Ural Nehri
Yayık Nehri
Konum
Ülke(ler)	Rusya - Kazakistan
Genel bilgiler
Kaynak	Sakmara
Ağız	Hazar Denizi
Uzunluk	2.428 km
Havza alanı	237.000 km²
Debi	400 m³/s

Ural Nehri veya Yayık Nehri (Rusça: Урал; Kazakça: Жайық, Jayıq veya Zhayyq; 1775'ten önce Yaik, Rusça: Яик), Rusya ve Kazakistan topraklarından geçen nehir.

Ural Dağları'nın güneybatı yönündeki yamaçlarından doğar ve güneybatı yönünde ilerleyerek Kazakistan'ın batısındaki Atyrau şehrinden Hazar Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 2.428 km, havzası 237.000 km².^[1]

Hidroloji ve havza[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa ve Asya'nın coğrafi sınırından doğan ve Rus topraklarından ilerleyerek Kazakistan'a ulaşan nehrin akışının yüzde 72'si Rus tarafındaki havzayı oluşturur. bu dikkate değer su seviyesi ve akışı yıl içinde dalgalanmalar yaşar. bahar taşkınları bu akımın yüzde 65-70'lik payını oluşturur. Toplam 2428 km'lik uzunluğunun 1082 km'si Kazakistan sınırlarında akar. Ural havzasında 240 göl ve 1 yapay çok amaçlı rezervuar yer alır ve toplamda 3260 km^3 su hacmine ve 260 km^2 su yüzeyine sahiptir. Havzanın Rusya Federasyonu tarafından kalan bölümünde kirlilik oluşumu gözlemlenmektedir ve bu kirlilik sorununun kaynağı Magnitogorsk ve Orenburg şehirlerindeki sanayi atılımlarıdır. Kazakistan'da ise Uralsk ve Atyrau şehirleri atık sularını (organik atık ve besin kalıntısı içeren sular) Ural nehrine boşaltıyorlar. Diğer kirlilik sebebi de yüzey suyu akışıdır. bu durum genelde lağım sularının filtre alanlarından sel taşkınlarıyla ural havzasına taşınmasıyla oluşabilir. hazar denizi kıyılarındaki petrol sahaları da yüzey suyu akışı sebebiyle Ural havzasını kirletmektedir. Fenol, ağır metaller ve petrol ürünleri Ural havzasının en büyük kirlilik etmenleridir. Kazakistan çevre bakanlığı tarafından yapılan araştırmaya göre, sınırdaki Yanvartsevo köyü dahilinde 1990-1999 arasındaki su numunesi incelemeleri üzerine elde edilen bazı ağır metal ve atık değerleri maksimum legal sınırı aşmıştır. Kazakistan'dan kaynaklanan fosfor ve lindan atıkları sırasıyla havzada yüzde 13 ve yüzde 30 artmıştır, Rusya-Kazakistan sınırındaki kirlilik verilerine göre. Yine Yanvartsevo köyünde bakır izin verilen ölçülerin neredeyse 10 kat üzerindedir.^[1]

Kuraklık[değiştir | kaynağı değiştir]

Ural nehri, oldukça karlı bir kışa ve taşkın tahminlerine rağmen 2019 yılı verilerinde su seviyesini beklendiği gibi yükseltememiştir. Bölge insanları da oldukça şaşkın ve nehir ortalarındaki adaların görünmesini kastedip böyle bir şeye şahit olmadıklarını söylemektedirler. Çevreciler 2018 yılındaki su seviyesiyle ilgili rekor bir düşüş açıklaması yapmışlardır, ancak 2019 tahminlerini daha düşük olarak bekliyorlardı. Özellikle içme, kullanma ve sulama suyu konusunda nehre bağlı olan pek çok şehir vardır ve bu kuraklık etkisi ciddi bir probleme gebe olmaktadır. 2019 sonbaharında, Batı Kazakistan bölgesi yönetim merkezi Uralsk şehri susuz kaldı, zira nehirde su seviyesi düştü ve su pompaları çalışmadı. Nehir tabanında yapılan taramalarla şehir kısa süre için nefes alabildi. Şehrin su işleri yetkilileri yer altı suyu kaynaklarının nehre aktarmakta kullanılabileceğini söylemektedirler, zira nehirde su seviyesi düşük ve suyu kirli olduğu bilinmektedir. Nehrin problemleri üzerine yerel çözümlerin çok azı hayata geçirilebildi, ancak Rus-Kazak işbirliği nehrin ekosistemi ve hidrolojisi üzerine bir komisyon kurmak kararı almıştır. ilk oturum kasım 2018'de yapıldı ve çalışmalar devam etmektedir. bu komisyonun diğer oturumu 2019 temmuz'unda yapıldı. Uzmanların ortak görüşü ise ilk etapta Ural nehri üzerindeki rezervuarların sayısını azaltmak olarak belirlenmiştir.^[2]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Dünyanın en uzun nehirleri

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]