Cücenler

Cücenler
Cücenler
330-555
	Rouran Haritası
	Rouran Kağanlığı Haritası
Tür	Kağanlık
Başkent	Kansu
Yaygın dil(ler)	Moğol dilleri (Cücence & Moğolca); Eski Türkçe; Orta Çince
Resmî din	Tengricilik, Şamanizm, Budizm
Kağan
• 330
• 330	Yujiulü Mugulü
• 555	Yujiulü Dengshuzi
Yasama organı	Kurultay
Tarihî dönem	Geç Antik Çağ
• Kuruluşu
• Kuruluşu	330
• Dağılışı	555
Yüzölçümü
405	2.800.000 km2
	Ardıllar
Göktürk Kağanlığı
Kuzey Qi Hanedanı
Kuzey Zhou
Günümüzdeki durumu	Çin; Kazakistan; Moğolistan; Rusya

Cücenler (Çince: 柔然 pinyin: Róurán; Wade-Giles: Jou-jan ya da 蠕蠕 Ruǎnruǎn, 芮芮 Rúrú, 茹茹, 蝚蠕), Orta Asya kökenli bir kavimdir. Önce 3. yüzyıl ve 6. yüzyıl arasında Asya'nın kuzeyinde etkinliği gösteren izole bir göçebe topluluk.^[1] Tarihte ilk defa Kağan (可汗) unvanını bu devlette Shelun (郁久閭社侖 / 郁久闾社仑, Yùjiǔlǘ Shèlún) kullanmıştır.^[2]

Çinliler "Juan-Juan" (Cücen), Türkler "Apar" olarak adlandırıyordu. Çincede Juan-Juan (Cücen) "çabucak büyüyen her yeri saran böcekler" anlamına gelmektedir.^[3]

Ancak 6.-9. yüzyıllar arasında Doğu Avrupa'da kuran ve Avrupalıların Avarnu adını verdiği kavim ile aynı olup olmaması şu ana kadar kanıtlanamamıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Çin kaynaklarında “Juan Juan”, Arap ve Bizans kaynaklarında Avar olarak adlandırılan Cücenler, Göktürklerce de Apar olarak adlandırılıyordu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Hiung-nulara bağlı boylardan doğan bu boy, Uar ve Kun olmak üzere iki büyük boya dayanmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Cücenler, 6. yüzyıl sonlarında bugünkü Moğolistan, İç Moğolistan ve Kore'ye kadar olan toprakları içine alan büyük bir devlet kurdular.^{[kaynak belirtilmeli]} Cücenler, esirlerini mankurtlaştırarak bilincini yitiren adeta robot bir köle yapan tek halktır. Özellikle tutsak edilen veya yurtlarından kaçırılan Kırgız ve Tabgaçları mankurtlaştırılmıştır. Hür bir insan Cücen topraklarında yaşamak istiyorsa, Tabgaçlardan nefret etmesi yeterliydi.

429'da Kuzey Vey (Tabgaçlar Devleti), Cücenler'e karşı büyük bir saldırı başlattı ve çok sayıda insanı öldürdü.

“	Çinliler piyadedir ve bizler süvariyiz. Bir sıpa ve düve sürüsü, kaplanlara veya bir kurt sürüsüne karşı ne yapabilir ? Cücenlere gelince, onlar yaz aylarında kuzeyde hayvanlarını otlatırlar; sonbaharda güneye gelirler ve kışın sınırlarımıza baskın yaparlar. Onlara sadece yazın otlaklarında saldırmak zorundayız. O zaman atları işe yaramaz: aygırlar kısraklarla, kısraklar taylarıyla meşgul. Eğer orada onlara rastlarsak, otlatmalarından ve sularından onları kesersek, birkaç gün içinde ya alınırlar ya da yok olurlar. —Tabgaçlar Devleti İmparatoru Toba Gui	„

552 yılında Göktürkler Cücen egemenliğine son verince Cücen sülaleleri batıya doğru göçtüler. 558 yılında Sabar Türkleriyle karşılaştılar ve onları yağmaladılar. ^{[kaynak belirtilmeli]}

Karadenizin kuzeyinden geçerek bugünkü Romanya ve Slovakya topraklarına girdiler. Bizansın boşluğundan yararlanarak Balkanları denetimi altına aldılar. ^{[kaynak belirtilmeli]}

Cücenler, Orta Asya’da, çeşitli Türk boylarını da egemenlikleri altına aldılar. 200'lerde Asya’da kurulan Cücenler, 400 yıllarında sınırları İrtiş Irmağından Kore Yarımadası'na kadar uzanan güçlü bir devlete dönüştü. Çinliler ile sürekli bir çatışma içinde bulunan Cücenler 458'de giriştikleri savaşı yitirince kuzeye çekilmek zorunda kaldılar. 551'de Bumin Kağan önderliğinde ayaklanan Göktürkler, bağlı oldukları Cücenleri yenerek bu devletin Asya'daki varlığına son verdiler.

Göktürkler tarafından yerlerinden edilen Cücenler, önlerine çıkan Sabarları sürerek Kafkasya bölgesine ulaştılar.^{[kaynak belirtilmeli]}İlerleyen yıllarda ise Balkanlara kadar uzayıp Avar İmparatorluğunu kuran halk Cücenler (Juan-Juanlar) dan başkası değildi. Cücenler; asya bozkırlarında bir halk olarak tarih önüne çıksa da 555 ve sonraki yıllarda batıya yönelmişler ve Sabir Türkleriyle bütünleşerek ilk(proto)Türklük kimliklerinden çıkarak büsbütün Türkleştiler. Bundan sonra Avrupa'da 8. yy' a kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir...Avrupa'daki siyasal varlıklarına Frank kıralı Şarlman devletlerini yıkarak son vermiştir. Sonrasında yerli halklar arasında Hristiyanlaşarak eridiler.

Cücenlerin kağanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hukukî adı ve Çincesi	Çince Soyadı ve adı	Taht süresi	Yönetiği dönemin adı
Yoktu	郁久閭木骨閭 Yùjiǔlǘ Mùgǔlǘ	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭車鹿會 Yùjiǔlǘ Chēlùhuì	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭吐奴傀 Yùjiǔlǘ Tǔnúgūi	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭跋提 Yùjiǔlǘ Bátí	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭地粟袁 Yùjiǔlǘ Dìsùyuán	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭匹侯跋 Yùjiǔlǘ Pǐhóubá	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭縵紇提 Yùjiǔlǘ Màngētí	4. y.y	Yoktu
Yoktu	郁久閭曷多汗 Yùjiǔlǘ Héduōhàn	4. y.y	Yoktu
Qiudoufa Khan (丘豆伐可汗)	郁久閭社崙 Yùjiǔlǘ Shèlún	402–410	Yoktu
Aikugai Khan (藹苦蓋可汗)	郁久閭斛律 Yùjiǔlǘ Húlǜ	410–414	Yoktu
Mouhanheshenggai Khan (牟汗紇升蓋可汗)	郁久閭大檀 Yùjiǔlǘ Dàtán	414–429	Yoktu
Chilian Khan (敕連可汗)	郁久閭吳提 Yùjiǔlǘ Wútí	429–444	Yoktu
Chu Khan (處可汗)	郁久閭吐賀真 Yùjiǔlǘ Tǔhèzhēn	444–450	Yoktu
Shouluobuzhen Khan (受羅部真可汗)	郁久閭予成 Yùjiǔlǘ Yúchéng	450–485	Yongkang (永康 Yǒngkāng) 464–484
Fumingdun Khan (伏名敦可汗)	郁久閭豆崙 Yùjiǔlǘ Dòulún	485–492	Taiping (太平 Tàipíng) 485–491
Houqifudaikezhe Khan (侯其伏代庫者可汗)	郁久閭那蓋 Yùjiǔlǘ Nàgài	492–506	Taian (太安 Tàiān) 492–505
Tuohan Khan (佗汗可汗)	郁久閭伏圖 Yùjiǔlǘ Fútú	506–508	Shiping (始平 Shǐpíng) 506–507
Douluofubadoufa Khan (豆羅伏跋豆伐可汗)	郁久閭醜奴 Yùjiǔlǘ Chǒunú	508–520	Jianchang (建昌 Jiànchāng) 508–520
Chiliantoubingdoufa Khan (敕連頭兵豆伐可汗)	郁久閭阿那瓌 Yùjiǔlǘ Ānàgūi	520–552	Yoktu
Mi'oukeshegou Khan (彌偶可社句可汗)	郁久閭婆羅門 Yùjiǔlǘ Póluómén	521–524	Yoktu
Yoktu	郁久閭鐵伐 Yùjiǔlǘ Tiěfá	552–553	Yoktu
Yoktu	郁久閭登注 Yùjiǔlǘ Dēngzhù	553	Yoktu
Yoktu	郁久閭康提 Yùjiǔlǘ Kāngtí	553	Yoktu
Yoktu	郁久閭菴羅辰 Yùjiǔlǘ Ānluóchén	553–554	Yoktu
Yoktu	郁久閭鄧叔子 Yùjiǔlǘ Dèng Shūzǐ	555	Yoktu

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Belleten - 202-203. sayılar - sayfa 723
^ 魏書卷一百三〔一〕列傳第九十一
^ Jean-Paul Roux, Orta Asya Tarih ve Uygarlığı, ^{[kaynak belirtilmeli]}

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Avarlar

[1] Belleten - 202-203. sayılar - sayfa 723

[2] 魏書卷一百三〔一〕列傳第九十一

[3] Jean-Paul Roux, Orta Asya Tarih ve Uygarlığı, ^{[kaynak belirtilmeli]}

[1]

[2]

[3]

Cücenler nedir?, Cücenler anlamı nedir?, Cücenler ne demektir?

Cücenler nedir?, Cücenler anlamı nedir?, Cücenler ne demektir?

Cücenler

Cücenlerin kağanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Moğol tarihi
Makale serilerinden

Moğol İmparatorluğu Dört Büyük Hanlık • Çağatay Hanlığı • Kıpçak Hanlığı (Cuci) • İlhanlılar (Tului - Hülagû) • Yuan Hanedanı (Tului - Kubilay)
Hanlıklar Tului'nin ulusundan doğan ülkeler • Yuan Hanedanı、Kuzey Yuan • Oyrat • Cungar • İlhanlılar • Celayir Hanedanı
Günümüzde Moğollar • Moğolistan • İç Moğolistan Özerk Cumhuriyeti • Buryat Cumhuriyeti • Kalmıkya Cumhuriyeti • Hazaralar (Afganistan) • Aymaklar (Afganistan)
g t d