Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir?

Moğolistan Nedir?

Moğolistan Nedir?, Moğolistan Nerededir?, Moğolistan Hakkında Bilgi?, Moğolistan Analizi? Moğolistan ilgili Moğolistan ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz.  Moğolistan ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Moğolistan Ne Anlama Gelir Moğolistan Anlamı Moğolistan Nedir Moğolistan Ne Anlam Taşır Moğolistan Neye İşarettir Moğolistan Tabiri Moğolistan Yorumu 

Moğolistan Kelimesi

Lütfen Moğolistan Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Moğolistan İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Moğolistan Kelimesinin Anlamı? Moğolistan Ne Demek? ,Moğolistan Ne Demektir? Moğolistan Ne Demektir? Moğolistan Analizi? , Moğolistan Anlamı Nedir?,Moğolistan Ne Demektir? , Moğolistan Açıklaması Nedir? ,Moğolistan Cevabı Nedir?,Moğolistan Kelimesinin Anlamı?,Moğolistan Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Moğolistan Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Moğolistan Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Moğolistan Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız

Moğolistan Kelimesinin Anlamı Nedir? Moğolistan Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Moğolistan Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı

Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:

Söylemek, söz söylemek -  Ad vermek -  Bir dilde karşılığı olmak -  Herhangi bir ses çıkarmak -  Herhangi bir kanıya, yargıya varmak -  Düşünmek - Oranlamak  - Ummak, - Erişmek -  Bir işe kalkışmak, yeltenmek -  Saymak, kabul etmek -  bir şey anlamına gelmek -  öyle mi,  - yani, anlaşılan -  inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü

Moğolistan Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır

Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı

Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. -  Muşmulaya döngel de derler.

Kamer `ay` demektir. -  Küt dedi, düştü. -  Bu işe herkes ne der? -  Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. -  Bundan sonra gelir mi dersin? -  Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. -  Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Moğolistan - Demek gideceksin.

Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler

- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek

 - dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin  - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok

Moğolistan

Moğolistan Nedir? Moğolistan Ne demek? , Moğolistan Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi

Moğolistan Kelimesinin Anlamı? Moğolistan Ne Demek? Moğolistan Ne Demektir? ,Moğolistan Analizi? Moğolistan Anlamı Nedir? Moğolistan Ne Demektir?, Moğolistan Açıklaması Nedir? , Moğolistan Cevabı Nedir? , Moğolistan Kelimesinin Anlamı?






Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir?

Moğolistan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Moğolistan

Монгол Улс (Moğolca)
Mongol Uls
Slogan
Masmavi gökler ülkesi
Millî marş

Moğolistan haritadaki konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Ulan Batur
47°55′K 106°53′D / 47.917°K 106.883°D / 47.917; 106.883
Resmî dil(ler)Moğolca
Etnik gruplar
(2010[1])
HükûmetYarı başkanlık sistemi cumhuriyet
• Cumhurbaşkanı
Uhnaagiyn Hürelsüh
• Başbakan
Luvsannamsrai Oyun-Erdene
• Meclis Başkanı
Gombojavyn Zandanshatar
26 Aralık 1911
Yüzölçümü
• Toplam
1.564.115,75 km2 (19.)
• Su (%)
0,43[2]
Nüfus
• 2020 tahminî
3.353.470[3] (134..)
• 2015 sayımı
3.057.778[4]
• Yoğunluk
2,07/km2 (194.)
GSYİH (SAGP)2020 tahminî
• Toplam
47 milyar $[5] (112.)
• Kişi başına
14.270 $[5] (93..)
GSYİH (nominal)2020 tahminî
• Toplam
13,700 milyar $[5] (116.)
• Kişi başına
4.151 $[5] (109.)
Gini (2018)32.7[6]
orta
İGE (2019)artış 0.737[7]
yüksek · 99.
Para birimiTögrög (MNT)
Zaman dilimiUTC+7 (UTC)
• Yaz (YSU)
UTC+8 (UTC)
Trafik akışısağ
Telefon kodu+976
İnternet alan adı.mn, .мон

Moğolistan (Moğolca: Монгол Улс, Mongol Uls; Moğol alfabesi: ᠮᠤᠩᠭᠤᠯᠤᠯᠤᠰ, Mongγol ulus), Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3[8] milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir.[9][10][11] Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

Yaklaşık olarak 3.1 milyonluk nüfusun %30'u göçebe veya yarı göçebedir. At kültürü halen ülke yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Nüfusunun çoğunluğu Moğol olup halkın dini Tibet Budizmi'dir. Moğollar dışında Müslüman Kazaklar ve Tuvalar ülkede yaşamaktadır. Bu halklar genellikle batı kesimlerdedir.

Bugünkü Moğolistan toprakları geçmişte Hiung-nular, Siyenpiler (Sien-pi), Cücenler ve daha sonra Göktürkler gibi imparatorluklar tarafından yönetilmiştir. Moğol İmparatorluğu ise 1206 yılında Cengiz Han tarafından kurulmuştur. 16. ve 17. yüzyıllarda Moğollar Tibet Budizmi'nden etkilenmişlerdir. 17. yüzyılın sonlarında, Moğolistan'nın büyük bir kısmı Çing Hanedanı'nın yönetimi altına girmiştir. 1911 yılında Çing Hanedanı'nın yıkılışı sırasında, Moğolistan bağımsızlığını ilan etmiş, fakat 1921 yılına kadar de facto bağımsızlığını kabul ettirmekle ve 1945 yılına kadar uluslararası tanınmayı kazanmakla uğraşmak zorunda kalmıştır. Sonuç olarak güçlü Rus ve Sovyet kuvvetlerine maruz kalmıştır. 1924 yılında Moğol Halk Cumhuriyeti ilan edilmiş ve Moğol politikası aynı dönemdeki Sovyet politikasını takip etmiştir. 1989 yılının sonlarında Doğu Avrupa'daki komünist rejimlerinin çökmesinin ardından 1990 yılının başlarında Moğolistan'da Demokratik Devrim gerçekleşmiştir. Böylece Moğolistan'da çok partili sistem başlamış, 1992'de yeni bir anayasa kabul edilmiş ve serbest piyasa ekonomisine geçilmiştir.

Moğolistan Birleşmiş Milletler, Asya İşbirliği Diyaloğu, G77, Asya Altyapı Yatrırım Bankası ve Bağlantısızlar Hareketi üyesidir. ve NATO'nun küresel partnerlerinden biridir. Dünya Ticaret Örgütü'ne 1997'de üye olmuştur ve halen bölgesel ekonomik ve ticaret örgütlerine katılmak için uğraş vermektedir.[1]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçede kullanılan Moğolistan sözündeki -istan eki ülke, yer anlamında Farsça olup Moğol ülkesi demektir. Moğol adının ilk nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı konusunda araştırmacılar tarafından kesin olarak teyit edilmiş bir açıklama yoktur. Moğ ve Moğuç sözü Eski Türkçe kaynaklarda ateşperest anlamına gelir.[12][13] «Moğol» adı Çinçe kaynaklarda Men-Gü, Man-Gu-Zı, Mon-Gu-Lun, Man-Tu, Men-Gü-Lün şekillerinde geçer. Ayrıca Eski Türkçede mengü ve bengü kelimesi sonsuz, ebedi anlamındadır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Önemli tarih öncesi mevkiler Hovd İli'nde bulunan Kuzey Mavi Mağarası'ndaki[14] ve Bayanhongor İli'nde bulunan Beyaz Mağara'daki eski taş çağından kalma mağara resimleridir. Dornod İli'nde cilalı taş devriden kalma tarım yerleşimleri bulunmuştur.

Moğol İmparatorluğu'nun 1206-1294 arasındaki genişlemesi

Moğolistan bölgesinde 12. yüzyılın başına kadar, Hiung-nu, Apar (Avar, Cücen), Göktürk, Uygur ve Karahitay gibi devletler hâkim olmuştur. Cengiz Han'ın birleştirip örgütlediği kabilelerle, 1206’te Moğolistan’da ilk Moğol Devleti kuruldu. Cengiz Han, 1227’de öldü.

On yedinci yüzyılda Çarlık Rusyası, bölgeyi kontrolüne almak için girişimlere başladı. On sekizinci yüzyılda Moğolistan’da Rus ve Çin yanlılarının mücâdelesi başladı. Moğol prenseslerinin Çinliler gibi yaşaması Moğolistan’da milliyetçilik akımının başlamasına neden oldu. Katolik misyonerlerinin faaliyetleriyle Moğolistan’da Hristiyanlaşma başladı. Misyonerler Uzak Doğu’da dayanak noktası elde etmek ümidiyle Moğolistan’ın bağımsızlığını desteklediler. Bağımsızlık düşüncesi yayıldı. 1912’de Çin’de Mançu Hânedanı'nın yıkılmasıyla Moğol prensleri Rusların da yardımıyla Moğolistan’ın bağımsızlığını ilân ettiler. Çinlilerle mücâdeleye girişen Moğollar, 1915’te Çin’e de bağımsızlıklarını tanıttılar.

Çin-Japon Savaşında Moğolistan’da yeraltı faaliyetiyle komünist hareket başlatıldı. Japonya’nın Kuzey Çin’e girmesiyle 1935-1937’de Moğolistan da işgâle uğrayarak, mahallî muhtar bölgeler kuruldu. 1945’te II. Dünya Savaşı'nın bitmesiyle ülkedeki bağımsızlık yanlısı örgütler faaliyetlerini komünizm paralelinde devam ettirdiler. Komünizme karşı mücâdele eden örgütlerin zayıflatılmasıyla İç Moğolistan, Çin’in hâkimiyetinde muhtar hâle getirildi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Dış Moğolistan’da, ABD ve İngiltere’nin tavsiyesiyle, Moğolistan Halk Cumhuriyeti kuruldu. 20 Ekim 1945’te referandumla bağımsızlığını ilân eden Moğolistan, önce Milliyetçi Çin tarafından tanındı. 1946’da Moğolistan Halk Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği aralarında ittifak imzalandı. 1961’de Birleşmiş Milletler'e kabul edildi. Sovyetler Birliği'ndeki ve Doğu Avrupa’daki komünist yönetimlerinin çöküşü komünizmle yönetilen Moğolistan’ı da etkiledi. 1990’da çok partili sisteme geçilerek; ekonomik, sosyal ve siyasal reformlar yapıldı. Temmuz 1990 ilk çok partili seçimler yapıldı. Moğolistan’da bulunan Rus birlikleri yapılan anlaşma sonucu geri çekildi.

Coğrafya ve iklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan ve şehirleri.
Moğolistan'ın fizikî yapısı

Moğolistan’ın yüzölçümü yaklaşık 1,6 milyon kilometrekare olup, devletin doğudan batıya uzunluğu 2367 km, kuzeyden güneye ise 1258 kilometredir. Ülke dağlar, ormanlar, bozkırlar ve yarı çöller ve çöllerden oluşmaktadır. Moğolistan arazisinin büyük bölümü yayla görünümündedir. Ülkenin güneydoğusunda Gobi Çölü yer alır. Ortalama yüksekliği 1580 metre olan ülkenin kuzey batısı güneydoğuya nazaran daha yüksektir.

Ülkenin içinde ve sınırlarında birçok dağ silsilesi yer alır. Rusya ile kuzeybatı sınırı boyunca Tanno-Ola Sıradağları yükselir. Kuzeydoğuda Kentei Dağları vardır. Ülkenin batı iç kısmında Hangay Dağları yer alır. Moğolistan ve Gobi Altayları batıdan güneydoğuya doğru Çin sınırı yakınlarına kadar uzanır. Altayların en yüksek zirvesi olan 4653 m yüksekliğindeki Tabun Boğdo, kuzeybatıda ilk silsile üzerinde bulunur.

Kuzeydeki nehir vadileri, bilhassa Selenga ve Orkun verimlidir. Kerulen Vâdisi, Doğu Moğolistan’a doğru geniş bir anayol meydana getirir. Çok sayıda tuz gölleri ve denize çıkışı olmayan nehirleriyle ülke topraklarının üçte ikisi, İç Asya’da suyunu dışarı akıtmayan havzada yer alır. Sâdece Kerulen ve Onon nehirleri Büyük Okyanus'a dökülür. Ülkenin belli başlı gölleri arasında Ubas Nor, Hara Usu, Airik Nor, Kirgis Nor ve Hubsugul yer alır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Köppen iklim sınıflandırmasına göre Moğolistan iklimi

Köppen iklim sınıflandırmasına göre Moğolistan’ın yükseltisi fazla olan kuzey kesimlerinde baskın olarak soğuk ve kuru kışların ve soğuk yazların gözlemlendiği subarktik iklim (Dwc) hâkimdir. Bu bölgelerde yükseltinin daha az olduğu yerlerde soğuk ve kuru kışlar ile ılıman yazların görüldüğü nemli karasal iklim de (Dwb) yer yer gözlemlenir. Ülkenin güney kısımlarında soğuk ve kurak çöl iklimi (BWk) hakimdir. Bu iki iklim bölgesi arasında soğuk ve yarı kurak bozkır/step iklimi (BSk) yer almaktadır. Ülkenin en yüksek bölgelerinde tundra/alpin (ET) iklimi hâkimdir.

Ekseriya yaz yağmurları şeklinde olan yağış, ülkenin değişik kısımlarında yılda 100 ilâ 300 mm arasında değişir. Aşırı soğukla gelen hafif kar, ülkenin kuzey kısmında devamlı donmuş olarak kalan, önemli bir kuşağı meydana getirir. Sıcaklık farkı oldukça büyüktür. Ulan Bator’da ocak ayındaki sıcaklık ortalaması -28 °C, temmuz ayındaki ise 18 °C’dir. En yüksek ve en düşük sıcaklıklar daha da büyüktür. Kışın ırmaklar ve göller donar. Kuvvetli toz ve kum fırtınaları görülür.

Doğal hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan çayırları

Gobi hâriç, Moğolistan’ın büyük bölümü hayvancılığa imkân veren çimenlik ve çayır halindedir. Dağlar, kuzey batıdaki hâriç, genellikle çıplaktır (ağaçsızdır).

Ülkenin çoğu bölgelerinde vahşi hayvanlar bulunur. Bunlardan bol miktarda bulunan büyük memeli hayvanlar arasında koyun, geyik, ren geyiği (bilhassa Hubsugul Gölü çevresinde) bazı vahşi deve ve atlar sayılabilir. Her yerde bulunan dağ sıçanı (marmota) sistemli olarak kürkü için avlanır. Moğol paleontologların yaptığı keşifler, ülkede bol miktarda dinozor fosilleri bulunduğunu göstermektedir.

Nüfus ve sosyal hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu'nun 2015 tahminine göre Moğolistan'da 3.000.251 kişilik bir nüfus bulunmaktadır.[15] Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İlişkiler Departmanı ise ülke nüfusunun 2007'de 2.629.000 kişi olduğunu tahmin etmiştir.[16]

Moğolistan steplerindeki gerler

Hızla şehirleşmekte olan Moğolistan’ın nüfusunun günümüzde[ne zaman?] %61,2’si şehirlerde yaşar. Ülkede okuma-yazma oranı %98’dir. Geri kalanın çoğunluğu mevsimden mevsime göç eden göçebeler hâlindedirler. Göçebelerin "ger" adı verilen çadırları bulunur. Moğollar arasında en yaygın spor güreştir. Okçuluk ve at yarışlarının da yaygın olduğu ülkede, çocuklara küçük yaşta ata binmesini öğretirler.

Etnik gruplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan nüfusunun %80’ini Halha Moğolları, %8’ini diğer Moğol halkları, %5’ini Kazaklar, kalanını Tuvalar gibi diğer Türk halkları, Ruslar ve Çinliler meydana getirir.

En kalabalık Moğol azınlık grupları, batı eyaletlerinde yaşayan Moğolî halklar olan Oyratlar ve Ulan Bator’un kuzeyinden îtibâren Rus sınırına kadar, esas olarak Selenge Vâdisinde oturan Buryatlardır. Güneydoğuda Dariganga Moğolları, kuzeybatıda Hubsugul Gölü yakınında Darhat Moğolları vardır. Kazak Türkleri, Moğol olmayan en kalabalık azınlık grubu olup halk ülkenin batı kesiminde yer alan Bayan Ölgii ilinde yoğunlaşmıştır. Sınırlı sayıdaki Ruslar, Ulaanbaatar ve diğer yerleşim merkezlerinde bulunur. 10.000 civârındaki Çinli nüfus, ülkenin inşaat sektöründe önemli rol oynar.

Din[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan'da din olarak Budizm %53 oranı ile en yaygın dindir. İslam (%3), Moğol şamanizmi (%2.9) ve Hristiyanlık (%2.2) da halkın bir kısmı tarafından inanılmaktadır. Türklerin çoğunluğu Müslümandır. Halkın %40'a yakını dinsiz olmaktadır.[17]

Dil[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrasya'da Moğol dillerinin dağılımı

Moğolistan'da çeşitli diller konuşulur. En önemlisi Halhaların konuştuğu ve diğer bütün Moğollar tarafından anlaşılan Moğolcadır. Moğolca resmî lisan olarak kullanılır ve toplumun %95'i tarafından konuşulur. Dil, Kiril veya Moğol alfabesi ile yazılabilir.

Oyratça ve Buryatça, ülkede konuşulan diğer Moğol değişkeleridir. Batıdaki azınlıklar tarafından Kazakça ve Tuvaca da konuşulur. Okullarda Rusça ve İngilizce başlıca yabancı dil olarak öğretilir.

Siyaset ve yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan Halk Cumhuriyeti döneminde sosyalizm hâkim ise de Sovyetler Birliği'nde başlayan Glasnost hareketi bu ülkeye de yansıdı. Tek partili rejime son verilmesi için Aralık 1988’de başlayan mitingler Ocak 1990’a kadar sürdü. Birçok siyasi parti kuruldu. Şimdiye kadar iktidarda olan Moğolistan Devrimci Halk Partisi, kendi bünyesinde büyük değişiklikler yaptı. Anayasa değiştirilerek Parlamenter sistemi kabul edildi ve bir bölümü nispî temsille seçilen 50 üyeli sürekli yasama organı niteliğindeki Küçük Hural kuruldu. Büyük Hural ise 430 sandalyeden meydana geliyordu. Temmuz 1990’da yapılan seçimleri iç bünyesinde büyük değişiklik yapan MDHP, büyük çoğunlukla kazandı. Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilir.

Moğolistan 21 eyalete ayrılır. Seçimler 4 senede bir yapılır. Seçmen yaşı 18’dir. Adlî işler, üyeleri dört yıllık süreyle Büyük Halk Meclisince seçilen, Anayasa Mahkemesince yürütülür. Meclisi 76 üyelidir.

Bütün erkek vatandaşlar, günümüzde 290.000 kişilik kuvvete ulaşan İhtilalci Halk Ordusunda askerlik yapmaya mecburdur.

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan 21 tane aymaga (Moğolca: Аймаг) bölünmüş durumdadır. Aymag, Türkçe bir söz olan "ayırmak" sözünden gelir.[kaynak belirtilmeli] Aymaglar ise sum denilen yönetim birimlerine ayrılmıştır. Ülkede 315 tane sum vardır. Ülkenin başkenti Ulan Batur hot denilen yönetim birimi ile yönetilmektedir. Modern iller 1921 yılında kurulmaya başlanmıştır ve başkent Ulan Batur özel bir statüye sahip olup, bağımsız bir il belediyesi olarak yönetilmektedir

Numara İl (aymag) Merkez İlin nüfusu (2004) Alan Yoğunluk Haritalar
1 Arhangay (Архангай) Çeçerleg 94,900 55,300 1.7
2 Bayanhongor (Баянхонгор) Bayanhongor 83,800 116,000 0.7
3 Bayan Ölgii (Баян-Өлгий) Ölgii 101,200 45,700 2.2
4 Bulgan (Булган) Bulgan 60,800 48,700 1.2
5 Darhan-Ul (Дархан-Уул) Darhan 87,800 3,280 26.8
6 Dornod (Дорнод) Çoybalsan 73,700 123,600 0.6
7 Dornogobi (Дорноговь) Saynşand 52,500 109,500 0.5
8 Dundgobi (Дундговь) Mandalgobi 49,900 74,700 0.7
9 Gobi-Altay (Говь-Алтай) Altay 60,900 141,400 0.4
10 Gobi-Sümber (Говь-Сүмбэр) Çoyr 12,300 5,540 2.2
11 Hentii (Хэнтий) Öndörhaan 71,200 80,300 0.9
12 Hovd (Ховд) Hovd 87,800 76,100 1.2
13 Hövsgöl (Хөвсгөл) Mörön 121,400 100,600 1.2
14 Orhon (Орхон) Erdenet 78,400 840 93.3
15 Övörhangay (Өвөрхангай) Arvayheer 113,200 62,900 1.8
16 Ömnögobi (Өмнөговь) Dalanzadgad 46,800 165,400 0.3
17 Selenge (Сэлэнгэ) Sühbatur 100,800 41,200 2.4
18 Sühbaatar (Сүхбаатар) Baruun-Urt 56,600 82,300 0.7
19 Töv (Төв) Zuunmod 88,900 74,000 1.2
20 Uvs (Увс) Ulaangom 81,000 69,600 1.2
21 Zavhan (Завхан) Ulyastay 80,700 82,500 1.0

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulan Bator, Cengiz Han meydanı

Eski Sovyetler Birliğine bağlı bir ekonomik yapı gösteren Moğolistan’da 1990’dan sonra ekonomik yapıda büyük değişiklik yapılan Moğolistan’da devlet işletmeleri aşamalı olarak özelleştirilmeye başlandı ve serbest pazar ekonomisine geçildi. 1931’de başarısız olarak kolektivizasyona girişilmiş ancak, 1950’de tamamlanmıştır. Bununla berâber çiftlik hayvanlarının % 20’si hâlâ özel teşebbüsün elindedir. Buğdayın çoğu kolhoz adı verilen devlet çiftliklerinde yetiştirilmekte, fakat hayvan yemi, şimdi solhoz adı verilen kolektif çiftliklerde üretilmektedir.

Sanayi ve madencilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğolistan’da hafif sanayi, ülkenin her tarafında mevcuttur. Sanayisi esas îtibâriyle gıda, tekstil, kimyâ ve çimentoya dayanır. Yeni kurulan Darhan şehri, un fabrikası, depolama ve önemli ölçüde hafif sanayiye sahiptir. Ulan Batur’da, et paketleme ve hafif îmâlât sanâyi mevcuttur.

Moğolistan içinde petrolün ve diğer maden cevherlerinin de bulunduğu mineraller bakımından zengindir. Maden kömürü, tungsten, bakır, molibden, altın, kalay ülkenin yeraltı zenginliklerini teşkil eder. Moğolistan bakır bakımından Asya’da birinci, dünyada ilk on sırada yer alır. Erdenet şehrinde bakır madenleri işletilmektedir. Maden kömürü ülke ihtiyaçlarını karşılamada kullanılmaktadır.

Et ürünleri ve yün, esas îtibâriyle Rusya’ya giden önemli ihraç ürünleridir. Erdenet şehrindeki bütün bakır ve molibden üretimi Moğol-Rus ticâretini dengelemeyi amaçlamıştır. Moğolistan Rusya’ya ayrıca Kalsiyum klorür satmaktadır. İhraç ürünlerinin % 75’i de Rusya’ya gitmektedir.

Tarım ve hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Gobi hâriç, Moğolistan’ın büyük bölümü hayvancılığa imkân veren çimenlik ve çayır halindedir. Toplam alanın %81’i develerin, atların, sığırların, koyunların ve keçilerin beslendiği otlaklardan oluşmaktadır. Moğolistan’da 2019 yılsonunda yapılan hayvan sayımları sonucunda hayvan sayısı, 70 milyon 949,9 bin başa yükselmiştir. Ülkede, 32,2 milyon baş koyun, 29,2 milyon baş keçi, 4,7 milyon baş sığır, 4,2 milyon baş at ve 472,4 bin deve bulunmaktadır.[18]

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Turizm, eskiden ülkedeki Sosyalist Hükûmet tarafından sınırlandırılmış, ancak Sovyetler Birliği'nin dağılması ve 1989 Devrimleri'nin ve 1990'daki Moğolistan Demokratik Devrimi'nin ardından büyüme göstermiştir. Moğolistan'daki seyahat organizasyonlarının geçmişi 50 seneliktir, ancak özel sektör tabanlı turizm neredeyse yirmi yaşındadır. Günümüzde Moğolistan'da 403 seyahat şirketi, 320 otel ve 647 tatil köyü ve turizm kampı yer alır. Moğolistan, üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nde aktif rol almaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

1956’da açılan ve Moğolistan ötesine giden demiryolu, ülkenin modern nakliyat anayoludur. Ulan Batur’u Sibirya ötesine giden anahatta bağlayan kuzey kısmı, yükün büyük kısmını taşır. Doğu Moğolistan’da 1930’larda askerî maksatlarla inşâ edilmiş kısa demiryolları vardır. Fakat Moğolistan arazisi ulaşıma imkân vermemektedir.

Aeroflot, Moskova ile Ulan Batur arasında direkt uçuşlar yapmaktadır. Ülkenin iç havayolları başkentle bütün eyaletler arasında bağlantı sağlar. Selenga Nehri ile Hubsugul Gölünde gemi ve mavnalar işlemektedir.

Enerji[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulan Batur'da bir enerji santrali

2015 yılında Moğolistan ürettiği enerjinin yaklaşık %95'ini kömür enerjisi ile sağlamıştır.[19]

Moğolistan, rüzgâr ve güneş enerjisi bakımından elverişli bir ortama sahiptir. Ülkenin çoğu bölgesinde güneşli gün sayısı, 270 ila 300 gün arasındadır. Rüzgâr enerjisi için ise toplam ülke alanının %10’unun çok elverişli olduğu belirtilmektedir.[18]

Yıl
Kömür Petrol Hidroelektrik Rüzgar
2015 4670 10 70 150
2014 4510 10 60 120
2013 4280 10 60 50

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Mongolia". World Factbook. CIA. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015. 
  2. ^ Official landuse balanse data (2007)[ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ "Renewed 2015-2045 population projection". www.1212.mn. Mongolian Statistical Information Service. 1 Ocak 2017. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
  4. ^ "2015 population and housing by census of mongolia". www.1212.mn. Mongolian Statistical Information Service. 1 Ocak 2016. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
  5. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, January 2019". IMF.org. International Monetary Fund. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019. 
  6. ^ "GINI index (World Bank estimate) - Mongolia". data.worldbank.org. World Bank. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020. 
  7. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  8. ^ "Mongolia Population Growth Rate 1950-2021". www.macrotrends.net. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  9. ^ Dec 28, CBC News · Posted; December 28, 2017 10:24 AM ET | Last Updated; 2017. "Iced cap: Ottawa currently coldest capital city in the world | CBC News". CBC (İngilizce). 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2018. 
  10. ^ "The Coldest Capital Cities In The World". WorldAtlas (İngilizce). 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2018. 
  11. ^ geography, Matt Rosenberg Matt Rosenberg has a masters in; Writer, Is an Award-Winning Freelance; Subject, Author of Two Books on the. "What Is the Coldest Capital City in the World?". ThoughtCo. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2018. 
  12. ^ Radloff, W. (1938). uigurische Sprachdenkmaler. Leningrad. s. 286. 
  13. ^ Borovkov, A.K. (2002). Orta Asya'da Bulunmuş Kuran Tefsirinin Söz Varlığı. Ankara. s. 191. 
  14. ^ Eleanora Novgorodova "Archäologische Funde, Ausgrabungsstätten und Skulpturen, in Mongolen (catalogue)" sf.14-20.
  15. ^ "U.S. Census Bureau International Data Base". 11 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2013. 
  16. ^ "WPP2006_Highlights_0823.doc" (PDF). July 21, 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: June 28, 2013. 
  17. ^ 2010 Population and Housing Census of Mongolia. Data recorded in Brian J. Grim et al. Yearbook of International Religious Demography 2014. BRILL, 2014. p. 152
  18. ^ a b "Moğolistan". T.C. Ticaret Bakanlığı. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  19. ^ "Mongolia". www.iea.org. International Energy Agency (IEA). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2015. 
  20. ^ "Installation of Solar PV System (annex)" 26 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Joint Crediting Mechanism, 29 September 2016.

Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Nedir? :Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? ile ilgili Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Ne Demektir? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Açıklaması Nedir? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Cevabı Nedir? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Kelimesinin Anlamı? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Açıklaması? :Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir.Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Gerçek mi? :Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? ile ilgili Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Hakkında? :Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? ile ilgili Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? burada bulabilirsiniz. Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Detaylar için sitemizi geziniz Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Moğolistan nedir?, Moğolistan anlamı nedir?, Moğolistan ne demektir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz
Lola Bunny, Anastasiya Mıskina, Marsilio Ficino, Yukos, 1972 Türkiye Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı seçimi, Caferağa Spor Salonu, Eulalie, Anopsolobus, Bozkocatepe, Robert Curl, Aman Reis Duymasın, Alex Müller, Sekülerizasyon, Nikiforos Hanedanı, We Own It (Fast Furious), Tansu Yeğen, Cüceli, Onikişubat, Hip hop müzikte kadın düşmanlığı, Rahibe, En İyi Solo Kadın Rap Performansı Grammy Ödülü, Corded Ware kültürü, Erkrath, Kuzeyli, Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması, İçelde 1973 Türkiye genel seçimleri, En İyi Solo Erkek Rap Performansı Grammy Ödülü, Monark, Bakiye Duran, Atina Antlaşması (1913), Trieste bölgesi, M. Serdar Kuzuloğlu, Huntingdon, Yeniköy, Bartın, Arrested Development (müzik grubu), Yuju (şarkıcı), Yavuz Çetin, Lubliniec, Fast Furious 6 (soundtrack), Milliyet gazetesi, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi, Todor Veselinović, Fast Furious (soundtrack), Karabulak, Seydişehir, Mamoudzou, Myway Airlines, 2 Fast 2 Furious (soundtrack), Tokatta 1946 Türkiye yerel seçimleri, Japonizm, Yukarışeyhler, Bartın, Ezeiza, Buenos Aires, Büyük Victoria Çölü, Diyarbakır Stadyumu, NGC 7237C, Moğol İmparatorluğu, Benyamin kabilesi, Amerikalılar, Kenshi, Dryoscopus, 1971de Billboard Hot 100da bir numara olan singlelar listesi, Murat Toktamışoğlu, Başak Tren İstasyonu, Pump It Up (Joe Budden şarkısı), Joe Jake, Emre Alkin, İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği, 9. Kolordu (Türkiye), Murat Daltaban, Hispania Ulterior, Yopal, En İyi Solo Rap Performansı Grammy Ödülü, Supersonic (J. J. Fad şarkısı), Turtukaya, NGC 7053, Kayıhan, İhsaniye, Anıtkabir Komutanlığı, En İyi Rap Performansı Grammy Ödülü, Cumhuriyet, Tepebaşı, Meşeyolu, Tunceli, Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, Bağdatlı Ruhi, Clyde Stubblefield, Arrested Development (grup), İrlanda pasaportu, CastellAlfero, En İyi İkili veya Grup Rap Performansı Grammy Ödülü, Volkswagen Beetle (A5), DJ Aligator, NGC 4349, Mohamed Al Romaihi, Testere 3 (film), Il est là, Kent, İngiltere, Killadelphia, Avni Dilligil Ödülleri, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı, Täo Andrée Porchon, Salt N Pepa, Seben, Sri Lanka, The ramones,
Faik Deli Kimdir?, Zekâlı İsminin Anlamı Nedir?, Ferdaya Salmak Nedir?, Cevdet Akay Kimdir?, Zekâi İsminin Anlamı Nedir?, Teyelli Nedir?, Ferdası Nedir?, Zehirsiz İsminin Anlamı Nedir?, Ferasetsiz Nedir?, Tuncer Usta Kimdir?, Tevazulu Nedir?, Ferasetli Nedir?, Zehirli İsminin Anlamı Nedir?, Nesrin Arslan Kimdir?, Ferahlık Duymak Nedir?, Çağatay Atasay Kimdir?, Zehir Zıkkım İsminin Anlamı Nedir?, Alpaslan Türkkan Kimdir?, Zecrî İsminin Anlamı Nedir?, Adnan Sinan Çakıroğlu Kimdir?, Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Kimdir? Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Nereli Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Kaç Yaşında?, Zebunküş İsminin Anlamı Nedir?, Aziz Cem Güner Kimdir?, Zebun İsminin Anlamı Nedir?, Ferah Tut Nedir?, Doğukan Ak Kimdir?, Zayi İsminin Anlamı Nedir?, Ferah Bulmak Nedir?, Doğan Avcı Kimdir?, Zayıf Sesli İsminin Anlamı Nedir?, Erol Bayram Kimdir?, Feragatli Nedir?, Tufan Yanar Kimdir?, Zayıf Nahif İsminin Anlamı Nedir?, Testereli Nedir?, Özgül Baydoğan Kimdir?, Feragat Sahibi Nedir?, Zayıf İsminin Anlamı Nedir?, Tespihsiz Nedir?, Naci Şanlıtürk Kimdir?, Zaviyevi İsminin Anlamı Nedir?, Ülkü Ayaydın Kimdir?, Tespihli Nedir?, Fer Almak Nedir?, Akadyana bayrağı Anlamı Nedir, Akadyana bayrağı Nasıl Oluştu, Akadyana bayrağı Tarihi, Akadyana bayrağı Renkleri, Akadyana bayrağı Tasarımı, Naile İşlek Kimdir?, Zavallı İsminin Anlamı Nedir?, Teslimiyetçi Nedir?, Zatî İsminin Anlamı Nedir?, Fenomenolojik Nedir?, Nizamettin Öztürk Kimdir?, Ahmet Yasin Şentürk Kimdir?, Fenomenal Nedir?, Zata Mahsus İsminin Anlamı Nedir?, Ejder Kaygusuz Kimdir?, Fenolojik Nedir?, Zaruri İsminin Anlamı Nedir?, Tesettürsüz Nedir?, Emrullah Türe Kimdir?, Zarsı İsminin Anlamı Nedir?, Tesettürlü Nedir?, Fenlenmek Nedir?, Elif Baysal Kimdir?, Zarplı İsminin Anlamı Nedir?, Fenik Nedir?, Mehmet Bağlar Kimdir?, Cumali İnce Kimdir?, Zarif İsminin Anlamı Nedir?, Fenersiz Yakalanmak Nedir?, Fevzi Fatih Oğuz Kimdir?, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Anlamı Nedir, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Nasıl Oluştu, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Tarihi, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Renkleri, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Tasarımı, Fenersiz Nedir?, Zararsız İsminin Anlamı Nedir?, Fenerli Nedir?, Zararlı İsminin Anlamı Nedir?, Hüseyin Çalişci Kimdir?, İrfan Karatutlu Kimdir?, Feneri Nerde Söndürdün Nedir?, Zarardîde İsminin Anlamı Nedir?, Terso Nedir?, Metin Bozkurt Kimdir?, Zarafetli İsminin Anlamı Nedir?, Savaş bayrağı Anlamı Nedir, Savaş bayrağı Nasıl Oluştu, Savaş bayrağı Tarihi, Savaş bayrağı Renkleri, Savaş bayrağı Tasarımı, Fener Çekmek Nedir?, Mustafa Çiftci Kimdir?, Zampara İsminin Anlamı Nedir?, Tersinir Nedir?, Gülfiraz Sağlık Kimdir?, Ters Türs Nedir?, Zamlı İsminin Anlamı Nedir?, Fenaya Çekmek Nedir?, Filiz Kılıç Kimdir?, Ters Ters Nedir?, Fenasına Gitmek Nedir?, Zamklı İsminin Anlamı Nedir?, Mehtap Nazan Göktaş Kimdir?, Fenalık Geçirmek Nedir?, Sancak (bayrak) Anlamı Nedir, Sancak (bayrak) Nasıl Oluştu, Sancak (bayrak) Tarihi, Sancak (bayrak) Renkleri, Sancak (bayrak) Tasarımı, Zamansız İsminin Anlamı Nedir?, Burak Kotan Kimdir?,