakalarında Krungthep Mahanakhon olarak kullanılmaktadır.

Bangkok, 1782'de Kral I. Rama tarafından kurulmuştur. Güneydoğu Asya'nın en hızlı gelişen ve ekonomik açıdan en dinamik şehirlerdendir. Asya'nın en kozmopolit şehirlerinden biri olan Bangkok, Dünya Meteoroloji Örgütü (World Meteorological Organization, WMO) tarafından dünyanın en sıcak büyük şehri olarak tanımlanmıştır.

Her yıl milyonlarca ziyaretçi ağırlayan Bangkok, Asya'nın en önemli turistik şehirlerinden birisidir. En çok ziyaret edilen yerlerin başında Budist tapınakları Wat Arun, Wat Phra Kaew, Wat Pho ile kraliyet sarayı Grand Palace gelmektedir. Şehirde çok sayıda tarihi eser ve müze bulunmaktadır.

Turistler için çok sayıda konaklama seçeneği vardır. Lüks otellerin büyük bölümü Suhkumvit ve Silom gibi bölgelerde yer alırken, ünlü Khao San Road bölgesi sırt çantalı gezginler için ucuz konaklama seçeneklerine sahiptir. Khao San Road ve Patpong gece hayatının yoğun olduğu bölgelerdir.

Bangkok'ta iki adet uluslararası havaalanı bulunmaktadır. Suvarnabhumi Uluslararası Havaalanı ülkenin en büyük havaalanıdır. Eski havaalanı olan Don Mueang Havaalanı ise günümüzde iç hat seferleri için hizmet vermektedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyam krallığının eski başkenti olan Ayutthaya şehrinin Myanmarlılar tarafından işgal edilmesinden sonra, kral Taksin başkenti günümüzde Bangkok sınırları içerisinde yer alan Thonburi'ye taşımıştır. Chao Phraya nehrinin batı kıyısında bulunan Thonburi Burma'dan gelebilecek saldırılara karşı korunmasız olduğu için, bir sonraki kral olan I. Rama başkenti nehrin doğu kıyısına taşımıştır. Rattanakosin isimli bu bölge doğuya kazılan bir kanal sayesinde bir ada halini almıştır ve Bangkok'un temelleri burada atılmıştır. Günümüzdeki Tayland kralı IX. Rama, Bangkok'u kuran I. Rama'nın da dahil olduğu Chakri Hanedanına mensuptur.

Nüfus dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılı istatistik raporlarına göre kayıtlı nüfus 8,280,925'tir.^[1] Mamafih, bu rakam pek çok kayıtsız ikamet edenleri ve metropolitan bölgesinden günü birlik ziyaret edenleri kapsamaz. Yaklaşık olarak 400,000–600,000 yasal olmayan Kamboçya, Myanmar, Rusya, Ukrayna, Pakistan, Nijerya, Hindistan, Bangladeş, Çin ve diğer ülkelerden kaçak göçmenler vardır.

Nüfusun büyük çoğunluğunu 92% ile Budistler, geri kalanı (6%) ile Müslümanlar, Hıristiyanlar (1%), Yahudi (300 ikamet eden), Hinduizm/Sikh (0.6%) ve diğerleri teşkil eder. Bangkok'da 400 Budist tapınağı, 55 cami, 10 kilise, 2 Hindu tapınağı, 2 Sinagog ve 1 Sikh gurudwara vardır.

Tarih	Nüfus
1880	255,000
1910	365,000
1 Nisan 1919	437,294
15 Temmuz 1929	713,384
23 Mayıs 1937	890,453
25 Nisan 1947	1,178,881

Tarih	Nüfus
25 Nisan 1960	2,136,435
1 Nisan 1970	3,077,361
1 Nisan 1980	4,697,071
1 Nisan 1990	5,882,411
1 Nisan 2000	6,320,174
1 Ocak 2005	6,642,566

Bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangkok'un 50 bölgesi, Bangkok Metropolitan İdaresi yetkisi altında idari alt bölümleri olarak hizmet vermektedir. 35 bölge Chao Phraya nehri'nin doğusunda yer almaktadır. 15 bölge ise şehrin Thonburi olarak adlandırılan bölümünde yer almaktadır.

2004 yılında kabul edilen, idari ve genel planlama amacıyla gruplar halinde düzenlenmiş bölgeler, karakteristik yapılarına göre aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.^[2]^[3]

Rattanakosin cluster – Tarihi koruma, yönetim, geleneksel perakende ve kültür turizmi alanlarında
Lumphini cluster – Ana iş, ticari ve turizm alanları
Vibhavadi cluster – İstihdam, perakende ve hizmet ve yüksek yoğunluklu konut alanları
Chao Phraya cluster – Gelişen ekonomik alanlar
Thonburi cluster – Tarihi ve kültürel koruma ve turizm alanları
Taksin cluster – Gelişen istihdam ve yüksek yoğunluklu konut alanları
Phra Nakhon Nuea cluster – Konut alanları; potansiyel şehir genişleme için geçiş bölgesi
Burapha cluster – Konut alanları; potansiyel şehir genişleme için geçiş bölgesi
Suwinthawong cluster – Tarım ve yerleşim alanları
Sinakharin cluster – Banliyö alanları
Mahasawat cluster – Tarım ve yerleşim alanları
Sanam Chai cluster – Konut tarım, sanayi ve ekolojik turizm alanları

Sıcaklık ve yağış durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Aylar	Ock	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Auğ	Eyl	Ekm	Kas	Arl	Yıl
ort yük °C (°F)	32.0 (89.6)	32.7 (90.9)	33.7 (92.7)	34.9 (94.8)	34.0 (93.2)	33.1 (91.6)	32.7 (90.9)	32.5 (90.5)	32.3 (90.1)	32.0 (89.6)	31.6 (88.9)	31.3 (88.3)	32.7 (90.9)
ort düşük ısı °C (°F)	21.0 (69.8)	23.3 (73.9)	24.9 (76.8)	26.1 (79.0)	25.6 (78.1)	25.4 (77.7)	25.0 (77.0)	24.9 (76.8)	24.6 (76.3)	24.3 (75.7)	23.1 (73.6)	20.8 (69.4)	24.1 (75.4)
yağış toplamı Santimetre (inc)	1 (0.4)	2 (1.1)	3 (1.2)	7 (2.8)	19 (7.5)	15 (6.0)	15 (6.2)	18 (7.4)	32 (12.6)	23 (9.1)	5 (2.3)	1 (0.4)	145 (57.1)

Kaynak: Weatherbase16 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Şehir manzarası[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangkok'ta oldukça gelişmiş bir ulaşım ağı vardır. Viyadükler üzerinden giden Gök Treni (BTS SkyTrain) Sukumvit ve Silom bölgeleri üzerinden giden iki hatta sahiptir. Tek hatlık MRT Metro ise tren istasyonundan başlamaktadır. İnşası yeni bitmiş olan Havalanı Raylı Bağlantısı (Airport Rail Link) ise Suvarnabhumi Havaalanından şehir merkezine bağlantı sağlamaktadır.

Bangkok'ta nehir ulaşımı da aktif bir şekilde kullanılmaktadır. Chao Phraya nehri üzerinde değişik hatlardaki tekneler servis vermektedir. Ayrıca çeşitli kanallarda da tekne servisleri vardır.

Toplu taşımanın dışında ise taksi, tuk-tuk, motosiklet taksi gibi seçenekler bulunmaktadır.

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangkok Mastercard'ın 2016 verilerine göre Dünya'nın en çok ziyaret edilen şehridir.^[5] Zengin bir geçmişe sahip olan şehirde görülebilecek çok sayıda tarihi yapı ve müze bulunmaktadır. Şehrin en önemli tarihi eserleri genel olarak Ko Rattanakosin adı verilen bölgede toplanmıştır. Bangkok'un ilk yerleşim birimi olan Thonburi bölgesi Burma'dan gelen istilacılara karşı korunaksız olduğu için şehir nehrin karşı kıyısındaki Rattanakosin'e taşınmıştır. Buranın etrafında yine güvenlik sebebiyle bir de kanal kazılmış ve bölge bir ada halini almıştır. Burada Wat Phra Kaew ve Kraliyet Sarayı, Uzanan Buda tapınağı Wat Pho, Şehir Sütunu ve Milli Müze gibi çeşitli tarihi yerler bulunmaktadır.

Rattanakosin'in genişlediği bölge olan Banglamphu'da ise görece daha yeni tarihi eserler bulunmaktadır. Bunların en önemlileri Altın Dağ olarak da bilinen Wat Saket, Wat Ratchanadda ve Demokrasi anıtıdır. Banglamphu'dan sonra şehrin genişlemeye devam ettiği bölge olan Dusit ise büyük ölçüde batı tarzında bir mimariye sahiptir. Ülkesini batı standartlarına taşımayı hedeflemiş olan Kral Rama V burada Mermer Tapınak olarak da bilinen Wat Benchamabophit, Dusit Sarayı, Vianmek Tik Konağı gibi batı tarzında yapılar inşa ettirmiştir.

Bangkok'un diğer bir önemli tarihi bölgesi ise Çin Mahallesidir. Rattanakosin bölgesinin inşasında çalışmış olan Çinli göçmenler kanalın karşı kıyısındaki Yaowarat olarak bilinen bölgeye yerleştirilmişlerdir. Günümüzde çok hareketli bir bölge olan Çin mahallesinde renkli pazarların yanı sıra 5.5 ton ağırlığındaki saf altından bir Buda heykeline ev sahipliği yapan Wat Traimit gibi tarihi yapılar da bulunmaktadır.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangkok'un birkaç kardeş şehri vardır:

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010". Statistic tables, NSO website. National Statistics Office. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2012.
^ "กรุงเทพฯ ปัจจุบัน (Bangkok at present)". BMA Data Center website (Tayca). Bangkok Metropolitan Administration. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2012.
^ Thavisin et al. (eds) 2006, p. 83.
^ Angova, Aneta. "Wat Arun - The Temple of Dawn". watarun.net. 22 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2018.
^ "MCIH-16167-Global Destination Cities Index_v6.indd" (PDF). 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangkok Gezi Rehberi19 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Bangkok Metropolitan İdaresi7 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
BangkokTourist - Bangkok Turizm İdaresi Resmi seyahat rehberi

[2010_census_1-1] "Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010". Statistic tables, NSO website. National Statistics Office. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2012.

[Bangkok_today-2] "กรุงเทพฯ ปัจจุบัน (Bangkok at present)". BMA Data Center website (Tayca). Bangkok Metropolitan Administration. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2012.

[3] Thavisin et al. (eds) 2006, p. 83.

[4] Angova, Aneta. "Wat Arun - The Temple of Dawn". watarun.net. 22 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2018.

[5] "MCIH-16167-Global Destination Cities Index_v6.indd" (PDF). 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Tayland'ın illeri
Kuzey	Chiang Mai Chiang Rai Lampang Lamphun Mae Hong Son Nan Phayao Phrae Uttaradit
Kuzeydoğu	Amnat Charoen Bueng Kan Buriram Chaiyaphum Kalasin Khon Kaen Loei Maha Sarakham Mukdahan Nakhon Phanom Nakhon Ratchasima Nong Bua Lamphu Nong Khai Roi Et Sakon Nakhon Sisaket Surin Ubon Ratchathani Udon Thani Yasothon
Orta	Ang Thong Ayutthaya Bangkok Chainat Kamphaeng Phet Lopburi Nakhon Nayok Nakhon Pathom Nakhon Sawan Nonthaburi Pathum Thani Phetchabun Phichit Phitsanulok Samut Prakan Samut Sakhon Samut Songkhram Saraburi Singburi Sukhothai Suphanburi Uthai Thani
Doğu	Chachoengsao Chanthaburi Chonburi Prachinburi Rayong Sa Kaeo Trat
Batı	Kanchanaburi Phetchaburi Prachuap Khiri Khan Ratchaburi Tak
Güney	Chumphon Krabi Nakhon Si Thammarat Narathiwat Pattani Phang Nga Phatthalung Phuket Ranong Satun Songkhla Surat Thani Trang Yala

g t d Asya başkentleri
Orta Asya	Astana, Kazakistan · Bişkek, Kırgızistan · Duşanbe, Tacikistan · Aşkabat, Türkmenistan · Taşkent, Özbekistan · Ulan Batur, Moğolistan
Doğu Asya	Pekin, Çin · Taipei, Çin Cumhuriyeti (Tayvan) · Tokyo, Japonya · Pyongyang, Kuzey Kore · Seul, Güney Kore
Güney Asya	Dakka, Bangladeş · Thimphu, Bhutan · Yeni Delhi, Hindistan · Malé, Maldivler · Katmandu, Nepal · İslamabad, Pakistan · Sri Jayawardenapura-Kotte, Sri Lanka
Güneydoğu Asya	Bandar Seri Begavan, Brunei · Phnom Penh, Kamboçya · Dili, Doğu Timor · Cakarta, Endonezya · Vientiane, Laos · Kuala Lumpur (resmî) ve Putrajaya (idarî), Malezya · Nepido, Myanmar · Manila, Filipinler · Singapur, Singapur · Bangkok, Tayland · Hanoi, Vietnam
Güneybatı Asya	Kâbil, Afganistan · Erivan, Ermenistan · Bakü, Azerbaycan · Manama, Bahreyn · Lefkoşa, Kıbrıs Cumhuriyeti · Tiflis, Gürcistan · Tahran, İran · Bağdat, Irak · Kudüs (Kısıtlı tanıma), İsrail · Amman, Ürdün · Kuveyt, Kuveyt · Beyrut, Lübnan · Maskat, Umman · Doha, Katar · Riyad, Suudi Arabistan · Şam, Suriye · Ankara, Türkiye · Abu Dabi, Birleşik Arap Emirlikleri · San'a, Yemen · Kahire, Mısır
Kuzey Asya	Moskova, Rusya

Bangkok nedir?, Bangkok anlamı nedir?, Bangkok ne demektir?