Al Jazeera
Tam adı	Al Jazeera Channel
Kuruluş	1 Kasım 1996
Sahibi	Hamad bin Tamer el-Sani
Ülke	Katar
Genel merkez	Doha,  Katar
Kardeş kanal(lar)	Al Jazeera Arabic Al Jazeera Türk Al Jazeera English Al Jazeera America Al Jazeera Balkan
Websitesi	aljazeera.net
İzlenebilirlik
Uydu yayını
Es'hail 1	11046 V 27500 2/3 (HD)
Türksat 5B	11265 H 30000 3/4 (HD)
Digiturk	145. kanal (HD)
Kablo yayını
KabloTV	95. kanal
İnternet protokolü üzerinden televizyon
Turkcell TV+	146. kanal (HD)
tivibu	200. kanal (HD)

Al Jazeera (Arapça: الجزيرة, romanize: El Cezire; anlamı: Ada), Katar merkezli bir haber kanalı. Kanal ilk olarak yalnızca Arap dünyasına ilişkin güncel haberlerle yayına başlamış olsa da, o zamandan günümüze gelene dek başka tematik kanalları da bünyesinde bulunduran bir ağ hâline gelmiştir. Kanal, yaptığı yayınlarla ve özellikle El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in video görüntülerini ve yaptığı açıklamayı yayınlayarak özellikle 2001 yılında ABD'nin ikiz kulelerine yapılan 11 Eylül saldırılarının ardından dünya çapında dikkat çekmiştir. 1 Kasım 2021'den itibaren Al Jazeera'nın yayın hayatına başlamasının 25. yılına girerken grafikleri, jenerikleri ve stüdyolarını yenileyip, günlük yayın akışını değiştirdi. 15 Temmuz 2022'den itibaren Türksat 4A'daki yayını sonlandırılmıştır.

Network[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Jazeera haber kanalı dışında bünyesinde başka kanalları da barındırmaktadır;

• Al Jazeera English, İngilizce olarak uluslararası yayın yapan haber kanalı.
• Al Jazeera Mobasher, canlı yayın yapan kanal.
• Al Jazeera Urdu
• Al Jazeera Sports, +1, +2 ve +3, spor kanalı.
• Al Jazeera Sport HD, HD spor yayını yapan kanalı.
• Al Jazeera Documentary Channel, belgesel kanalı.
• Al Jazeera Children's Channel, çocuk kanalı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Jazeera, ilk olarak Katar Emiri'nin yaptığı 137 milyon dolarlık mali bir destekle 1996'da kurulmuştur. 1996 Nisan ayında BBC World'ün Suudi Arabistan merkezli Arapça yayın yapan kanalı 2 yıl yayın yaptıktan sonra kapanmış, kanal çalışanlarının çoğu da Al Jazeera'ye geçmiştir. 1 Kasım 1996'da Al Jazeera yayına başlamıştır.

Al Jazeera'nin uydu aracılığıyla Orta Doğu'da izlenebiliyor olması bölgedeki medya tablosunu da değiştirmiştir. Al Jazeera yayına başlamadan önce Orta Doğu'da devletin sansürlediği televizyon kanalları dışındaki kanallar izlenemiyorken, Al Jazeera'nin yayına başlamasıyla birlikte televizyon dünyasına ifade özgürlüğü açısından yenilikler gelmiş; kanal, Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar ve Lübnan-Suriye ilişkileri de dahil olmak üzere bu ülkelere ilişkin tartışmalı görüşleri ekrana taşımıştır. Kimi eleştirmenler Al Jazeera'yi izlenme kaygısı nedeniyle sansasyonel habercilikle suçlamış, hatta kanalın yaptığı bazı yayınlar yüzünden ciddi önlemler alınmıştır. Örneğin 27 Ocak 1999'da "The Oppposite Direction" (Aksi İstikamet) adlı canlı yayınlanan programda kanal, Cezayir hükûmetinin mercek altına alındığı eleştirel bir yayın yapmış, Cezayir hükûmeti de programın izlenmesini önlemek amacıyla başkentte elektriği kesmiştir.^[1]

Al Jazeera'nin Orta Doğu'daki siyasi anlamda bağımsız yayın yapan tek kanal olduğu savunulmaktadır. 2000-2001'deki Lübnan iç savaşı üzerine hazırlanan belgesel reytingini oldukça artırmış olsa da kanal asıl atılımını El-Kaide liderlerinin açıklamalarını yayınladıktan sonra gerçekleştirmiştir.

Al Jazeera Balkans[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Jazeera Balkans (AJB), Qatar Media Corporation'a ait olan Al Jazeera Network'ün (İngilizce : Al Jazeera Media Network ) uluslararası bir televizyon kanalıdır . Program Boşnakça, Hırvatça ve Sırpça dillerinde yayınlanmaktadır. Televizyon istasyonunun stüdyosu ve binaları kurulduğu günden bu yana Saraybosna'daki ARIA Merkezi'nde yer almakta olup, 2019 yılı sonunda kendi binasını inşa edecekleri duyurulmuştur. Al Jazeera Balkans'ın Saraybosna'daki stüdyosunun yanı sıra Zagreb ve Belgrad'da stüdyoları ve Ljubljana, Üsküp, Podgorica, Niş ve Priştine'de ofisleri bulunmaktadır. Al Jazeera Balkans, yerel TV kanalı NTV Studio 99'u Adil Kulenović'in sahibi olduğu "PEP" şirketinden TV şirketinin Al Jazeera'ya olan borçlarının tutarı olan 2,3 milyon KM karşılığında satın aldığı Eylül 2010 ortasından bu yana Saraybosna'da bulunuyor. durum. Satın alma işleminin hemen ardından Studio 99, programın yayınını durdurdu ve yeni kanal Al Jazeera Balkans'ın test döngüsü bu kanalın frekansında oynatıldı. Studio 99'un çalışanları Al Jazeera Balkanlar üzerinde çalışmaya devam etti ve Kulenović programın danışmanı olarak işe alındı.

Yayıncılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Jazeera Balkanlar programı Bosna Hersek, Karadağ, Hırvatistan, Kosova, Kuzey Makedonya, Slovenya ve Sırbistan'daki kablolu yayın operatörleri sistemi üzerinden yayınlanıyor . Program ayrıca internet üzerinden ve 16 derece doğudaki EUTELSAT 16A uydusu üzerinden de yayınlanmaktadır. Al Jazeera Balkanlar HD çözünürlükte mevcuttur:

• Uydu: Eutelsat 16A 16 ° E
• Frekans: 11.262 GHz
• Polarizasyon: Yatay
• SR: 30.000
• FEC: 2/3
• Standart: DVB-S2/8PSK

Festival[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Jazeera Balkans, 2018 yılında Saraybosna'da genellikle Eylül ayında düzenlenen bir belgesel film festivali olan AJB DOC'u kurdu.

Al Jazeera Balkans Sunucular[değiştir | kaynağı değiştir]

• Anne-Marie Alves-Ćurčić
• Sasa Seramik
• Sasa Delic
• Dalija Hasanbegoviç
• Jasmina Kos
• Irene Kuldija
• Jelena Milutinoviç
• Adnan Rondiç

Kanalın finanse edilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Katar Emiri'nin başlangıçta yaptığı 137 milyon dolarlık mali desteğin ardından Al Jazeera 2001 yılından itibaren reklam alarak kendine gelir sağlamayı amaçladı. Ancak bu girişim başarısız olunca, Katar Emiri her yıl kanala mali destek sağlamayı kabul etti. Kanalın belli başlı gelir kaynakları arasında reklamlar, abonelik ücretleri, diğer şirketlerle yapılan yayın anlaşmalarının yanı sıra satılan görüntüler ve haber paketleri yer alıyor. Örneğin Al Jazeera'nin, El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in konuşmasının bir dakikası için 20.000 dolar aldığı da iddialar arasında yer alıyor.^[2]

Kadro[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanalın genel yayın yönetmeni Hamid Tamer el-Sani'dir. İnternet sitesinin yayın yönetmeni Abdül Aziz El-Mahmud'dur. Kanalın en tanınan yüzü ise The Opposite Direction (Aksi İstikamet) (El-İtticâh el- Mu‘akis) programını sunan Faysal El-Kasım'dır.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasım 2005'te El Cezire Index On Censorship tarafından verilen "Sansüre karşı Direniş Ödülüne" layık görüldü.^[3]

Nisan 2004'te Webby Ödülleri El Cezire'yi, BBC, National Geographic, Rocketnews ve The Smoking Gun la birlikte en iyi beş web sitesine aday olarak gösterdi.^[4]

Aralık 1999'da Berlin'de bulunan Düşünce Özgürlüğü Fonu o yılın Ibni Rüşd Medya ve Gazetecilik Ödülüne El Cezire'yi layık gördü.^[5]

2004 yılında El Cezire "brandchannel.com" sitesinin okurları tarafından Apple, Google, Ikea ve Starbucks tan sonra en nüfuzlu beşinci dünya markası seçildi.^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî siteler

• (Arapça) Al Jazeera
• (Boşnakça) Al Jazeera Balkans
• (İngilizce) Al Jazeera English
• (İngilizce) Al Jazeera English televizyona uyarlanmış (Google TV için)
• (Türkçe) Al Jazeera Turk

Resmî canlı yayınlar

• (Arapça) Al Jazeera Arabic 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce) Al Jazeera English
• (Arapça) Al Jazeera Arabic Live Stream 11 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (Arapça) Al Jazeera Arabic Live Stream on YouTube 29 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce) Al Jazeera English Live Stream 14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce) Al Jazeera English Live Stream on YouTube 14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Al Jazeera: demographics, programs, history15 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Al Jazeera demographics16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Al Jazeera, Radio Sawa Founders Report on Media in the Middle East3 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• US-Arab Relations
• Arabic in Graphic Design: Al Jazeera's Cartouche20 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.