Venedik Cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti

Serenissima Repubblica di Venezia (İtalyanca)

Serenìsima Repùblega de Venèsia (Venedikçe)
Venedik Cumhuriyeti Serenissima Repubblica di Venezia (İtalyanca); Serenìsima Repùblega de Venèsia (Venedikçe);
697-1797
	Üst: Standart ve bayrak (1659); Alt: Savaş bayrağı Arma; (16-18. yüzyıl)
	Slogan; Viva San Marco
	Fransız Devrimi'nin hemen öncesinde, 1789 yılında Venedik Cumhuriyeti
	15/16. yüzyılda Venedik Cumhuriyeti'nin Dominii'si.
Başkent	Eraclea; (697-742); Lido; (742-810); Venedik; (810-1797)
Resmî dil(ler)	*İtalyanca Venedikçe; Latince; ;
Yaygın dil(ler)	Furlanca; Lombardca; İstriotça; Dalmaçyaca; Arnavutça; Yunanca; Sırp-Hırvatça; Slovence;
Resmî din	Katolik Kilisesi
Demonim	Venedikli
Hükûmet	Denizci bir oligarşi altında üniter karma parlamenter klasik cumhuriyet
Doçe
• 697-717
• 697-717	Paolo Lucio Anafesto (ilk)
• 1789-1797	Ludovico Manin (son)
Yasama organı	Onlar Konseyi (1310'dan beri)
Tarihî dönem	Orta Çağ; Yeni Çağ;
• Kuruluşu
• Kuruluşu	697
• Bizans-Venedik Antlaşması	1082
• Konstantinopolis Kuşatması (1204)	1204
• İnebahtı Deniz Muharebesi	1571
• Pasarofça Antlaşması	1718
• Campo Formio Antlaşması	1797
Para birimi	Düka
Öncüller	Ardıllar
	Ravenna Eksarhlığı
Venedik (eyalet)
Avusturya İmparatorluğu
Cisalpin Cumhuriyeti
Yunanistan bölümleri

Venedik Cumhuriyeti (İtalyanca: Repubblica di Venezia, Venedikçe: Repùblica Vèneta ya da Repùblica de Venesia), 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi.^[1] Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima^[2] sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü.^[3]^[4] Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

Atlas Okyanusu üzerinden Amerika ve Doğu Hint Adaları'na yeni ticaret yollarının açılması, güçlü bir deniz cumhuriyeti olan Venedik'in düşüşünün başlangıcı oldu. Venedik 19. yüzyılda birleşik İtalya'nın bir parçası haline geldi.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Venedik kenti başlangıçta Bizans İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. 7. yüzyılda bağımsız oldu. Orta Çağ'ın ortalarında büyük bir deniz filosu kurarak Akdeniz ülkeleriyle yaptığı ticaret sonucu zengin bir ülke haline geldi. 1204 yılında Konstantinopolis'i (İstanbul) talan eden Dördüncü Haçlı Seferi'nin başını çekti. Venedik bu seferin sonucu olarak Girit adasını eline geçirdi.

1271-1295 yılları arasında Venedikli tüccar Marko Polo ilk defa Avrupa'dan İpek Yolu'nu izleyerek Çin'e kadar ulaştı. Moğol kağanı Kubilay Han'ın huzuruna çıktı ve yolculuklarının öyküsünü bir kitap haline getirdi.

1348 yılında çıkan bir veba salgını Venedik'in nüfusunun yarısının ölmesine neden oldu.

Osmanlı Devleti'nin Yunan Yarımadası, Sırbistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek'i fethetmesiyle Venedik birdenbire Osmanlı Devleti'yle deniz ve kara komşusu haline geldi. 1463-1478 arasında süren uzun bir savaş sonunda Venedik Osmanlı Devleti'yle barış anlaşması yapmaya razı oldu. Venedikliler Arnavutluk'ta İşkodra ve Akçahisarı, Ege'de Limni ve Eğriboz adalarını ve Güneybatı Peleponnesos'ta Maina Yarımadası'nı Osmanlılar'a bıraktı. Osmanlılar da Mora, Arnavutluk ve Dalmaçya'da aldıkları Venedik topraklarından bazılarını iki ay içinde iade etmeyi kabul ettiler. Venedikliler iki yıl içinde 100.000 düka altın tazminat ödemeye söz verdiler, ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nda ithalat ve ihracat vergisi ödemeden serbest ticaret yapabilme hakkı için yıllık 10.000 düka ödemeyi de kabul ettiler. Venedik'in Osmanlı başkentinde yaşayan ve iş yapan Venedikliler üzerinde sivil yetkiye sahip bir balyosu İstanbul'da bulundurmasına izin verildi.^[5] Ayrıca bu anlaşmanın bir parçası olarak 72. Venedik dükü Giovanni Mocenigo ressam Gentile Bellini'yi Fatih'in tablosunu yapmak üzere İstanbul'a gönderdi.

1489 yılında Venedik donanması Kıbrıs'ı ele geçirdi. Ama 1571 yılında adayı Osmanlı Devleti'ne kaybetti. 1645 yılında Girit'i, 1669'da adadaki Kandiye kalesini, 1718'de de yakın küçük adacıkları Osmanlı Devleti'ne bırakmak zorunda kaldı.

15. ve 16. yüzyıllarda Venedik Cumhuriyeti İtalya yarımadasındaki Floransa, Roma ve Cenova gibi diğer kent-devletlerle birlikte Rönesans döneminin en önemli kentleri arasında yer aldı.1797 yılında Napolyon Bonapart Venedik'i işgal etti ve kenti Avusturya'ya devretti. Böylece Venedik Cumhuriyeti'nin 1100 yıl süren bağımsızlığı sona ermiş oldu. 1866 yılında da kent ilk defa olarak İtalya'nın bir parçası haline geldi.^{[kaynak belirtilmeli]}

Devlet yönetimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyetin ilk yıllarında Venedik Doçe'si ülkeyi otokratik bir şekilde yönetirdi. Sonradan promissione ducale adlı, her doçenin göreve gelmeden ettiği yeminle doçenin gücü azaltıldı. Bununla beraber doçe gücünü 480 patrici aile üyesinden oluşan Venedik Büyük Konseyi ile bölüştü.

1223'te Signoria adı verilen merkezi devlet dairesi oluşturularak doçenin gücü azaltıldı. Signoria devletin siyasi yönetimi konsey şeklinde üstlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Republic of Venice - New World Encyclopedia". www.newworldencyclopedia.org. 30 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ "Why is Venice Nicknamed 'La Serenissima'?". ITALY Magazine (İngilizce). 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ Dario (7 Eylül 2018). "A BRIEF HISTORY OF VENICE". Venice by Venetians (İngilizce). 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ "Venice - History". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
^ The Grand Turk/Sultan Mehmet II-Conqueror of Constantinople,Master of an Empire and Lord of Two Seas, John Freely.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce), Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998 (Aydınoğlu ve Menteşe Beylikleri ile ilişkiler ile birlikte)
Norwich, John Julius (1982). A History of Venice (İngilizce). New York: Alfred A. Knopf.
Pedani, Maria Pia, (2013), "Venedik" TDV İslam Ansiklopedisi Cilt:43 Sayfa:44-47, Online: [1]25 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Republic of Venice - New World Encyclopedia". www.newworldencyclopedia.org. 30 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.

[2] "Why is Venice Nicknamed 'La Serenissima'?". ITALY Magazine (İngilizce). 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.

[3] Dario (7 Eylül 2018). "A BRIEF HISTORY OF VENICE". Venice by Venetians (İngilizce). 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.

[4] "Venice - History". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021.

[5] The Grand Turk/Sultan Mehmet II-Conqueror of Constantinople,Master of an Empire and Lord of Two Seas, John Freely.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Venedik Cumhuriyeti nedir?, Venedik Cumhuriyeti anlamı nedir?, Venedik Cumhuriyeti ne demektir?