Azerbaycan Ulusal Marşı

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
Türkçe: Azerbaycan Ulusal Marşı
	Azerbaycan; Ulusal Marşı
Güfte	Ahmed Cevad
Beste	Üzeyir Hacıbeyov
Kabul tarihi	1918, 1991
Ses örneği
	noicon

Sözlü versiyonu

Azerbaycan Ulusal Marşı (Azerice: Azərbaycan himni), Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.^[1]^[2]

"Azerbaycan Marşı" bestecisi Üzeyir Hacıbeyov (solda) ve söz yazarı Ahmed Cevad (sağda)

Hükûmet, 1920 yılında "Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İlahisi Üzerine" kararnamesiyle birlikte marşı resmen kabul etti. 1992'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Azerbaycan hükûmeti Azərbaycan Marşı'nı milli marş olarak yeniden restore etti. Ayrıca marş, "Azerbaycan devletinin, bağımsızlığının ve birliğinin kutsal simgesi" olarak ilan edilmiştir.

2006 yılından bu yana Azerbaycan 5 manat banknotunun ön yüzünde milli marşın sözlerinden bir parça yer almaktadır. 2011 yılında, Azerbaycan'ın Sovyet yönetiminden bağımsızlığının 20. yılını kutlamak için marşın yazılı olduğu bir pul basıldı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1919'da Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla, yeni hükûmet milli marş, arma ve devlet mührü için halktan gelen sunumları kabul ettiğini duyurdu. Kazanan marşı sunan vatandaşa 15.000 ruble ödül verileceği açıklandı.^[3]

Azerbaycanlı besteci Üzeyir Hacıbeyov iki marş yazdı. 1919'da bu eser Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti tarafından açıklanan ilk ödülü aldı.^[4] İkinci marş ise "Azerbaycan Marşı" idi. Türk müzikolog Etem Üngör'e göre, "Azerbaycan'ın bağımsızlığını henüz kaybetmediği o yıllarda, marş derslerden önce askeri okullar tarafından söyleniyordu."^[5]

1922'de Azərbaycan marşı'nın yerini Sovyet komünist marşı olan The Internationale aldı. 1944'te, II. Dünya Savaşı sırasında, The Internationale'in yerini yeni Sovyet milli marşı aldı ve Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı olarak ek bir marş yayınlandı. Besteci Aydın Azimov, perestroyka'nın getirdiği birkaç yıllık değişiklikleri takiben, 1989 yılında, tam bir senfoni ve koro ile marşın modern bir kaydını düzenledi. O Azərbaycan marşı, tanıtılmasından 70 yıl sonra Azerbaycan'da televizyon ve radyolarda yayınlandı.^[3]

Sovyet sonrası restorasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, 1992 baharında bağımsız Azerbaycan hükûmetinin liderleri, orijinal marşın Azerbaycan'ın marşı olarak geri getirilmesini önerdiler. Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi bunu 27 Mayıs 1992'de imzaladı.

Kasım 2018'de Milletvekili Tahir Karimli, marşın süresini kısaltmayı ve üzücü notaları kaldırmayı teklif etti. Ancak öneri toplumda oybirliğiyle kabul edilmedi.^[6]

Sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Latin alfabesi (resmi)	Kiril alfabesi	Arap alfabesi	Türkçe
Azərbaycan! Azərbaycan! Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni! Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız! Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz! Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa! Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa! Minlərlə can qurban oldu, Sinən hərbə meydan oldu! Hüququndan keçən əsgər, Hərə bir qəhrəman oldu! Sən olasan gülüstan, Sənə hər an can qurban! Sənə min bir məhəbbət Sinəmdə tutmuş məkan! Namusunu hifz etməyə, Bayrağını yüksəltməyə Namusunu hifz etməyə, Cümlə gənclər müştaqdır! Şanlı Vətən! Şanlı Vətən! Azərbaycan! Azərbaycan! Azərbaycan! Azərbaycan!^[7]	Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Еј гәһрәман өвладын шанлы Вәтәни! Сәндән өтрү ҹан вермәјә ҹүмлә һазырыз! Сәндән өтрү ган төкмәјә ҹүмлә гадириз! Үчрәнҝли бајрағынла мәсʼуд јаша! Үчрәнҝли бајрағынла мәсʼуд јаша! Минләрлә ҹан гурбан олду, Синән һәрбә мејдан олду! Һүгугундан кечән әсҝәр, Һәрә бир гәһрәман олду! Сән оласан ҝүлүстан, Сәнә һәр ан ҹан гурбан! Сәнә мин бир мәһәббәт Синәмдә тутмуш мәкан! Намусуну һифз етмәјә, Бајрағыны јүксәлтмәјә Ҹүмлә ҝәнҹләр мүштагдыр! Шанлы Вәтән! Шанлы Вәтән! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан!^[8]	آذربایجان! آذربایجان! ای قهرمان اولادین شانلی وطنی! سندن اوترو جان ورمه‌یه جومله حاضریز! سندن اوتروقان توکمه‌یه جومله قادیریز! اوچرنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا! اوچرنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا! مینلرله جان قوربان اولدو، سینن حربه میدان اولدو! حقوقوندان کچن عسکر، هره بیر قهرمان اولدو! سن اولاسان گولوستان، سنه هرآن جان قوربان! سنه مین بیر محبت سینه‌مده توتموش مکان! ناموسونو حیفظ اتمه‌یه، بایراقینی یوکسلتمه‌یه جومله گنجلر موشتاقدیر! شانلی وطن! شانلی وطن! آذربایجان! آذربایجان! آذربایجان! آذربایجان!	Azerbaycan! Azerbaycan! Ey, kahraman evladın şanlı vatanı! Senin için can vermeye hepimiz hazırız! Senin için kan dökmeye hepimiz kâdiriz! Üç renkli bayrağınla mesut yaşa! Üç renkli bayrağınla mesut yaşa! Binlerce can kurban oldu, Sinen harbe meydan oldu! Kendini feda eden asker, Her biri kahraman oldu! Sen olasın gülistan, Sana her an can kurban! Sana binbir sevgi, Sinemde tutmuş mekân! Namusunu korumaya, Bayrağını yükseltmeye, Namusunu korumaya, Bütün gençler hazırdır! Şanlı vatan! Şanlı vatan! Azerbaycan! Azerbaycan! Azerbaycan! Azerbaycan!^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ https://azerbaijan.az/portal/General/Symbols/stateSymbols_e.html 29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The National Symbols of the Republic of Azerbaijan. Heydar Aliyev Foundation.
^ http://www.mfa.gov.az/files/file/12.pdf 14 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında. mfa.gov.az.
^ ^a ^b "Azərbaycan :: Baş səhifə". azerbaijans.com. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
^ Əliyev, Ilqar (2008). Azərbaycan Respublikasınn Dövlət Rəmzləri (in Azerbaijani). Baku: Nurlan.
^ Üzeyir bəy Hacıbəyov ensiklopediyası [The Encyclopedia of Uzeyir Hajibeyov] (in Azerbaijani). Baku. 1996. p. 21.
^ "Dövlət himni qalmaqalı və Tahir Kərimlinin sovet nostaljisinə cavab". Sputnik Azerbaijani (Azerice). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
^ ^a ^b http://www.e-qanun.az/framework/7087 9 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AZƏRBAYCAN MARŞI. Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında. Retrieved 25 November 2017.
^ https://maxmuland.nethouse.ru/page/813236 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. АТРИБУТЫ АЗЕРБАЙДЖАНА. Сайт учителя начальных классов
Тагиевой Сарии Сахибовны города БАКУ. Maxmuland.nethouse.ru.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

YouTube - National Anthem of Azerbaijan 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Alt Yazılı Azərbaycan Ulusal Marşı Türkiye Türkçesi ve Azeri Türkçesi 5 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] ttps://azerbaijan.az/portal/General/Symbols/stateSymbols_e.html 29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The National Symbols of the Republic of Azerbaijan. Heydar Aliyev Foundation.

[2] ttp://www.mfa.gov.az/files/file/12.pdf 14 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında. mfa.gov.az.

[:0-3] "Azərbaycan :: Baş səhifə". azerbaijans.com. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.

[4] Əliyev, Ilqar (2008). Azərbaycan Respublikasınn Dövlət Rəmzləri (in Azerbaijani). Baku: Nurlan.

[5] Üzeyir bəy Hacıbəyov ensiklopediyası [The Encyclopedia of Uzeyir Hajibeyov] (in Azerbaijani). Baku. 1996. p. 21.

[6] "Dövlət himni qalmaqalı və Tahir Kərimlinin sovet nostaljisinə cavab". Sputnik Azerbaijani (Azerice). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.

[e-qanun.az-7] ttp://www.e-qanun.az/framework/7087 9 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AZƏRBAYCAN MARŞI. Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında. Retrieved 25 November 2017.

[8] ttps://maxmuland.nethouse.ru/page/813236 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. АТРИБУТЫ АЗЕРБАЙДЖАНА. Сайт учителя начальных классов
Тагиевой Сарии Сахибовны города БАКУ. Maxmuland.nethouse.ru.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Avrupa ulusal marşları
Egemen devletler	Almanya Arnavutluk Andorra Avusturya Azerbaycan Belçika Beyaz Rusya Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Liechtenstein Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Vatikan Yunanistan
Bağımlı ve diğer bölgeler	Abhazya (tartışmalı) Adıge (Rusya) Åland (Finlandiya) Aragon (İspanya) Asturias (İspanya) Azorlar (Portekiz) Başkurdistan (Rusya) Bask Ülkesi (İspanya) Bavyera (Almanya) Brittany (Fransa) Cebelitarık (İDT) Çeçen Cumhuriyeti (Rusya) Cornwall (Birleşik Krallık) Dağıstan Cumhuriyeti (Rusya) Dağlık Karabağ (tartışmalı) Endülüs (İspanya) Faroe Adaları (Danimarka) Flanders (Belçika) Friesland (Hollanda) Galiçya (İspanya) Galler (Birleşik Krallık) Güney Osetya (tartışmalı) Grönland (Danimarka) Guernsey (İngiliz kraliyeti) İngiltere (Birleşik Krallık) İskoçya (Birleşik Krallık) İstriya (Hırvatistan) Jersey (İngiliz kraliyeti) Kalmıkya (Rusya) Kantabria (İspanya) Karaçay-Çerkezya (Rusya) Karelya Cumhuriyeti (Rusya) Katalonya (İspanya) Kırım (Ukrayna) Komi Cumhuriyeti (Rusya) Korsika (Fransa) Kosova (tartışmalı) Kuzey İrlanda (Birleşik Krallık) Kuzey Kıbrıs (tartışmalı) Kuzey Osetya-Alaniya (Rusya) Lincolnshire (Birleşik Krallık) Lusatya (Almanya) Makedonya (Yunanistan) Madeira (Portekiz) Majorca (İspanya) Man Adası (İngiliz kraliyeti) Mari El (Rusya) Mordovya (Rusya) Oksitanya (Fransa / İspanya / İtalya / Monako) Republika Srpska (Bosna-Hersek) Sami Svalbard (Norveç) Székely Bölgesi (Romanya) Tataristan (Rusya) Transdinyester (tartışmalı) Udmurtya (Rusya) Valencia (İspanya) Valonya (Belçika)
Eski devletler ve bölgeler	Alsace (Alman İmparatorluğu) Alman Demokratik Cumhuriyeti (Doğu Almanya) Sovyetler Birliği (1944-1991) Yugoslavya Krallığı (1919-1941) Yugoslavya SFC (1977-1991) Yugoslavya FC (1992-2003) Sırbistan-Karadağ (2003-2006) İkinci İspanya Cumhuriyeti (1931-1939) Kazakistan (1992-2006)
Diğer varlıklar	Avrupa Birliği

Azerbaycan Ulusal Marşı nedir?, Azerbaycan Ulusal Marşı anlamı nedir?, Azerbaycan Ulusal Marşı ne demektir?