Plevne Marşı

Plevne Marşı veya Osman Paşa Marşı, Plevne Savunması'nda Osmanlı birliklerinin komutanlığını yapan Osman Paşa'yı konu alan marş.^[1] Makamı Kürdî,^[2] tonu Con tristezza'dır.^[3] Bu tonun adı İtalyanca olup üzgünlük ile anlamına gelmektedir.^[4]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1910 yılında marş, bugünkü sözlerinden biraz değişik hâliyle Eski Plevne Marşı adı altında Hafız Yaşar Bey ve Saz Heyeti tarafından seslendirildi ve kayıtlara marşın bestesinin Mehmet Ali Bey'e ait olduğu geçti.^[3]^[5] Fakat başka kaynaklar marşın sözlerinin Mithat Efendi'ye ve bestesinin de Ermeni asıllı Dikran Çuhacıyan'a ait olduğu aktarmaktadır. Bazı kaynaklar ise marşın sözlerinin Georges Pera'ya, müziğinin de Edouard Taxim'e ait olduğunu yazmaktadır ve bu isimlerin gerçek şahısların takma adı olduğu bilinmektedir.^[6]

27 Mayıs Darbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Mayıs Darbesi döneminde marşa Demokrat Parti yönetimini eleştiren dizeler eklendi ve marş siyasal bir anlam kazandırıldı.^[7] Marşın bu değiştirilmiş şekli, 28-29 Nisan 1960 tarihindeki olaylardan itibaren birçok darbe öncesi sokak gösterilerinde söylendi.^[8] Ayrıca Marş, Yassıada Duruşmaları'nın yayınlandığı Feridun Fazıl Tülbentçi, Orhan Birgit ve Bedii Faik Akın tarafından hazırlanan Yassıada Saati adlı radyo programının fon müziği olarak kullanıldı.^[9]

Orijinal dizeler	DP'yi eleştiren dizeler
Olur mu böyle olur mu? Evlât babayı vurur mu? Sizi millet hainleri, Bu dünya size kalır mı?	Olur mu böyle olur mu? Kardeş kardeşi vurur mu? Kahrolası diktatörler, Bu dünya (vatan) size kalır mı?

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. Gelişim Yayınları. 1986. ss. c. 18, s. 9433.
^ Yılmaz Öztuna (2006). Türk mûsikîsi akademik klasik Türk sanʼat mûsikîsiʼnin ansiklopedik sözlüğü. Orient. ss. s. 35. ISBN 975-6124-04-0.
^ ^a ^b Etem Üngör (1966). Türk marşları. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. ss. s. 176.
^ William Lines Hubbard (1910). American history and encyclopedia of music. Squire Cooley Co. ss. c. 10, s. 126.
^ Osmanlı Marşları: The Ottoman Military Music in 78 rpm Records, Muammer Karabey Koleksiyonu Book & CD, Kalan.
^ Metin And (1976). Osmanlı Tiyatrosu. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. ss. s. 83.
^ Ilıcak, Nazlı (17 Kasım 2001). "10'uncu Yıl Marşı". Yeni Şafak gazetesi. 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009.
^ Oktay Akbal (1991). Yüzyıldır umutsuzluk. Sel Yayıncılık. ss. s. 24. ISBN 978-975-458-517-9.
^ Soner Yalçın (2004). Efendi. Doğan Kitap. ss. s. 528. ISBN 975-293-203-7.