Cevat Çapan

Cevat Çapan
Cevat Çapan
Doğum	18 Ocak 1933 (91 yaşında); Darıca, Kocaeli, Türkiye
Meslek	Şair, çevirmen, akademisyen
Dil	Türkçe
Milliyet	Türk
Eğitim	Robert Kolej; Cambridge Üniversitesi
Evlilik	Gönül Sipahi Çapan
Çocuklar	3

Cevat Çapan (d. 18 Ocak 1933, Darıca), Türk akademisyen, şair, yazar ve çevirmen.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1933 yılında Kocaeli'nin Darıca ilçesinde doğdu. Darıca İlkokulu’ndan sonra 1945’te girdiği Robert Kolej’i 1953’te bitirdi. Cambridge Üniversitesi İngilizce edebiyat bölümünden 1956 yılında mezun oldu. Bir yıl Londra’da BBC'nin Türkçe bölümünde çalıştı. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne asistan olarak girdi. Aynı üniversitede 1968'de doçent, 1975'te profesör oldu. 1980 yılında, o zaman adı "Güzel Sanatlar Akademisi" olan Mimar Sinan Üniversitesi'nin tiyatro bölümüne geçti. Değişik dönemlerde Boğaziçi, Anadolu, Marmara Üniversitelerinde ders verdi.

1981-1982 ders yılında Fulbright Programı ile gitttiği New York Üniversitesi'nde Amerikan şiiri ve tiyatrosu üzerine inceleme yaptı. İngiliz edebiyatı dersleri verdi. 1980’den 1996’ya kadar Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nde çalıştı. 1996 yılında Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'ne kurucu dekanlık yaparak İngiliz dili ve edebiyatı bölümünü kurdu. İngiliz edebiyatı, dünya tiyatrosu ve Shakespeare üzerine dersler verdiği bu bölümden 2012`de emekli oldu.

İlk şiirini 1952 yılında Varlık dergisinde yayımladı. Dönem, Şiir Sanatı, Papirüs, Yeni Dergi, Yücel, Yeditepe, Seçilmiş Hikâyeler, Milliyet Sanat, Adam Sanat [en] gibi dergilerde yayımladığı şiirleri ve çevirileriyle dikkat çekti. Şiirleri yurt dışında Fransa ve İngiltere'de yayımlandı.

1959’da Pazar Postası’nda tiyatro eleştirileri yazdı. Radyo ve televizyon programları hazırladı.

1980’lerde şiir çalışmalarına yeniden ağırlık veren Çapan, “Dön Güvercin Dön” (1985) adlı ilk şiir kitabıyla 1986 Necatigil Şiir Ödülü’nü aldı. İkinci şiir kitabı “Doğal Tarih” 1989’da, üçüncüsü “Sevda Yaratan” 1994’te, bu üç kitaptan seçilip Fransızcaya çevrilen şiirleri ise “L’hiver est fini” adıyla 1996’da Fransa’da, gene bu kitaplardan İngilizceye çevrilen şiirleri ise 2001’de “Where Are You Susie Petchek” adıyla İngiltere’de yayımlandı. Son yıllarda yazdığı şiirlerini “Ne Güzel Yolculuktu Aklımdan Çıkmaz” (2001), “Ara Sıcak” (2009), “Su Sesi” (2013) ve “Son Duraktan Bir Önce” (2017) kitaplarında biraraya getirdi. “Su Sesi” Ruth Christie’nin çevirisiyle Arc Publications tarafından “The Voice of Water” başlığıyla İngiltere’de yayımlandı (2017).

2017’de Erdal Öz Edebiyat Ödülü ile Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü, 2018’de Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü ve Metin Altıok Şiir Ödülü’nü, 2021’de Yunus Nadi Şiir Ödülü’nü aldı.^[2]

İngiliz, İrlanda, Amerikan, İtalyan ve Yunan edebiyatından Türkçe`ye çeviriler yaptı. Çağdaş Yunan şiiri, İngiliz şiiri ve Amerikan şiiri antolojilerinin de aralarında olduğu birçok kitap yazdı ve çevirdi.

Uzun yıllar Cumhuriyet gazetesi'nin kitap ekinde "Şiir Atlası" başlıklı köşesinde şiir çevirileri yayımlandı.

Çeşitli televizyon dizilerinde ve sinema filmlerinde rol aldı.^[3]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Eser	Yıl	Yayınevi	Tür	ISBN	Not
Sağlık Yurdu	1962	De	Çeviri
Destansı Öykü	1965	Seferis / De	Çeviri
Şiirler	1966	Uğrak	Çeviri
İrlanda Tiyatrosunda Gerçekçilik	1966	İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları	İnceleme
Çin'den Peru'ya (Dünya Şiirinden Çeviriler)	1966	Çan	Çeviri
Hiroşima Sevgilim	1966	Uğrak	Çeviri		Marguerite Duras senaryo çevirisi
Sanatın Gerekliliği	1968	De	Çeviri
Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı	1969	Payel	Çeviri
Şeytanlar	1971	Yankı	Çeviri
Savaş ve Barış	1971	Yankı	Çeviri
Üç Kırmızı Güvercin	1971	Altın	Efsane
Değişen Tiyatro	1972	İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları	İnceleme
Yaşama Uğraşı	1973	E	Çeviri
Umarsız Penelope	1974	E	Çeviri
John Whiting: Çağdaş Bir Oyun Yazarı	1975	Yankı	Eleştiri
Yedinci Adam	1978	Cem	Çeviri
Kökler	1980	KB	Çeviri
Yürüyüş Türküsü	1980	KB	Çeviri
Çağdaş Yunan Şiiri Antolojisi	1982	Adam	Antoloji
Modern Sanatın Öyküsü	1982	Remzi	Çeviri
Kavafisten Kırk Şiir	1982	Adam	Çeviri
Alışkanlıklar da Değişir	1984	De	Çeviri
Dön Güvercin Dön	1985	Adam	Şiir
Kırmızı Güller	1985	Kuzey	Çeviri		Seán O'Casey oyun çevirisi
Çağdaş İngiliz Şiir Antolojisi	1988	Adam	Antoloji
Çağdaş Amerikan Şiiri Antolojisi	1988	Adam	Antoloji
Çağdaş Dünya Şiiri Antolojisi	1988	Adam	Antoloji
Doğal Tarih	1989	Adam	Şiir
Sarı Sabır Çiçeklerinden Bir Ders	1990	Adam	Çeviri
Şiirler	1991	İyi Şeyler	Çeviri
Her Şey Ayartabilir Beni	1991	İyi Şeyler	Çeviri
Haiku'lar	1991	İyi Şeyler	Çeviri
Vedalaşmaların İlmini Yaptım Ben	1992	İyi Şeyler	Çeviri
Seçme Şiirler: Yorgo Seferis	1992	Yön	Çeviri		Yorgos Seferis çevirisi
Dünya Yazınından Seçilmiş Aşk Şiirleri	1993	Adam	Antoloji
Soyağacı	1993	İyi Şeyler	Çeviri
Sessiz Geceler	1993	İyi Şeyler	Çeviri
Ateş Karalamaları	1994	İyi Şeyler	Çeviri
Kaptanın Şiir Defteri	1994	Mefisto	Antoloji
Şiir Atlası 1	1994	Yapı Kredi	Antoloji
Sevda Yaratan	1994	Adam	Şiir
Şiir Atlası 2	1995	Yapı Kredi	Antoloji
Çorak Ülke	1995	İyi Şeyler	Çeviri
Çılgın Nar Ağacı	1995	Adam	Çeviri	ISBN 9789754182781	Odisseus Elitis çevirisi
Profil	1995	Yapı Kredi	Çeviri
Şiir Atlası 3	1996	Yapı Kredi	Antoloji
Yedinci Ağıt & Okumak	1996	Metis Yayınları	Çeviri	ISBN 9789753421188	Emmanuel Hocquard çevirisi
Marksizm ve Şiir	1996	Uğrak	Çeviri	ISBN 9789754184037	George Thompson çevirisi
Düğüne	1996	Metis	Çeviri	ISBN 9789753421331	John Berger çevirisi
Soğuk Bir Bahar	1997	İmge	Çeviri	ISBN 9786059908634	Elizabeth Bishop çevirisi
Seçilmiş Oyunlar 2: Wesker Üçlemesi	1998	Adam	Çeviri	ISBN 9789754184617	Arnold Wesker çevirisi
Bir Gün Sana Gene Yollarda Rastlasam Birlikte Kır Kahvelerine Gitsek	1998	Adam	Şiir	ISBN 978-9754184624
Dünya Küçük	1998	Adam	Çeviri	ISBN 9789754185478	David Lodge çevirisi
Fotokopiler	1999	Metis	Çeviri	ISBN 9789753422536	John Berger çevirisi
Denize Övgü	1999	İyi Şeyler	Çeviri
Şiir Atlası 4	1999	Kavram	Antoloji	ISBN 9789753661522
Şiir Atlası 5	2000	Kavram	Antoloji	ISBN 9789753661621
Şiir Atlası 6	2000	Kavram	Antoloji	ISBN 9789753661638
Şiir Atlası 7	2000	Kavram	Antoloji	ISBN 9789753661676
Seçme Şiirler	2000	Adam	Şiir	ISBN 9789754184624
Seçme Şiirler	2000	Yön	Çeviri
Ne Güzel Yolculuktu Aklımdan Çıkmaz	2001	Adam	Şiir	ISBN 9789754186901
Sen Aydınlatırsın Geceyi	2002	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187403	William Shakespeare çevirisi
Sonsuz Gül	2002	İletişim	Çeviri	ISBN 9789754709582	Jorge Luis Borges çevirisi. Diğer çevirmen: Ayşe Nihal Akbulut
Yüreğim Rüzgârlarla Özgür	2002	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187243	Pablo Neruda çevirisi
Görülmemiş Bir Çiçek Açma	2002	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187304	Yannis Riços çevirisi
Deniz Ürperiyor Uzakta	2003	Adam	Şiir	ISBN 9789754187816
Sonu Gelmez Öpüşler	2003	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187885	Charles-Ferdinand Ramuz çevirisi
Öyle Derin ki Gözlerin	2003	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187229	Louis Aragon çevirisi
Denizkızı Hastanede	2003	Metis	Çeviri	ISBN 9789753422277	Nuala Ni Dhomhnaill çevirisi. Diğer çevirmenler: Güven Turan, İskender Savaşır, Nihal Akbulut, Mahir Öztaş
Bir Başka Deniz Bulamazsın	2003	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187878	Konstantinos Kavafis çevirisi
Adım Hiç Unutulmayacak	2003	Adam	Çeviri	ISBN 9789754187670	Sapfo çevirisi
Düşsel ve Gerçek	2004	Dünya Aktüel	Çeviri	ISBN 9789753042581	Şiir. Fernando Pessoa çevirisi
İşgaller	2005	Mitos Boyut	Çeviri	ISBN 9789758648986	Trevor Griffiths çevirisi
Buluştuğumuz Yer Burası	2006	Metis	Çeviri	ISBN 9789753425902	John Berger çevirisi. Diğer çevirmenler: Müge Gürsoy Sökmen ve Gönül Sipahi Çapan
Bana Düşlerini Anlat	2007	Yapı Kredi	Şiir	ISBN 9789750811692
Şiirin O İnce Küllerini Toplayanlar	2007	Yapı Kredi	Çeviri	ISBN 9789750812484	Lawrence Ferlinghetti çevirisi
Seçilmiş Oyunlar: Yürüyüş Türküsü, Şeytanlar, Hayır Neden	2007	Adam	Çeviri
Anna Karenina	2007	Mitos Boyut	Çeviri	ISBN 9789978047163	Lev Tolstoy roman çevirisi
Bir Mayıs Günü Bırakıp Gittin Beni	2008	Can	Çeviri	ISBN 9789750709104	Şiir. Yannis Riços çevirisi
Nedir Gene Deli Gönlünü Çelen	2008	Can	Çeviri	ISBN 9789750746918	Sapfo çevirisi
Dünyayı Taşıyor Omuzların	2008	Yapı Kredi	Çeviri	ISBN 9789750814822	Şiir. Carlos Drummond De Andrade çevirisi
Şiir Çevir Denize At	2008	Cumhuriyet	Antoloji	ISBN 9789944150521
Ara Sıcak	2009	Yapı Kredi	Şiir	ISBN 9789750816802
Yürekteki Ok: Dünya Edebiyatından En Güzel Aşk Şiirleri	2009	Sözcükler	Antoloji	ISBN 9786059245067
Kıyıdaki Adam	2009	Yapı Kredi	Çeviri	ISBN 9789750815331	John Berger çevirisi
Uzaklıklar, Eski Denizler	2009	Can	Çeviri	ISBN 9789750710926	Fernando Pessoa şiir çevirisi
Kavafis'ten Yüz Şiir	2010	Helikopter	Çeviri	ISBN 9786054209286	Konstantinos Kavafis çevirisi
Bilmezsiniz Aşk Nedir	2011	Can	Çeviri	ISBN 9789750713910	Raymond Carver şiir çevirisi
Her Şey Ayartabilir Beni	2011	Helikopter	Çeviri	ISBN 9786054209279	William Butler Yeats şiir çevirisi
Vedalaşmaların İlmini Yaptım Ben	2012	Kanguru	Çeviri	ISBN 9786054209439	Osip Mandelştam şiir çevirisi
Batık Liman ve Başka Şiirler	2013	Can	Çeviri	ISBN 9789750716027	Giuseppe Ungaretti şiir çevirisi
Su Sesi	2013	Yapı Kredi	Şiir	ISBN 9789750826245
Duman	2016	Yapı Kredi	Çeviri	ISBN 9789750836879	John Berger çevirisi
Gökyüzü Mavi Siyah	2016	Ayrıntı	Çeviri	ISBN 9786053141426	John Berger çevirisi
Gizemli Bir Maske	2016	Kolektif	Çeviri	ISBN 9786055029586	Fernando Pessoa çevirisi
Son Duraktan Bir Önce	2017	Yapı Kredi	Şiir	ISBN 9789750840579
Hayvanlara Niçin Bakarız?	2017	Deli Dolu	Çeviri	ISBN 9786052349007	John Berger çevirisi
Hapış ile Kapış Havana'da	2018	Hep Kitap	Roman	ISBN 9786051922430	Çocuklara yönelik
Bir Başka Coğrafyadan	2020	Yapı Kredi	Şiir	ISBN 9789750846816
Geceleyin Bir Tren	2024	Sözcükler	Şiir	ISBN 9786054209767

Rol aldığı dizi ve filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümünün 400. Yılında Mimar Sinan (1988)
Gölge Oyunu (film) (1992)
Süper Baba (dizi) (1993)
Eşkıya (film) (1996)
Kurtuluş (dizi) (1996)
Cumhuriyet (film) (1998)
Av Mevsimi (2010)

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1986 - Necatigil Şiir Ödülü, Dön Güvercin Dön ile^[4]
2008 - Altın Portakal Şiir Ödülü, Bana Düşlerini Anlat^[4]
2009 - TÜYAP 28. İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı.^[4]
2015 - Mersin Kenti Edebiyat Ödülü^[4]
2016 - Afife Tiyatro Ödülleri Onur Ödülü^[4]
2017 - Erdal Öz Edebiyat Ödülü, Seçkin şairliği ve çevirileriyle şiirimizin dünyaya açılmasına sağladığı katkıları, edebiyatımızın yeni kuşaklarının yetişmesinde harcadığı uzun yıllara yayılan emekleri ve yayıncılığımızın niteliğinin yükselmesindeki çalışmaları nedeniyle^[5]
2017 - Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Son Duraktan Bir Önce adlı şiir kitabı ile^[6]
2018 - Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü, Son Duraktan Bir Önce şiir kitabı ile ^[7]
2018 - Metin Altıok Şiir Ödülü, Son Duraktan Bir Önce isimli eseriyle^[4]
2021 - Yunus Nadi Şiir Ödülü, Bir Başka Coğrafyadan adlı şiir kitabıyla^[8]^[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü Projesi (TEİS)". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021.
^ "Cevat Çapan". YKY. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Cevat Çapan | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Çetindaş, Dilek. "Türk Edebiyat İsimleri Sözlüğü - Cevat Çapan". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
^ "Erdal Öz Edebiyat Ödülünün sahibi Cevat Çapan oldu". 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
^ Sedat Simavi Ödülleri sahiplerini buldu 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 14 Aralık 2017
^ "Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'ne Cevat Çapan layık görüldü". www.sozcu.com.tr. 17 Mart 2018. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
^ "76. Yunus Nadi Ödülleri sahiplerini buldu; roman ödülü T24 Ankara Temsilcisi Gökçer Tahincioğlu'nun oldu". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
^ "76. Yunus Nadi Ödülleri sahiplerini buldu". www.cumhuriyet.com.tr. 18 Kasım 2021. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Eserlerinden Örnekler 6 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
TimeOut: Istanbul makalesi, 2009
Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü'nde Cevat Çapan

Önce gelen: Füruzan	İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı 28. İstanbul Kitap Fuarı	Sonra gelen: İspanya'dan kitaplar

[1] "Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü Projesi (TEİS)". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021.

[2] "Cevat Çapan". YKY. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Cevat Çapan | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.

[teis-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Çetindaş, Dilek. "Türk Edebiyat İsimleri Sözlüğü - Cevat Çapan". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.

[5] "Erdal Öz Edebiyat Ödülünün sahibi Cevat Çapan oldu". 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.

[6] Sedat Simavi Ödülleri sahiplerini buldu 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 14 Aralık 2017

[7] "Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'ne Cevat Çapan layık görüldü". www.sozcu.com.tr. 17 Mart 2018. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.

[8] "76. Yunus Nadi Ödülleri sahiplerini buldu; roman ödülü T24 Ankara Temsilcisi Gökçer Tahincioğlu'nun oldu". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.

[9] "76. Yunus Nadi Ödülleri sahiplerini buldu". www.cumhuriyet.com.tr. 18 Kasım 2021. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Yunus Nadi Abalıoğlu Şiir Ödülleri
1989-1990	Yunus Koray (1989) Güven Turan (1990)
1991-2000	Kemal Özer - Güven Turan (1991) Ahmet Erhan ve Ahmet Ada (1992) Hüseyin Yurttaş - Ahmet Özer - Nurullah Can (1993) Hüseyin Ferhad (1994) Kağan Kök (1995) Sina Akyol - Aydın Afacan (1996) Enver Ercan - Derya Çolpan (1997) Nazmi Ağıl - Mehmet Kâzım Kumpasoğlu (1998) Ahmet Uysal (1999) Sennur Sezer (2000)
2001-2010	Raif Özben (2001) Roni Margulies - Ahmet Necdet Sözer (2002) Yılmaz Gruda (2003) Ahmet Erhan - Tuğrul Keskin (2004) Ali Püsküllüoğlu - İsmail Uyaroğlu (2005) Ruşen Hakkı (2006) Yüksel Pazarkaya (2007) Abdülkadir Budak - Veysel Çolak (2008) Metin Demirtaş (2009) Melisa Gürpınar - Ünal Ersözlü (2010)
2011 ve sonrası	Hüseyin Haydar (2012) Hulki Aktunç - Gültekin Emre - Arzu K. Ayçiçek (2013) Güngör Tekçe - Yusuf Alper (2014) Refik Durbaş (2015) Erdal Alova (2016) A. Kadir Paksoy - İhsan Tevfik (2017) Küçük İskender - Yücel Kayıran (2018) ba Müslim Çelik - Hakan Savlı (2019) Gonca Özmen (2020) Cevat Çapan (2021)

Cevat Çapan nedir?, Cevat Çapan anlamı nedir?, Cevat Çapan ne demektir?