Dioecesis Aegypti Grekçe: Διοίκηση Αιγύπτου Dioecesis Aegypti Bizans İmparatorluğu'nun Dioecesis'i ← ca. 381 – 539 Dioecesis Aegypti y. 400. Merkez İskenderiye Tarih Geç Antik Çağ  - Dioecesis Orientis'ten ayrılması ca. 381  - İmparator I. Justinianus tarafından kaldırılması. 539 Bugün parçası

Dioecesis Aegypti (Latince: Dioecesis Aegypti, Yunanca: Grekçe: Διοίκηση Αιγύπτου) Geç Roma İmparatorluğu (395'ten itibaren Doğu Roma İmparatorluğu) Mısır ve Sirenayka eyaletlerini kapsayan dioecesis'i. Başkenti İskenderiye idi ve valisi, sıradan vicarius yerine, eşsiz praefectus augustalis ("Augustal Prefect", vir spectabilis rütbesi; daha önce imparatorluk 'taç bölgesi' eyaleti Mısır) unvanını aldı. Dioecesis başlangıçta Dioecesis Orientis'in bir parçasıydı, ancak ayrıldığı yaklaşık 380'den, 640'lı yıllarda Müslümanların Mısır'ı fethine kadar ayrı bir varlık halinde kaldı.

İdari tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısır, yaklaşık 381 yılında ayrı bir dioecesis haline getirilmiştir.^[1] Yaklaşık 401 tarihli İmparatorluğun doğu bölümleri için Notitia Dignitatum'a göre, dioecesis, Doğu praetoria idaresi'nin bir vicarius'u altında praefectus augustalis unvanı ile yönetiliyor, altı vilayetten oluşuyordu:^[2][3]

• Aegyptus (batı Nil deltası), bir praeses yönetiminde Aegyptus Iovia ismiyle ilk 4.yüzyıl başlarında kurulmuştur
• Augustamnica (doğu Nil deltası), bir corrector yönetiminde Aegyptus Herculia ismiyle ilk 4.yüzyıl başlarında kurulmuştur
• Arcadia (orta), yaklaşık 397 yılında kuruldu ve daha önce 320lerde Aegyptus Mercuria olarak kısaca listelenmiştir, bir praeses yönetiminde
• Thebais (güney), bir praeses yönetiminde
• Libya Inferior ya da Libya Sicca, bir praeses yönetiminde
• Libya Superior ya da Pentapolis, bir praeses yönetiminde

Sivil yönetime paralel, Roma ordusu tek bir general ve Tetrarşi döneminde dux (dux Aegypti et Thebaidos utrarumque Libyarum) şeklinde askeri vali altında bulunmuştur. Mısır'ın ayrı bir dioecesis haline gelmesinden hemen sonra (384 ile 391 arası) makam Aşağı Mısır'dan doğrudan sorumlu komis limitis Aegypti olurken, ona bağlı dux Thebaidis Yukarı Mısır'dan (Thebais) sorumlu olmuştur. 5. yüzyılın ortalarında sonraki comes (comes Thebaici limitis) rütbesine terfi etmiştir.^[4] Her iki subay vilayetlerinde bulunan limitanei (sınır garnizonları) birliklerinden sorumlularken, I. Anastasius zamanına kadar comitatenses kara ordusu, magister militum per Orientem ve palatini (muhafızlar) Konstantinopolis'de bulunan iki magistri militum praesentales komutasındaydılar.^[5]

Comes limitis Aegypti dioecesis içinde büyük bir kuuevte ve etkiye sahipti, oranın praefectus augustalis ile rekabet halindeydi. 5. yüzyıldan itibaren, comes bazı sivil görevleride üstlendi 470 ve sonrası comes ve praefectus augustalis makamları bazen bir kişi altında birleştirildi.^[6]

Sivil ve askeri yetkilerin birleştirilmesi eğilimi, I. Justinianus tarafından onun 539 tarihli Mısır idaresi reformu ile resmileşti. Dioecesis etkin bir şekilde ortadan kalktı ve bölgesel duca'lar kuruldu, birleşik sivil ve askeri yetkililerin üstünde dux et augustalis başkanlık yaptı:^[6][7]

• dux et augustalis Aegypti, Aegyptus I ve Aegyptus II kontrol ediyor
• dux et augustalis Thebaidis, Thebais superior ve Thebais inferior kontrol ediyor
• Augustamnica I ve Augustamnica II muhtemelen benzer şekilde - the relevant portion of the edict is defective — were placed under a single dux et augustalis
• iki Libya vilayetinde, sivil valiler ilgili dux'a bağlıydılar
• Arcadia kendi praeses'i altında kaldı, probably subordinated to the dux et augustalis Thebaidos, and a dux et augustalis Arcadiae does not appear until after the Pers istilası of 619–629.

Dioecesis'in Praefecti Augustalii Listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Prosopography of the Later Roman Empire'den alınmıştır (Theognostus hariç):

• Eutolmius Tatianus (367-370)
• Olympius Palladius (370-371)
• Aelius Palladius (371-374)
• Publius (c. 376)
• Bassianus (c. 379)
• Hadrianus (c. 379)
• Iulianus (c. 380)
• Antoninus (381-382)
• Palladius (382)
• Hypatius (383)
• Optatus (384)
• Florentius (384-386)
• Paulinus (386-387)
• Eusebius (387)
• Flavius Ulpius Erythrius (388)
• Alexander (388-390)
• Evagrius (391)
• Hypatius (392)
• Potamius (392)
• Orestes (415)
• Theognostus (c. 482)^[8]
• Petrus Marcellinus Felix Liberius (c. 539-542)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

• Hendy, Michael F. (1985). Studies in the Byzantine Monetary Economy c. 300–1450. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24715-2. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2018. 
• Palme, Bernhard (2007). "The Imperial Presence: Government and Army". Bagnall, Roger S. (Ed.). Egypt in the Byzantine World, 300-700. Cambridge University Press. ss. 244-270. ISBN 0521871379. 22 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2018.