Maia Sandu

Maia Sandu
Maia Sandu
Moldova Cumhurbaşkanı
	Görevde
	Makama geliş ; 24 Aralık 2020
Başbakan	Ion Chicu (2019-2021); Natalia Gavrilița (2021-2023); Dorin Recean (2023-)
Yerine geldiği	Igor Dodon
Moldova Başbakanı
	Görev süresi; 8 Haziran 2019 - 12 Kasım 2020
Yerine geldiği	Pavel Filip
Yerine gelen	Ion Chicu
Moldova Eğitim Kültür ve Araştırma Bakanı
	Görev süresi; 24 Temmuz 2012 - 30 Temmuz 2015
Başbakan	Vlad Filat ; Iurie Leancă
Yerine geldiği	Mihail Șleahtițchi
Yerine gelen	Corina Fusu
Kişisel bilgiler
Doğum	24 Mayıs 1972 (51 yaşında); Raionul Făleşti, Moldova SSC, Sovyetler Birliği (şimdi Moldova)
Partisi	Eylem ve Dayanışma Partisi (2016-2020); Bağımsız (2020-günümüz)
Bitirdiği okul	Moldova Ekonomik Araştırmalar Akademisi; Harvard Kennedy School

Maia Sandu (d. 24 Mayıs 1972), 8 Haziran 2019-14 Kasım 2019 tarihleri arası Moldova Başbakanı olarak görev yapmış, 16 Kasım 2020 yapılan seçimler sonucunda 6. Moldova Cumhurbaşkanı olmuştur.

Sandu, 2012 - 2015 yılları arasında Eğitim Bakanı ve 2014 - 2015 yılları arasında ve 2019'da Moldova Parlamentosu üyesiydi.^[1]^[2]^[3] 2016'dan beri Eylem ve Dayanışma Partisi'nin (PAS) lideridir.^[4]^[5] Sandu, 2016 seçimlerinde Avrupa yanlısı PPDA ve PAS partilerinin ortak başkanı olarak seçildi, ancak müteakip Rusya PSRM adayı Igor Dodon tarafından ikinci turda % 48'e karşı % 52 oy oranı ile yenildi.^[6]^[7]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Maia Sandu 24 Mayıs 1972'de Făle Molti'deki Risipeni'de Sovyet Moldavya'da doğdu. 1989-1994 arasında Moldova Ekonomik Araştırmalar Akademisi'nde (ASEM) yönetim dalında çalıştı. Daha sonra 1995-1998 yılları arasında Kişinev'deki Kamu İdaresi Akademisi'nde (AAP) uluslararası ilişkilerde çalıştı. 2010'da Harvard Üniversitesi'ndeki John F. Kennedy Hükûmet Okulu'ndan mezun oldu. Sandu, anadili Romence'ye ek olarak Rusça ve İngilizce bilmektedir.

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sandu, 2010'dan 2012'ye kadar Washington'daki Dünya Bankası İcra Direktörü Danışmanı olarak görev yaptı. 2012'den 2015'e kadar Moldova Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. 23 Temmuz 2015'te Liberal Demokrat Parti tarafından, Moldova Başbakanı olarak görev yapan Natalia Gherman ve Chiril Gaburici’nin yerine bir sonraki Moldova Başbakanı adayı olarak kabul edildi.

Yenilenen Avrupa yanlısı bir koalisyon tarafından önerildikten bir gün sonra Sandu, Moldova Ulusal Bankası Başkanı, Dorin Drăguțanu ve Devlet Savcısı Corneliu Gurin’in ofisi kabul etme şartı olarak ayrıldığını belirledi. Sonuçta Valeriu Streleț, Moldova Cumhurbaşkanı tarafından Sandu'ya aday gösterildi.

23 Aralık 2015 tarihinde, daha sonra "Partidul Acțiune Soli Solidaritate" ("Eylem ve Dayanışma Partisi") adında bir siyasi parti olan „n / pas / cu Maia Sandu ”(" Maia Sandu ile birlikte ") platformunu başlattı.

Sandu, 2016'da Moldova cumhurbaşkanlığı seçiminde Avrupa yanlısı bir adaydı. AB yanlısı bir eylem platformunda yarışarak, seçim akışına ulaşan iki adaydan biriydi.

2019'daki bazı anketlere göre, Sandu, Moldova'daki en güvenilir üç politikacı arasında yer alıyor. Diğer anketler ise onu 6. sıraya indirdi.

Başbakanlık[değiştir | kaynağı değiştir]

2019 milletvekili seçiminde, Sandu'nun PAS'ı müttefiki ile birlikte, Andrei Năstase liderliğindeki PPDA, ACUM Seçim Bloğu'nu oluşturdu ve Moldova Parlamentosu'ndaki 101 sandalyenin 26'sını güvence altına aldı. 8 Haziran 2019'da Maia Sandu, PSRM ile koalisyon hükûmetinde Moldova Başbakanı seçildi. Aynı gün, Moldova Anayasa Mahkemesi, 2019 anayasa krizini başlatan Moldova Cumhuriyeti Hükûmeti'nin atanmasının yanı sıra bu görev için belirlediğini anayasaya aykırı ilan etti. Ancak, 15 Haziran 2019 tarihinde, Anayasa Mahkemesi, Sandu Kabinesinin anayasaya uygun olarak oluşturulduğunu ilan eden önceki kararlarını revize etmiş ve yürürlükten kaldırmıştır.

Cumhurbaşkanlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Temmuz 2020'de "Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS)" tarafından 1 Kasım 2020 tarihinde gerçekleştirilmiş olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı olarak gösterildi.

1 Kasım 2020 tarihinde gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimleri ilk turunda 36,16% oy oranıyla ikinci tura kaldı. İlk turda Maia Sandu ile beraber ikinci tura kalan isim 32,61% oy oranıyla Moldova'nın eski cumhurbaşkanı Igor Dodon oldu.

16 Kasım 2020 tarihinde gerçekleştirilen ikinci tur seçimlerinde Maia Sandu 57,7% oy oranıyla Moldova'nın 6. cumhurbaşkanı seçildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Confirmarea rezultatelor alegerilor parlamentare din 24 februarie 2019 şi validarea mandatelor de deputat de către Curtea Constituţională pentru Parlamentul de legislatura a X-a". constcourt.md (Rumence). 9 Mart 2019. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
^ "Maia Sandu a preluat atribuţiile funcţiei de ministru al Educaţiei". timpul.md (Rumence). 26 Temmuz 2012. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
^ "Maia Sandu și-a dat demisia din funcția de deputat". europalibera.org (Rumence). 8 Temmuz 2019. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
^ "Maia Sandu, aleasă în calitate de președinte al PAS pe un termen de zece luni". realitatea.md (Rumence). 15 Mayıs 2016. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
^ "Maia Sandu a fost realeasă în funcția de președinte al PAS". tv8.md (Rumence). 10 Eylül 2017. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
^ "Pro-Moscow figure Igor Dodon claims Moldova presidency". BBC.com (İngilizce). 14 Kasım 2016. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
^ "Maia Sandu - candidatul comun al PLDM, PPDA și PAS". unimedia.info (Rumence). 12 Ekim 2016. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Facebook'ta Maia Sandu
În /pas/ cu Maia Sandu12 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Siyasi görevi
Önce gelen Pavel Filip	Moldova Başbakanı 2019	Sonra gelen Ion Chicu

Bir siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Bir Moldovalının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[ACUM_secure_26_out_of_101_seats-1] "Confirmarea rezultatelor alegerilor parlamentare din 24 februarie 2019 şi validarea mandatelor de deputat de către Curtea Constituţională pentru Parlamentul de legislatura a X-a". constcourt.md (Rumence). 9 Mart 2019. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.

[Maia_Sandu_Minister_of_Education_2012-2015-2] "Maia Sandu a preluat atribuţiile funcţiei de ministru al Educaţiei". timpul.md (Rumence). 26 Temmuz 2012. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[Maia_Sandu_și-a_dat_demisia_din_funcția_de_deputat-3] "Maia Sandu și-a dat demisia din funcția de deputat". europalibera.org (Rumence). 8 Temmuz 2019. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[Maia_Sandu_elected_Leader_of_PAS-4] "Maia Sandu, aleasă în calitate de președinte al PAS pe un termen de zece luni". realitatea.md (Rumence). 15 Mayıs 2016. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[Maia_Sandu_re-elected_Leader_of_PAS-5] "Maia Sandu a fost realeasă în funcția de președinte al PAS". tv8.md (Rumence). 10 Eylül 2017. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[Dodon_wins_2016_Moldovan_presidential_election-6] "Pro-Moscow figure Igor Dodon claims Moldova presidency". BBC.com (İngilizce). 14 Kasım 2016. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[Maia_Sandu_-_candidatul_comun_al_PLDM,_PPDA_și_PAS-7] "Maia Sandu - candidatul comun al PLDM, PPDA și PAS". unimedia.info (Rumence). 12 Ekim 2016. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Moldova başbakanı (Liste)
Moldova DC	Pantelimon Erhan Daniel Ciugureanu Petru Cazacu
Moldova SSC	Tihon Konstantinov Nicolae Coval Gherasim Rudi Alexandru Diordiță Petru Pascari Semion Grossu Ion Ustian Ivan Calin Petru Pascari Mircea Druc
Moldova Cumhuriyeti	Valeriu Muravschi Andrei Sangheli Ion Ciubuc Serafim Urechean (geçici) Ion Sturza Dumitru Braghiș Vasile Tarlev Zinaida Greceanîi Vitalie Pîrlog (geçici) Vlad Filat Iurie Leancă Chiril Gaburici Natalia Gherman (geçici) Valeriu Streleț Gheorghe Brega (geçici) Pavel Filip Maia Sandu Ion Chicu Aureliu Ciocoi (geçici) Natalia Gavrilița Dorin Recean

g t d Moldova Cumhurbaşkanları
Moldova DC	Ion Inculeț
Moldova SSC	Piotr Borodin Nikita Salogor (geçici) Nicolae Coval Leonid Brejnev Dimitri Gladki Zinovie Serdiuk İvan Bodiul Semion Grossu Petru Lucinschi Grigore Eremei
Moldova Cumhuriyeti	Mircea Snegur Petru Lucinschi Vladimir Voronin Mihai Ghimpu Vlad Filat Marian Lupu Nicolae Timofti Igor Dodon Maia Sandu

g t d Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika	João Lourenço Patrice Talon Mokgweetsi Masisi Ibrahim Traore* Evariste Ndayishimiye Abdülmecid Tebbun İsmail Ömer Gulle Mahamat İdriss Déby* Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Isaias Afewerki Sahle-Work Zewde Alassane Ouattara Brice Clotaire Oligui Nguema* Adama Barrow Nana Addo Dankwa Akufo-Addo Mamady Doumbouya* Umaro Sissoco Embaló Cyril Ramaphosa Salva Kiir Mayardit Paul Biya William Ruto Azali Assoumani Félix Tshisekedi Denis Sassou Nguesso Joseph Boakai Muhammed el-Menfi Andry Rajoelina Lazarus Chakwera Assimi Goïta* Prithvirajsing Roopun Abdülfettah es-Sisi Muhammed Veled Gazvani Filipe Nyusi Nangolo Mbumba Abdourahamane Tchiani* Bola Tinubu Faustin-Archange Touadéra Paul Kagame İbrahim Gali Carlos Vila Nova Bassirou Diomaye Faye Wavel Ramkalawan Julius Maada Bio Musa Bihi Abdi Hasan Şeyh Mahmud Geçici Egemenlik Konseyi* Samia Suluhu Faure Gnassingbé Kays Said Yoweri Museveni José Maria Neves Hakainde Hichilema Emmerson Mnangagwa
Asya	Muhammed Şahabuddin Şi Cinping José Ramos-Horta Joko Widodo Bongbong Marcos Mahmud Abbas Yon Suk-yol Draupadi Murmu Abdüllatif Reşid Ali Hamenei Yitzhak Herzog Kasım Cömert Tokayev Sadır Caparov Kim Jong-un Thongloun Sisoulith Necip Mikati* Muhammed Muizzu Uhnaagiyn Hürelsüh Myint Swe* Ram Chandra Poudel Şevket Mirziyoyev Asıf Ali Zerdari Tharman Shanmugaratnam Ranil Wickremesinghe Beşşar Esad Tsai Ing-wen İmamali Rahman Serdar Berdimuhammedov Võ Thị Ánh Xuân* Reşad el-Uleymi
Avrupa	Aslan Bjania Frank-Walter Steinmeier Bajram Begaj Alexander Van der Bellen İlham Aliyev Aleksandr Lukaşenko Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić Rumen Radev Petr Pavel Vahagn Haçaturyan Alar Karis Alexander Stubb Emmanuel Macron Salome Zurabişvili Alan Gagloyev Zoran Milanović Michael D. Higgins Viola Amherd, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans Sergio Mattarella Guðni Th. Jóhannesson Jakov Milatović Nikos Hristodulidis Vjosa Osmani Ersin Tatar Stevo Pendarovski Edgars Rinkēvičs Gitanas Nausėda Tamás Sulyok Myriam Spiteri Debono Maia Sandu Andrzej Duda Marcelo Rebelo de Sousa Klaus Iohannis Vladimir Putin Alessandro Scarano ve Adele Tonnini Aleksandar Vučić Zuzana Čaputová Nataša Pirc Musar Vadim Krasnoselski Recep Tayyip Erdoğan Volodimir Zelenski Katerina Sakelaropulu
Güney Amerika	Javier Milei Luis Arce Luiz Inácio Lula da Silva Daniel Noboa Irfaan Ali Gustavo Petro Santiago Peña Dina Boluarte Chan Santokhi Gabriel Boric Luis Alberto Lacalle Pou Nicolás Maduro
Kuzey Amerika	Joe Biden Sandra Mason Sylvanie Burton Luis Abinader Claudia Juana Rodríguez de Guevara* Bernardo Arévalo Başkanlık Geçiş Konseyi* Xiomara Castro Rodrigo Chaves Robles Miguel Díaz-Canel Andrés Manuel López Obrador Daniel Ortega Laurentino Cortizo Christine Kangaloo
Okyanusya	Wiliame Katonivere Taneti Maamau Hilda Heine Wesley Simina David Adeang Surangel Whipps Jr. II. Va'aletoa Sualauvi Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

Maia Sandu nedir