Adelaide

Adelaide
Adelaide
Şehir
	Adelaide Adelaide'in Avustralya'daki konumu
Ülke	Avustralya
Eyalet	Güney Avustralya
Yüzölçümü
• Toplam	3259,8 km²
Nüfus (2020)
• Toplam	1,376,601
• Yoğunluk	422/km²
Zaman dilimi	UTC+09.30 (ACST)
• Yaz (YSU)	UTC+10.30 (ACDT)
	Resmî site; cityofadelaide.com.au

Adelaide, Avustralya'nın Güney Avustralya eyaletinin başkenti ve yaklaşık 1.28 milyon nüfusuyla ülkenin en kalabalık beşinci şehri.

Adelaide, 2002 ve 2004 yıllarında The Economist dergisi tarafından düzenlenen Dünyanın En Yaşanılabilir Şehirleri anketinde kültürel nitelik, iklim, yaşama ücreti ve sağlık, suç oranı gibi sosyal koşullar bakımından birincilik derecesini paylaşmıştır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1836'da Britanyalılar tarafından ilk Avrupa yerleşimi olarak kurulmadan önce bölgede Avustralya Aborjinleri yaşıyordu. Sömürge döneminde ilk harita çıkarma çalışmalarını başlatan General William Light tarafından yerleşim alanı olarak seçildi. Adını Britanya kralı IV. William'ın karısı Kraliçe Adelaide’dan alan kent, 1840'ta Avustralya'nın ilk belediyesi olarak tüzel kimlik kazanmış, 1919'da büyük kent belediyesi statüsüne yükselmiştir.

Çevresindeki ovaların verimliliği, doğu ve güneydoğuya doğru yayılan Murray Düzlüklerine kolayca ulaşılabilmesi ve yakınındaki tepelerde maden yataklarının bulunması kentin büyümesine katkıda bulundu. Tarım ürünlerine yönelik ilk merkezlerden biri olan Adelaide'da buğday, yün, meyve ve şarap pazarlanırdı. Merkezi konumu ve kullanıma hazır hammadde kaynakları sayesinde sanayileşen kentte otomobil yedek parçaları, makineler, tekstil ve kimyasal maddeler üreten fabrikalar kuruldu.

Kentin güneyinde, Noarlunga limanı yakınlarında bulunan Hallet Koyundaki petrol arıtma tesisinin yapımı 1962'de tamamlandı ve bir süre sonra ikinci bir tesis daha hizmete girdi.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Lofty Sıradağlarının eteğinde St. Vincent Körfezinin doğu kıyısından 14 km içeride kurulmuştur. Torrens Nehri boyunca hafifçe yükselen bir arazide kuruludur. Bu nehir, kentin, iş yerlerinin toplandığı güney bölgesi ile, yerleşim merkezi durumundaki kuzey kesimini birbirinden ayırır. Kent merkezi ile banliyöler arasında geniş park alanları vardır.

Şubat ayı sıcaklık ortalaması 23 °C olan sıcak yazları ve temmuz ayı sıcaklık ortalaması 12 °C olan serin kışlarıyla yazı sıcak kontinental iklime sahiptir.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Adelaide iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	29,6	29,5	26,6	22,8	19,0	16,1	15,4	16,6	19,1	22,2	25,3	27,3	22,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	17,3	17,3	15,4	12,5	10,3	8,1	7,6	8,2	9,7	11,6	14,1	15,7	12,3
Ortalama yağış (mm)	20,1	16,1	25,9	38,2	61,5	78,1	76,6	67,7	58,5	40,9	29,6	28,4	541,6
Kaynak: Avusturalya Meteoroloji Bürosu^[1]

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Adelaide, Avustralya'nın en büyük üç şirketine ev sahipliği yapmaktadır: Telstra, BHP Billiton ve National Australia Bank. Avustralya Ticaret Konseyi, Avustralya Sendika Konseyi ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören şirketlerin çoğunluğu Adelaide'de bulunmaktadır.

Adelaide, Güney Avustralya'nın kuzeydoğusundaki Cooper Havzasında bulunan Gidgealpa doğal gaz yataklarına bir boru hattıyla bağlanmış durumdadır. Murray Nehrinin ağız bölgesinde herhangi bir liman bulunmadığından, nehrin aşağı kesimindeki vadide yetiştirilen ürünlerin çoğu kara, deniz, hava ve demiryolu taşımacılığının yoğunlaştığı Adelaide'de toplanır. Kentin kendi liman tesisleri ise 11 km kuzeybatıdaki Port Adelaide'dadır.

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Adelaide'ın belli başlı yapıları arasında üniversite (1874), parlamento ve hükûmet binaları, Doğa Tarihi Müzesi, St. Peter (Anglikan), St. Francis Xavier (Katolik) katedralleri sayılabilir.

İki yılda bir düzenlenen Adelaide sanat şenliklerinden ilki 1960'ta yapılmış ve Avustralya'nın ilk uluslararası şenliği olmuştur.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca Adelaide United FC adında Avustralya Hyundai A-Ligi'nde oynayan bir futbol kulübü vardır.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir Türkiye 19 Ekim 1993

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Climate statistics for ADELAIDE (KENT TOWN)". Climate statistics for Australian locations. Avusturalya Meteoroloji Bürosu. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

City of Adelaide 7 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Adelaide City Council 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[ABOM-1] "Climate statistics for ADELAIDE (KENT TOWN)". Climate statistics for Australian locations. Avusturalya Meteoroloji Bürosu. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.

[1]

g t d Avustralya'nın şehirleri
Avustralya Başkent Bölgesi	Canberra (başkent)
Batı Avustralya	Albany Bunbury Geraldton Kalgoorlie Mandurah Perth
Güney Avustralya	Adelaide Mount Gambier Murray Bridge Port Augusta Port Lincoln Port Pirie Victor Harbor Whyalla
Kuzey Toprakları	Darwin Palmerston
Queensland	Brisbane Bundaberg Cairns Caloundra Gladstone Gold Coast Gympie Ipswich Hervey Bay Mackay Maryborough Mount Isa Rockhampton Toowoomba Townsville
Tasmanya	Burnie Devonport Hobart Launceston
Victoria	Ararat Bairnsdale Ballarat Benalla Bendigo Castlemaine Colac Geelong Hamilton Horsham Melbourne Mildura Portland Sale Shepparton Traralgon Wangaratta Warrnambool Wodonga
Yeni Güney Galler	Albury Armidale Bathurst Broken Hill Cessnock Coffs Harbour Dubbo Gosford Goulburn Grafton Griffith Lake Macquarie City Lismore Lithgow Maitland Newcastle Nowra Orange Parramatta Queanbeyan Sidney Tamworth Wagga Wagga Wollongong
Kalın yazılı şehirler bulundukları eyaletlerin başkentleridir.

Adelaide nedir?, Adelaide anlamı nedir?, Adelaide ne demektir?