İstiklâl Marşı

İstiklâl Marşı
	Cerîde-i Resmiye'nin 21 Mart 1921 tarihli nüshasında yayımlanan özgün metin.
	Türkiye; Kuzey Kıbrıs; Ulusal Marşı
Güfte	Mehmet kif Ersoy, 1921
Beste	Ali Rıfat Çağatay, Osman Zeki Üngör, 1930; Edgar Manas, 1932 (Orkestrasyon)
Kabul tarihi	12 Mart 1921 (103 yıl önce)
Ses örneği
	noicon

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından 2013 yılında çalınmış versiyonu

İstiklâl Marşı'nın 2013 yılında bestesindeki zorunlu birkaç hatanın değiştirilmesiyle oluşturulmuş 1. versiyonu. Bu versiyon ortaokul ve lise çağlarındaki gençlerin katıldığı törenler ve kalabalık gruplar halinde söylenmesi gerektiği zaman tercih edilmelidir.^[1]

İstiklâl Marşı (Osmanlıca: استقلال مارشى), Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin^[2] millî marşı.

Güftesi, Anadolu'da Millî Mücadele'nin devam ettiği sırada Mehmet kif Ersoy tarafından kaleme alınmış şiirdir. Şairin Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk'a, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirir.^[3]

Şiir, 12 Mart 1921'de Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından İstiklâl Marşı olarak kabul edilmiştir. Bestesi Osman Zeki Üngör'e aittir. Orkestrasyonu Edgar Manas tarafından yapılmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Maarif Vekaleti, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlarında, İstiklâl Harbi'nin millî bir ruh içerisinde kazanılması imkânını sağlamak amacıyla 1921'de bir güfte yarışması düzenledi. Yarışmaya toplam 724 şiir katıldı. Eser gönderenler arasında Kâzım Karabekir, Hüseyin Suat Yalçın, İsak Ferrara, Muhittin Baha Pars ve Kemalettin Kamu gibi tanınmış isimler de vardı.^[4] "Çanakkale Şehitlerine" ve "Bülbül" gibi şiirlerin sahibi Mehmet kif'in "Milletin başarılarının para ile övülemeyeceğini" düşündüğü için yarışmaya katılmak istemediği bilinir.^[5]

Son şiir gönderme tarihi olan 23 Aralık 1920'den sonra Eğitim Bakanlığı güfteleri incelemiş ancak içlerinde istiklal marşı olabilecek bir eser bulamamıştı. Mehmet kif, Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey'in kendisine yazdığı 5 Şubat 1921 tarihli davet mektubundan sonra fikrini değiştirerek Ankara'daki Taceddin Dergâhı'ndaki odasında, Türk ordusuna hitap ettiği şiiri kaleme aldı ve Bakanlığa teslim etti.^[6] Şiirde şair; Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk'a, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirmiştir.^[3] Hamdullah Suphi Bey, kif'in şiirinin önce cephede asker arasında okunmasına karar verdi. Batı Cephesi Komutanlığına gönderilen şiir, askerin beğenisini kazandı.^[4] İstiklâl Marşı, 17 Şubat 1921 tarihinde Hâkimiyet-i Milliye ve Sebilürreşad gazetelerinde yayımlandı, on iki gün sonra ise Konya'da Öğüt gazetesinde yer aldı.^[6]

Ön elemeyi geçen yedi şiir, 12 Mart 1921'de Mustafa Kemal'in başkanlığını yaptığı Meclis oturumunda tartışmaya açıldı.^[5] Mehmet kif'in şiiri, Meclis kürsüsünde Hamdullah Suphi Bey tarafından okundu.^[7]^[8]^[9] Şiir okunduğunda milletvekilleri büyük bir heyecana kapıldı ve diğer şiirlerin okunmasına gerek görülmedi.^[5] Bazı mebusların itirazlarına rağmen Mehmet Akif'in şiiri coşkulu alkışlarla kabul edildi.^[6]

Güfteye en sert eleştiri Kâzım Karabekir'den geldi. Kâzım Karabekir, 26 Temmuz 1922'de Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey’e yazdığı mektupta yarışma sonucunun iptal edilmesini istemiş ve eleştirilerini sıralamıştır. Eleştirilere karşın güftede bir değişikliğe gidilmedi ve Paşa da bu konuda ısrarcı olmadı.^[4]

Mehmet kif, kazandığı beş yüz liralık ödülü yoksul kadın ve çocuklarına iş öğreterek yoksulluklarına son vermek için kurulan Darülmesaiye bağışladı.^[6] Şair ayrıca, İstiklâl Marşı'nın Türk milletinin eseri olduğunu beyan etmiş ve İstiklâl Marşı'nın güftesini, şiirlerini topladığı Safahat'a dahil etmemiştir.

Ülke savaş içerisinde olduğu için kif'in şiirinin bestelenmesi iki sene ertelendi, 1923'ün 12 Şubat'ında İstanbul Maarif Müdürlüğüne beste yarışması açma görevi verildi.^[10]

Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. Ülkenin içinde bulunduğu zor koşullar nedeniyle sonucu belirleyecek bir değerlendirme yapılamadı. Bu nedenle güfte, ülkenin çeşitli yerlerinde farklı bestelerle okunmaya başlandı. Edirne'de Ahmet Yekta Bey'in, İzmir'de İsmail Zühtü Bey’in, Ankara'da Osman Zeki Bey'in, İstanbul'da Ali Rıfat Bey ve Zati Bey'in besteleri okunuyordu.^[4]

1924 yılında Ankara'da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini kabul etmiştir.^[11] Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930'da değiştirilerek dönemin Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe konmuş, toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armonilemesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yapmıştır. Üngör'ün yakın dostu Cemal Reşit Rey'le yapılan bir röportajda da kendisinin belirttiğine göre beste, aslında başka bir güfte üzerine yapılmıştır ve İstiklâl Marşı olması düşünülerek bestelenmemiştir. Söz ve melodide yer yer görülen uyum (prozodi) eksikliğinin (Örneğin "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" mısrası ezgili okunduğunda "şafaklarda" sözcüğü iki müzikal cümle arasında bölünmüştür.) esas sebebi de budur. Protokol gereği, sadece ilk iki dörtlük beste eşliğinde günümüzde İstiklâl Marşı olarak söylenmektedir.^[12]

2013 yılında marşın bestesine okunma zorluğunu gidermek amacıyla çeşitli teknik düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.^[13] Bu düzenlemeler sonucunda ortaya 2 versiyon çıkmıştır. Birinci versiyon gençlerin ve toplu grupların söylemesi için hazırlanmışken, ikinci versiyon ise ulusal ve uluslararası resmi üst düzey tören etkinliklerinde kullanılır.^[14]

Sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım,
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
“Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,
Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı,
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.
Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder, varsa taşım,
Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruhumücerret gibi yerden naaşım,
O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Kutlama ve anma günü[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de her yıl 12 Mart günü resmî olarak "İstiklâl Marşı'nın Kabulü ve Mehmet kif Ersoy'u Anma Günü"dür. Düzenlenen etkinlik ve törenlerle İstiklal Marşı'nın kabulü kutlanır, Mehmet Akif Ersoy anılır.^[15]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD Deniz Kuvvetleri Bandosu yorumu (enstrümantal)
İstiklâl Marşı'nın ilk bestecisi Ali Rıfat Çağatay yorumuyla İstiklâl Marşı (sözlü)
Osman Zeki Üngör'ün bestesinin kitapçığı
Zati Arca'nın bestesinin kitapçığı
Lemi Atlı'nın bestesinin kitapçığı
Ali Rıfat Çağatay'ın ilk bestesinin kitapçığı
Ali Rıfat Çağatay'ın ikinci bestesinin kitapçığı
Kemanî Mustafa Bey'in bestesinin kitapçığı
Ahmet Yektâ Madran'ın bestesinin kitapçığı
İsmail Hakkı'nın beste kitapçığının kapağı
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bahçesinde bulunan İstiklâl Marşı anıtı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordunun Duası

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "T.C.CUMHURBAŞKANLIĞI : İstiklal Marşı". tccb.gov.tr. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
^ Ülsever, Cüneyt (25 Mart 2007). "KKTC'de yaşanan Türklük kriziyle ilgili bilgi notu". Hürriyet. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
^ ^a ^b "İşte İstiklal Marşı'nın ilk bestesi". www.sabah.com.tr. Sabah gazetesi 12 Mart 2012. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
^ ^a ^b ^c ^d "İstiklal Marşı'mız Nasıl Yazıldı?". www.derindunya.com. Derindunya.com sitesi, 26 Haziran 2014. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
^ ^a ^b ^c Hür, Ayşe. ""Devşirme" Marşlarla Milliyetçili". bianet.org. Taraf gazetesi, 26 Nisan 2008. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
^ ^a ^b ^c ^d İstiklâl Marşı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Yayın tarihi: 2003.
^ "İlk okunması (01.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
^ "Görüşmeler ve kabulü (12.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
^ "Maarif vekaleti tezkeresinin okunması (26.02.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
^ Bardakçı, Murat. "İstiklâl Marşı'nı orkestraya bir Ermeni vatandaşın uyarladığını bilir misiniz?". www.haberturk.com/. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
^ "İstiklâl Marşı'nın Altı Yıl Boyunca Kullanılan İlk Bestesi". Youtube. 21 Eylül 2006. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
^ "İstiklâl Marşı'nın notası" (PDF). TBMM. 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
^ "Yeni bestesiyle ilk kez okundu". Habertürk. 25 Ekim 2013. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
^ "T.C.CUMHURBAŞKANLIĞI : İstiklal Marşı". www.tccb.gov.tr. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
^ "Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı'nın kabulünün 102. yıl dönümünde anıldı". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikipedi'nin kardeş projelerinden İstiklâl Marşı hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons'ta dosyalar
	Vikikaynak'ta belgeler

İstiklal Marşı Tam Metni .pdf-Dosyası olarak indir
Millî Marş ve Edebi Metin Olarak İstiklal Marşı .pdf-Dosyası olarak indir
(TSK Orkestrası; Kültür Bakanlığı Korosu) Şiiri .zip-Dosyası olarak indir
(Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) Marşı .zip-Dosyası olarak indir
(Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Enstrümental) Marşı .zip-Dosyası olarak indir
2013 Yılında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün talimatıyla yenilenen İstiklal Marşı'nın Yeni Yorumu-1 .rar-Dosyası olarak indir
2013 Yılında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün talimatıyla yenilenen İstiklal Marşı'nın Yeni Yorumu-2 .rar-Dosyası olarak indir
İstiklal Marşı'nın 10 Kıta Açıklaması
İstiklal Marşının Önemi Türkçesi ve İngilizcesi 19 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "T.C.CUMHURBAŞKANLIĞI : İstiklal Marşı". tccb.gov.tr. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.

[kktcbayrak-2] Ülsever, Cüneyt (25 Mart 2007). "KKTC'de yaşanan Türklük kriziyle ilgili bilgi notu". Hürriyet. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.

[sabah-3] "İşte İstiklal Marşı'nın ilk bestesi". www.sabah.com.tr. Sabah gazetesi 12 Mart 2012. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.

[derindunya-4] "İstiklal Marşı'mız Nasıl Yazıldı?". www.derindunya.com. Derindunya.com sitesi, 26 Haziran 2014. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.

[bianet-5] Hür, Ayşe. ""Devşirme" Marşlarla Milliyetçili". bianet.org. Taraf gazetesi, 26 Nisan 2008. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.

[meb1-6] İstiklâl Marşı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Yayın tarihi: 2003.

[7] "İlk okunması (01.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.

[8] "Görüşmeler ve kabulü (12.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.

[9] "Maarif vekaleti tezkeresinin okunması (26.02.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.

[murat-10] Bardakçı, Murat. "İstiklâl Marşı'nı orkestraya bir Ermeni vatandaşın uyarladığını bilir misiniz?". www.haberturk.com/. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.

[11] "İstiklâl Marşı'nın Altı Yıl Boyunca Kullanılan İlk Bestesi". Youtube. 21 Eylül 2006. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.

[12] "İstiklâl Marşı'nın notası" (PDF). TBMM. 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.

[13] "Yeni bestesiyle ilk kez okundu". Habertürk. 25 Ekim 2013. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.

[14] "T.C.CUMHURBAŞKANLIĞI : İstiklal Marşı". www.tccb.gov.tr. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.

[15] "Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı'nın kabulünün 102. yıl dönümünde anıldı". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

g t d Avrupa ulusal marşları
Egemen devletler	Almanya Arnavutluk Andorra Avusturya Azerbaycan Belçika Beyaz Rusya Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Liechtenstein Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Vatikan Yunanistan
Bağımlı ve diğer bölgeler	Abhazya (tartışmalı) Adıge (Rusya) Åland (Finlandiya) Aragon (İspanya) Asturias (İspanya) Azorlar (Portekiz) Başkurdistan (Rusya) Bask Ülkesi (İspanya) Bavyera (Almanya) Brittany (Fransa) Cebelitarık (İDT) Çeçen Cumhuriyeti (Rusya) Cornwall (Birleşik Krallık) Dağıstan Cumhuriyeti (Rusya) Dağlık Karabağ (tartışmalı) Endülüs (İspanya) Faroe Adaları (Danimarka) Flanders (Belçika) Friesland (Hollanda) Galiçya (İspanya) Galler (Birleşik Krallık) Güney Osetya (tartışmalı) Grönland (Danimarka) Guernsey (İngiliz kraliyeti) İngiltere (Birleşik Krallık) İskoçya (Birleşik Krallık) İstriya (Hırvatistan) Jersey (İngiliz kraliyeti) Kalmıkya (Rusya) Kantabria (İspanya) Karaçay-Çerkezya (Rusya) Karelya Cumhuriyeti (Rusya) Katalonya (İspanya) Kırım (Ukrayna) Komi Cumhuriyeti (Rusya) Korsika (Fransa) Kosova (tartışmalı) Kuzey İrlanda (Birleşik Krallık) Kuzey Kıbrıs (tartışmalı) Kuzey Osetya-Alaniya (Rusya) Lincolnshire (Birleşik Krallık) Lusatya (Almanya) Makedonya (Yunanistan) Madeira (Portekiz) Majorca (İspanya) Man Adası (İngiliz kraliyeti) Mari El (Rusya) Mordovya (Rusya) Oksitanya (Fransa / İspanya / İtalya / Monako) Republika Srpska (Bosna-Hersek) Sami Svalbard (Norveç) Székely Bölgesi (Romanya) Tataristan (Rusya) Transdinyester (tartışmalı) Udmurtya (Rusya) Valencia (İspanya) Valonya (Belçika)
Eski devletler ve bölgeler	Alsace (Alman İmparatorluğu) Alman Demokratik Cumhuriyeti (Doğu Almanya) Sovyetler Birliği (1944-1991) Yugoslavya Krallığı (1919-1941) Yugoslavya SFC (1977-1991) Yugoslavya FC (1992-2003) Sırbistan-Karadağ (2003-2006) İkinci İspanya Cumhuriyeti (1931-1939) Kazakistan (1992-2006)
Diğer varlıklar	Avrupa Birliği

g t d Mehmet kif Ersoy
Kitapları	Safahat (1911) Süleymaniye Kürsüsünde (1912) Hakkın Sesleri (1913) Fatih Kürsüsünde (1914) Hatıralar (1917) Asım (1924) Gölgeler (1933)
Şiirleri	Ordunun Duası (1920) Bülbül (1920) İstiklâl Marşı (1921) Çanakkale Şehitlerine

İstiklal Marşı nedir?, İstiklal Marşı anlamı nedir?, İstiklal Marşı ne demektir?