Lawrence Bragg
Doğum	William Lawrence Bragg 31 Mart 1890 Kuzey Adelaide, Güney Avustralya
Ölüm	1 Temmuz 1971 (81 yaşında) Ipswich, Birleşik Krallık
Milliyet	Avustralyalı
Mezun olduğu okul(lar)	Adelaide Üniversitesi Cambridge Üniversitesi
Ödüller	1915 Nobel Fizik Ödülü
Kariyeri
Dalı	Fizikçi
Çalıştığı kurumlar	Victoria Üniversitesi, Manchester Cambridge Üniversitesi
Doktora danışmanı	J. J. Thomson W.H. Bragg
Doktora öğrencileri	John Crank Ronald Wilfried Gurney
Nobel Ödülü alan en genç insandır. William Henry Bragg'ın oğludur.

William Lawrence Bragg (d. 31 Mart 1890 - ö. 1 Temmuz 1971), Avustralya doğumlu Britanyalı fizikçi. Bragg’in X-ray yasalarının ve X-ray kristalograferi kâşifi. 1915 yılında babası William Henry Bragg ile kristallerin yapılarını x ışınları yardımıyla analiz etmesindeki çalışmalarından dolayı Nobel ödülünü kazanmışlardır.

1941 yılında Bragg şövalye nişanı aldı. 2014 yılına kadar, Nobel Fizik Ödülü'nü 25 yaşında kazanarak en genç kişiydi.(2014 yılında Malala Yousafzai 17 yaşında Nobel ödülünü kazandı.) 1953 yılı şubat ayında Lames D. Watson ve Francis Crick DNA’nın yapısını keşfettiklerini rapor ettiklerinde, Bragg Cambridge’deki Cavendish laboratuvarının yöneticisiydi.

Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg Avustralya'nın doğusundaki North Adelaide de doğdu. Küçük yaşta bilime ve matematiğe ilgi göstermeye başladı. Babası, William Henry Bragg Adelaide Üniversitesinde kıdemli bir Matematik ve fizik profesörüydü. Okula başladıktan kısa bir süre sonra Lawrance üç tekerlekli bisikletinden düştü ve kolunu kırdı. Babası Röntgen’nin Avrupa'daki deneyleri hakkında yazı okumuştu ve kendi deneysel ekipmanları ile oğlunun kırık kolunu inceledi. Avustralya'da X ışınları ilk defa cerrahi amaç ile kullanılmıştı.

1905 yılında, Aziz Petrus College'da Adelaide eğitimine başladıktan sonra, 16 yaşında Bragg adelaide üniversitesine başladı. Matematik, fizik ve kimya hakkında ders almaya başladı 1908 yılında mezun oldu. Aynı sene babası Leeds Üniversitesinin fizik bölümünün başına geçirildi. Ailesini de yanında İngiltere'ye getirdi. Bragg Cambridge deki Trinity College te 1909 yılı sonbaharında matematik eğitimi almaya başladı. Pneumonia hastalığı tarafından yatağa düşmesine sınavlarını yatakta oldu. Matematikte mükemmelliğe ulaştıktan sonra, Bragg sonraki çalışmaları için fizik bölümüne aktarıldı. 1911 yılında sınıf birinciliği ile mezun oldu. 1914 yılında Bragg Trinity College üyesi oldu.

Bragg’in diğer ilgi alanı ise deniz kabuğu koleksiyonculuğuydu. Koleksiyonu beş yüz çeşit içermekteydi, hepsini kendisi güney Avustralya kıyılarından toplamıştır. Yeni bir mürekkep balığı türü keşfetmiştir ve adına Joseph Verco demiştir.

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

X-ışını kristalografisi çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg kristallerin X-ışınları kırınımı ile ilgili kuralı ile ünlüdür. Bragg’in kuralı kristal yapı tarafından kırılan X-ışınıyla,kristal formdaki bir atomu pozisyonunu hesaplamayı mümkün kılmaktadır. Bu çalışmayı Cambridge’deki ilk öğrencilik yılında yani 1912’de yapmıştır. Bu fikri Leeds Üniversitesinde X-ışını spektrometresi geliştiren babasıyla görüştü. Bu cihaz birçok farklı tip kristali analiz etmeye yarıyordu.

Ses ile Uzaklık tespit etme[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg’in çalışmaları Birinci ve İkinci Dünya Savaşları yüzünden sekteye uğramıştır. İki savaş esnasında da ses ile düşman silahlarının mesafesini bulmak üzerine çalışmıştır. Bu çalışması esnasında William Sansome Tucker, Harold Roper Robinson ve Henry Harold Hemming tarafından yardım almıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında Britanya İmparatorluk Nişanı ve Military Cross ödülü ile onurlandırılmıştır.

2 Eylül 1915 yılında kardeşi Gelibolu Çıkartması esnasında öldürülmüştür. Bundan kısa bir süre sonra, Willian Lawrence Bragg Nobel fizik ödülünü kazandığını öğrenmiştir. Bunu öğrendiğinde henüz 25 yaşındadır.

1919 ve 1937 yılları arasında Victoria University of Manchester ‘da fizik profesörü olarak çalışmıştır. 1937 yılında Teddington’da bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarında yöneticilik yapmıştır.

İkinci Dünya Savaşından sonra Bragg Cambridge dönüp Cavendish Laboratuvarındaki araştırma gruplarını ikiye bölmüştür. Bragg ideal araştırma biriminin, altı ilâ on iki bilim adamı ve birkaç yardımcıdan oluştuğuna inanmaktadır.

Protein üzerine çalışması[değiştir | kaynağı değiştir]

1948 yılında proteinlerin yapılarıyla ilgilenmeye başladı ve biyoloji problemlerini fizik kullanarak çözmekle kısmen sorumlu bir grup kurdu. 1953 yılında DNA yapısını keşfinde rol oynadı. Cavendish’te koruması altın çalışan Francis Crick ve James D. Watson’a destek sağladı.

Bragg DNA’nın keşfini ilk olarak Belçika ‘da 8 Nisan 1953 tarihinde yaptı, fakat basın tarafından bildirilmedi. 14 Mayıs 1953 tarihinde Londra’ki Guys Hospital Medical School’da bir konuşma yaptı. Konuşma 15 Mayıs 1953 tarihinde The News Chronicle of London gazetesine “Sen niçin sensin.Yaşamın sırlarının yakınına” şeklinde yer aldı.

Bragg kırk yıl önce geliştirdiği X-ışını yönteminin doğanın kendisinin derinliklerini anlamanın merkezi olduğunu görmekten minnettardı. Bu sırada Cavendishte Max Perutz kendisine Nobel Ödülü kazandıracak, hemoglobin yapısı üzerine olan çalışmasını yapmaktaydı. Bragg başarılı bir şekilde topladığı Crick, Watson ve Maurice Wilkins’ten oluşan grup Nobel Fizyoloji ve Tıp alanında aday oldular. Wilkins çalışmalarını King’s College London’da DNA yapısının belirlenmesi üzerine çalışan araştırmacılarla paylaşıyordu. Bu araştırmacılar arasında bulunan Rosalind Franklin “photograph 51” sayesinde, Linus Pauling’in söylediğinin aksine DNA’nın üçlü sarmal yapıda değil ikili sarmal yapıda olduğunu göstermiştir. Franklin ödül verilmeden önce hayatını kaybetti ve ödül sadece yaşayan insanlara verilyordu.

Tavuk yumurtasının beyaz lisozim kristal yapısı 1965 yılında Lawrence Bragg Yönetimi altından bulunan Royal Institution’da D C Philips tarafından çözülmüştür. Bu çalışma ${\displaystyle 3_{10}}$  heliksinin keşfini sağlamıştır.  Tavuk yumurtasının lisozim yapısı asimetrik yapıya sahiptir ve a=b=79.1Å, c = 37.9 Å boyutları ile dörtgen alan P${\displaystyle 4_{3}}$${\displaystyle 2_{1}}$2 grubuna aittir. ${\displaystyle 3_{10}}$ Heliksinin varlığı W L Bragg, J C Kendrew ve M F Perutz tarafından 1950 yılında öngörülmüştür. Bu heliks aynı zamanda Pauling ‘in alpha heliksine denk gelmektedir. Görüldüğü üzere çoğu araştırmacı ${\displaystyle 3_{10}}$  heliksinin lisozim yapıda ne işe yaradığını kavrayamadı. Pauling yukarıda 1950 yılında bahsedilen bilgilerin bulunduğu raporu hiçbir zaman onaylamadı.

Myoglobinden farklı olarak, lisozim proteinlerin deki alpha helikslerde yüzde 40 oranda amino-asitler 4 ana gerginliğe sahiptir. Myoglobinde ise bu rakam yüzde seksenleri bulmaktadır. Bragg W L, Kendrew J C ve Perutz M F 1950 yılında ilk önerileri ${\displaystyle 3_{10}}$ helikslerin polipeptid yapıda olduğu üzerinedir. Bu fikir helikslerin devir kristalografik. Bu yapıya göre, her üçüncü peptid bir hidrojen bağı ile birinciye bağlanmış olacaktır ve buda on atomdan oluşan bir halka olmasını sağlayacaktır.

Royal Instituion[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg’in Royal Institution ile uzun bir birlikteliği olmuştur.

1938-1953 yılları arası Doğa Felsefesi Profesörlüğü

1954-1966 yılları arası Kimya Profesörlüğü

1954-1966 yılları arası Superintendent of the House görevi

1954-1966 yılları arası Davy Faraday Araştırma Laboratuvar’ında yöneticilik

1965-1966 yılları arasında İdarecilik

1966-1971 yıllarında Emekli Profesör olarak bulunmuştur

1931,1934 ve 1961 yıllardaki Noel derslerinde The Universe of Light, Electricity and Electricity derslerini vermek üzere Royal Institue çağrılmıştır. Bragg Royal Institue’de bulunduğu zamanlarda okulun ders programlarını da başlatmıştır.

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg 1921 yılında Alice Hopkinson ile evlenmiştir. Dört çocukları olmuştur. İsimleri Stephen Lawrence (1923–2014), David William (d. 1926), Margaret Alice, (d.1931)(Mark Heath ile evli) ve Patience Mary, (d.1935) dir. Alice, kocası 1937 yılında NPL’e atanana kadar Withington Girls' School personel olarak bulunmaktaydı.

Bragg ressamlık, edebiyat ve bahçe işleri hobilerine sahip olmuştur. Londra’ya taşındığında bahçe işlerini özlemiş ve bir yerde bahçıvan olarak çalışmaya başlamıştır. İş vereni onu bir ziyaretçisi onu bahçede görüp şaşırıncaya dek tanımamıştır. Waldringfield’deki evinin yanındaki hastane’de ölmüştür. Bragg Cambridge Üniversite’sine bağlı olan Trinity College’ye gömülmüştür.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bragg 1921 yılında Fellow of the Royal Society “Diğerlerini gereksiz kılan nitelik”mottosuna sahip gruba üye olarak seçildi. 1941 yılında Kral Dördüncü George tarafından şövalye unvanına yükseltildi. Copley ve Kraliyet madalyalarına layık görüldü. Hunter, Bragg ile ilgili kitabında, ondan “Bir fizikçiden daha çok bir kristalografer” diye bahsetmiştir, diğer taraftan Bragg’in yaşamı boyu icraatlar göstermiştir ki o herkesten daha fazla fizikçidir. Bu yüzdendir ki Bragg 1939 yılından 1943 yılına kadar Institute of Physics’te rektörlük yapmıştır. 1967 yılında Kraliçe İkinci Elizabeth’ten Companion of Honour ödülünü almıştır.

1992 yılından beri  Australian Institute of Physics fizik alanında yüksek başarı gösteren öğrencilerini ön tarafında (babası) William ve (kendisi) Lawrence Bragg’in bulunduğu altın Bragg ödülü ile onurlandırmaktadır.

• Nobel Fizik Ödülü (1915)
• Matteucci Madalyası (1915)
• Kraliyet Madalyası (1946)
• Guthrie Ödülü (1952)
• Copley Madalyası (1966)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

"William Lawrence Bragg İngilizce Vikipedi". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• D.N.A.'nın Ölümü7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
• D.N.A. hakkında basında çıkan ilk hikâyeler
• Nobelprize.org - 1915 Nobel Fizik Ödülü19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.