Sansoen Phra Barami

Sansoen Phra Barami
Türkçe: Krala Selam Olsun; Onun Prestijini Yücelt (İngilizce karşılığı);
Sansoen Phra Barami
	Bir kartpostala basılmış "Phleng Sansoen Phra Barami" notaları, 20. yüzyılın başları
	Tayland; Ulusal Marşı
Güfte	Narisara Nuwattiwong ve Kral Vajiravudh, 1913
Beste	Pyotr Shchurovsky, 1888
Kabul tarihi	1888 (resmî olmayan sözleriyle); 1913 (resmî sözleriyle);
İptal tarihi	1932 (millî marş olarak)
	noicon

Sansoen Phra Barami, (Tayca: สรรเสริญพระบารมี, Fonetik: [sǎn.sɤ̌ːn pʰráʔ bāː.rā.mīː]), Tayland'ın şu anki kraliyet marşıdır. 1932 yılından önce de facto olarak Siyam'ın millî marşıydı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyam/Tayland'ın kraliyet marşı ve fiilen millî marşı olarak kullanılacak ilk şarkı, Rattanakosin Krallığı Kralı Mongkut'un saltanatında ortaya çıktı. 1851'de Yüzbaşı Impey ve Teğmen Thomas George Knox adlı iki eski İngiliz askeri subayı Siyam Ordusu'nda görev yaptı. Kral Mongkut ve İkinci Kral Pinklao'nun birliklerini İngiliz askeri geleneğiyle eğittiler. Böylece, "God Save the King" marşını Siyam kralı için bir onur müziği olarak benimsediler. Phraya Srisunthonwohan (Noi Āchāryānkura) daha sonra bu marş için Tayca sözler yazdı ve ona "çok yaşa büyük kral" anlamına gelen "Chom Rat Chong Charoen" adını verdi.

1871'de Kral Chulalongkorn, Hollanda Doğu Hint Adaları'nda Singapur ve Batavia'yı (şimdi Cakarta) ziyaret etti; Siyam'ın o sırada Singapur'u yöneten Büyük Britanya ile aynı marşı kullandığı ortaya çıktı. Siyam'ın kraliyet marşı ve de facto millî marş olarak kullanmak için yeni ve benzersiz bir melodiye sahip olması gerekiyordu. Bu sebeple bir grup Siyamlı müzisyen, yeni marş olarak kullanılmak üzere Kral Phra Phutthaloetla Naphalai'nin (Rama II) kraliyet bestesi olan "Bulan Loi Luean" ("Gökyüzünde Yüzen Ay") adlı bir Tay şarkısını seçmişti. Kral Chulalongkorn daha sonra Kraliyet Siyam Ordusunda görev yapan Hollandalı orkestra şefi Mr. Heutsen'e şarkıyı askerî bando tarafından icra edilmek üzere batı tarzında düzenlemesini emretti. Mahidol Üniversitesi'nden doçent Sugree Charoensuk'un araştırmasına göre, bu marşın melodisi, 1911'den beri Vahşi Kaplan Kolordusu'nun marşı olarak kullanılan "Sansoen Sua Pa" adlı başka bir marşla aynı melodi olabilir.^[2]

1871'den sonra Siyam'ın kraliyet marşıyla ilgili tarihî bilgiler belirsizdir ve kanıt bulmak nadirdir. Siyam kraliyet marşının müzik bestesinin bir kanıtı, 1888'de Rus besteci Pyotr Schurovsky tarafından düzenlenen Siyam milli marşının notalarının Rusya'da yazılmasıyla yeniden ortaya çıktı. O notalardaki şarkının ana melodisi, günümüzdeki "Sansoen Phra Barami"nin aynı ezgisidir. Sugree Charoensook'un bir araştırmasına göre Pyotr Shchurovsky, Siyam'ın millî marşı olarak hizmet edecek olan "Sansoen Phra Barami"^[3] müziğinin bestecisiydi.^[4] Prens Narisara Nuvadtivong daha sonra Kraliyet Siyam Ordusunda, tüm Siyam okullarında ve Siyam geleneksel müzik gruplarında kullanılmak üzere "Sansoen Phra Barami"nin çeşitli sözlerini yazdı. Prens Abhakara Kiartivongse ayrıca Kraliyet Siyam Donanması'nda kullanılan sözlerin bir versiyonunu da besteledi. 1913'te Kral Vajiravudh, "Sansoen Phra Barami"nin eski sözlerinin kullanımdan kaldırılmasına ve yalnızca en son sürümünün kullanılmasına karar verdi.

"Sansoen Phra Barami", 1888'den 1932'ye kadar Siyam'ın de facto olarak millî marşıydı ve yerini "Phleng Chat Siam" aldı. Bugün hâlen Tayland'ın millî marşı olarak kullanılmaktadır.

1940 yılında, Başbakan Plaek Phibunsongkhram yönetimindeki Tayland hükûmeti, kısaltılan ve "Siyam" kelimesinin "Tay" ile değiştirildiği "Sansoen Phra Barami"nin sözleriyle ilgili 8. Tay kültürel talimatını yayınladı (aşağıya bakınız). II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, bu sözler popüler olmaması nedeniyle kullanımdan kaldırıldı ve 1913'te Kral Vajiravudh tarafından revize edilen sürüme geri dönüldü.

"Sansoen Phra Barami"nin ses kaydı, Berlin Humboldt Üniversitesi'nden bir etnomüzikolog olan Carl Stumpf tarafından Edison balmumu silindirine ilk kez kaydedilmiştir. Bu kayıtta marş, 1900'de Berlin'i ziyaret eden Siyam Boosra Mahin Tiyatro Grubu tarafından seslendirilmiştir.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Marş söylenirken kaydedilmiş bir video

Kraliyet marşı, devlet törenlerinde ve ayrıca kraliyet ailesinin üst düzey bir üyesinin bir işlev için mevcut olduğu durumlarda yapılır. Buna ek olarak, kraliyet marşı hâlen sinema salonlarında her filmin başlangıcından önce ve Tayland'da sergilenen oyunlar, müzikaller, konserler ve diğer birçok canlı müzik veya tiyatro performansında ilk perdenin başlamasından önce çalınmaktadır. Marş ayrıca televizyon ve radyo programlarının açılışında ve kapanışında da çalınır. Tayland Radyosu (NBT) ayrıca her gece saat 00.00'da marşla birlikte oturumu yayınlar.

2019'da Tayland Kraliyet Hükûmeti Gazetesi, B.E.'nin 2562 sayılı Onur Müziği Performansına İlişkin Kraliyet Ofisi Yönetmeliğini yayınladı. Bu yönetmelik, çeşitli durumlarda kral ve Tayland kraliyet ailesinin üyeleri için kraliyet marşı ve diğer onur müziğinin kullanılması hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Bu yönetmeliğe göre, kraliyet marşı "Sansoen Phra Barami" aşağıdakiler için icra edilmelidir:

Tayland kralı
Ana Kraliçe Sirikit
Tayland kraliçesi
Prenses Maha Chakri Sirindhorn, Kraliyet Prensesi
Tahtın varisleri
Kraliyet soyu
Çekildiğinde veya gösterildiğinde bazı Tayland Kraliyet Forsları

Sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1950'li yıllarda kaydedilmiş bir sürümü

Aşağıdaki sözler, 1913'te Kral Vajiravudh tarafından revize edilen "Sansoen Phra Barami"nin güncel sözleridir.

Resmî sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เอามโนและศิระกราน นบพระภูมิบาล บุญดิเรก เอกบรมจักริน พระสยามินทร์ พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคุณ ธ รักษา ปวงประชาเป็นสุขศานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ชโย	Kha wora phuttha chao Ao mano lae sira kran Nop phra phumi ban bunya direk Ek boromma chakkrin Phra sayamin Phra yotsa ying yong Yen sira phro phra bori ban Phon phra khun tha raksa Puang pracha pen sukkha san Kho bandan Tha prasong dai chong sarit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai chayo	[kʰâ: wɔ:.ráʔ pʰút.tʰáʔ t͡ɕâːw] [ʔaw má.noː lɛ́ʔ sì.ráʔ kraːn] [nóp pʰráʔ pʰuː.míʔ baːn bun.jáʔ dì.rèːk] [ʔèːk bɔ:.rom.máʔ t͡ɕàk.krin] [pʰráʔ sà.jǎ:.min] [pʰráʔ jót.sàʔ jîŋ joŋ] [jen sì.ráʔ pʰrɔ́ʔ pʰráʔ bɔ:.ríʔ baːn] [pʰǒn pʰráʔ kʰun tʰáʔ rák.sǎː] [pu:aŋ prà.t͡ɕaː pen sùk.kʰà sǎːn] [kʰɔ̌: ban.daːn] [tʰáʔ prà.sǒŋ daj t͡ɕoŋ sà.rìt daŋ] [wǎŋ wá.ráʔ hà.rɯ́.tʰaj] [dùt.t͡ɕàʔ tʰà.wǎːj t͡ɕʰaj t͡ɕʰá.jo:]	We, servants of His great Majesty, prostrate our heart and head, to pay respect to the ruler, whose merits are boundless, our glorious sovereign, the greatest of Siam, with great and lasting honor, (We are) secure and peaceful because of your royal rule, the result of royal protection (are) people in happiness and in peace, May it be that whatever you will, be done according to the hopes of your great heart as we wish (you) victory, hurrah!

Tayland Kraliyet Ordusu tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าพิริย์พลพลา สมสมัยกา- ละปิติกมล รวมนรจำเรียงพรรค์ สรรพ์ดุริยพล สฤษดิมลฑล ทำสดุดีแด่นฤบาล ผลพระคุณรักษา พลนิกายะสุขศานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ฉะนี้	Kha wora phuttha chao Lhao pi ri ya pol pha-la Som sa mai ka- la pi ti kamol Ruam nor ra jam rueang phak Sap pa du ri ya phon Sa rit di mon thon Tham sa du dee dae na rue ban Phon phra khun na raksa Puha la ni ka ya sukkha san Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha nee

Tayland Kraliyet Deniz Kuvvetleri tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่ายุทธพลนาวา ขอถวายวันทา วรบทบงสุ์ ยกพลถวายชัย ให้สยามจง อิสระยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ใจทหารทั้งบ่าวนาย ยอมขอตายถวายท่าน ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ฉะนี้	Kha wora phuttha chao Lhao yut ta phon na va Khor tha wai wan ta Vor ra bod tha bong Yok phon tha wai chai Hai siam jong It sa ra ying yong Yen sira phro phra bori ban Jai tha harn thang bao nai Yom kho taii tha wai than Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha-nee

Eski drama sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
อ้าพระนฤปจง ทรงสิริวัฑฒนา จงพระพุทธศา-สนฐีติยง ราชรัฐจงจีรัง ทั้งบรมวงศ์ ฑีรฆดำรง ทรงกรุณาประชาบาล ราชธรรมรักษา เป็นหิตานุหิตสาร ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายไชย ฉนี้	Ar phra na rue pra song Song siri wat ta na Jong pra put ta sa Son thi ti yong Rat cha rat jong jee rang Thee rha kha dam romg Song ka ru na pra cha ban Rat cha dhama tha raksa Pen hi ta nu hit san kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha-nee

Öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่ายุพยุพดี ยอกรชุลี วรบทบงสุ์ ซร้องศัพท์ถวายชัย ในนฤปทรง พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคุณะรักษา ชนนิกายะศุขสานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ฉะนี้	Kha wora phuttha chao Lhao yup pa yup pa dee Yor korn an chu lee Vor ra bod tha bong Srong sub tha vaii chai Nai na rue paa song Phra yotsa ying yong Yen sira phro phra bori ban Phon phra khun na raksa Cha ni ka ya sukkha san Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha-nee

Erkek öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าดรุณกุมารา โอนศิรวันทา วรบทบงสุ์ ซร้องศัพท์ถวายชัย ในนฤปทรง พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคุณะรักษา ชนนิกายะศุขสานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ฉะนี้	Kha wora phuttha chao Lhao da ruun na ku ma ra Oon si ra wan ta Vor ra bod tha bong Srong sub tha vaii chai Nai na rue paa song Phra yotsa ying yong Yen sira phro phra bori ban Phon phra khun na raksa Cha ni ka ya sukkha san Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha-nee

Kadın öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าดรุณกุมารี โอนศิรชุลี วรบทบงสุ์ ซร้องศัพท์ถวายชัย ในนฤปทรง พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคุณะรักษา ชนนิกายะศุขสานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ฉะนี้	Kha wora phuttha chao Lhao da ruun na ku ma ree Oon si ra aan chu lee Vor ra bod tha bong Nai na rue paa song Phra yotsa ying yong Yen sira phro phra bori ban Phon phra khun tha raksa Cha ni ka ya sukkha san Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wara haruethai Dut cha thawai chai cha-nee

II. Dünya Savaşı sırasında okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayca^[5]	Latinize (KTGTS)	IPA çevirisi^[a]	İngilizce çevirisi
ข้าวรพุทธเจ้า เอามโนและศิระกราน นบพระภูมิบาล บรมกษัตริย์ไทย ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายชัย ชโย	Kha wora phuttha chao Ao mano lae sira kran Nop phra phumi ban Borom kasat thai Kho bandan Tha prasong dai chong sit dang Wang wora haruetha Dut cha thawai chai chayo	[kʰâ: wɔ:.ráʔ pʰút.tʰáʔ t͡ɕâːw] [ʔaw má.noː lɛ́ʔ sì.ráʔ kraːn] [nóp pʰráʔ pʰuː.míʔ baːn ba rom.káʔ sat.thai] [kʰɔ̌: ban.daːn] [tʰáʔ prà.sǒŋ daj t͡ɕoŋ sà.rìt daŋ] [wǎŋ wá.ráʔ hà.rɯ́.tʰaj] [dùt.t͡ɕàʔ tʰà.wǎːj t͡ɕʰaj t͡ɕʰá.jo:]	We, servants of His great Majesty, prostrate our heart and head, to pay respect to the ruler, the Great King of Thailand, May it be that whatever you will, be done according to the hopes of your great heart as we wish (you) victory, hurrah!

Not listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h See Help:IPA/Thai and Thai language § Phonology.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Tayland kralı bhumibol anısına marş - Ankara Haberleri". www.haberturk.com. Habertürk. 22 Ekim 2016. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
^ matichon (7 Kasım 2016). "128 ปี เพลงสรรเสริญพระบารมี : สรรเสริญพระบารมีพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ โดยสุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
^ matichon (16 Temmuz 2017). "อาศรม มิวสิก เส้นทางเพลงสรรเสริญพระบารมี โดย:สุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
^ King Bhumibol Adulyadej : a life's work : Thailand's Monarchy in perspective. Christopher John Baker. Singapore: Editions Didier Millet. 2011. ISBN 978-981-4260-56-5. OCLC 768271163.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h "สำ นักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร - รัฐสภา" (PDF). The Secretariat of The House of Representatives. 2012. s. 50 (51 in file). 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.

[IPA-6] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h See Help:IPA/Thai and Thai language § Phonology.

[tr-1] "Tayland kralı bhumibol anısına marş - Ankara Haberleri". www.haberturk.com. Habertürk. 22 Ekim 2016. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.

[2] tichon (7 Kasım 2016). "128 ปี เพลงสรรเสริญพระบารมี : สรรเสริญพระบารมีพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ โดยสุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.

[3] tichon (16 Temmuz 2017). "อาศรม มิวสิก เส้นทางเพลงสรรเสริญพระบารมี โดย:สุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.

[4] King Bhumibol Adulyadej : a life's work : Thailand's Monarchy in perspective. Christopher John Baker. Singapore: Editions Didier Millet. 2011. ISBN 978-981-4260-56-5. OCLC 768271163.

[:0-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h "สำ นักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร - รัฐสภา" (PDF). The Secretariat of The House of Representatives. 2012. s. 50 (51 in file). 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

Sansoen Phra Barami nedir?, Sansoen Phra Barami anlamı nedir?, Sansoen Phra Barami ne demektir?