Karadağ başbakanı

Karadağ Hükûmet Başkanı
Karadağ Hükûmet Başkanı;
	Fors
	Görevdeki; Milojko Spajić; 31 Ekim 2023 tarihinden beri
Atayan	Karadağ Parlamentosu
Görev süresi	Yok
Oluşum	20 Mart 1879
İlk sahibi	Božo Petrović-Njegoš
Maaş	15.522 USD yıllık
Websitesi	www.gov.me

Karadağ başbakanı (Karadağca: Премијер/Премијерка Црне Горе, romanize: Premijer/Premijerka Crne Gore) veya resmi olarak Karadağ hükûmet başkanı (Karadağca: Предсједник/Предсједница Владе Црне Горе, romanize: Predsjednik/Predsjednica Vlade Crne Gore) Karadağ hükûmetinin başkanıdır. Başbakanın rolü, hükûmetin çalışmalarını yönlendirmek ve önerilen bakanların bir listesini içeren hükûmet programını Parlamentoya sunmaktır. Başbakanın istifası, hükûmetin düşmesine neden olur.

Mevcut başbakan, sivil siyasi parti Avrupa Şimdi! lideri olan Milojko Spajić, Karadağ Parlamentosu tarafından seçildi. Çetine'de 44. Karadağ Hükûmeti'nin kurulmasından sonra 31 Ekim 2023'te seçildi.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk modern Karadağ hükûmeti 20 Mart 1879'da Karadağ Prensliği sırasında kuruldu. Hükûmet başkanının unvanı "Bakanlar Kurulu Başkanı"ydı (Предсједник Министарског савјета).

28 Ağustos 1910'da Karadağ'ın bir krallık olduğu ilan edildi. Hem Prenslik hem de Krallık sırasında, makam önemli bir öneme sahip değildi ya da etkisi yoktu. Sadece Prens I. Nikola'nın (ve daha sonra da Kral) iradesine bağlıydı. Karadağ'ın I. Dünya Savaşı sırasında 15 Ocak 1916'da İttifak Devletleri'ne teslim olmasından sonra hükûmet sürgüne gitti ve varlığı sona erene dek yurt dışında kaldı. Podgorica Meclisinin 26 Kasım 1918’de Karadağ’ı Sırbistan ile birleştirmesinin ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nın kurulmasının kararının ardından Stojan Protić 20 Aralık 1918'de yeni kurulan krallığın başbakanı oldu. Bununla birlikte devrik Kral I. Nikola, 1921'de ölümüne dek Karadağ başbakanlarını sürgünde görevlendirmeye devam ettim. Sürgündeki Karadağ Hükûmeti, kısa bir süre sonra 1922'de sona erdi.

Komünist rejim yönetiminde, Karadağ 7 Mart 1945'te kendi hükûmetini elde etti. O gün, Yugoslavya hükümeti içinde (diğer beş cumhuriyette olduğu gibi) bir Karadağ bakanlığı kuruldu ve Karadağ Bakanı, 17 Nisan 1945'te savaş sonrası Karadağ'ın ilk gerçek hükümetini oluşturmaktan sorumlu oldu. Hükûmetler 4 Şubat 1953'e kadar bir Başbakan, 15 Ocak 1991'e kadar Yürütme Konseyi Başkanı ve o zamandan beri Başbakan tarafından yönetildi.

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Önceki makamlar

Monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğru Halk Partisi Halk Partisi Bağımsız

Hükûmet Başkanı		Görev Başlangıcı	Görev Sonu	Görev Süresi	Siyasi Parti	Hükümdar
Karadağ Prensiliği						I. Nikola (1860-1921)
1	Voyvoda Božo Petrović-Njegoš (1846-1929)	20 Mart 1879	19 Kasım 1905	26 yıl, 272 gün	Bağımsız
2	Lazar Mijušković (1867-1936)	19 Aralık 1905	24 Kasım 1906	340 gün	Doğru Halk Partisi
3	Marko Radulović (1866-1935)	24 Kasım 1906	1 Şubat 1907	69 gün	Halk Partisi
4	Andrija Radović (1872-1947)	1 Şubat 1907	17 Nisan1907	75 gün	Halk Partisi
5	Lazar Tomanović (1845-1932)	17 Nisan 1907	28 Ağustos 1910	3 yıl, 132 gün	Bağımsız
Karadağ Krallığı
(5)	Lazar Tomanović (1845-1932)	28 Ağustos 1910	19 Haziran 1912	1 yıl, 295 gün	Bağımsız
6	Voyvoda Mitar Martinović (1870-1954)	19 Haziran 1912	8 Mayıs 1913	323 gün	Doğru Halk Partisi
7	Serdar Janko Vukotić (1866-1927)	8 Mayıs 1913	16 Temmuz 1915	2 yıl, 68 gün	Bağımsız
8	General Milo Matanović (1879-1955)	16 Temmuz 1915	2 Ocak 1916	170 gün	Bağımsız
(2)	Lazar Mijušković (1867-1936)	2 Ocak 1916	25 Ocak 1916	23 gün	Doğru Halk Partisi
Sürgündeki Karadağ Hükûmeti.
(2)	Lazar Mijušković (1867-1936)	25 Ocak 1916	12 Mayıs 1916	108 gün	Doğru Halk Partisi
(4)	Andrija Radović (1872-1947)	12 Mayıs 1916	17 Ocak 1917	245 gün	Halk Partisi
(8)	General Milo Matanović (1879-1955)	17 Ocak 1917	11 Haziran 1917	150 gün	Bağımsız
9	Evgenije Popović (1842-1931)	11 Haziran 1917	17 Şubat 1919	1 yıl, 249 gün	Bağımsız
10	General Anto Gvozdenović (1853-1935)	17 Şubat 1919	1 Mart 1921	2 yıl, 12 gün	Bağımsız
11	Jovan Plamenac (1873-1944)	1 Mart 1921	13 Ocak 1922	318 gün	Doğru Halk Partisi	Michael (1921-1922)
12	General Milutin Vučinić (1869-1922)	13 Ocak 1922	13 Şubat 1922	31 gün	Doğru Halk Partisi
(10)	General Anto Gvozdenović (1853-1935)	13 Şubat 1922	13 Temmuz 1922	150 gün	Bağımsız
1922'den 1941'e kadar Karadağ toprakları, Yugoslavya Krallığı'ndaki önce Zeta Oblastı'nın ve daha sonra Zeta Banlığı'nın bir parçasıydı.

1945 öncesi yönetim başkanları

Sosyalist Cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Parti / Komünistler Birliği

Hükûmet Başkanı		Görev Başlangıcı	Görev Sonu	Görev Süresi	Siyasi Parti
Karadağ Bakanı
–	Milovan Đilas (1911-1995)	7 Mart 1945	17 Nisan 1945	41 gün	Komünist Parti
NR Karadağ Başbakanı
–	General Blažo Jovanović (1907-1976)	17 Nisan 1945	4 Şubat 1953	7 yıl, 291 gün	Komünist Parti (parti yeniden adlandırıldı) Komünistler Birliği (parti yeniden adlandırıldı)
İcra Kurulu Başkanı
1 (13)	General Blažo Jovanović (1907-1976)	4 Şubat 1953	16 Aralık 1953	315 gün	Komünistler Birliği
2 (14)	Filip Bajković (1910-1985)	16 Aralık 1953	12 Temmuz 1962	8 yıl, 208 gün	Komünistler Birliği
3 (15)	Đorđije Pajković (1917-1980)	12 Temmuz 1962	25 Haziran 1963	348 gün	Komünistler Birliği
4 (16)	Veselin Đuranović (1925-1997)	25 Haziran 1963	8 Aralık 1966	3 yıl, 165 gün	Komünistler Birliği
5 (17)	Mijuško Šibalić (1915-1995)	8 Aralık 1966	5 Mayıs 1967	148 gün	Komünistler Birliği
6 (18)	Vidoje Žarković (1927-2000)	5 Mayıs 1967	7 Ekim 1969	2 yıl, 154 gün	Komünistler Birliği
7 (19)	Buarko Bulajić (1922-2009)	7 Ekim 1969	6 Mayıs 1974	4 yıl, 211 gün	Komünistler Birliği
8 (20)	Marko Orlandić (1930-)	6 Mayıs 1974	28 Nisan 1978	3 yıl, 356 gün	Komünistler Birliği
9 (21)	Momčilo Cemović (1928-2001)	28 Nisan 1978	7 Mayıs 1982	4 yıl, 9 gün	Komünistler Birliği
10 (22)	Radivoje Brajović (1935)	7 Mayıs 1982	6 Haziran 1986	4 yıl, 30 gün	Komünistler Birliği
11 (23)	Vuko Vukadinović (1937-1993)	6 Haziran 1986	29 Mart 1989	2 yıl, 296 gün	Komünistler Birliği
12 (24)	Radoje Kontić (1937)	29 Mart 1989	15 Şubat 1991	1 yıl, 321 gün	Komünistler Birliği

Parlamenter cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyalistler Demokratik Partisi Bağımsız

Hükûmet Başkanı		Seçim	Görev Başlangıcı	Görev Sonu	Görev Süresi	Siyasi Parti	Cumhurbaşkanı
Karadağ Cumhuriyeti							Cumhurbaşkanı
1 (25)	Milo Đukanović (1962-)	1990 1992 1996	15 Şubat 1991	5 Şubat 1998	6 yıl, 355 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi		Momir Bulatović (1990-1998)
1 (25)	Milo Đukanović (1962-)	1990 1992 1996	15 Şubat 1991	5 Şubat 1998	6 yıl, 355 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi		Momir Bulatović (1990-1998)
2 (26)	Filip Vujanović (1954-)	1998 2001	5 Şubat 1998	8 Ocak 2003	4 yıl, 337 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi		Milo Đukanović (1998-2002)
(1) (25)	Milo Đukanović (1962-)	2002	8 Ocak 2003	21 Mayıs 2006	3 yıl, 134 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi		Filip Vujanović (2003-2018)
Bağımsız Karadağ
(1) (25)	Milo Đukanović (1962-)	—	21 Mayıs 2006	10 Kasım 2006	173 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi
3 (27)	Željko Šturanović (1960-2014)	2006	10 Kasım 2006	29 Şubat 2008	1 yıl, 110 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi
(1) (25)	Milo Đukanović (1962-)	2009	29 Şubat 2008	29 Aralık 2010	2 yıl, 304 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi
4 (28)	Igor Lukšić (1976-)	—	29 Aralık 2010	4 Aralık 2012	1 yıl, 339 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi
(1) (25)	Milo Đukanović (1962-)	2012	4 Aralık 2012	28 Kasım 2016	3 yıl, 358 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi
5 (29)	Duško Marković (1959-)	2016	28 Kasım 2016	4 Aralık 2020	4 yıl, 6 gün	Sosyalistler Demokratik Partisi		Milo Đukanović (2018–günümüz)
6 (30)	Zdravko Krivokapić (1957-)	2020	4 Aralık 2020	28 Nisan 2022	1 yıl, 145 gün	Bağımsız Ne damo Crnu Goru		Milo Đukanović (2018–günümüz)
7 (31)	Dritan Abazović (1985-)	—	28 Nisan 2022	31 Ekim 2023	1 yıl, 364 gün	Birleşik Reform Eylemi		Jakov Milatović (2023–günümüz)
8 (32)	Milojko Spajić (1987-)	—	31 Ekim 2023	Günümüz	178 gün	Şimdi Avrupa		Jakov Milatović (2023–günümüz)

Yaşayan eski başbakanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim	Dönem	Doğum tarihi
Radivoje Brajović	1982 - 1986	11 Ocak 1935 (89 yaşında)
Radoje Kontić	1989 - 1991	31 Mayıs 1937 (86 yaşında)
Milo Đukanović	1991 - 1998, 2003 - 2006, 2008 - 2010, 2012 - 2016	15 Şubat 1962 (62 yaşında)
Filip Vujanović	1998 - 2003	1 Eylül 1954 (69 yaşında)
Igor Lukšić	2010 - 2012	14 Haziran 1976 (47 yaşında)
Duško Marković	2016 - 2020	6 Temmuz 1959 (64 yaşında)
Zdravko Krivokapić	2020 - 2022	2 Eylül 1963 (60 yaşında)

Karadağ'ın eski başbakanlarından en son ölenler 2014'te Željko Šturanović (2006-2008) ve 2019'da Marko Orlandić (1974-1978) oldu.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Kosovo's PM is the highest paid in the region". 19 Ağustos 2018. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Karadağ Başbakanlığı26 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[balkaneu.com-1] "Kosovo's PM is the highest paid in the region". 19 Ağustos 2018. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

g t d Karadağ Başbakanı
Karadağ Prens Piskoposluğu Guvernaduru (1756-1832)	Prince-Bishopric of Montenegro Stanislav Radonjić Vukale Stanišić Jovan Radonjić Vukolaj Radonjić
Karadağ ve Brda Yönetim Senatosu Başkanları (1832-1879)	Principality of Montenegro Ivan Vukotić Pero Petrović Đorđije Petrović Mirko Petrović Božo Petrović
Karadağ Prensliği Bakanlar Konseyi Başkanları (1879-1910)	Principality of Montenegro Božo Petrović Lazar Mijušković Marko Radulović Andrija Radović Lazar Tomanović
Karadağ Krallığı Bakanlar Konseyi Başkanları (1910-1918; sürgünde 1922'ye kadar)	Kingdom of Montenegro Lazar Tomanović Mitar Martinović Janko Vukotić Milo Matanović Lazar Mijušković Andrija Radović* Milo Matanović* Evgenije Popović* Anto Gvozdenović* Jovan Plamenac* Milutin Vučinić* Anto Gvozdenović*
Karadağ (daha sonra Zeta) vilayet yönetiminin başkanları (Yugoslavya Krallığı içinde, 1919-1941)	Marko Daković Ivo Pavićević Krsta Smiljanić Uroš Krulj Aleksa Stanišić Mujo Sočica Petar Ivanišević Božidar Krstić Blažo Đukanović
Ulusal İdari Komite Başkanları (Karadağ'ın Mihver işgali altındaki topraklarında, 1941-1945)	Sekula Drljević Blažo Đukanović Ljubomir Vuksanović
Karadağ HC/SC Yürütme Konseyi Başkanları (1945-1992) (Yugoslavya FHC/SFC içinde)	Socialist Republic of Montenegro Milovan Đilas** Blažo Jovanović Filip Bajković Đorđije Pajković Veselin Đuranović Mijuško Šibalić Vidoje Žarković Žarko Bulajić Marko Orlandić Momčilo Cemović Radivoje Brajović Vuko Vukadinović Radoje Kontić Milo Đukanović
Karadağ Cumhuriyeti Hükûmeti Başkanları (1992-2006) (Yugoslavya FC ve Sırbistan-Karadağ içinde)	Republic of Montenegro Milo Đukanović Filip Vujanović Milo Đukanović
Karadağ Hükümeti Başkanları (2006-günümüz)***	Republic of Montenegro Milo Đukanović Željko Šturanović Milo Đukanović Igor Lukšić Milo Đukanović Duško Marković Zdravko Krivokapić Dritan Abazović Milojko Spajić
* sürgünde, Karadağ Bakanı, * 2007'de "Cumhuriyet" kelimesi resmen anayasal kanunla kaldırıldı

Karadağ başbakanı nedir?, Karadağ başbakanı anlamı nedir?, Karadağ başbakanı ne demektir?