Isaias Afewerki

Isaias Afewerki
Isaias Afewerki
Cumhurbaşkanı
Kişisel bilgiler
Doğum	2 Şubat 1946 (78 yaşında); Asmara, Eritre
Evlilik(ler)	Saba Haile
Bitirdiği okul	Isaias Prens Makonnen Lisesi

Isaias Afwerki (d. 2 Şubat 1946), Eritre'nin ilk ve mevcut Cumhurbaşkanı.

Özel yaşamı ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Isaias Afwerki 2 Şubat 1946'da Eritre, Asmara'nın Aba Shi'Aul bölgesinde doğdu.^[1]^[2]

Isaias Prens Makonnen Lisesi'nde (PMSS) eğitim gördü. 1960'ların başında milliyetçi Eritre öğrenci hareketine katıldı.^[3] 1965 yılında Etiyopya, Addis Ababa'daki Haile Selassie I Üniversitesi (şimdi Addis Ababa Üniversitesi olarak anılır) Mühendislik Fakültesi'nde eğitimine başladı.^[3]

Isaias, eşi Saba Haile ile Eritre'yi kurtarma mücadelesi sırasında tanıştı. Onun gibi o bir özgürlük savaşçısıydı ve ikisi 1981 yazında Nakfa adlı bir köyde tanıştı. Birlikte üç çocukları var: Abraham, Elsa ve Berhane.^[4]^[5]^[6] 1993'te Kahire'deki Afrika Birliği zirvesi sırasında diğer liderleri iktidarda kaldığı için eleştirmesine ve kişilik kültünü reddetmesine rağmen, eski yoldaşı Andebrhan Welde Giorgis, Isaias'ın gücü kişiselleştirmeye devam ettiğini ve "kişiselleştirilmiş gücü kötüye kullandığını söyledi.^[7]

Eritre bağımsızlığı hareketi[değiştir | kaynağı değiştir]

Issayas, Eritre Kurtuluş Cephesine (ELF) 1966 yılında katıldı ve ertesi yıl daha gelişmiş askeri eğitim almak için Çin'e gönderildi. Dört yıl sonra ELF ordu komutanı olarak atandı. Ancak, uzlaşmaz bir ideolojik ve taktik farklılıkları gerekçe göstererek, kendisi ve ELF'den ayrılmış küçük bir grup savaşçı ile beraber Eritre Halk Kurtuluş Cephesi (EPLF) olarak adlandırılan başka bir birlik kurdu. Issayas Afwerki, 30 yıl süren bağımsızlık için silahlı mücadele sonra Eritre'nin bağımsızlığı ilân edildi ve bu süren uzun mücadele sırasında EPLF lideri olarak görev yaptı.

Nisan 1993 yılında bağımsızlık için Birleşmiş Milletler denetiminde referandum yapıldı ve bir sonraki ay Eritre'nin bağımsızlığı ilan edildi. EPLF, bir siyasi parti olarak kendisini Demokrasi ve Adalet için Halk Cephesi (PFDJ) olarak ismini Şubat 1994 tarihinde değiştirdi. Ancak Eritre, Etiyopya ile 1998 yılından bu yana tedirgin bir sınır çatışmasının bir sonucu olarak bir savaş temelleri üzerinde kendini bulduğu gerçeğiyle Eritre Anayasa taslağının uygulanması süresiz olarak beklemeye alındı.

Eritre bağımsızlığını 1991 yılında bir referandum sonrasında hukuken ve fiilen 1993 yılında elde etti ve Issayas ilk devlet başkanı oldu.

Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2015'te Birleşmiş Milletler paneli Isaias'ı insanlığa karşı işlenen suçlara yol açabilecek sistematik insan hakları ihlallerinden sorumlu totaliter bir hükümete liderlik etmekle suçladı.^[8] Uluslararası Af Örgütü, Başkan Isaias Afwerki hükümetinin en az 10.000 siyasi mahkumu hapse attığına inanıyor. Af örgütü, ayrıca işkence, ceza, sorgulama ve baskıların yaygın olduğunu iddia ediyor.^[9] Eritre hükümeti iddiaları yalanladı ve Uluslararası Af Örgütü'nü "rejim değişikliği" politik gündemini desteklemekle suçladı.

Tüm medya biçimlerini şu anda hükûmet tarafından kontrol edilmektedir. Eritre, özel sermayeli haber medyası olmayan tek Afrika ülkesidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Isaias Afwerki". GlobalSecurity.org. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2018.
^ Historical Dictionary of Eritrea (2. bas.). Scarecrow Press. 14 Ekim 2010. s. 313. ISBN 978-0-810-87505-0. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ ^a ^b Emmanuel Kwaku Akyeampong; Steven J. Niven (2 Şubat 2012). Dictionary of African Biography. OUP, US. ss. 160-161. ISBN 978-0-19-538207-5. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Biography of Isaias Afwerki". Madote. 2010. 16 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ Hillary Rodham Clinton (2003), Oxford Dictionary of African Biography. Simon & Schuster, 0743222253.
^ Michela Wrong (2005), I Didn't Do it for You: How the World Betrayed a Small African Nation. Fourth Estate, 9780007150960.
^ "Eritrea President Isaias Afwerki 'both charismatic and brutal'". BBC News. 13 Temmuz 2018. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Torture and Other Rights Abuses Are Widespread in Eritrea, U.N. Panel Says". New York Times. New York Times. 8 Haziran 2015. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. has imposed a reign of fear through systematic and extreme abuses of the population that may amount to crimes against humanity"
^ "Eritrea: Rampant repression 20 years after independence" 8 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Amnesty International, London, 9 Mayıs 2013. Retrieved on 30 Mart 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Eritre Enformasyon Bakanlığı resmi web sitesi 18 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Eritre Eğitim Bakanlığı resmi web sitesi

Bir siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Eritre ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[GlobalSecurity.org-1] "Isaias Afwerki". GlobalSecurity.org. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2018.

[Historical_Dictionary_of_Eritrea2010-2] Historical Dictionary of Eritrea (2. bas.). Scarecrow Press. 14 Ekim 2010. s. 313. ISBN 978-0-810-87505-0. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[Dictionary_of_African_Biography2012-3] Emmanuel Kwaku Akyeampong; Steven J. Niven (2 Şubat 2012). Dictionary of African Biography. OUP, US. ss. 160-161. ISBN 978-0-19-538207-5. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[4] "Biography of Isaias Afwerki". Madote. 2010. 16 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[5] Hillary Rodham Clinton (2003), Oxford Dictionary of African Biography. Simon & Schuster, 0743222253.

[6] Michela Wrong (2005), I Didn't Do it for You: How the World Betrayed a Small African Nation. Fourth Estate, 9780007150960.

[BBC2018-7] "Eritrea President Isaias Afwerki 'both charismatic and brutal'". BBC News. 13 Temmuz 2018. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[8] "Torture and Other Rights Abuses Are Widespread in Eritrea, U.N. Panel Says". New York Times. New York Times. 8 Haziran 2015. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. has imposed a reign of fear through systematic and extreme abuses of the population that may amount to crimes against humanity"

[9] "Eritrea: Rampant repression 20 years after independence" 8 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Amnesty International, London, 9 Mayıs 2013. Retrieved on 30 Mart 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika	João Lourenço Patrice Talon Mokgweetsi Masisi Ibrahim Traore* Evariste Ndayishimiye Abdülmecid Tebbun İsmail Ömer Gulle Mahamat İdriss Déby* Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Isaias Afewerki Sahle-Work Zewde Alassane Ouattara Brice Clotaire Oligui Nguema* Adama Barrow Nana Addo Dankwa Akufo-Addo Mamady Doumbouya* Umaro Sissoco Embaló Cyril Ramaphosa Salva Kiir Mayardit Paul Biya William Ruto Azali Assoumani Félix Tshisekedi Denis Sassou Nguesso Joseph Boakai Muhammed el-Menfi Andry Rajoelina Lazarus Chakwera Assimi Goïta* Prithvirajsing Roopun Abdülfettah es-Sisi Muhammed Veled Gazvani Filipe Nyusi Nangolo Mbumba Abdourahamane Tchiani* Bola Tinubu Faustin-Archange Touadéra Paul Kagame İbrahim Gali Carlos Vila Nova Bassirou Diomaye Faye Wavel Ramkalawan Julius Maada Bio Musa Bihi Abdi Hasan Şeyh Mahmud Geçici Egemenlik Konseyi* Samia Suluhu Faure Gnassingbé Kays Said Yoweri Museveni José Maria Neves Hakainde Hichilema Emmerson Mnangagwa
Asya	Muhammed Şahabuddin Şi Cinping José Ramos-Horta Joko Widodo Bongbong Marcos Mahmud Abbas Yon Suk-yol Draupadi Murmu Abdüllatif Reşid Ali Hamenei Yitzhak Herzog Kasım Cömert Tokayev Sadır Caparov Kim Jong-un Thongloun Sisoulith Necip Mikati* Muhammed Muizzu Uhnaagiyn Hürelsüh Myint Swe* Ram Chandra Poudel Şevket Mirziyoyev Asıf Ali Zerdari Tharman Shanmugaratnam Ranil Wickremesinghe Beşşar Esad Tsai Ing-wen İmamali Rahman Serdar Berdimuhammedov Võ Thị Ánh Xuân* Reşad el-Uleymi
Avrupa	Aslan Bjania Frank-Walter Steinmeier Bajram Begaj Alexander Van der Bellen İlham Aliyev Aleksandr Lukaşenko Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić Rumen Radev Petr Pavel Vahagn Haçaturyan Alar Karis Alexander Stubb Emmanuel Macron Salome Zurabişvili Alan Gagloyev Zoran Milanović Michael D. Higgins Viola Amherd, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans Sergio Mattarella Guðni Th. Jóhannesson Jakov Milatović Nikos Hristodulidis Vjosa Osmani Ersin Tatar Stevo Pendarovski Edgars Rinkēvičs Gitanas Nausėda Tamás Sulyok Myriam Spiteri Debono Maia Sandu Andrzej Duda Marcelo Rebelo de Sousa Klaus Iohannis Vladimir Putin Alessandro Scarano ve Adele Tonnini Aleksandar Vučić Zuzana Čaputová Nataša Pirc Musar Vadim Krasnoselski Recep Tayyip Erdoğan Volodimir Zelenski Katerina Sakelaropulu
Güney Amerika	Javier Milei Luis Arce Luiz Inácio Lula da Silva Daniel Noboa Irfaan Ali Gustavo Petro Santiago Peña Dina Boluarte Chan Santokhi Gabriel Boric Luis Alberto Lacalle Pou Nicolás Maduro
Kuzey Amerika	Joe Biden Sandra Mason Sylvanie Burton Luis Abinader Claudia Juana Rodríguez de Guevara* Bernardo Arévalo Başkanlık Geçiş Konseyi* Xiomara Castro Rodrigo Chaves Robles Miguel Díaz-Canel Andrés Manuel López Obrador Daniel Ortega Laurentino Cortizo Christine Kangaloo
Okyanusya	Wiliame Katonivere Taneti Maamau Hilda Heine Wesley Simina David Adeang Surangel Whipps Jr. II. Va'aletoa Sualauvi Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

g t d Mevcut hükûmet başkanları
Afrika	Lourenço Talon Masisi Tambèla* Ndayishimiye Larbaoui Muhammed Masra Mbasogo Afewerki Dlamini Ahmed Ahnuş Ouattara Sima* Barrow Akufo-Addo Oury* Duarte de Barros Ramaphosa Mayardit Ngute Ruto Assoumani Makosso Tuluka Boakai Dibeybe Matekane Ntsay Chakwera Goïta* Jugnauth Madbuli Veled Bilal Nyusi Kuugongelwa Zeine* Tinubu Touadéra Kagame Bayoun Trovoada Faye Ramkalawan Bio Barre Abdi Hüseyin* Suluhu Gnassingbé Said Museveni Correia e Silva Hichilema Mnangagwa
Asya	Ahund el-Halife Hasina Tobgay el-Mektum Bolkiah Li Gusmão Widodo Marcos Mustafa Yon Modi es-Sudani Reisi Netanyahu Kişida Hun es-Sani Bektenov Caparov es-Sabah Kim Siphandone Mikati Muizzu İbrahim Oyun-Erdene Min Aung Hlaing* Dahal Mirziyoyev Şerif Lee Gunawardena Arnus bin Selman Rahman Thavisin Chen Berdimuhammedov bin Tarık el-Hasavneh Phạm bin Mübarek
Avrupa	Ankvab Scholz Rama Espot Nehammer Esedov Halouçanka De Croo Sunak Krišto Glavçev* Fiala Frederiksen Paşinyan Kallas Orpo Attal Dzhussoev Kobahidze Rutte Plenković Harris Sánchez Kristersson Amherd, Keller-Sutter, Parmelin, Cassis, Rösti, Baume-Schneider ve Jans Meloni Jakobsdóttir Spajić Hristodulidis Kurti Üstel Caferi Siliņa Risch Šimonytė Frieden Orbán Abela Recean Dartout Støre Tusk Montenegro Ciucă Mişustin Rossi ve Gasperoni Dačić* Fico Golob Rozenberg Erdoğan Şmıhal Vérgez Alzaga Miçotakis
Güney Amerika	Arce Silva Ali Petro Peña Boluarte Santokhi Boric Lacalle Pou Maduro
Kuzey Amerika	Biden Browne Milei Davis Mottley Briceño Abinader Skerrit Noboa Guevara* Mitchell Arévalo Boisvert* Castro Robles Holness Marrero Cruz Trudeau López Obrador Ortega Cortizo Drew Pierre Gonsalves Rowley
Okyanusya	Albanese Brown Rabuka Maamau Heine Simina Adeang Tagelagi Whipps Marape Mata'afa Sogavare Sovaleni Teo Salwai Luxon
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

Isaias Afewerki nedir?, Isaias Afewerki anlamı nedir?, Isaias Afewerki ne demektir?