Larisalı Heliodorus

Larissalı Heliodorus (3. yüzyıl? dolayları) bir Yunan matematikçi ve optik üzerine hala var olan kısa bir incelemenin yazarıdır.

Heliodorus'un hayatı hakkında hiçbir şey bilinmemektedir.^[1] Larissa'nın bir yerlisidir^[2] ve alıntı yaptığı Claudius Ptolemy'nin zamanından sonra yaşamış olmalıdır. Optik üzerine yaptığı kısa bilimsel çalışma, Öklid üzerine bir yorumdan biraz daha fazlasıdır.^[3] Ya oğlu ya da öğrencisi olan bir Damianus tarafından düzenlendi. Yunanca ve Latince olarak ilk basılı versiyonu, 1657'de Erasmus Bartholinus'un açıklayıcı notlarıyla Paris'te yayımlandı. Heliodorus'un diğer bilimsel kitaplarından da bahsedilmektedir.^[4]

G. W. Leibniz tarafından Optik, Katoptri ve Dioptriklerin Üniter Prensibi (A Unitary Principle of Optics, Catoptrics, and Dioptrics) adlı eserinde kendisinden bahsetmiştir.^[5] Optik ile ilgili eseri 16. yüzyılda İtalya'da Capita opticorum adıyla tercüme edilmiştir.^[6] Larissalı Heliodorus, Batlamyus tarafından açıklanan perimetrik ölçümlere itibar ettiği için Arago (Astronomy I, p. 145) tarafından alıntılanmıştır.^[7]

“	Görmenin gözden yayılan ışınlarla işlediğine inanan Larissa'lı Heliodorus, bu ışınların yerini normal bir figür içinde bulması gerektiğini, bunun da tepesi göze doğru ve tam olarak 90° olan bir açıya sahip olan bir devrik koni olduğunu söyledi. Heliodorus, bu açı dik açı olmasaydı, elbette ya geniş ya da keskin olurdu. Şimdi sayısız dar ve geniş açı mümkündür, ancak yalnızca tek bir dik açı vardır. Bu nedenle, doğa tarafından tercih edilen açı buydu. (Qua propter natura definitum antefert indefinito, utpote melius, ac animantis rationalis magis proprium. videndi potentia in iis, quae ante sunt, maxime operatur”; HELIODORUS of Larissa.) Üstelik, bu düzenli koninin eksenine normal bir kesit bir dairedir. Burada Doğa'nın niyeti de açıktır, çünkü eşit çevreye sahip tüm figürler için daire mümkün olan en geniş alanı kapsamaktadır. ("... si visus aliquid recipere debet quam maxime potest ab object, visibili, in idem proficietur in figura circuli. Demonstratum namque fuit. hunt esse propriorem inter illas figuras et superficies, quae habent aequalem perimetrum”; HELIODORUS.) Biçimcilik ayrıca koninin tepesinin göz küresinin merkezi ile çakışmasını gerektiriyordu.^[8]	„

“	Çünkü, bir ışını belirli bir noktadan belirli bir düzlemde yansıma ile verilen başka bir noktaya yönlendirmenin en kolay yolunu arayarak (bunun doğanın tasarımı olduğunu varsayarak), Larissalı Heliodorus'un küçük bir incelemesinde ve başka yerlerde görüldüğü gibi geliş açılarının ve yansıma açılarının eşitliğini keşfettiler.^[9]	„

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Larissalı Domninus

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Euclid; Heliodorus of Larissa; Danti Ignazio (1573), La prospettiva di Euclide, Fiorenza: Nella stamperia de'Giunti, doi:10.5479/sil.327249.39088000955013, 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 10 Ocak 2021

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ John Aikin, William Enfield, et al., (1804), General biography: or, Lives, critical and historical, of the most ..., Volume 5, page 102
^ The prosopography of the later Roman Empire: A.D. 260-395: Volume 1, (1987), page 531
^ David Eugene Smith, (1958), History of mathematics, page 340
^ William Smith, (Ed.) (1867). "Heliodorus of Larissa". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Boston: Little, Brown & Comp. ss. 374-375. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
^ Leibniz, G. W. (2012), Philosophical Papers and Letters: A Selection, 2, L.E. Loemker tarafından çevrildi (2 bas.), Springer Science & Business Media, s. 318, ISBN 9789401014267
^ "Heliodorus of Larissa". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
^ Moeser: Inaugural Dissertation, Breslau, 1869
^ Doeschatte, G. Ten (1962), "Oxford and the Reveal of Optics in the Thirteenth Century" (PDF), Vision Res., Great Britain: Pergamon Press, cilt 1, ss. 313-342
^ Vinci, Tom (Haziran 2020), "Planck's 'Short Step' Argument for Divine Reason in Physics" (PDF), European Journal of Science and Theology, 16 (3), ss. 15-32, 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 10 Ocak 2021

[aikin-1] John Aikin, William Enfield, et al., (1804), General biography: or, Lives, critical and historical, of the most ..., Volume 5, page 102

[prosopo-2] The prosopography of the later Roman Empire: A.D. 260-395: Volume 1, (1987), page 531

[smith-3] David Eugene Smith, (1958), History of mathematics, page 340

[4] William Smith, (Ed.) (1867). "Heliodorus of Larissa". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Boston: Little, Brown & Comp. ss. 374-375. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.

[5] Leibniz, G. W. (2012), Philosophical Papers and Letters: A Selection, 2, L.E. Loemker tarafından çevrildi (2 bas.), Springer Science & Business Media, s. 318, ISBN 9789401014267

[6] "Heliodorus of Larissa". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.

[7] Moeser: Inaugural Dissertation, Breslau, 1869

[8] Doeschatte, G. Ten (1962), "Oxford and the Reveal of Optics in the Thirteenth Century" (PDF), Vision Res., Great Britain: Pergamon Press, cilt 1, ss. 313-342

[9] Vinci, Tom (Haziran 2020), "Planck's 'Short Step' Argument for Divine Reason in Physics" (PDF), European Journal of Science and Theology, 16 (3), ss. 15-32, 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 10 Ocak 2021

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Yunan matematiği
Matematikçiler (Zaman Çizelgesi)	Anaksagoras Antemius Apollonius Arhitas Aristeus Aristarkus Arşimet Autolikus Bion Boethius Brison Kallippus Karpus Kleomedes Konon Ktesibius Demokritos Dikaearhus Diokles Diofantos Dinostratus Dionisodoros Domninus Elealı Zenon Eratosthenes Eudemus Eudoksus Eutokius Geminus Heliodorus İskenderiyeli Heron Hrisippos Hipparkos Hippasus Hippias Hipokrat Hipatia Hipsikles İsidoros Matematikçi Leo Leon Marinus Melissa Menaihmos Menelaus Metrodorus Nikomahos Nikomedes Nikoteles Oenopides Öklid Pappus Perseus Filolaos Filon Laodikyalı Filonides Porfirios Poseidonius Proklos Batlamyus Pisagor Serenus Simplikios Sosigenes Sporus Thales Theaetetus Theano Teodorus Theodosius İskenderiyeli Theon Smirnalı Theon Timaridas Ksenokrates Sidonlu Zeno Zenodorus
Yapıtlar	Almagest Arşimet Parşömeni Arithmetika Konikler (Apollonius) Katoptrik (Yansımalar) Data (Öklid) Elemanlar (Öklid) Bir Çemberin Ölçümü Konikler ve Sferoidler Üzerine Büyüklükler ve Uzaklıklar Üzerine (Aristarchus) Büyüklükler ve Uzaklıklar Üzerine (Hipparchus) Hareketli Küre Üzerine (Autolycus) Öklid'in Optiği Sarmallar Üzerine Küre ve Silindir Üzerine Ostomachion (Syntomachion) Planisphaerium Sphaerics Parabolün Dörtgenleştirilmesi Kum Sayacı Sonsuz Küçükler Hesabı
Merkezler	Platon Akademisi · Kirene · İskenderiye Kütüphanesi
Etkilendikleri	Babil matematiği · Eski Mısır matematiği
Etkiledikleri	Avrupa matematiği · Hint matematiği · Orta Çağ İslam matematiği
Problemler	Apollonius problemi · Daireyi kareyle çevreleme · Küpü iki katına çıkarma · Açıyı üçe bölme
Kavramlar/Tanımlar	Apollonius çemberi Diyofantus denklemi Çevrel çember Eşölçülebilirlik Orantılılık ilkesi Altın oran Yunan rakamları Bir üçgenin iç ve dış çemberleri Tükenme yöntemi Paralellik postülatı Platonik katılar Hipokrat ayı Hippias kuadratiksi Düzgün çokgen Cetvel ve pergelle yapılan çizimler Üçgen merkezi
Bulgular	Açıortay teoremi Dış açı teoremi Öklid algoritması Öklid teoremi Geometrik ortalama teoremi Yunan geometrik cebiri Menteşe teoremi Çevre açı teoremi Kesişme teoremi Pons asinorum Pisagor teoremi Thales teoremi Gnomon teoremi Apollonius teoremi Aristarkus eşitsizliği Crossbar (Pasch) teoremi Heron formülü İrrasyonel sayılar Menelaus teoremi Pappus'un alan teoremi Batlamyus eşitsizliği Batlamyus kirişler tablosu Batlamyus teoremi Theodorus sarmalı
Antik Yunan matematikçilerinin zaman çizelgesi

Larisalı Heliodorus nedir?, Larisalı Heliodorus anlamı nedir?, Larisalı Heliodorus ne demektir?

Larisalı Heliodorus nedir?, Larisalı Heliodorus anlamı nedir?, Larisalı Heliodorus ne demektir?

Larisalı Heliodorus

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]