Paul Biya

Paul Biya
Paul Biya
Kamerun Devlet Başkanı
	Görevde
	Makama geliş ; 6 Kasım 1982
Başbakan	Bello Bouba Maigari; Luc Ayang; Sadou Hayatou; Simon Achidi Achu; Peter Mafany Musonge; Ephraïm Inoni; Philémon Yang; Joseph Ngute
Yerine geldiği	Ahmadou Ahidjo
Kamerun Başbakanı
	Görev süresi; 30 Haziran 1975 - 6 Kasım 1982
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Bello Bouba Maigari
Kişisel bilgiler
Doğum	13 Şubat 1933 (91 yaşında); Mvomeka'a, Fransız Kamerunu (şimdi Kamerun)
Partisi	Kamerun Demokratik Halk Hareketi [en])
Evlilik(ler)	Jeanne-Irène Biya (1992 öncesi); Chantal Vigouroux (1994–günümüz)
Bitirdiği okul	Ulusal Yönetim Okulu, Paris; Siyasi Araştırmalar Enstitüsü, Paris
Dini	Katolik

Paul Biya (doğum ismi: Paul Barthélemy) (d. 13 Şubat 1933), 7 yıllık başbakanlığından sonra, 6 Kasım 1982 tarihinden bu yana Kamerun devlet başkanıdır. Paul Biya Afrika'da en uzun süre görev yapan ulusal lider olmuştur.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Paul Biya 1961 yılında Paris'te ENA'da okudu ve diploma alarak mezun oldu.

Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Ocak 1960'taki bağımsızlık sonrası Kamerun'un resmî olarak devlet başkanı olan Ahmadou Ahidjo yönetimi altında ünlendi. Ocak 1964'te Millî Eğitim Bakanı Kabine Müdürü olduktan sonra Temmuz 1965 yılında Millî Eğitim Bakanlığı Genel Sekreteri oldu. Ocak 1968 yılında Cumhurbaşkanı Sivil Kabine Başkanı seçildi. 1972 yılında üniter bir devlet kurulması ardından 30 Haziran 1975'te Kamerun başbakanı oldu. Haziran 1979 yılında bir yasa ile cumhurbaşkanının anayasal halefi olarak belirlendi. Ahidjo beklenmedik bir şekilde 4 Kasım 1982'de istifasını açıkladı ve Paul Biya 6 Kasım'da Kamerun devlet başkanı oldu.

Biya, Güney Kamerunlu bir Hristiyan olduğu için halefi olarak Ahidjo gibi kuzeyden bir Müslüman tarafından seçilmiş olması şaşırtıcı kabul edildi. Biya, cumhurbaşkanı olduktan sonra Ahidjo başlangıçta iktidardaki Kamerun Milli Birliği'nin (CNU) Başkanı olarak kaldı. Biya CNU Merkez Komitesi ve Politbüro haline getirilmiş ve CNU ve Başkan Yardımcısı seçildi. 11 Aralık 1982'de Ahidjo'nun yokluğunda parti işlerinin yönetiminden sorumlu olarak seçildi. Biya ilk aylarda Ahidjo'ya sadakat göstermeye devam etti ve Ahidjo'da Biya'ya desteğini göstermeye devam etti ancak 1983 yılında ikisi arasında derin bir çatlak oluştu. Ahidjo, Fransa'ya sürgüne gitti ve oradan kamuoyu gücü ile Biya'yı suçlamaya başladı. Birçok yabancı liderlerin çabalarına rağmen uzlaşma olmadı. Ahidjo CNU başkanlığından istifa etti ve Biya 14 Eylül 1983 tarihinde yapılan olağanüstü toplantıda partinin başına geçti.

Kasım 1983'te Biya, sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 14 Ocak 1984 tarihinde yapılacağını duyurdu. Daha önce seçimler 1985'te planlanmıştı. Bu seçimde tek aday olarak oyların %99,98'ini kazandı. Şubat 1984'te Ahidjo iki kişiyle birlikte 1983'te darbe planında yer almaktan gıyaben yargılandı. Biya 6 Nisan 1984 tarihinde bir askerî darbe girişimini atlattı. Ölü sayısı tahminleri 71 ila (hükûmetin görüşüne göre) yaklaşık 1.000 arasında değişmektedir.

1985 yılında, partisi CNU'nun adı RDPC (Kamerun Demokratik Halk Hareketi [en]) olarak değiştirildi. Bundan sonra yapılan ilk seçimde, 24 Nisan 1988 tarihinde yeniden devlet başkanı seçildi.

Muhalefetin yaygın olarak dolandırıcılık yapıldığı iddiasına rağmen Biya, resmî oyların %70,9'ini alarak 11 Ekim 2004'te cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yedi yıllık görev süresi kazandı. Biya 3 Kasım'da yemin etti. 2004 yılında yeniden seçildikten sonra Biya, 2011 yılında yeniden başkan olabilmek için 1996 Anayasasında ikiden fazla seçilemez maddesini değiştirmek istedi. 2008 Yeni Yıl mesajında Biya, seçilme sayısını sınırlamak isteyen insanların anti-demokratik olduğunu söyleyerek, Anayasayı düzenlemesine destek verdi. Bununla birlikte, 10 Nisan 2008 tarihinde, Millet Meclisi görev sınırı kaldırmak için Anayasa değişikliği için oy kullandı. Oylama ezici çoğunlukla kabul edildi. Değişiklik ayrıca, görevi bıraktıktan sonra cumhurbaşkanı olarak yaptığı işlemler için yargı dokunulmazlığı da sağladı.

Biya sürekli olarak RDPC Ulusal başkanı olarak yeniden seçildi. 7 Temmuz 2001'de partinin ikinci olağanüstü kongresinde yeniden seçildi ve 21 Temmuz 2006 tarihinde üçüncü olağanüstü kongre oldu.

Paul Biya, 2011 seçimlerinde %78,^[1] 2018 seçimlerinde de %71.3 oy oranı^[2] ile Kamerun devlet başkanı seçilmiştir ve görevini 2025 yılındaki seçime kadar sürdürmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Elections in Cameroon" (İngilizce). AFRICAN ELECTIONS DATABASE. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.
^ "Elections Gazette" (PDF) (Fransızca). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.

Siyasi görevi
Önce gelen Simon Pierre Tchoungui Doğu Kamerun Başbakanı olarak	Kamerun Başbakanı 1975–1982	Sonra gelen Bello Bouba Maigari
Önce gelen Salomon Tandeng Muna Batı Kamerun Başbakanı olarak	Kamerun Başbakanı 1975–1982	Sonra gelen Bello Bouba Maigari
Önce gelen Ahmadou Ahidjo	Kamerun Devlet Başkanı 1982–	Görevde

[1] "Elections in Cameroon" (İngilizce). AFRICAN ELECTIONS DATABASE. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.

[2] "Elections Gazette" (PDF) (Fransızca). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.

[1]

[2]

g t d Afrika Birliği Örgütü Başkanları ve Afrika Birliği Başkanları
ABÖ 1963–2002	Selassie Nasır Nkrumah Ankrah Selassie Mobutu Bumedyen Ahidjo Kaunda Dâde II. Hasan Gowon Barre Amin Ramgoolam Bongo en-Numeyri Tolbert Senghor Stevens Moi Mengistu Nyerere Diouf Nguesso Kaunda Traoré Mübarek Museveni Babangida Diouf Mübarek Bin Ali Meles Biya Mugabe Compaoré Buteflika Eyadéma Chiluba Mwanawasa
AB 2002-	Mbeki Chissano Obasanjo Nguesso Kufuor Kikwete Kaddafi Mutharika Nguema Boni Hailemariam Abdül Aziz Mugabe Déby Condé Kagame Sisi Ramaphosa Tshisekedi

g t d Kamerun Başbakanları
Doğu Kamerun (1960-1972)	Ahmadou Ahidjo Charles Assalé Vincent de Paul Ahanda Simon Pierre Tchoungui	Kamerun bayrağı
Batı Kamerun (1961-1972)	John Ngu Foncha Augustine Ngom Jua Salomon Tandeng Muna
Kamerun Cumhuriyeti (1975-)	Paul Biya Bello Bouba Maigari Luc Ayang Sadou Hayatou Simon Achidi Achu Peter Mafany Musonge Ephraïm Inoni Philémon Yang Joseph Ngute

g t d Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika	João Lourenço Patrice Talon Mokgweetsi Masisi Ibrahim Traore* Evariste Ndayishimiye Abdülmecid Tebbun İsmail Ömer Gulle Mahamat İdriss Déby* Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Isaias Afewerki Sahle-Work Zewde Alassane Ouattara Brice Clotaire Oligui Nguema* Adama Barrow Nana Addo Dankwa Akufo-Addo Mamady Doumbouya* Umaro Sissoco Embaló Cyril Ramaphosa Salva Kiir Mayardit Paul Biya William Ruto Azali Assoumani Félix Tshisekedi Denis Sassou Nguesso Joseph Boakai Muhammed el-Menfi Andry Rajoelina Lazarus Chakwera Assimi Goïta* Prithvirajsing Roopun Abdülfettah es-Sisi Muhammed Veled Gazvani Filipe Nyusi Nangolo Mbumba Abdourahamane Tchiani* Bola Tinubu Faustin-Archange Touadéra Paul Kagame İbrahim Gali Carlos Vila Nova Bassirou Diomaye Faye Wavel Ramkalawan Julius Maada Bio Musa Bihi Abdi Hasan Şeyh Mahmud Geçici Egemenlik Konseyi* Samia Suluhu Faure Gnassingbé Kays Said Yoweri Museveni José Maria Neves Hakainde Hichilema Emmerson Mnangagwa
Asya	Muhammed Şahabuddin Şi Cinping José Ramos-Horta Joko Widodo Bongbong Marcos Mahmud Abbas Yon Suk-yol Draupadi Murmu Abdüllatif Reşid Ali Hamenei Yitzhak Herzog Kasım Cömert Tokayev Sadır Caparov Kim Jong-un Thongloun Sisoulith Necip Mikati* Muhammed Muizzu Uhnaagiyn Hürelsüh Myint Swe* Ram Chandra Poudel Şevket Mirziyoyev Asıf Ali Zerdari Tharman Shanmugaratnam Ranil Wickremesinghe Beşşar Esad Tsai Ing-wen İmamali Rahman Serdar Berdimuhammedov Võ Thị Ánh Xuân* Reşad el-Uleymi
Avrupa	Aslan Bjania Frank-Walter Steinmeier Bajram Begaj Alexander Van der Bellen İlham Aliyev Aleksandr Lukaşenko Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić Rumen Radev Petr Pavel Vahagn Haçaturyan Alar Karis Alexander Stubb Emmanuel Macron Salome Zurabişvili Alan Gagloyev Zoran Milanović Michael D. Higgins Viola Amherd, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans Sergio Mattarella Guðni Th. Jóhannesson Jakov Milatović Nikos Hristodulidis Vjosa Osmani Ersin Tatar Stevo Pendarovski Edgars Rinkēvičs Gitanas Nausėda Tamás Sulyok Myriam Spiteri Debono Maia Sandu Andrzej Duda Marcelo Rebelo de Sousa Klaus Iohannis Vladimir Putin Alessandro Scarano ve Adele Tonnini Aleksandar Vučić Zuzana Čaputová Nataša Pirc Musar Vadim Krasnoselski Recep Tayyip Erdoğan Volodimir Zelenski Katerina Sakelaropulu
Güney Amerika	Javier Milei Luis Arce Luiz Inácio Lula da Silva Daniel Noboa Irfaan Ali Gustavo Petro Santiago Peña Dina Boluarte Chan Santokhi Gabriel Boric Luis Alberto Lacalle Pou Nicolás Maduro
Kuzey Amerika	Joe Biden Sandra Mason Sylvanie Burton Luis Abinader Claudia Juana Rodríguez de Guevara* Bernardo Arévalo Ariel Henry* Xiomara Castro Rodrigo Chaves Robles Miguel Díaz-Canel Andrés Manuel López Obrador Daniel Ortega Laurentino Cortizo Christine Kangaloo
Okyanusya	Wiliame Katonivere Taneti Maamau Hilda Heine Wesley Simina David Adeang Surangel Whipps Jr. II. Va'aletoa Sualauvi Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

Paul Biya nedir?, Paul Biya anlamı nedir?, Paul Biya ne demektir?

Paul Biya nedir?, Paul Biya anlamı nedir?, Paul Biya ne demektir?

Paul Biya

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]