George Santayana

George Santayana
George Santayana
Doğumu	Jorge Agustín Nicolás Ruiz de Santayana y Borrás; 16 Aralık 1863; Madrid, İspanya
Ölümü	26 Eylül 1952 (88 yaşında); Roma, İtalya;
Çağı	20. yüzyıl felsefesi
Okulu	Pragmatizm, Naturalizm
İlgi alanları	Din felsefesi, Epistemoloji, Siyaset felsefesi, Metafizik
Önemli fikirleri	Lukretiyan Materyalizm; Şüphecilik; Doğal Aristokrasi; Varlık alanları
	Etkilendikleri Democritus, Plato, Aristoteles, Lucretius;
	Etkiledikleri William James, Bertrand Russell, Wallace Stevens, John Lachs, Irving Singer, Timothy Sprigge;

George Santayana (16 Aralık 1863 – 26 Eylül 1952), İspanyol asıllı Amerikalı filozof, şair ve yazardır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

George Santayana 16 Aralık 1863'te Madrid'de dünyaya geldi. 9 yaşındayken ailesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.

1886 yılında Harvard Üniversitesi'nden mezun olan Santayana,^[1] bunun ardından eğitim hayatına iki yıl süresince Berlin'de devam etti.^[2] ABD'ye döndükten sonra Harvard Üniversitesi'nde akademisyen olarak görev yapan Santayana'nın öğrencileri arasında T. S. Eliot, Robert Frost, Gertrude Stein gibi alanlarında ün yapmış isimler de bulunmaktadır.

Felsefi eserlerinin yanı sıra ömrü boyunca yazdığı ve daha sonraları yayınlanan mektupları ve özdeyişleriyle hatırlanan Santayana 1952 yılında, 88 yaşındayken hayata gözlerini yummuştur.

Felsefesi ve Fikirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Santayana'ya göre "öz alanı" zihnin kesin bilgilerinin dünyasıydı. Özler, bir varlığı ya da gerçekliği olan, ama kendi başına var olmayan tümellerdi. Renkler, tatlar ve kokuların yanı sıra düşünce ve düşünsel nesneler de bunlar arasındaydı. "Madde alanı" ise doğal nesneler dünyasıydı; bu dünyanın var olduğu sayı, varoluşla ilgili bütün savlar gibi içgüdüsel inanca dayanıyordu. Santayana'nın tüm felsefesinin ağırlığını oluşturan Doğalcılık, maddenin öteki alanlardan önce geldiğini vurgulamasında kendini gösteriyordu.

Maddeci ve şüpheci bir kişi olan Santayana, ahlâk anlayışını Aristoteles’in ahlâk anlayışına dayamıştır. Santayana'ya göre her idealin doğal bir temeli vardır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1896. The Sense of Beauty.
1900. Interpretations of Poetry and Religion.
1905–1906. The Life of Reason: Or, The Phases of Human Progress
1910. Three Philosophical Poets: Lucretius, Dante, and Goethe.
1913. Winds of Doctrine: Studies in Contemporary Opinion.
1915. Egotism in German Philosophy.
1920. Character and Opinion in the United States: With Reminiscences of William James and Josiah Royce and Academic Life in America.
1920. Little Essays.
1922. Soliloquies in England and Later Soliloquies.
1923. Scepticism and Animal Faith: Introduction to a System of Philosophy.
1927. Platonism and the Spiritual Life.
1927–40. The Realms of Being
1931. The Genteel Tradition at Bay.
1935. The Last Puritan: A Memoir in the Form of a Novel.
1936. Obiter Scripta: Lectures, Essays and Reviews
1946. The Idea of Christ in the Gospels; or, God in Man: A Critical Essay.
1948. Dialogues in Limbo, With Three New Dialogues.
1951. Dominations and Powers: Reflections on Liberty, Society, and Government.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

George Santayana çalışmaları – Gutenberg Projesi (İngilizce)
The Internet Encyclopedia of Philosophy: George Santayana 3 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Matthew C. Flamm (İngilizce)
The Santayana Edition (İngilizce)
Overheard in Seville 11 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Bulletin of the Santayana Society (İngilizce)
"George Santayana: Catholic Atheist" by Richard Butler in Spirituality Today, Vol. 38 (Winter 1986), p. 319 (İngilizce)
Curlie'de George Santayana (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
Works by or about George Santayana at Archive.org (İngilizce)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Who Belongs To Phi Beta Kappa 3 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ’Phi Beta Kappa website’’, accessed Oct 4, 2009
^ "SANTAYANA, George". Who's Who,. Cilt 59. 1907. ss. p. 1555. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2013. KB1 bakım: Fazladan yazı (link)

[1] Who Belongs To Phi Beta Kappa 3 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ’Phi Beta Kappa website’’, accessed Oct 4, 2009

[2] "SANTAYANA, George". Who's Who,. Cilt 59. 1907. ss. p. 1555. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2013. KB1 bakım: Fazladan yazı (link)

[1]

[2]

g t d Sosyal ve politik felsefe
Eski	Aristoteles Augustine Çanakya Cicero Konfüçyüs Han Fei Lactantius Laozi Mensiyüs Mozi Origenes Filon Platon Plütark Polibios Shang Sun Tzu Tertullianus Thukididis Valluvar Ksenofon Xun Kuang
Ortaçağ	Alpharabius Aquinas Avempace Avicenna Baldus Bartolus Bruni Dante Gelasius Gazzâlî Giles Gratian Gregory İbn Haldun Salisburyli John Latini Musa bin Meymun Marsilius Muhammed Nizâmülmülk Ockham Photios Gemistos Plethon İbn-i Tufeyl Wang
Erken modern	Beza Boétie Bodin Bossuet Buchanan Calvin Campanella Desiderius Erasmus Filmer Grotius Guicciardini Harrington Hayashi Hobbes James Leibniz Locke Luther Machiavelli Malebranche Milton Montaigne More Müntzer Naudé Pufendorf Sidney Spinoza Suárez
18th–19th-yüzyıl	Bakunin Bastiat Beccaria Bentham Blanqui Bolingbroke Bonald Burke Carlyle Comte Condorcet Constant Cortés Emerson Engels Fichte Fourier Franklin Godwin Haller Hamann Hegel Helvétius Herder Hume Jefferson Kant siyaset felsefesi Kierkegaard Le Bon Le Play Madison Maistre Marx Mazzini Mill Montesquieu Nietzsche Novalis Owen Paine Renan Rousseau Royce Sade Saint-Simon Schiller Smith Spencer Spooner de Staël Stirner Taine Thoreau Tocqueville Tucker Vico Vivekananda Voltaire Warren
20th–21st-yüzyıl	Adorno Agamben Ambedkar Arendt Aron Badiou Baudrillard Bauman Benoist Berlin Bernstein Burnham Butler Camus Chomsky de Beauvoir Debord Deleuze Dewey Dmowski Du Bois Dugin Durkheim Dworkin Evola Foucault Fromm Fukuyama Gandhi Gehlen Gentile Gramsci Guénon Habermas Hayek Heidegger Hoppe Huntington Irigaray Kautsky Kirk Kołakowski Kropotkin Laclau Land Lenin Luxemburg MacIntyre Mansfield Mao Marcuse Maritain Maurras Michels Mises Mosca Mouffe Negri Niebuhr Nozick Nursî Oakeshott Ortega Pareto Polanyi Popper Qutb Radhakrishnan Rand Rawls Röpke Rothbard Russell Santayana Sartre Schmitt Scruton Searle Shariati Simmel Skinner Sombart Sorel Spann Spengler Strauss Sun Taylor Voegelin Walzer Weber Weil Žižek
Sosyal teoriler	Anarşizm Otoriterlik Kolektivizm Hıristiyan teorileri Komünizm Cemaatçilik Çatışma teorileri Konfüçyüsçülük Uzlaşı teorisi Muhafazakârlık Sözleşmecilik Kozmopolitizm Elit teorisi Faşizm Feminist teoriler Gandizm Hindu milliyetçiliği (Hindutva) Bireycilik İslami teoriler İslamcılık Yasalcılık Liberalizm Özgürlükçülük Mohizm Monarşizm Milliyetçilik Popülizm Cumhuriyetçilik Sosyal inşacılık Sosyal yapılandırmacılık Sosyal Darwinizm Sosyalizm Faydacılık
İlgili makaleler	Ekonomi politiğin eleştirisi İçtihat bilimi Felsefe ve ekonomi Eğitim felsefesi Tarih felsefesi Hukuk felsefesi Sosyal bilim felsefesi Siyasi etik Adalet Dizin

George Santayana nedir?, George Santayana anlamı nedir?, George Santayana ne demektir?