Luiz Inácio Lula da Silva
2023'te Lula
Brezilya Devlet Başkanı
Görevde
Makama geliş 1 Ocak 2023
Başkan Yardımcısı	Geraldo Alckmin
Yerine geldiği	Jair Bolsonaro
Görev süresi 1 Ocak 2003 - 1 Ocak 2011
Başkan Yardımcısı	José Alencar
Yerine geldiği	Fernando Henrique Cardoso
Yerine gelen	Dilma Rousseff
Brezilya Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri
Görev süresi 17 Mart 2016 - 18 Mart 2016
Başkan	Dilma Rousseff
Yerine geldiği	Jaques Wagner
Yerine gelen	Eva Chiavon (Geçici)
İşçi Partisi Başkanı
Görev süresi 10 Şubat 1980 - 24 Ocak 1994
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Rui Falcão
Kişisel bilgiler
Doğum	Luiz Inácio da Silva 27 Ekim 1945 (78 yaşında) Caetés, Brezilya
Partisi	İşçi Partisi
Evlilik(ler)	Maria de Lurdes da Silva (e. 1969; ö. 1971) Marisa Letícia Rocco Casa (e. 1974; ö. 2017)
Bitirdiği okul	Ulusal Hizmet için Endüstriyel Eğitim
Dini	Roma Katoliği
İmzası

Luiz Inácio Lula da Silva (d. 27 Ekim 1945, Caetés) veya tanınan kısa adıyla Lula, Brezilyalı siyasetçi, sendikacı ve Brezilya devlet başkanıdır. Daha önce de iki dönem cumhurbaşkanlığı görevini yürütmüştü. Siyasi kariyeri boyunca gelir eşitsizliği, yoksullukla mücadele ve Amazon ormanlarını korumak konusunda çalıştı.^[1][2]

Daha önce 2002 ve 2006 yıllarında cumhurbaşkanı olarak seçilmiş ve 2003-2010 yılları arasında iki dönem cumhurbaşkanlığı görevini yürütmüştü. 2022 Brezilya genel seçimleri'nde tekrar cumhurbaşkanlığına seçildi. Selefi eski cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro'nun seçim sonuçlarını ve görevi devretmeyi reddetmesine rağmen Silva, 2023'te yemin ederek göreve başladı.

Brezilya İşçi Partisi'nin (Partido dos Trabalhadores, PT) kurucu üyesidir. Portekizcede Kalamar anlamına gelen "Lula" takma adını daha sonradan resmi adına dahil etti. İlk görevini Ekim 2010'da devlet başkanlığı seçimlerinde yerini aday gösterdiği halefi Dilma Rousseff'a devretti. 2022 Brezilya seçimleri'nde tekrar aday oldu ve Brezilya tarihinde iki dönem görev yapan ilk cumhurbaşkanı seçildi.

1974'ten bu yana Marisa Letícia ile evlidir ve beş çocuk sahibidir.

Gençlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Pernambuco eyaletinin Caetés kentinde doğdu. 1952'den itibaren São Paulo'da büyüdü. Sekiz çocuklu Aristides Inácio da Silva ve Eurídice Ferreira de Mello çiftinin yedinci çocuğuydu. Yoksulluktan dolayı okula çok az gidebildi ve 12 yaşından itibaren ayakkabı boyacılığı, postacılık, çamaşırhane işçiliği gibi çeşitli işlerde çalıştı.

Daha sonra bir metal fabrikasında çalışmaya başladı ve metal işçiliği eğitimi gördü. 1966'dan sonra São Bernardo do Campo'da büyük bir metal işletmesinde çalışmaya başladı.

Sendikacılık ve politikaya giriş[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeşi üzerinden sendika hareketine katıldı. 1969'da metal işçileri sendikasının bölge grubu başkanı seçildi. 1975 yılında %92 oy alarak sendika başkanı oldu ve 100 bin kadar işçiyi temsil etmeye başladı.

1970'lerden itibaren aralarında büyük çaplı grevlerin de olduğu sendika faaliyetlerinin örgütlenmesinde yer aldı. Tutuklandı, bir ay tutuklu kaldı. Grevlerin başarısızlığı üzerine başka sendikacılar, aydınlar ve toplumun farklı kesimlerinin temsilcileriyle birlikte 10 Şubat 1980'de İşçi Partisi'ni (PT) kurdu. PT daha kuruluşunun ilk yıllarında ülkenin geniş kesimine yayıldı ve yüz binlerce üyeye ulaştı.

1986 yılında Brezilya kongresine seçildi. Yeni sivil anayasanın hazırlanmasına aktif olarak katılan PT bu sayede işçi haklarıyla ilgili önemli kazanımlara anayasal güvence altına almayı başardı. Ancak toprak mülkiyeti gibi konularda aynı başarıyı gösteremedi. 1989 yılında PT'nin adayı olarak sosyalist bir programla başkanlık seçimlerine katıldı. Ancak özellikle sermaye çevrelerinin karşı çıkması sonucu seçilemedi.

Daha sonra yapılan bütün başkanlık seçimlerine katıldı. 2002 yılındaki seçim kampanyasında işçi imajını değiştirerek ilk defa takım elbise giydi. Ayrıca Brezilya'nın dış borçlarını ödememesi gerektiğine yönelik taleplerini vurgulamaktan vazgeçti. Bunun yerine programında açlık ve yoksullukla mücadele ve daha iyi eğitim olanakları ön plana çıktı. Ayrıca sermeye çevreleriyle de yavaş yavaş güven ilişkisi geliştirmeye başladı. Bunu Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) güvenini kazanması izledi.

Birinci Başkanlık dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Ekim 2002 tarihinde yapılan ikinci tur seçimlerini Brezilya Sosyal Demokrat Partisi adayı José Serra'ya karşı başarıyla tamamladı ve 1995 yılından beri başkanlık görevinde bulunan Fernando Henrique Cardoso'nun yerine Brezilya devlet başkanı oldu.

Aynı zamanda Mato Grosso valisi olan ve Greenpeace'in Brezilya'daki yağmur ormanlarının tahrip edilmesinden sorumlu tuttuğu sanayici Blairo Maggi gibi isimlerle yakınlığı yüzünden çokça eleştirildi. 2006 yılında yapılan seçimlerde rakibi sosyal demokrat Geraldo Alckmin'e karşı yeniden başarılı olarak başkanlık görevini sürdürdü.

Hapis cezası[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Temmuz 2017'de eski cumhurbaşkanı Lula da Silva, yolsuzluk nedeniyle hüküm giymiş ve hakim Sérgio Moro tarafından tartışmalı bir şekilde dokuz yıl altı ay hapse mahkûm edilmiştir. Savcılar, Lula'nın 3.7 milyon real (yaklaşık 1.2 milyon dolar) değerinde rüşvet aldığını, bu parayla da Sao Paulo'daki tatil kasabası Guaruja'da bulunan lüks apartman dairesi aldığını ve daireyi yeniden inşa ettiğini iddia etti. Kesinleşen 12 yıl 1 aylık hapis cezası sonrasında 2018 yılının Nisan ayında polise teslim oldu.^[3] Yolsuzluk ve kara para aklama suçlamaları nedeniyle yaklaşık 2 yıl hapiste kalan Lula Da Silva, 8 Kasım 2019'da hapishaneden tahliye edildi.^[4]

Silva'ya mahkumiyet kararı vererek 2018 Brezilya genel seçimleri'nde siyasi yasaklı olmasına sebep olan hakim Sergio Moro, daha sonra Silva'nın selefi Bolsonaro'nun kabinesinde Adalet ve Kamu Güvenliği bakanı olarak yer aldı. Kasım 2019'da Yüksek Federal Mahkeme, temyiz bekleyen hapsetmelerin hukuka aykırı olduğuna karar verdi ve sonuç olarak Lula cezaevinden serbest bırakıldı.

Mart 2021'de Federal Mahkeme, Silva'nın yargılanmasının yargı yetkisi bulunmayan bir mahkeme tarafından yapıldığına hükmederek verilen cezaları kaldırdı. Bu sayede Silva siyasal haklarını tekrar elde etti. Aynı yıl mahkeme hakim Sergio Moro'nun önyargılı bir yargılama yaptığına karar vererek Moro'nun Silva hakkındaki tüm suçlamalarını iptal etti.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2009 "Chatham House Ödülü"

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]