Yarı başkanlık nedir?, Yarı başkanlık anlamı nedir?, Yarı başkanlık ne demektir?

Hükûmet başkanı
Şansölye Yürütme başkanı Birinci bakan Premier Başbakan Bakanlar kurulu başkanı
Kabine
Kolektif kabine sorumluluğu
Bakanlık
Bakan Müsteşar
Diğer
Vali Belediye başkanı

Siyaset
Siyaset serisinin bir parçası
Anahat Dizin Kategori
Birincil konular Siyaset biliminin ana hatları Dizin Ülkelere göre siyaset Alt bölümlere göre siyaset Siyasi ekonomi Siyasi tarih Dünya siyasi tarihi Siyaset felsefesi
Siyasi sistemler Anarşi Şehir devleti Demokrasi Diktatörlük Direktörlük Federelik Feodalizm Hibrit rejim Meritokrasi Monarşi Parlamenter Başkanlık Cumhuriyet Yarı parlamenter Yarı başkanlık Teokrasi
Akademik disiplinler Siyaset bilimi (siyaset bilimcileri) Uluslararası ilişkiler (teori) Karşılaştırmalı siyaset Siyasi analiz Siyaset teorisi Politika çalışmaları Politik psikoloji Siyaset sosyolojisi
Kamu yönetimi Bürokrasi (sokak düzeyi) Teknokrasi Adhokrasi
Siyaset Kamu politikası (doktrin) İç siyaset Dış siyaset Sivil toplum Kamu yararı
Hükûmet dalları Kuvvetler ayrılığı Yasama organı Yürütme erki Yargı Seçim komisyonu
İlgili Egemenlik Politik davranış teorileri Biyoloji ve siyasi yönelim Siyasi örgütler Politik ekonominin eleştirisi
Alt seriler Seçim sistemleri Seçim Oylama Üniter devlet Federalizm Hükûmet İdeoloji Siyasi kampanya Siyasi partiler
g t d

İktidar kaynağı

Demokrasi (çoğunluğun yönetimi)
Demarşi Doğrudan Liberal Temsilî Sosyal Sosyalist Diğer
Oligarşi (azınlığın yönetimi)
Anokrasi Aristokrasi Gerontokrasi Kleptokrasi Kritarşi Meritokrasi Nookrasi Partikrasi Plütokrasi Stratokrasi Teknokrasi Teokrasi
Otokrasi (bir kişinin yönetimi)
Despotizm Diktatörlük Askerî diktatörlük Tiranlık
Anarşi (kimse tarafından yönetilmeme)
Anarşizm Özgür üreticiler Devletsizlik

İktidar ideolojisi

Monarşi Cumhuriyet (sosyo-politik ideolojiler)
Mutlak Anayasal Direktörlük Legalist Parlamenter Başkanlık Yarı başkanlık Sosyalist
Otoriteryen Liberteryen (sosyo-ekonomik ideolojiler)
Anarşizm Sömürgecilik Komünizm Despotizm Dağıtımcılık Faşizm Feodalizm Sosyalizm Totalitarizm Kabilecilik
Dinî Seküler
Devlet dini Seküler devlet Devlet ateizmi
Küresel Yerel (jeo-kültürel ideolojiler)
Şehir devleti Uluslararası kuruluş Ulusal hükûmet Dünya hükûmeti Milliyetçilik Enternasyonalizm Küreselcilik

Güç yapısı

Üniterlik
Üniter devlet İmparatorluk Prenslik
Bağımlı devlet
İlişkili devlet Bağımlı toprak Dominyon Himaye Kukla devlet Kukla hükümdar Uydu devlet Kendi kendini yöneten koloni Haraçgüzar devlet Tampon devlet Vasal devlet Genel valilik
Federalizm
Konfederasyon Yetki devri Federasyon Üst devlet Uluslarüstü birlik
Uluslararası ilişkiler
Küçük güç Bölgesel güç Orta güç Büyük güç Süper güç Hiper güç
İdari bölünüş

İlgili
Demokratik geçiş Otokratikleşme Demokratikleşme Hibrit rejim

Yarı başkanlık sistemi, başkanlık sistemi ile parlamenter sistemin bazı özelliklerinin karışımıdır. Parlamenter sistemden farklı olarak devlet başkanı veya cumhurbaşkanı sembolik makam değildir, ülkeyi yönetim yetkilerine de sahiptir.^[1] Yürütme gücü halk tarafından seçilen devlet başkanı ile meclis güvenine dayanan hükûmet başkanı (ülkelere göre başbakan veya şansölye olarak isimlendirilir) arasında paylaşılır. Fiili olarak ise yürütmenin başı devlet başkanıdır.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarı başkanlık sistemi bazı özellikleriyle başkanlık sistemine benzerken, parlamenter sistemle de benzerlikler taşır.

İki başlı yürütme[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarı başkanlık sisteminde yürütme organı iki başlı olma özelliğine sahiptir. Bir tarafta devlet başkanı, diğer tarafta bakanlar kurulu bulunur. Bu özelliğiyle parlamenter sistem ile benzerlik taşır.

Seçim usulü[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarı başkanlık sisteminde yürütme organının başlarından birisi olan devlet başkanı halk tarafından seçilir. Bu özelliğiyle başkanlık sistemi ile benzerlik taşır.

Yasamanın güveni[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarı başkanlık sisteminde yürütme organının bir kanadı olan hükûmet (bakanlar kurulu) yasama organına karşı sorumludur. Dolayısıyla, kabineyi güvensizlik oyuyla yasama organı görevden alabilir.

Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Karşılaştırılmalı Hükümet Sistemleri - Yarı-Başkanlık Sistemi" (PDF). tbmm.gov.tr. s. 13, 46, 90. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.

GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukuna Giriş, Bursa, Yetkin Yayınları. ISBN 978-605-5187-65-1

g t d Kuvvetler ayrılığı
Tipik kollar	Yasama erki Yürütme erki Yargı erki
Tipik olmayan kollar	Seçimsel kol
Ülkelere göre	ABD Avustralya Birleşik Krallık Fransa Türkiye
Ayrıca bakınız	Parlamenter sistem Başkanlık sistemi Yarı başkanlık sistemi Siyasi denetim