Kazakistan cumhurbaşkanı

Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Kazakça: Қазақстан Республикасының Президенті
Rusça: Президент Республики Казахстан
Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı; Kazakça: Қазақстан Республикасының Президенті; Rusça: Президент Республики Казахстан
	Cumhurbaşkanlığı forsu
	Görevdeki; Kasım Cömert Tokayev; 20 Mart 2019 tarihinden beri
Unvan	Sayın Cumhurbaşkanı; (gayriresmi); Ekselansları; (diplomatik)
Tür	Devlet başkanı
Resmî ikamet	Ak Orda
Atayan	Halk oyu
Görev süresi	5 yıl, bir kez yenilenebilir
Oluşum	24 Nisan 1990 (34 yıl önce)
İlk sahibi	Nursultan Nazarbayev
Maaş	₸7.876.032,18
Websitesi	(Kazakça); akorda.kz; (Rusça); akorda.kz/ru; (İngilizce); akorda.kz/en

Kazakistan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı (Kazakça: Қазақстан Республикасының Президенті, romanize: Qazaqstan Respublikasynyñ Prezidentı, Rusça: Президент Республики Казахстан, romanize: Prezident Respubliki Kazakhstan), Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve Kazakistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri başkomutanıdır. Cumhurbaşkanı, Kazakistan Cumhuriyeti içindeki en yüksek makamın sahibidir. Bu pozisyonun yetkileri Kazakistan Anayasası'nın özel bir bölümünde açıklanmıştır.

Makam, 24 Nisan 1990 tarihinde Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bir yıl önce kurulmuştur. Mevcut cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'dir. Nursultan Nazarbayev'in istifası nedeniyle 20 Mart 2019'da cumhurbaşkanı vekili oldu.

Semboller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan cumhurbaşkanının nişanlarında bir göğüs işareti ve bir cumhurbaşkanlığı forsu bulunur.

Cumhurbaşkanlığı forsu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan cumhurbaşkanı forsu, 1: 2 oranında dikdörtgen şeklinde olması nedeniyle ulusal bayrağa benzer. Forsun merkezinde Kazakistan arması bulunur. Üç tarafı altın saçaklı bordürdür.^[3]^[4]

Mevcut cumhurbaşkanlığı forsu 2012 yılına kadar hizmete girdi. 1995'ten 2012'ye kadar kullanılan eski fors, içinde genç Kazak lider Sakas'ın kar leoparına binen figürünün olduğu altın bir daire ile açık mavi bir dikdörtgendi.

Altın Kartal Nişanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın Kartal Nişanı (Kazakça: Алтын Қыран ордені veya Altyn Qyran Order), Kazakistan cumhurbaşkanı tarafından verilebilecek en yüksek sivil ödüldür. Amacı, Kazak ve yabancı vatandaşların ülkeye üstün hizmetini tanımaktır. Devlet başkanı olarak, cumhurbaşkanı fiilen Altın Kartal Nişanı'nın özel komutanıdır.^[5]^[6]

Anayasada cumhurbaşkanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Anayasanın 42. maddesinin 5. fıkrası, hiç kimsenin üst üste iki dönemden fazla cumhurbaşkanı seçilemeyeceğini belirlemekle birlikte, "Mevcut kısıtlama Kazakistan Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanını kapsamaz" denmektedir.^[7]

46. madde cumhurbaşkanlığı ve cumhurbaşkanının masraflarının devlet tarafından ödeneceğini, "şeref ve haysiyetinin dokunulmazlık altına alındığı"nı belirtir.^[7] Bu kanuna göre, ilk cumhurbaşkanı görevdeyken yaptığı tüm eylemler için tam, mutlak ve süresiz dokunulmazlığa sahiptir ve ölümüne kadar devlet memuru olarak kalacaktır. Ayrıca Kazakistan halkıyla konuşma becerisini koruyor, korumaları, iletişimi, ulaşımı ve faaliyeti için devlet desteğini elinde tutuyor ve resmi dairesinin ve yazlık konutunun resmi bakım ile mülkü haline geldiği belirtilmektedir. Ayrıca tıbbi bakım, sanatoryum, emekli maaşı ve sigorta da sağlanmaktadır.

26 Nisan 2015'te Nursultan Nazarbayev, 5. cumhurbaşkanlığı dönemi için yeniden seçildi.^[8] Açılışın resmi töreni 29 Nisan'da Astana'daki Bağımsızlık Sarayı'nda gerçekleşti.^[8] Göreve başlama töreninde yeniden seçilen cumhurbaşkanı, ülkenin istikrarlı büyümesi ve gelişmesi için ülkeye daha önce önerdiği 5 kurumsal reformu sürdüreceğine dair güvence verdi.^[8]

25 Ocak 2017'de Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, daha açık ve verimli yönetişim amacıyla yürütme yetkilerini parlamentoya ve bakanlıklara yeniden dağıtacak anayasa reformlarının temelini attı.^[9]

Cumhurbaşkanlığı İdaresi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi (Kazakça: Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі/Rusça: Администрация Президента Респулита) 20 Ekim 1995 tarih ve 2565 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca kurulmuştur. Halen başkent Astana'da Ak Orda Cumhurbaşkanlığı Köşkü'nde bulunmaktadır. Bundan önce, Almatı'da bulunuyordu.^[10]

En son seçim[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 seçimlerinden önce Cumhurbaşkanı Nazarbayev, The Washington Post için "Kazakistan'ın demokrasiye doğru istikrarlı ilerlemesi" başlıklı bir köşe yazısı yazdı.^[11]

Kazakistan'ın beşinci cumhurbaşkanlığı seçimi 26 Nisan 2015'te yapıldı.^[12] Nursultan Nazarbayev oyların %97,7'sini alarak yeniden seçildi. Seçimlerde 19 ülkeden toplam 858 gözlemci sandık merkezlerinde hazır bulundu.^{[kaynak belirtilmeli]} İngiltere'den seçim gözlem heyeti üyesi ve Londra Diplomatik Akademisi başkanı Joseph Misfud'a göre, "seçimler tüm AB standartlarını karşıladı".^[13]

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) ve diğer uluslararası gözlemciler, hükûmeti eleştiren medya kuruluşlarının kapatılması ve muhalefet eylemcilerinin hapse atılması da dahil olmak üzere, seçimlerde haksızlık olduğu yönünde eleştirdiler.^[14] AGİT sözcüsü Cornelia Jonker, seçmenler için "gerçek bir seçim" olmamasını eleştirdi ve ayrıca "ifade özgürlüğüne yönelik önemli kısıtlamalar" olduğunu savundu.^[15]

Kazakistan'ın altıncı cumhurbaşkanlığı seçimi 9 Haziran 2019'da yapıldı. Kazakistan'ın ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasından bu yana yapılan ilk seçimdi.^[16]

Kazakistan cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan başbakanı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Зарплаты президентов – Новости Таджикистана ASIA-Plus". news.tj. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Сколько зарабатывает Путин и президенты других стран / FinHow.ru". finhow.ru. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Официальный сайт Президента РК :: КАЗАХСТАН". 5 Ekim 2008. 5 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Персональная страница". personal.akorda.kz. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
^ "Symbols of power". Akorda. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
^ "Awards and orders of the Republic of Kazakhstan". Government of Kazakhstan. 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
^ ^a ^b Constitution of the Republic of Kazakhstan 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Constitutional Council of the Republic of Kazakhstan
^ ^a ^b ^c "Re-elected President Inaugurated, Announces Five Reform Efforts". astanatimes.com. 30 Nisan 2015. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Kazakh President Unveils Plans of Constitutional Reforms". The Astana Times. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
^ "Электронное правительство Республики Казахстан -". egov.kz. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kazakhstan’s steady progress toward democracy 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post
^ "Nearly 10 mn voters to head to polls to elect Kazakh president". latino.foxnews.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Elections in Kazakhstan meet all EU standards – Joseph Mifsud". 26 Nisan 2015. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019.
^ "Kazakh strongman says sorry for landslide election victory". telegraph.co.uk. 27 Nisan 2015. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kazakhstan president Nursultan Nazarbayev wins re-election with 97.7 per cent of vote 4 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ABC Australia, 28 April 2015
^ "Early presidential election in Kazakhstan set for June 9; President Tokayev pledges fair and transparent vote". The Astana Times. 9 Nisan 2019. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[news.tj-1] "Зарплаты президентов – Новости Таджикистана ASIA-Plus". news.tj. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[finhow.ru-2] "Сколько зарабатывает Путин и президенты других стран / FinHow.ru". finhow.ru. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Официальный сайт Президента РК :: КАЗАХСТАН". 5 Ekim 2008. 5 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] "Персональная страница". personal.akorda.kz. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.

[5] "Symbols of power". Akorda. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.

[6] "Awards and orders of the Republic of Kazakhstan". Government of Kazakhstan. 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.

[constcouncil.kz-7] Constitution of the Republic of Kazakhstan 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Constitutional Council of the Republic of Kazakhstan

[prez1-8] "Re-elected President Inaugurated, Announces Five Reform Efforts". astanatimes.com. 30 Nisan 2015. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[reforms-9] "Kazakh President Unveils Plans of Constitutional Reforms". The Astana Times. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.

[10] "Электронное правительство Республики Казахстан -". egov.kz. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[11] Kazakhstan’s steady progress toward democracy 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post

[foxnews1-12] "Nearly 10 mn voters to head to polls to elect Kazakh president". latino.foxnews.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] "Elections in Kazakhstan meet all EU standards – Joseph Mifsud". 26 Nisan 2015. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019.

[14] "Kazakh strongman says sorry for landslide election victory". telegraph.co.uk. 27 Nisan 2015. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[15] Kazakhstan president Nursultan Nazarbayev wins re-election with 97.7 per cent of vote 4 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ABC Australia, 28 April 2015

[16] "Early presidential election in Kazakhstan set for June 9; President Tokayev pledges fair and transparent vote". The Astana Times. 9 Nisan 2019. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Kazakistan Cumhurbaşkanı nedir?, Kazakistan Cumhurbaşkanı anlamı nedir?, Kazakistan Cumhurbaşkanı ne demektir?