Abdülfettah es-Sisi

Abdülfettah es-Sisi
Ekselansları Mareşal; Abdülfettah es-Sisi; عبد الفتاح السيسي
	Sisi, 2023
6. Mısır devlet başkanı
	Görevde
	Makama geliş ; 8 Haziran 2014;
Başbakan	İbrahim Mehlab; Şerif İsmail; Mustafa Madbuli
Yerine geldiği	Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik) ; Adli Mansur (Atanmış; geçici)
Mısır Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanı
	Görev süresi; 12 Ağustos 2012 - 26 Mart 2014
Başkan	Muhammed Mursi (Seçilmiş; devrik); Adli Mansur (Atanmış; geçici)
Başbakan	Hişam Kandil
Yerine geldiği	Muhammed Hüseyin Tantavi
Yerine gelen	Sıdkı Subhi
Afrika Birliği Başkanı
	Görev süresi; 10 Şubat 2019 - 10 Şubat 2020
Yerine geldiği	Paul Kagame
Yerine gelen	Cyril Ramaphosa
Kişisel bilgiler
Doğum	Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi ; عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; 19 Kasım 1954 (69 yaşında); Kahire
Partisi	Bağımsız
Evlilik(ler)	; İntisar Amer (e. 1977)
Çocuk(lar)	Mustafa; Mahmud; Hasan; Aya
Bitirdiği okul	Mısır Harp Okulu
Dini	İslam
İmzası
Askerî hizmeti
Takma adı	Mareşal Sisi
Bağlılığı	Mısır
Hizmet yılları	1977-2014
Rütbesi	Mareşal
Birimi	Mısır Ordusu
Komutası	Mısır Silahlı Kuvvetleri; Askeri İstihbarat ve Keşif; Kuzey Askeri Bölgesi; 23. Mekanize Tümeni (Süveyş)
Çatışma/savaşları	Körfez Savaşı; Sina Ayaklanması

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi (Arapça: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي; d. 19 Kasım 1954, Kahire^[2]), Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın devlet başkanı.

12 Ağustos 2012'de Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin Genel Komutanı oldu ve 3 Temmuz 2013 tarihinde Muhammed Mursi'nin devrilmesiyle sonuçlanan darbenin ardından fiilen ülkenin başına geçti. 27 Ocak 2014'te mareşalliğe yükseltildikten sonra 26 Mart 2014'te Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi başkanlığı ve Mısır Savunma Bakanlığı görevlerinden istifa ederek başkanlığa adaylığını açıkladı.^[3] 26, 27 ve 28 Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleşen ve katılımın yüzde 40 olduğu başkanlık seçimlerinde oyların yüzde 97'sini alarak devlet başkanı seçildi. Bu görevine, 2018 ve 2023 yıllarında tekrardan seçildi.^[4]

Geçmişi ve askeri eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sisi, 19 Kasım 1954'te Kahire'de dünyaya geldi.^[2] 1977'de Mısır Harp Okulundan mezun oldu.^[5] Daha sonra da aşağıdaki eğitimlere katılmıştır:

Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Mısır Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, 1987
Genel komuta ve Kurmay Subay Kursu, Komuta ve Kurmay Subay Akademisi, İngiltere, 1992
Muharebe Kursu, Lisansüstü Harp Akademisi Bursu, Nasır'ın Askeri Bilimler Akademisi, Mısır, 2003
Muharebe Kursu, ABD Kara Harp Akademisi, Amerika, 2006

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sisi, 1977'de uzmanlık alanı tanksavar sistemleri ve havan topu sistemleri olmak üzere mekanize piyade taburunda subay olarak göreve başladı. 2008'de Kuzey Askeri Bölgesi-İskenderiye'nin kumandanı daha sonra da Askeri İstihbarat ve Keşif Şefi oldu. Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi'nin en genç üyesiydi. 12 Ağustos 2012'de Mısır Devlet Başkanı Muhammed Mursi, Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Tantavi yerine Sisi'yi getirme kararını aldı. Sisi, ayrıca Mısır Bakanlar Kurulunda "Savunma Bakanı" görevini de üstlendi. 27 Ocak 2014 tarihinde Mısır ordusunda mareşalliğe yükseltildi ve seçimlerde başkanlığa aday olabilmek için istifasını sundu.^[6]

Komutası[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki listede hem komuta ettiği birimler hem de makamı belirtilmiştir.

42. Mekanize Taburu
94. Bağımsız Mekanize Tugayı
Suudi Arabistan Krallığı Askeri Ataşesi
23 Mekanize Tümen Komutanı (Üçüncü Saha Ordusu-Süveyş)
Kuzey Askeri Bölgesi Kurmay Başkanı
Kuzey Askeri Bölgesi Kumandanı
Mısır Savunma Bakanlığı Askeri İstihbarat Keşif Müdürlüğü
Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Mısır Savunma Bakanı
Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı

Askerî darbe[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Temmuz 2013'te Mısır ordusu, Muhammed Mursi'ye ülkedeki siyasal krizi 48 saat içinde çözmesi için ültimatom verdi.^[7] 3 Temmuz 2013'te, Mursi'ye tanınan süreden biraz daha geç, Mısır ordusu, halk oylamasıyla seçilen Devlet Başkanı Muhammed Mursi'yi ve hükûmetini devirerek anayasayı askıya aldı ve onun yerine Adli Mansur'u geçici devlet başkanı atadı. Şiddete teşvik etmek ve toplumun huzurunu bozmak suçlarından yargılanan birçok Müslüman Kardeşler üyesinin de tutuklanması emredildi.^[8] Sisi, televizyonda devlet başkanının "Mısır halkının taleplerini karşılamayı beceremediğini" duyurdu ve anayasanın askıya alınacağını bildirdi.

29 Mayıs 2014 tarihindeki başkanlık seçimlerinde katılımın %40 olduğu seçimlerden, %97 oy alarak Mısır'ın 6. Devlet Başkanı olarak seçildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
^ ^a ^b Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2014.
^ "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". Egypt News.Net. 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.
^ Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
^ Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Al-Sisi, Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin yeni Genelkurmay Başkanı25 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
General Al-Sisi'nin öz geçmişi15 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)

Askerî görevi
Önce gelen Adli Mansur	Mısır devlet başkanı 2014–günümüz	Görevde
Askerî görevi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı 2012-2014	Sonra gelen Sedki Sobhi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi Başkanı 2012-2014	Sonra gelen Sedki Sobhi
Siyasi görevi
Önce gelen Muhammed Hüseyin Tantavi	Mısır Savunma Bakanı 2012-2014	Boş

[1] "The 32ND African Union (AU) Heads of State and Government Summit Kicks Off" (İngilizce). African Union. 10 Şubat 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.

[El_Sisi-2] Biyografi: Mısır Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[3] "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2014.

[EgyptianElection-4] "Former army chief scores landslide victory in Egypt presidential polls". Egypt News.Net. 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014.

[5] Mısır'ın yeni savunma bakanı Amerika'ya sıcak bakıyormuş gibi gözüküyor 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[bbccumhurbaskani-6] "Sisi'nin cumhurbaşkanlığına Mısır ordusundan destek". bbc. 27 Ocak 2014. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.

[7] Portre: General Abdülfettah el Sisi 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[8] Mısır, Müslüman Kardeşler üyelerinin toplu olarak tutuklanmasını emrediyor 5 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Afrika Birliği Örgütü Başkanları ve Afrika Birliği Başkanları
ABÖ 1963–2002	Selassie Nasır Nkrumah Ankrah Selassie Mobutu Bumedyen Ahidjo Kaunda Dâde II. Hasan Gowon Barre Amin Ramgoolam Bongo en-Numeyri Tolbert Senghor Stevens Moi Mengistu Nyerere Diouf Nguesso Kaunda Traoré Mübarek Museveni Babangida Diouf Mübarek Bin Ali Meles Biya Mugabe Compaoré Buteflika Eyadéma Chiluba Mwanawasa
AB 2002-	Mbeki Chissano Obasanjo Nguesso Kufuor Kikwete Kaddafi Mutharika Nguema Boni Hailemariam Abdül Aziz Mugabe Déby Condé Kagame Sisi Ramaphosa Tshisekedi

g t d Mısır devlet başkanları
Mısır arması	Muhammed Necib Cemal Abdül Nasır Enver Sedat Sufi Ebu Talib Hüsnü Mübarek Muhammed Hüseyin Tantavi Muhammed Mursi Adli Mansur (vekaleten) Abdülfettah el-Sisi		Mısır devlet başkanlık bayrağı
İtalik yazılanlar geçici olarak görev yapmışlardır

g t d Cumhuriyetlerin mevcut devlet başkanları
Afrika	João Lourenço Patrice Talon Mokgweetsi Masisi Ibrahim Traore* Evariste Ndayishimiye Abdülmecid Tebbun İsmail Ömer Gulle Mahamat İdriss Déby* Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Isaias Afewerki Sahle-Work Zewde Alassane Ouattara Brice Clotaire Oligui Nguema* Adama Barrow Nana Addo Dankwa Akufo-Addo Mamady Doumbouya* Umaro Sissoco Embaló Cyril Ramaphosa Salva Kiir Mayardit Paul Biya William Ruto Azali Assoumani Félix Tshisekedi Denis Sassou Nguesso Joseph Boakai Muhammed el-Menfi Andry Rajoelina Lazarus Chakwera Assimi Goïta* Prithvirajsing Roopun Abdülfettah es-Sisi Muhammed Veled Gazvani Filipe Nyusi Nangolo Mbumba Abdourahamane Tchiani* Bola Tinubu Faustin-Archange Touadéra Paul Kagame İbrahim Gali Carlos Vila Nova Bassirou Diomaye Faye Wavel Ramkalawan Julius Maada Bio Musa Bihi Abdi Hasan Şeyh Mahmud Geçici Egemenlik Konseyi* Samia Suluhu Faure Gnassingbé Kays Said Yoweri Museveni José Maria Neves Hakainde Hichilema Emmerson Mnangagwa
Asya	Muhammed Şahabuddin Şi Cinping José Ramos-Horta Joko Widodo Bongbong Marcos Mahmud Abbas Yon Suk-yol Draupadi Murmu Abdüllatif Reşid Ali Hamenei Yitzhak Herzog Kasım Cömert Tokayev Sadır Caparov Kim Jong-un Thongloun Sisoulith Necip Mikati* Muhammed Muizzu Uhnaagiyn Hürelsüh Myint Swe* Ram Chandra Poudel Şevket Mirziyoyev Asıf Ali Zerdari Tharman Shanmugaratnam Ranil Wickremesinghe Beşşar Esad Tsai Ing-wen İmamali Rahman Serdar Berdimuhammedov Võ Thị Ánh Xuân* Reşad el-Uleymi
Avrupa	Aslan Bjania Frank-Walter Steinmeier Bajram Begaj Alexander Van der Bellen İlham Aliyev Aleksandr Lukaşenko Denis Bećirović, Željka Cvijanović ve Željko Komšić Rumen Radev Petr Pavel Vahagn Haçaturyan Alar Karis Alexander Stubb Emmanuel Macron Salome Zurabişvili Alan Gagloyev Zoran Milanović Michael D. Higgins Viola Amherd, Karin Keller-Sutter, Guy Parmelin, Ignazio Cassis, Albert Rösti, Élisabeth Baume-Schneider ve Beat Jans Sergio Mattarella Guðni Th. Jóhannesson Jakov Milatović Nikos Hristodulidis Vjosa Osmani Ersin Tatar Stevo Pendarovski Edgars Rinkēvičs Gitanas Nausėda Tamás Sulyok Myriam Spiteri Debono Maia Sandu Andrzej Duda Marcelo Rebelo de Sousa Klaus Iohannis Vladimir Putin Alessandro Scarano ve Adele Tonnini Aleksandar Vučić Zuzana Čaputová Nataša Pirc Musar Vadim Krasnoselski Recep Tayyip Erdoğan Volodimir Zelenski Katerina Sakelaropulu
Güney Amerika	Javier Milei Luis Arce Luiz Inácio Lula da Silva Daniel Noboa Irfaan Ali Gustavo Petro Santiago Peña Dina Boluarte Chan Santokhi Gabriel Boric Luis Alberto Lacalle Pou Nicolás Maduro
Kuzey Amerika	Joe Biden Sandra Mason Sylvanie Burton Luis Abinader Claudia Juana Rodríguez de Guevara* Bernardo Arévalo Başkanlık Geçiş Konseyi* Xiomara Castro Rodrigo Chaves Robles Miguel Díaz-Canel Andrés Manuel López Obrador Daniel Ortega Laurentino Cortizo Christine Kangaloo
Okyanusya	Wiliame Katonivere Taneti Maamau Hilda Heine Wesley Simina David Adeang Surangel Whipps Jr. II. Va'aletoa Sualauvi Nikenike Vurobaravu
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

Abdülfettah es-Sisi Kimdir?