Belgrad Kuşatması (1693)

Belgrad Kuşatması
	Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları
	; 1688 tarihli Belgrad Kuşatması
Tarih	5 Ağustos-10 Eylül 1693
Bölge	Belgrad, Sırbistan
Sonuç	Osmanlı zaferi
Coğrafi; Değişiklikler	Belgrad Osmanlı topraklarında kaldı
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu; Kırım Hanlığı;	Kutsal Roma İmparatorluğu; Avusturya; Bavyera; Brandenburg;
Komutanlar ve liderler
Bozoklu Mustafa Paşa; Büyük Cafer Paşa; I. Selim Giray	Charles Eugène de Croÿ; Savoy Prensi Eugen; General Sybeldorf (ölü)
Güçler
5.000 (kale garnizonu), 80.000 (ana ordu)	25-30.000
Kayıplar
Nispeten hafif	4-10.000 ölü, 1-2.000 esir

Belgrad Kuşatması, Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarında evre.

Duc de Croy (Charles Eugène de Croÿ) komutasındaki Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ordusunun Belgrad'ı 5 Ağustos-10 Eylül 1693 arasındaki kuşatması kale garnizonu ve Sadrazam Bozoklu Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı.

Kuşatma öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Viyana Kuşatması (1683) sonrasında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu seri zaferlerle Macaristan'ın önemli bölümünü ele geçirip 1688'de Belgrad'ı da işgal ettikten sonra, 1690 yılında Sadrazam Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun başarılı karşı taarruzuyla geri alınmıştı.

Kalenin stratejik öneminin farkında olan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu 1692 yılında Osmanlı İmparatorluğu'yla yürütülen barış müzakerelerinden sonuç alınamaması üzerine, 1693 yılında Belgrad'ın yeniden ele geçirilmesini hedefledi. Duc de Croy komutasında verilen Alman ordusu Yanova ve Vilagoş'u ele geçirdikten sonra Ağustos başında Belgrad'a yöneldi.

Buna mukabil, 26 Temmuz'da Tuna Nehri'ni Turtukaya üzerinden aşarak Eflak'a giren Sadrazam Bozoklu Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Erdel'i istila etme niyetindeyken, Alman ordusunun Belgrad'ı hedeflemesi üzerine buraya yöneldi.^[1]

Kuşatma[değiştir | kaynağı değiştir]

Alman ordusu 1 Ağustos 1693'te kalenin önüne gelerek kuşatma hazırlıklarına başladı ve 5 Ağustos'ta top ateşini başlattı. Kaledeki Türk garnizonu ise 13, 14 ve 17 Ağustos'ta huruç harekâtlarına girişirken, Alman ordusu da 26 Ağustos'tan itibaren (44 kuşatma ve 15 havan topuyla) kaleye yönelik top ateşini şiddetlendirdi. Salvo ateşinden sonuç alamayan Alman ordusu 1-6 Eylül arasını dinlenerek geçirdikten sonra 7 Eylül'de genel taarruza geçtiyse de, aralarında Bavyera Ordusu Generali Sybeldorf'un da bulunduğu üst düzeyli subaylar dahil 1.000'i aşkın askerin (Osmanlı kaynaklarına göre 8.000) ölmesinin ardından hücum sonlandırıldı.^[2]

Sadrazam Bozoklu Mustafa Paşa, Kırım Hanı Selim Giray'ın komutasındaki Kırım atlılarının da bulunduğu Osmanlı ordusuyla Vidin'den hareket ederek 10 Eylül'de Morava kıyısında ordugâh kurdu. Kaptan Ali Paşa komutasındaki Tuna donanması da bölgeye geldi. 12 Eylül'de ise 4.000 Kırım atlısı ve Rumeli sipahisi Alman ordusunun istihkâmlarını basarak mühimmat araçlarını imha etti ve çok sayıda esir ile hayvan ele geçirdi.^[3] Morava köprüsü yakılmış olduğundan, Osmanlı ordusu nehri sığlık geçit yerlerinden aşarak karşı kıyıya geçti.

Bu olumsuz gelişmeler üzerine, Duc de Croy savaş meclisini toplayarak iki ateş arasında kalma endişesiyle 37 gün süren kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.^[4]

Alman ordusu erzak gemilerini ve ağırlıklarının bir bölümünü Osmanlı Tuna donanmasının eline geçmemesi için yaktı ve Sava nehri üzerindeki köprüleri de tahrip ederek Mohaç-Segedin civarına çekildi.

Kuşatma sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Eylül'de Sadrazam Bozoklu Mustafa Paşa Belgrad'a girdi ve bir taraftan kuşatmadan zarar gören kalenin onarılması sürecini başlatırken diğer taraftan Kırım atlılarını düzenli bir şekilde çekilen Alman ordusunu takibe gönderdi. Petrovaradin'de Alman ordusunu yakalayan Kırım atlıları yüksek sayıda esir ve büyük ganimet almayı başardı.^[5]

Belgrad kalesini onararak Almanların kale etrafında kazdığı hendekleri doldurtup tabyaları yıktırdıktan sonra^[6] 6 Aralık'ta Edirne'ye dönen Sadrazam Bozoklu Mustafa Paşa av merakı nedeniyle II. Ahmet tarafından 14 Mart 1694'te azledildi ve yerine Sürmeli Ali Paşa getirildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.12, s.206
^ "The History of the Turks, Beginning with the Year 1679 until 1699", Paul Rycaut, Clarell (1700), s.504-505
^ "Kayı 7: Kutsal İttifaka Karşı", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2015)
^ "Histoire générale d'Allemagne", Joseph Barre (Faransızca), Charles J. B. Delespine (1748), c.11, s.315
^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.12, s.207
^ ""Bozoklu Mustafa Paşa" maddesi, İslam Ansiklopedisi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2020), c.31, s. 344". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.

[1] "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.12, s.206

[2] "The History of the Turks, Beginning with the Year 1679 until 1699", Paul Rycaut, Clarell (1700), s.504-505

[3] "Kayı 7: Kutsal İttifaka Karşı", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2015)

[4] "Histoire générale d'Allemagne", Joseph Barre (Faransızca), Charles J. B. Delespine (1748), c.11, s.315

[5] "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.12, s.207

[6] ""Bozoklu Mustafa Paşa" maddesi, İslam Ansiklopedisi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2020), c.31, s. 344". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Yüzyıllara göre Osmanlı İmparatorluğu'nun taraf olduğu önemli kuşatmalar
13.-14.	1285 Kulacahisar 1326 Bursa 1328-1331 Nikea 1333-1337 İzmit 1361 Edirne 1383-1387 Selanik 1385 Sofya 1385 Niş 1393 Tırnova 1394-1396 Konstantinopolis 1397-1402 Konstantinopolis
15.	1411 Konstantinopolis 1422 Konstantinopolis 1422-1430 Selanik 1428 Güvercinlik 1439 Semendire 1440 Belgrad 1440-41 Nobırda 1448 Kocacık 1450 Akçahisar 1453 İstanbul 1455 Berat 1456 Belgrad 1459 Semendire 1461 Trabzon 1462 Midilli 1463 Yayçe 1464 Yayçe 1467 Akçahisar 1470 Eğriboz 1474 İşkodra 1475 Kefe 1477-78 Akçahisar 1478-79 İşkodra 1480 Rodos 1481 Otranto 1484 Kili 1484 Akkerman 1499 İnebahtı
16.	1500 Modon 1500 Kefalonya 1501 Dıraç 1514-5 Diyarbakır 1516-7 Mardin 1517 Kahire 1521 Belgrad 1522 Knin 1522 Rodos 1529 Cezayir Adası 1529 Viyana 1532 Güns (Kőszeg) 1532 Maribor 1533-34 Koron 1534 Tunus 1534 Bağdat 1537 Klis 1537 Korfu 1538 Diu 1539 Kastelnovo 1541 Budin 1543 Nice 1543 Estergon 1548 Aden 1548 Van 1551 Trablus 1552 Maskat 1552 Hürmüz 1552 Temeşvar 1552 Eğri 1556 Vahran 1559 Bahreyn 1563 Vahran 1565 Malta 1566 Zigetvar 1569-70 Kevkeban 1570 Lefkoşa 1570-71 Mağusa 1574 Tunus 1578 Gvozdansko 1592 Bihaç 1593 Kulpa 1594 Yanıkkale 1596 Eğri 1598 Budin
17.	1601 Kanije 1602 İstolni Belgrad 1603 Tebriz 1605 Estergon 1616 Revan 1621 Hotin 1625 Bağdat 1630 Bağdat 1635 Revan 1638 Bağdat 1642 Azak 1645 Hanya 1646 Resmo 1663 Uyvar 1664 Zerinvar 1648-1669 Kandiye 1672 Kamaniçe 1678 Çehrin 1683 Viyana 1684 Budin 1684 Ayamavra 1685 Uyvar 1686 Budin 1686 Peçuy 1688 Eğriboz 1688 Belgrad 1689 Perekop 1690 Belgrad 1692 Hanya 1693 Belgrad 1695 Azak 1696 Azak
18.	1715 Anabolu 1716 Korfu 1716 Temeşvar 1717 Belgrad 1724 Hoy 1724 Hemedan 1724 Revan 1725 Tebriz 1731 Revan 1731 Urmiye 1733 Bağdat 1734-35 Gence 1735 Kars 1737 Özi 1739 Belgrad 1743 Musul 1744 Kars 1769 Hotin 1773 Silistre 1788 Özi 1788 Hotin 1789 Belgrad 1789 İzmail 1799 El-Ariş 1799 Yafa 1799 Akka
19.	1801 Kahire 1806 Belgrad 1821 Patras 1821-22 Akropol 1821 Tripoliçe 1822 Mesalongi 1823 Mesalongi 1825-26 Mesalongi 1826-27 Akropol 1828 Kars 1828 Şumnu 1828 Silistre 1828 Varna 1854 Kalafat 1854 Silistre 1854-55 Sivastopol 1855 Kars 1877 Plevne
20.	1912-13 İşkodra 1912-13 Edirne 1915 Van 1915-16 Kût'ül-Amâre 1916-1919 Medine
Osmanlı mağlubiyetleri italik olarak gösterilmiştir.

Belgrad Kuşatması (1693) nedir?, Belgrad Kuşatması (1693) anlamı nedir?, Belgrad Kuşatması (1693) ne demektir?