Francesco Guicciardini
Francesco Guicciardini
Doğum	6 Mart 1483 Floransa, İtalya
Ölüm	22 Mayıs 1540 Santa Margherita a Montici (Floransa yakınları)
Meslek	Devlet adamı, diplomat ve tarihçi
Milliyet	İtalyan
Dönem	16. yüzyıl

Francesco Guicciardini (d. 6 Mart 1483, Floransa - ö. 22 Mayıs 1540, Santa Margherita a Montici), ünlü İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı. Çağının İtalyan tarihine ilişkin en önemli kaynak olan Storia d'Italia'nın (İtalya Tarihi) yazarıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Soykütüğünden de görülebileceği gibi (→ Guicciardini ailesi), Guicciardi'nin ataları devlet yönetiminin en üst kademelerinde görev yapmışlardır. Francesco, dönemin anlayışına uygun olarak, Latince ve Eski Yunan-Roma klasikleri üzerine başlangıç düzeyindeki öğreniminin ardından Floransa, Ferrara ve Padova'da medeni hukuk öğrenimi gördü. Kilisede kariyer yapma düşüncesine, dönemin kilise yönetimini yozlaşmış bulan babası Piero onay vermedi. Bunun üzerine, Floransa'da avukatlığa başladı ve 1508'de Alamanno Salviati'nin kızı Maria'yla evlendi; bu evliliğin ana amacı, anılarında dile getirdiği üzere, güçlü Salviati ailesiyle kuracağı bağın ona getireceği siyasal destekti. Aynı yıl aile anılarını (Ricordi autobiografici e di famiglia) ve 1378-1509 arası Floransa tarihini anlattığı Storie fiorentine'yi (Floransa Tarihi) yazmaya başladı.

Guicciardini'nin avukatlıktaki büyük başarısı üzerine, 1512'de Signoria Aragon kralı Fernando'nun sarayına elçi olarak onu gönderdi. Böylece, Guicciardini devlet adamlığı ve diplomatlık kariyerine adım atmış oldu. Bu ilk elçilik görevi sırasındaki tutumu daha sonra sert eleştirilere konu olmuş; siyasal hasımları onu Floransa Cumhuriyeti'nin çıkarlarından çok, sürgündeki Mediciler'I iktidara getirmek için çaba göstermekle suçlamışlardır. İspanya sarayından Signoria ile yazışmaları, olağanüstü gözlem ve analiz gücünü gösterir.

1515'te Papa X. Leo onu hizmetine aldı ve önce Modena valiliğine (1516), ertesi yıl da bu görevinin yanı sıra Reggio valiliğine getirdi. 1526'da Papa Clemens, Guicciardini'ye daha büyük bir paye vererek, onu papalık kuvvetlerinin başkomutanlığına getirdi. Bu görevini yürütürken, Roma'nın Yağmalanması'na ve Clemens'in hapse atılmasına tanık oldu.

Gucciardini 1538-1530 arasında Floransa tarihine ilişkin ikinci kitabı üzerinde çalıştı. Aynı dönemde toplumsal ve siyasal yaşam üzerine görüşlerini dile getiren özdeyişlerin ve gözlemlerini Ricordi adlı bir çalışmada topladı. Dostu Niccolò Machiavelli'ye çoğu kez benzer siyasal görüşleri paylaşan ama bazen ondan daha radikal olabilen Guiccardi'nin, uzun süre papalığa hizmet etmiş olmasına karşın, kilise eleştirisinde onunla aynı görüşteydi. Ama Considerazini intorno ai Discorsi del Machiavelli (yak. 1530; Machiavelli'nin [Titus Livius'un On Kitabı Üzerine]Konuşmalar'ı Üzerine Gözlemler) adlı çalışmasında Machiavell'nin siyaset bilimine ilişkin düşüncelerini Roma tarihine dayandırmasını eleştirdi.

Cumhuriyetin yıkılmasından sonra papalık temsilcisi olarak Floransa'ya dönen Guicciardini, cumhuriyetçilerin baskı altına alınmasında önemli rol oynadı. 1531'de Clemens tarafından Bologna valiliğine atandı, ama 1534'te bu görevinden alındı. Bunun üzerine, Floransa'ya dönerek Dük Alessandro de Medici'nin hukuk danışmanı oldu, başkomutanlığı sırasındaki olayları konu alan bir tarih kitabı üzerine çalışmaya başladı. sonraki yıllarda yeniden kaleme aldığı bu çalışması, 1494-1534 arası İtalya tarihini anlattığı Storia d'Italia'nın (İtalya Tarihi) temelini oluşturdu. 1536'da yazmaya başladığı sanılan bu kitabının son okumasını tamamlayamadan öldü.

Guicciardini, Floransa dükü, Alessandro'nun öldürülmesinden sonra (1537) yerine Cosimo'nun geçmesine yardımcı oldu. Böylece dükün yetkilerini sınırlayabileceğini umuyordu. Cosimo döneminde önemli görevler üstlenmeyi sürdürmesine karşın bu umutları gerçekleşmedi ve yönetimde arzuladığı kadar söz sahibi olamadı. Son yıllarını Santa Margherita a Montici'deki villasında başyapıtı Storia d'Italia'yı (İtalya Tarihi) yazarak geçirdi.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Storie fiorentine (Floransa Tarihi)
• Considerazioni sui Discorsi del Machiavelli. (Machiavelli'nin [Titus Livius'un On Kitabı Üzerine]Konuşmalar'ına İlişkin Gözlemler)
• Ricordi politici e civili (Siyasal ve Sivil Anılar).
• Storia d'Italia (İtalya Tarihi)
• Dialogo del Reggimento di Firenze (Floransa'nın Yönetimi Üzerine Söyleşi)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bu maddenin hazırlanmasında Kamu Malı kapsamındaki 1911 Encyclopædia Britannica (11. Basım) Francesco Guicciardini maddesinden yararlanılmıştır.