Türkiye'de suç ile polis ve jandarma teşkilatı mücadele etmektedir. 1990-2014 yılları arasında suç oranlarında önemli artış (%400) olmuştur. Hırsızlık, insan öldürme ve uyuşturucu suçlarında artış %600'e ulaşmıştır.^[1] 2015 yılında günde ortalama 4 kişi öldürüldü. Cinayetlerin çoğunun nedeni namus ve para iken, 369 kadın aile içi şiddet kurbanı oldu. Aynı yıl 18 yaşından küçük 193 çocuk öldürüldü.^[2]

Hükümlülerin suç türü-2014

  Hırsızlık (%17.5)

  Yaralama (%14.5)

  İcra iflas (%8.2)

  Öldürme (%5.2)

  Diğer (%54.6)

Tutuklu ve hükümlüler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tutuklu ve hükümlülerin sayısı 1994'te 38.931 iken 2014'te 152.335'e yükselmiştir. 2014 yılında en çok hüküm giyilen suçlar: %17 hırsızlık, %14,5 yaralama, %8,2 icra-iflas, %5,2 cinayet. Ceza infaz kurumlarında bulunanların %86'sı hükümlü, %14'ü tutuklulardan oluşur. Bunların %96,4'ü erkek, %3,6'sı kadındır. İlköğretim mezunları hükümlülerin %31,6'sını oluşturur. Hırsızlıktan hüküm giyenlerin %42,2'si ilköğretim, %20,7'si ilkokul, %15,7'si sadece okur-yazardır. Yaralamadan hükümlü olanların ise; %31,4 ilköğretim, %26,4 ilkokul, %20,7'si lise ve dengi okullardan mezundur.^[3]

Toplum bilimciler ve suç bilimcilerin yararlanması amacıyla CBS aracılığı ile suç-mekan analizi yapılmış, Türkiye'nin suç haritası çıkarılmıştır.^[4]

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre 1 Ocak 2023 itibarıyla Türkiye'de; 279 kapalı, 89 açık, 10 kadın kapalı, 8 kadın açık, 9 çocuk kapalı, 4 çocuk eğitim evi olmak üzere toplam 399 ceza infaz kurumu bulunmaktadır. Bu kurumların toplam kapasitesi 289 bin 974 kişi olmakla birlikte Ocak 2023 sonu itibarıyla cezaevlerinde 341 bin 497 kişi kalmaktadır. Adalet Bakanlığı verilerine göre, bu kişilerin 298 bin 975'i hükümlü, 42 bin 522'si ise tutukludur. Cezaevi nüfusunun 325 bin 009'u erkeklerden, 13 bin 977'si kadınlardan, 2 bin 511'i ise çocuklardan oluşmaktadır. Cezaevlerindekilerin 118 bin 738'i açık infaz kurumu, 222 bin 759'u kapalı ceza infaz kurumunda bulunmaktadır.^[5]

Cinayet[değiştir | kaynağı değiştir]

2015 yılında Türkiye'de 2.175 silahlı olayda, 1.951 kişi öldürülmüş, 1.282 kişi yaralanmıştır. Ölümlerin %71'ine ateşli silahlar, %29'una kesici delici aletler neden olmuştur.

En fazla cinayetin işlendiği on il ve cinayet rakamları şöyledir: İstanbul (225), Adana (118), İzmir (111), Samsun (106), Bursa (96), Antalya (96), Kocaeli (89), Gaziantep (87), Konya (67), Ankara (66). 63.000 nüfuslu Bayburt 2015 yılında hiç cinayet işlenmeyen tek şehirdir. Bayburt'u takip eden diğer en az cinayet işlenmiş sakin şehirler sırasıyla:, Karabük (1), Çankırı (1), Kilis (2), Tunceli (2), Gümüşhane (2), Ardahan (3), Erzincan (3).^[6]

Kadın cinayetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kadın cinayetleri son yıllarda önemli artış göstermektedir. Yıllar göre kadın cinayeti sayısı aşağıdaki gibidir.^[7][8]

Hırsızlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre işlenen hırsızlık suçu sayısı şöyledir: 2008'de 256.562, 2009'da 304.570, 2010'da 344.087, 2011'de 351.838, 2012'de 405.405. Jandarma sorumluluk sahasında suç türleri; %10,83 enerji hırsızlığı, %13,80 iş yerinden, %25,56 evden hırsızlık şeklindedir.^[9]

Yaralama[değiştir | kaynağı değiştir]

Adli tıp kurumuna 2014 yılında 16.872 kesici-delici aletle, 6.168 ateşli silahla olmak üzere 23.040 yaralama olayı ulaşmıştır.^[10]

İşkence[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de kuruluşundan itibaren tüm hukuki metinlerde işkence yasaktır. 1980-2000 yılları arasında Türkiye uluslararası platformlarda işkence ile anıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde işkence suçundan cezalar aldı. İşkence suçlamaları daha çok üç büyük kentte ve öğrencilere yönelikti. Çoğunluğu emniyette (%40) olmuş, suçlananlar ise yine çoğunlukla (%45) polis ve komiserler idi. 1995-2000 arasında gözaltındaki 65 vatandaş çeşitli nedenlerle ölmüştür. İnsan Hakları İnceleme Komisyonu başkanı Sema Pişkinsüt'ün, baskın yaptığı polis merkezlerinin birinde Filistin askısı bulması önemli bir duyarlılığın oluşmasına neden olmuştur. 2000 yılından sonra işkence iddialarında azalmalar başlamıştır: Yıllara göre işkence iddiaları şöyledir: 2000; 972, 2001; 894, 2002; 879, 2003; 924, 2004; 922, 2005; 675, 2006; 333, 2007; 438, 2008; 397, 2009; 406, 2010; 362.^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]