Hanya Kuşatması (1692)

Hanya Kuşatması
	1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı
	; XVII. yüzyılda Hanya kalesi ve limanı
Tarih	17 Temmuz-28 Ağustos 1692
Bölge	Hanya, Girit, Yunanistan
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi; Değişiklikler	Osmanlılar Venedik ordusuna karşı Hanya'yı muhafaza etti.
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu	Venedik Cumhuriyeti; Malta Şövalyeleri; Papalık; Toskana Büyük Dükalığı
Komutanlar ve liderler
Fındık Mehmed Paşa ; Ispanakçı İsmail Paşa ; Palabıyık Yusuf Paşa;	Domenico Mocenigo; Amiral Porzi (ölü)
Güçler
1.500 asker; 1.500+8.000 asker takviye	16.000 asker; 61 savaş gemisi
Kayıplar
Hafif	4.000

Hanya Kuşatması, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Domenico Mocenigo komutasındaki Venedik donanması 1692 yılında Girit'in ikinci büyük kenti Hanya'ya çıkarma yapıp Hanya Kalesini kuşattıysa da, kalenin yardımına gelen Kandiye Muhafızı Fındık Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birlikleri tarafından büyük bir yenilgiye uğratılarak geri çekilmek zorunda kaldı.

Kuşatma öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1684-1687 arasında Mora'yı ele geçirmeye başaran Venedik, 1688'den itibaren eski kolonilerine yöneldi. Bununla birlikte, 1688 yılında Eğriboz, 1689 yılında Gabella ve 1691 yılında Avlonya önünde Osmanlılar karşısında büyük yenilgiler alan Venedik 1692 sefer mevsiminde (yeniden) Eğriboz, Sakız, Midilli (ada) ve Hanya seçeneklerini değerlendirdi. Sakız ve Midilli'nin uzak, Eğriboz'un da çok güç hedefler olduğu sonucundan hareketle, Hanya'ya saldırılması kararlaştırıldı ve Venedik donanması Girit'e yöneldi.^[1]

Kuşatma[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir yıl önce ölen Giovanni Cornaro'nun yerine Donanma Komutanlığına getirilen Domenico Mocenigo'nun hedefi Girit'in ikinci büyük kalesi Hanya oldu. Malta, Floransa ve Papaplık gemilerinin de dahil olduğu 61 parçalık müttefik donanması 17 Temmuz 1692 tarihinde^[1] karaya 16.000 asker çıkardı. Buna karşılık, Hanya kalesindeki Türk garnizonu Ispanakçı İsmail Paşa komutasındaki 1.500 askerden ibaretti.

Kendisinden sayıca 11 kat fazla düşmana karşı meydan muharebesi vermesi mümkün olmadığından İsmail Paşa kaleye kapandı ve Kandiye Muhafızı Fındık Mehmed Paşa'dan yardım istedi. Mehmed Paşa da bir taraftan Kandiye ve Resmo garnizonlarından 1.500 askeri Hanya'ya takviye gönderirken diğer taraftan ise İstanbul'u Hanya'nın büyük bir Venedik gücü tarafından kuşatıldığını haber verdi.

Kandiye ve Resmo'dan gelen takviye birliği Venedik ordusuna büyük kayıplar verdirerek yardı ve Hanya kalesine girdi. Bu ilk başarının verdiği moral sayesinde Hanya garnizonu Venediklilerin teslim olma çağrısını içeren teklifini reddetti.

Öte yandan, Hanya'nın kuşatıldığını öğrenen Osmanlı Padişahı II. Ahmed, Fındık Mehmed Paşa'yı Girit Serdarı olarak atadı, Kaptan-ı derya Palabıyık Yusuf Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasını yardıma gönderdi ve Mora Serdarı Koca Halil Paşa'ya Korint'e saldırmasını emretti.

Halil Paşa Korint'teki Venedik muhafızlarını mağlup ederek Mora'ya girdi ve Anabolu ve İnebahtı'ya kadar akınlar yaptı. Venedik Başamirali Mocenigo, Mora'dan gelen haberlere çok büyük önem atfederek ve Venedik'daki Savaş Konseyi'nin tavsiyesi hilafına, Hanya kuşatmasını hafifletti ve Mora'ya takviye birlik gönderdi. Ancak, Venedik birlikleri Mora'ya ulaştıklarında ise Türk birliği çoktan Mora'dan ayrılmış, şaşırtma harekâtı başarılı olmuş, Venedikliler Hanya önünde zaman ve güç kaybetmişlerdi.^[2]

Hanya kalesindeki Türk garnizonu huruç harekâtlarıyla kuşatanlara kayıplar verdirirken bir seferinde Malta Amirali Porzi ve 200 şövalyeyi öldürmüşlerdi. Osmanlı Donanması'nın adaya gelişiyle takviye alan Fındık Mehmed Paşa 8.000 askerle Hanya'yı kuşatan Venedik ordusunun üzerine yürüdü. İki ateş arasında kalmak istemeyen ve kuşatma boyunca 4.000 asker zayiat veren Venedik ordusu 28 Ağustos 1692'de kuşatmayı kaldırdı ve ağırlıklarını da bırakarak yeniden gemilere binerek Benefşe'nin yolunu tuttu.^[3]

Kuşatma sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Hanya ve Mora'daki yenilgiler Venedik Savaş Konseyinin 20 Kasım 1692'de 74 yaşındaki Venedik doçesi Francesco Morosini 'yi Başkomutanlığa getirdi. Bununla birlikte, 1693 yılında kaydadeğer askerî harekâtlara girişemeyen Morosini 6 Ocak 1694'te Anabolu'da öldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.214
^ "Venice's Last Imperial Venture", Proceedings, American Philosophical Society (1976), c.120, sy.3, s.161-162
^ "Kayı 7: Kutsal İttifaka Karşı", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2015)

[Levant_1952-1] "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.214

[2] "Venice's Last Imperial Venture", Proceedings, American Philosophical Society (1976), c.120, sy.3, s.161-162

[3] "Kayı 7: Kutsal İttifaka Karşı", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2015)

[1]

[2]

[3]

g t d Yüzyıllara göre Osmanlı İmparatorluğu'nun taraf olduğu önemli kuşatmalar
13.-14.	1285 Kulacahisar 1326 Bursa 1328-1331 Nikea 1333-1337 İzmit 1361 Edirne 1383-1387 Selanik 1385 Sofya 1385 Niş 1393 Tırnova 1394-1396 Konstantinopolis 1397-1402 Konstantinopolis
15.	1411 Konstantinopolis 1422 Konstantinopolis 1422-1430 Selanik 1428 Güvercinlik 1439 Semendire 1440 Belgrad 1440-41 Nobırda 1448 Kocacık 1450 Akçahisar 1453 İstanbul 1455 Berat 1456 Belgrad 1459 Semendire 1461 Trabzon 1462 Midilli 1463 Yayçe 1464 Yayçe 1467 Akçahisar 1470 Eğriboz 1474 İşkodra 1475 Kefe 1477-78 Akçahisar 1478-79 İşkodra 1480 Rodos 1481 Otranto 1484 Kili 1484 Akkerman 1499 İnebahtı
16.	1500 Modon 1500 Kefalonya 1501 Dıraç 1514-5 Diyarbakır 1516-7 Mardin 1517 Kahire 1521 Belgrad 1522 Knin 1522 Rodos 1529 Cezayir Adası 1529 Viyana 1532 Güns (Kőszeg) 1532 Maribor 1533-34 Koron 1534 Tunus 1534 Bağdat 1537 Klis 1537 Korfu 1538 Diu 1539 Kastelnovo 1541 Budin 1543 Nice 1543 Estergon 1548 Aden 1548 Van 1551 Trablus 1552 Maskat 1552 Hürmüz 1552 Temeşvar 1552 Eğri 1556 Vahran 1559 Bahreyn 1563 Vahran 1565 Malta 1566 Zigetvar 1569-70 Kevkeban 1570 Lefkoşa 1570-71 Mağusa 1574 Tunus 1578 Gvozdansko 1592 Bihaç 1593 Kulpa 1594 Yanıkkale 1596 Eğri 1598 Budin
17.	1601 Kanije 1602 İstolni Belgrad 1603 Tebriz 1605 Estergon 1616 Revan 1621 Hotin 1625 Bağdat 1630 Bağdat 1635 Revan 1638 Bağdat 1642 Azak 1645 Hanya 1646 Resmo 1663 Uyvar 1664 Zerinvar 1648-1669 Kandiye 1672 Kamaniçe 1678 Çehrin 1683 Viyana 1684 Budin 1684 Ayamavra 1685 Uyvar 1686 Budin 1686 Peçuy 1688 Eğriboz 1688 Belgrad 1689 Perekop 1690 Belgrad 1692 Hanya 1693 Belgrad 1695 Azak 1696 Azak
18.	1715 Anabolu 1716 Korfu 1716 Temeşvar 1717 Belgrad 1724 Hoy 1724 Hemedan 1724 Revan 1725 Tebriz 1731 Revan 1731 Urmiye 1733 Bağdat 1734-35 Gence 1735 Kars 1737 Özi 1739 Belgrad 1743 Musul 1744 Kars 1769 Hotin 1773 Silistre 1788 Özi 1788 Hotin 1789 Belgrad 1789 İzmail 1799 El-Ariş 1799 Yafa 1799 Akka
19.	1801 Kahire 1806 Belgrad 1821 Patras 1821-22 Akropol 1821 Tripoliçe 1822 Mesalongi 1823 Mesalongi 1825-26 Mesalongi 1826-27 Akropol 1828 Kars 1828 Şumnu 1828 Silistre 1828 Varna 1854 Kalafat 1854 Silistre 1854-55 Sivastopol 1855 Kars 1877 Plevne
20.	1912-13 İşkodra 1912-13 Edirne 1915 Van 1915-16 Kût'ül-Amâre 1916-1919 Medine
Osmanlı mağlubiyetleri italik olarak gösterilmiştir.

Hanya Kuşatması (1692) nedir?, Hanya Kuşatması (1692) anlamı nedir?, Hanya Kuşatması (1692) ne demektir?