Yeni Osmanlıcılık

Yeni Osmanlıcılık veya neo-Osmanlıcılık, Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun dini, kültürel ve politik mirasını sahiplenmesi gerektiğini savunan siyasî bir fikirdir.

Terim ilk olarak 1985'te Chatham House'daki bir makalede David Barchard tarafından kullanılmıştır;^[1] Barchard, yakın gelecekte yeni Osmanlı fikrinin Türkiye için muhtemel bir hedef olabileceğini öne sürer. Ayrıca, 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı'nın ardından Yunanlar tarafından da kullanıldığı görülmüştür.^[2]

Terim son dönemde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kıbrıs, Yunanistan, Irak, Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ'daki müdahaleci ve yayılmacı dış politikasıyla ilişkilendirildi.^[3]^[4]^[5]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Osmanlıcılıktan özellikle Türkiye Cumhuriyeti eski Başbakanı Ahmet Davutoğlu'nun dış politikasına ilişkin bir isim olarak ortaya çıkmıştır. Davutoğlu bu benzetmeye karşı Yeni Osmanlıcılık gibi bir politikası olmadığını ifade etmiştir.^[6] Fakat "Stratejik Derinlik" adlı kitabında ise Davutoğlu Yeni Osmanlıcılığı Turgut Özal'ın dış politikası ile bağdaştırır ve ondan diplomatik bir yenilik diye bahseder. Dolayısıyla Davutoğlu bu terimi kendisi de benimsemiştir.^[7]

Yeni Osmanlıcılık adımları[değiştir | kaynağı değiştir]

2002 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara gelmesinden sonra bu düşünce tekrar gündeme gelmiş, 2009 yılında Yeni Osmanlıcılığı savunan kişilerden, en son dönem Türk dış politikasının arkasındaki isimlerden biri olan Ahmet Davutoğlu'nun dışişleri bakanlığına getirilmesi artık Türk dış politikasının bu yönde gideceğine dair bir izlenim uyandırmıştır. Ahmet Davutoğlu, İngiltere'nin kurduğu İngiliz Milletler Topluluğu örgütünü örnek göstererek, Türkiye'nin de Osmanlı Milletler Topluluğu'nu kurabileceğini açıklamıştır.^[8] Türkiye'nin önde gelen tarihçilerinden İlber Ortaylı, Milliyet gazetesinde Yeni Osmanlıcılık konusuyla ilgili bir köşe yazısı kaleme aldı ve bazı ülkelerde Türkiye'nin abartılı şekilde "neo-Osmanlı" diye tanımlanmasının normal olduğunu, ama Türkiye'nin imparatorluk hülyaları kurabilecek durumda olmadığını belirtti.^[9] Fethullah Gülen, Osmanlı İmparatorluğu ile Türkiye arasında bir devamlılığın mevcut olduğunu ve Türkiye'nin Osmanlı geçmişini sahiplenmesi gerektiğini savunmuştur.^[10]

Tartışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk hükûmetiyle diplomatik gerginlikler yaşayan Suriye devlet başkanı Beşşar Esad, Türkiye'nin politikasıyla ilgili olarak "Türkiye'de bazıları hala Osmanlı İmparatorluğu'nu yeniden kurma rüyasında... Türk liderler bu rüyanın imkansız olduğunu biliyorlar ve bu yüzden dini ajandası olan partileri sömürerek Arap dünyasındaki etkilerini artırmak istiyorlar." şeklinde açıklama yapmıştır.^[11]

İddia edilen akımın medyaya da yansıdığı görülmektedir. Ocak 2011'den beri yayın hayatına başlayan ve Sultan Süleyman dönemini anlatan Muhteşem Yüzyıl dizisiyle büyük bütçeli Türk filmi Fetih 1453'ün vizyona girmesinin ardından, İstanbul Doğu Enstitüsü tarihçilerinden Alexandre Toumarkine, 1453 fethinin Türkiye’nin kendini yeniden göstermeye başlamasıyla örtüştüğünü düşünerek, "İçine kapanık bir ülke konumundan, dışa dönük bir ülke konumuna geçen günümüz Türkiyesi'nin güç hayalleri, atağa dayalı diplomasisi, bir zamanlar büyük bir imparatorluk olduğu düşüncesiyle çok uyumlu. İstanbul kuşatmasının bu hikâyesi, İslamcıların millî tarihe getirdikleri yeni yorumla örtüşüyor." yorumunu kaydetmiştir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ David, Barchard, (1987). Turkey and the West. Routledge & Kegan Paul. ISBN 0-7102-0618-6. OCLC 246460490.
^ H., Karpat, Kemal (2002). Studies on Ottoman social and political history : selected articles and essays. Brill. ISBN 90-04-12101-3. OCLC 49226278.
^ Taşpınar, Ömer (1 Ağustos 2012). "Turkey's Strategic Vision and Syria". The Washington Quarterly. 35 (3): 127-140. doi:10.1080/0163660X.2012.706519. ISSN 0163-660X.
^ Antonopoulos, Paul (20 Ekim 2017). "Turkey's interests in the Syrian war: from neo-Ottomanism to counterinsurgency". Global Affairs. 3 (4-5): 405-419. doi:10.1080/23340460.2018.1455061. ISSN 2334-0460.
^ Danforth, Nick. "Turkey's New Maps Are Reclaiming the Ottoman Empire". Foreign Policy (İngilizce). 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
^ "I am not a neo-Ottoman, Davutoğlu says". Today's Zaman. 25 Kasım 2009. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011.
^ Kubilay Yado Arin: The AKP's Foreign Policy, Turkey's Reorientation from the West to the East? Wissenschaftlicher Verlag Berlin, Berlin 2013. Suche/9783865737199^{[ölü/kırık bağlantı]} ISBN 9783865737199.
^ Milliyet Dış Haberler Servisi (7 Aralık 2010). "Davutoğlu'nun Hayali Osmanlı Milletler Topluluğu". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
^ İlber Ortaylı (25 Haziran 2011). "Yeni Osmanlıcılık". Milliyet. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
^ "Fethullah Gülen". rlp.hds.harvard.edu. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
^ "Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Türkiye'de bazılarının Osmanlı İmparatorluğu'na dönmenin hayalini kurduğunu söyledi". İnternetHaber.com. 27 Kasım 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.

[1] David, Barchard, (1987). Turkey and the West. Routledge & Kegan Paul. ISBN 0-7102-0618-6. OCLC 246460490.

[2] H., Karpat, Kemal (2002). Studies on Ottoman social and political history : selected articles and essays. Brill. ISBN 90-04-12101-3. OCLC 49226278.

[3] Taşpınar, Ömer (1 Ağustos 2012). "Turkey's Strategic Vision and Syria". The Washington Quarterly. 35 (3): 127-140. doi:10.1080/0163660X.2012.706519. ISSN 0163-660X.

[4] Antonopoulos, Paul (20 Ekim 2017). "Turkey's interests in the Syrian war: from neo-Ottomanism to counterinsurgency". Global Affairs. 3 (4-5): 405-419. doi:10.1080/23340460.2018.1455061. ISSN 2334-0460.

[5] Danforth, Nick. "Turkey's New Maps Are Reclaiming the Ottoman Empire". Foreign Policy (İngilizce). 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.

[6] "I am not a neo-Ottoman, Davutoğlu says". Today's Zaman. 25 Kasım 2009. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011.

[7] Kubilay Yado Arin: The AKP's Foreign Policy, Turkey's Reorientation from the West to the East? Wissenschaftlicher Verlag Berlin, Berlin 2013. Suche/9783865737199^{[ölü/kırık bağlantı]} ISBN 9783865737199.

[8] Milliyet Dış Haberler Servisi (7 Aralık 2010). "Davutoğlu'nun Hayali Osmanlı Milletler Topluluğu". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.

[9] İlber Ortaylı (25 Haziran 2011). "Yeni Osmanlıcılık". Milliyet. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.

[10] "Fethullah Gülen". rlp.hds.harvard.edu. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.

[11] "Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Türkiye'de bazılarının Osmanlı İmparatorluğu'na dönmenin hayalini kurduğunu söyledi". İnternetHaber.com. 27 Kasım 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Adalet ve Kalkınma Partisi
Hükûmet	58. Türkiye Hükûmeti 59. Türkiye Hükûmeti 60. Türkiye Hükûmeti 61. Türkiye Hükûmeti 62. Türkiye Hükûmeti 63. Türkiye Hükûmeti 64. Türkiye Hükûmeti 65. Türkiye Hükûmeti 66. Türkiye Hükûmeti 67. Türkiye Hükûmeti
Kişiler	Recep Tayyip Erdoğan İsmail Kahraman Mustafa Şentop Binali Yıldırım Berat Albayrak Bülent Arınç Kadir Topbaş Beşir Atalay Mehmet Ali Şahin Süleyman Soylu Numan Kurtulmuş Melih Gökçek Köksal Toptan Mevlüt Çavuşoğlu Egemen Bağış
İlişkili kişiler	Abdullah Gül Ahmet Davutoğlu İdris Naim Şahin Ali Babacan Abdüllatif Şener
Ayrıca bakınız	Erdoğanizm Muhafazakâr demokrasi Yeni Osmanlıcılık Türk modeli Cumhuriyet Mitingleri Ergenekon davaları Kapatma davası Balyoz darbe planı iddiası Gezi Parkı olayları 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturması Çözüm süreci 2016 Türkiye askerî darbe girişimi Cumhur İttifakı
Kategori

Yeni Osmanlıcılık nedir?, Yeni Osmanlıcılık anlamı nedir?, Yeni Osmanlıcılık ne demektir?