2009 (MMIX) perşembe günü başlayan yıl. 21. yüzyılın ve 3. milenyumun 9. yılı.

2009; Uluslararası Astronomi Yılı,^[1][2] Uluslararası Doğal Elyaf Yılı,^[3] Uluslararası Uzlaşma Yılı ve Goril Yılı (UNEP ve UNESCO) ilan edilmiştir.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 

  

  1 Ocak
  • Avusturya, Japonya, Meksika, Türkiye ve Uganda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki koltuklarını devraldı.
  • Paraguay'ın başkenti Asunción, Amerika Kültür Başkenti, Litvanya'nın başkenti Vilnius ile Linz ise Avrupa Kültür Başkenti oldu.
  • Slovakya, ulusal para birimi olarak Slovak korunası'nın yerine Euro kullanmaya başladı.^[4]
  • Tayland'ın başkenti Bangkok'taki Santika Club'ta yangın meydana geldi. 66 kişi öldü, 222 kişi yaralandı.
  • Türkiye'de Yeni Türk lirası'nın kullanımı sona erdi.^[5]
• 3 Ocak - Kripto para birimi ve merkezi olmayan ödeme sistemi Bitcoin'in blok zincirinin ilk bloğu ("Genesis"), Satoshi Nakamoto olarak bilinen sistemin yaratıcısı tarafından oluşturuldu.^[6]
• 15 Ocak - US Airways'in 1549 sefer sayılı uçuşu: US Airways'in 1549 sefer sayılı uçuşunu yapan uçak Hudson Nehri'nde indi. Uçaktaki 155 kişinin tamamı kurtarıldığı için "Hudson'daki Mucize" olarak bilinmekte.
• 18 Ocak - Gazze Savaşı: Hamas, İsrail Savunma Güçlerinin ateşkes teklifini kabul ederek çatışmayı sona erdireceğini duyurdu.
• 20 Ocak
  • İzlanda'daki bir protesto hareketi, 2009 İzlanda mali kriz protestolarının başlamasıyla büyüdü.
  • Barack Obama, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. Başkanı olarak yemin etti ve göreve gelen ilk Afrikalı-Amerikalı oldu.^[7]
• 21 Ocak - İsrail Gazze Şeridi'nden çekildi ve Hamas ile üç haftalık savaşı resmen sona erdirdi.^[8] Ancak iki tarafın aralıklı hava saldırıları ilerleyen haftalarda da devam etti.^[9][10][11]
• 26 Ocak
  • Uluslararası Ceza Mahkemesinde ilk duruşma başladı. Eski Kongolu Yurtseverler Birliği lideri Thomas Lubanga Dyilo, çocuk askerleri öldürmek, yağmalamak ve tecavüz etmek için eğitmekle suçlandı.
  • İzlanda hükûmeti ve bankacılık sistemi çöktü. Başbakan Geir Haarde görevinden istifa etti.^[12]
  • Saros döngüsü 131'in 50. güneş tutulması, Hint Okyanusu üzerinde halka şeklinde bir güneş tutulması meydana geldi.
• 28 Ocak - WikiLeaks, 2008 Peru petrol skandalına karışan politikacı ve iş insanlarının ele geçirilen 86 telefon kaydını yayınladı.

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Şubat
  • Moskova Patriği Kirill, selefi II. Aleksi'nin 2008 yılında ölümünün ardından Rus Ortodoks Kilisesi Patriği olarak tahta çıktı.^[13]
  • Jóhanna Sigurðardóttir, İzlanda'nın yeni Başbakanı olarak atandı ve dünyanın ilk açık lezbiyen hükûmet başkanı oldu.^[14]
• 25 Şubat
  • Bangladeşli sınır güvenlik kuvveti Bangladeş Sınır Muafızları (BDR) askerleri ayaklandı ve komutan subayları ve ailelerini gücün başkenti Dakka'daki karargahında rehin aldı. İsyancılar tarafından 57 subay ve 17 sivil öldürüldü.
  • İstanbul - Amsterdam seferini yapan Tekirdağ isimli uçak Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşu gerçekleştirirken, Hollanda'ya yapacağı inişe saniyeler kala tarlaya inerek üç parçaya ayrıldı.
• 26 Şubat - Eski Sırbistan cumhurbaşkanı Milan Milutinović, Kosova Savaşı sırasındaki savaş suçlarıyla ilgili olarak Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından beraat etti.^[15]

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mart - Gine-Bissau Devlet başkanı João Bernardo Vieira, başkent Bissau'daki evine düzenlenen silahlı saldırı sırasında öldürüldü.^[16]
• 4 Mart - Uluslararası Ceza Mahkemesi, Sudan Devlet başkanı Ömer el-Beşir için Darfur'daki savaş suçları ve İnsanlığa karşı suçlardan tutuklama emri çıkardı. El Beşir, 2002 yılındaki kuruluşundan bu yana ICC tarafından suçlanan ilk devlet başkanıdır.^[17]
• 7 Mart - NASA'nın Samanyolu galaksisindeki güneş dışı gezegenleri arayacak bir uzay fotometresi olan Kepler Görevi, Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Üssü, Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nde başlatıldı.
• 17 Mart - Madagaskar Devlet başkanı Marc Ravalomanana, Antananarivo'da bir aydır süren huzursuzluğun ardından bir darbeyle devrildi.^[18]
• 22 Mart - Dünya Su Forumu İstanbul'da gerçekleşti.
• 29 Mart
  • Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti.
  • 60. FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası Avustralya'nın Melbourne kentinde düzenlendi.

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Nisan - Arnavutluk ve Hırvatistan NATO'ya kabul edildi.^[19]
• 5 Nisan - Kuzey Kore, Kwangmyŏngsŏng-2 uydusunu taşıdığını söylediği Tonghae Uydu Fırlatma Yerinden bir roket fırlattı. Bu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin acil bir toplanmasına neden oldu.^[20]
• 6 Nisan - 2009 L'Aquila depremi: İtalya, L'Aquila yakınlarında meydana gelen depremde 308 kişi öldü ve 1500'den fazla kişi yaralandı.^[21]
• 19 Nisan - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde VIII. dönem milletvekili seçimleri yapıldı. Oyların %43.97'sini alan Ulusal Birlik Partisi 26 milletvekili, %29.34'ünü alan Cumhuriyetçi Türk Partisi 15 milletvekili çıkardı. Bu sonuca göre UBP tek başına hükûmeti kuracak çoğunluğa sahip oldu.
• 21 Nisan - UNESCO, Dünya Dijital Kütüphanesi'ni başlattı.^[22]

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11-24 Mayıs - Atlantis Uzay Mekiği, 11 Mayıs'ta Hubble Uzay Teleskobu'nu yenilemek için fırlatıldı ve 24 Mayıs'ta Edwards Hava Kuvvetleri Üssü'ne indi.^[23]
• 12-16 Mayıs - 2009 Eurovision Şarkı Yarışması, Rusya'nın başkenti Moskova'da gerçekleşti. Yarışmayı Norveçli Alexander Rybak'ın "Fairytale" şarkısı kazandı.
• 18 Mayıs - Çeyrek asırdan fazla süren çatışmanın ardından, Sri Lanka İç Savaşı, Tamil İlam Kurtuluş Kaplanları'nın askeri yenilgisiyle sona erdi.^[24]
• 25 Mayıs - Kuzey Kore, Kuzey Hamgyong Eyaletinde ikinci bir başarılı nükleer test gerçekleştirdiğini açıkladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi testi kınadı.
• 20 Mayıs - UEFA Kupası final maçı Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynandı. SV Werder Bremen'i uzatmalarda 2-1 yenen Shakhtar Donetsk UEFA Kupası'nı ilk kez kazandı.
• 27 Mayıs - UEFA Şampiyonlar Ligi finali Olimpiyat Stadyumu'nda oynandı. Manchester United'ı 2-0 yenen Barcelona, kupayı 3. kez kazandı.

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Haziran - Brezilya, Rio de Janeiro'dan Paris'e giden Air France'ın 447 sefer sayılı uçağı Atlas Okyanusu'na düştü. Kazada 228 kişi öldü.
• 11 Haziran - Yaygın olarak "domuz gribi" olarak adlandırılan H1N1 influenza suşunun salgını, küresel bir pandemi olarak kabul edildi.^[25]
• 13 Haziran - Mahmud Ahmedinejad'ın yeniden cumhurbaşkanı seçildiği tartışmalı bir cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından İran'da kitlesel protestolar patlak verdi.
• 18 Haziran - NASA, 1998'de Lunar Prospector'dan bu yana ilk Amerikan ay görevi olan Ay Keşif Gezgini / LCROSS sondalarını Ay'a fırlattı.
• 21 Haziran - Grönland, Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge haline geldi.
• 25 Haziran - Amerikalı şarkıcı Michael Jackson 50 yaşında öldü. Dünyanın her yerinden milyonlarca kişi Pop Kralı'nın ölümünün yasını tutmak için toplandı.
• 28 Haziran - Honduras Ordusu, Honduras Devlet başkanı Manuel Zelaya'yı dünya çapında kınanan bir darbeyle^[26] devirdi.^[27]
• 30 Haziran - Yemenia'nın 626 sefer sayılı uçuşunu yapan uçak, Komorlar'ın başkenti Moroni kıyılarında düştü. 1 mürettebat hariç 153 yolcu ve mürettebatlar öldü.^[28]

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Temmuz - Temmuz 2009 Urumçi başkaldırıları: Urumçi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde meydana gelen olaylarda Çin kaynaklarında göre 197 kişi öldü.
• 13 Temmuz - Hazar ile Kafkaslar’daki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi için imzalar Ankara'da atıldı.
• 15 Temmuz - Caspian Airlines'ın 7908 sefer sayılı uçuşunu yapan uçak İran'ın Kazvin şehri yakınlarında düştü. uçaktaki 168 kişinin tamamı öldü.
• 16 Temmuz - İzlanda'nın ulusal parlamentosu Alþingi, Avrupa Birliği'ne katılmak için oy kullandı.^[29]
• 17 Temmuz - Endonezya'nın başkenti Cakarta'da JW Marriott ve Ritz-Carlton otelleri'nde iki bomba patladı, 9 kişi (2 intihar bombacısı dahil) öldü ve 53 kişi yaralandı.^[30]
• 22 Temmuz - 21. yüzyılın en uzun toplam güneş tutulması, 6 dakika 38.86 saniyeye kadar (6 dakika 39 saniyeden 0.14 saniye daha kısa) Asya ve Pasifik Okyanusu'nun bazı kısımlarında meydana geldi.
• 26 Temmuz - Boko Haram, Nijerya'nın Bauchi Eyaletinde bir ayaklanma başlattı ve hızla ülkenin kuzey kesimine yayıldı.^[31]

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Ağustos - Bolivya, yerli halkın kendi kendini yönetme hakkını ilan eden ilk Güney Amerika ülkesi oldu.^[32]
• 7 Ağustos - Morakot Tayfunu Tayvan'ı vurdu, 673 kişiyi öldürdü ve yarım asırda adadaki en kötü sel felaketi nedeniyle 1.000'den fazla kişiyi karaya oturdu.^[33]
• 14 Ağustos - Birleşik Krallık, hükûmetin yolsuzluğuna dair kanıtlar bulan bir soruşturmanın ardından Turks ve Caicos Adaları'na doğrudan yönetim dayattı.^[34]

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 21 Eylül - Çin, grip salgını sırasında dünyada 2009/H1N1 aşısı için bir şirket tarafından tamamlanmış bir klinik denemeyi başaran ilk ülke oldu.
• 22 Eylül - WikiLeaks, İzlanda Mali Krizinden önce Kaupthing Bank'a ait belgelerin içeriğini ifşa etti. Bu belgeler, banka sahiplerine şüpheli miktarlarda borç verildiğini ve borçların silindiğini gösteriyordu.^[35]
• 28 Eylül - 28 Eylül Stadyumu'nda, 28 Eylül'den bir yıl önceki bir darbeyle iktidara gelen hükûmete karşı düzenlenen protesto sırasında Gine ordusu tarafından en az 157 gösterici öldürüldü.^[36]
• 29 Eylül - Samoa'da 8.1 M_w büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremde 192 kişi öldü.^[37]
• 30 Eylül - Sumatra, Endonezya'da 7.6 M_w büyüklüğünde deprem meydana geldi. 1.115 kişi öldü.^[38]

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ekim - Paleontologlar bir Ardipithecus ramidus fosili iskeletinin keşfini duyurdular ve bu iskeleti bir insan atasının şimdiye kadar bulunan en eski kalıntıları olarak kabul ettiler.^[39]
• 2 Ekim
  • İrlanda, AB'nin Lizbon Antlaşması ile ilgili ikinci bir referandum düzenledi. Değişiklik, geçen yıl düzenlenen Lizbon I referandumunda reddedilen İrlandalı seçmenler tarafından onaylandı.^[40][41][42]
  • Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Rio de Janeiro'ya 2016 Yaz Olimpiyatları'na ev sahipliği yapma hakkı verdi.^[43]
• 20 Ekim
  • Susilo Bambang Yudhoyono, Endonezya cumhurbaşkanı olarak ikinci dönem için göreve başladı.
  • WikiLeaks, İngiliz Ulusal Partisi olarak bilinen radikal bir siyasi grubun üyelik listesini sızdırdı.^[44]
• 22 Ekim - Microsoft, Windows 7'yi piyasaya sürdü.^[45]
• 25 Ekim - Irak'ın başkenti Bağdat'ta iki intihar saldırısı meydana geldi. 155 kişi öldü, 721 kişi yaralandı.^[46]
• 27 Ekim - League Of Legends adlı oyun Kuzey Amerika ve Avrupada piyasaya sürüldü.^[47]
• 29 Ekim - Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony, dünya çapında Xbox 360, Xbox One, Windows ve PlayStation 3 için piyasaya sürüldü.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Kasım
  • Çekya, Avrupa Birliği'nin Lizbon Antlaşması'nı imzalayan son üye devleti oldu. Böylece bu belgenin Avrupa hukukuna girmesine izin verildi.^[48]
  • Belçika başbakanı Herman Van Rompuy, Avrupa Konseyi'nin ilk daimi Başkanı olarak tayin edildi.^[49]
• 10 Kasım - Call of Duty: Modern Warfare 2 yayınlandı.^[50]
• 13 Kasım - LCROSS Ay çarpmasından elde edilen verileri analiz eden NASA, Ay'ın Cabeus kraterinde "önemli" miktarda su bulduğunu duyurdu.^[51][52]
• 23 Kasım - Filipinler'de Gazetecileri Koruma Komitesi'nin gazetecilere yönelik tarihteki en ölümcül saldırı olarak adlandırdığı Maguindanao eyaletinde en az 58 kişi kaçırıldı ve öldürüldü.^[53]

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Aralık - Lizbon Antlaşması yürürlüğe girdi.^[54]
• 7-18 Aralık - Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi çerçevesine düzenlenen 2009 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da gerçekleşti.
• 8 Aralık - Irak'ın başkenti Bağdat'ta meydana gelen patlamalarda 127 kişi öldü, 448'den fazla kişi yaralandı.^[55]
• 15 Aralık - Boeing 787 Dreamliner ilk uçuşuşunu gerçekleştirdi.
• 16 Aralık - Gökbilimciler, üzerinde suyun var olabileceği bilinen ilk ötegezegen olan GJ 1214 b'yi keşfettiler.^[56]
• 18 Aralık - Avatar vizyona girdi. Film daha sonra en yüksek hasılat yapan filmler listesine girdi.^[57]
• 25 Aralık - Northwest Airlines'ın 253 sayılı uçuşu sırasında Nijeryalı bir terörist uçakta bombalı saldırı girişiminde bulundu.^[58]

Tarihi bilinmeyen[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2009 domuz gribi salgını Meksika'dan başlayarak önce Amerika Birleşik Devletleri'ne, sonra da tüm dünyaya yayıldı.^[59]

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Nisan - Valentina Tronel, Fransız şarkıcı, 2020 Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması birincisi

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak
  • Nizar Rayan, Filistinli asker ve siyasi lider (d. 1959)
  • Johannes Mario Simmel, Avusturyalı yazar (d. 1924)
  • Helen Suzman, Güney Afrikalı aktivist ve siyasetçi (d. 1917)
• 3 Ocak - Pat Hingle, Amerikalı oyuncu (d. 1924)
• 12 Ocak
  • Claude Berri, Fransız yapımcı (d. 1934)
  • Arne Næss, Norveçli filozof (d. 1912)
• 14 Ocak - Ricardo Montalbán, Meksika doğumlu Amerikalı oyuncu (d. 1920)
• 16 Ocak - Andrew Wyeth, Amerikalı ressam (d. 1917)
• 20 Ocak - Stéphanos II Ghattas, Mısır İskenderiye Patriği (d. 1920)
• 27 Ocak
  • John Updike, Amerikalı yazar (d. 1932)
  • Ramaswamy Venkataraman, 8. Hindistan devlet başkanı (d. 1910)

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Şubat - Giacomo Bulgarelli, İtalyan futbolcu (d. 1940)
• 13 Şubat - Bahtiyar Vahapzade, Azerbaycanlı şair (d. 1925)
• 17 Şubat - Gazanfer Özcan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1931)
• 18 Şubat - Kamila Skolimowska, Polonyalı çekiç atıcı (d. 1982)
• 19 Şubat - Armen Haknazaryan, Ermeni mimarlık doktoru (d. 1941)
• 26 Şubat - Wendy Richard, İngiliz oyuncu (d. 1943)
• 27 Şubat - Manea Mănescu, 50. Romanya Başbakanı (d. 1916)

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mart - João Bernardo Vieira, 2. Guinea-Bissau Devlet Başkanı (d. 1939)
• 3 Mart - Sydney Chaplin, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
• 5 Mart - Valeri Broşin, Türkmen futbolcu ve teknik direktör (d. 1962)
• 13 Mart - Test, Kanadalı profesyonel güreşçi ve oyuncu (d. 1975)
• 18 Mart - Natasha Richardson, İngiliz oyuncu (d. 1963)
• 20 Mart - Abdüllatif Filali, 13. Fas Başbakanı (d. 1928)
• 22 Mart - Jade Goody, İngiliz televizyon kişisi (d. 1981)
• 27 Mart - Muhsin Yazıcıoğlu, Türk siyasetçi (d. 1954)
• 28 Mart - Janet Jagan, 6. Guyana Başbakanı ve 6. Guyana Devlet Başkanı (d. 1920)
• 29 Mart
  • Andy Hallett, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1975)
  • Maurice Jarre, Fransız besteci ve orkestra şefi (d. 1924)
• 30 Mayıs - Raúl Alfonsín, 49. Arjantin Devlet Başkanı (d. 1927)

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Nisan
  • Marilyn Chambers, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1952)
  • John Maddox, Galli bilim insanı ve gazeteci (d. 1925)
• 14 Nisan - Maurice Druon, Fransız romancı (d. 1918)
• 19 Nisan - J. G. Ballard, İngiliz romancı (d. 1930)
• 22 Nisan - Jack Cardiff, İngiliz görüntü yönetmeni (d. 1914)
• 25 Nisan - Beatrice Arthur, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1922)

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Mayıs - Dom DeLuise, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1933)
• 13 Mayıs - Achille Compagnoni, İtalyan dağcı (d. 1914)
• 17 Mayıs - Mario Benedetti, Uruguaylı yazar (d. 1920)
• 18 Mayıs
  • Wayne Allwine, Amerikalı ses oyuncusu (d. 1947)
  • Velupillai Prabhakaran, Sri Lankalı militan (d. 1954)
  • Türkân Saylan, Türk tıp doktoru, yazar ve ÇYDD genel başkanı (d. 1935)
• 19 Mayıs - Robert F. Furchgott, Amerikalı bilim insanı (d. 1916)
• 20 Mayıs - Lucy Gordon, İngiliz model ve oyuncu (d. 1980)
• 23 Mayıs
  • Roh Moo-hyun, 16. Güney Kore Başbakanı (d. 1946)
  • Bozkurt Ergör, Türk dağcı (d. 1927)
• 27 Mayıs - Clive Granger, İngiliz ekonomist (d. 1934)
• 30 Mayıs
  • Luis Cabral, 1. Guinea-Bissau Devlet Başkanı (d. 1931)
  • Efraim Katzir, 4. İsrail Cumhurbaşkanı (d. 1916)
• 31 Mayıs - Millvina Dean, İngiliz aktivist, Titanic'ten kurtulan kişi (d. 1912)

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Haziran - Fatma Ceren Necipoğlu, Türk arp sanatçısı (d. 1972)
• 2 Haziran - David Eddings, Amerikalı yazar (d. 1931)
• 3 Haziran - David Carradine, Amerikalı oyuncu (d. 1936)
• 6 Haziran - Jean Dausset, Nobel Ödüllü Fransız immünolog (d. 1916)
• 8 Haziran - Omar Bongo, 2. Gabon Devlet Başkanı (d. 1935)
• 12 Haziran - Félix Malloum, 3. Çad Devlet Başkanı (d. 1932)
• 17 Haziran - Ralf Dahrendorf, Alman politikacı (d. 1929)
• 20 Haziran - Godfrey Rampling, İngiliz atlet ve subay (d. 1909)
• 23 Haziran - İsmet Güney, Kıbrıslı ressam, karikatürist, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı'nın tasarımcısı (d. 1932)
• 25 Haziran
  • Farrah Fawcett, Amerikalı oyuncu (d. 1947)
  • Michael Jackson, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve dansçı (d. 1958)
• 27 Haziran - Gale Storm, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
• 30 Haziran - Pina Bausch, Alman koreograf (d. 1940)

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Temmuz - Karl Malden, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
• 2 Temmuz - Bruno de Leusse, Fransız diplomat (d. 1916)
• 4 Temmuz - Brenda Joyce, Amerikalı oyuncu (d. 1917)
• 16 Temmuz - Robert McNamara, 8. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı (d. 1916)
• 17 Temmuz
  • Meir Amit, İsrailli politikacı ve general (d. 1921)
  • Walter Cronkite, Amerikalı haber spikeri (d. 1916)
  • Leszek Kołakowski, Polonyalı filozof (d. 1927)
• 18 Temmuz - Yasmine Belmadi, Fransız oyuncu (d. 1976)
• 19 Temmuz - Frank McCourt, Amerikalı yazar (d. 1930)
• 26 Temmuz - Merce Cunningham, Amerikalı koreograf (d. 1919)
• 30 Temmuz - Mohammed Yusuf, Boko Haram'ın kurucusu, Nijeryalı İslamcı militan lider (d. 1970)
• 31 Temmuz - Bobby Robson, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1933)

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ağustos - Maria Corazon Aquino, 11. Filipinler Devlet Başkanı (d. 1933)
• 8 Ağustos - Dani Jarque, İspanyol futbolcu (d. 1983)
• 13 Ağustos - Les Paul, Amerikalı müzisyen ve mucit (d. 1915)
• 18 Ağustos - Kim Dae-jung, 15. Güney Kore Cumhurbaşkanı (d. 1924)
• 25 Ağustos - Edward Kennedy, Amerikalı politikacı (d. 1932)
• 27 Ağustos - Sergey Mihalkov, Rus yazar (d. 1913)

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 8 Eylül - Aage Niels Bohr, Nobel Ödüllü Danimarkalı fizikçi (d. 1922)
• 11 Eylül
  • Juan Almeida Bosque, Kübalı devrimci ve politikacı (d. 1927)
  • Jim Carroll, Amerikalı yazar, şair ve müzisyen (d. 1949)
• 12 Eylül
  • Norman Borlaug, Nobel Ödüllü Amerikalı ziraat mühendisi (d. 1914)
  • Jack Kramer, Amerikalı tenisçi (d. 1921)
• 14 Eylül - Patrick Swayze, Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1952)
• 16 Eylül - Mary Travers, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1936)
• 23 Eylül - Ertuğrul Osman Osmanoğlu, 43. Osmanlı Hanedanı reisi (d. 1912)
• 29 Eylül - Pavel Popoviç, Sovyet kozmonot (d. 1930)

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Ekim
  • Günther Rall, Alman savaş pilotu (d. 1918)
  • Mercedes Sosa, Arjantinli şarkıcı (d. 1935)
• 5 Ekim - Israel Gelfand, Sovyet matematikçi (d. 1913)
• 10 Ekim - Stephen Gately, İrlandalı şarkıcı (d. 1976)
• 14 Ekim - Lou Albano, Amerikalı profesyonel güreşçi ve oyuncu (d. 1933)
• 30 Ekim - Claude Lévi-Strauss, Fransız antropolog (d. 1908)

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Kasım - Amir Pnueli, İsrailli bilgisayar bilimcisi (d. 1941)
• 8 Kasım - Vitali Ginzburg, Nobel Ödüllü Rus fizikçi (d. 1916)
• 10 Kasım
  • Robert Enke, Alman futbolcu (d. 1977)
  • John Allen Muhammad, Amerikalı katil (d. 1960)
• 15 Kasım - Pierre Harmel, 39. Belçika Başbakanı (d. 1911)
• 16 Kasım - Antonio de Nigris, Meksikalı futbolcu (d. 1978)
• 18 Kasım - Jeanne-Claude, Fransız sanatçı (d. 1935)
• 21 Kasım - Konstantin Feoktistov, Sovyet kozmonot (d. 1926)
• 24 Kasım - Samak Sundaravej, 25. Tayland Başbakanı (d. 1935)
• 29 Kasım - Konstantin Feoktistov, Sovyet kozmonot (d. 1926)
• 30 Kasım - Milorad Pavić, Sırp yazar (d. 1929)

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Aralık - Eric Woolfson, İskoç şarkıcı ve klavyeci (d. 1945)
• 4 Aralık - Umaga, Amerikalı profesyonel gürşçi (d. 1973)
• 5 Aralık - Alfred Hrdlicka, Avusturyalı sanatçı (d. 1928)
• 13 Aralık - Paul Samuelson, Nobel Ödüllü Amerikalı ekonomist (d. 1915)
• 14 Aralık - Alan A'Court, İngiliz futbolcu (d. 1934)
• 16 Aralık - Roy E. Disney, Amerikalı iş insanı (d. 1930)
• 17 Aralık
  • Emin el-Hafız, Suriyeli politikacı ve Suriye Devlet Başkanı (d. 1921)
  • Jennifer Jones, Amerikalı oyuncu (d. 1919)
  • Michel Leblond, Fransız futbolcu (d. 1932)
• 19 Aralık
  • Hüseyin Ali Muntazeri, İranlı bilgin ve insan hakları aktivisti (d. 1922)
  • Kim Peek, Amerikalı bilgin (d. 1951)
• 20 Aralık - Brittany Murphy, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1977)
• 21 Aralık - Edwin G. Krebs, Nobel Ödüllü Amerikalı biyolog (d. 1918)
• 24 Aralık - Rafael Caldera, 54. ve 60. Venezuela Devlet Başkanı (d. 1916)
• 27 Aralık - Takashi Takabayashi, Japon futbolcu (d. 1931)
• 28 Aralık - The Rev, Amerikalı müzisyen (d. 1981)
• 30 Aralık - Abdurrahman Vahid, 4. Endonezya Cumhurbaşkanı (d. 1940)

Nobel Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kimya - Ada Yonath, Venkatraman Ramakrishnan ve Thomas A. Steitz^[60]
• Ekonomi - Elinor Ostrom ve Oliver E. Williamson^[61]
• Edebiyat - Herta Müller
• Barış - Barack Obama
• Fizik - Charles K. Kao, Willard Boyle ve George E. Smith^[62]
• Fizyoloji veya Tıp - Elizabeth Blackburn, Carol W. Greider ve Jack W. Szostak^[63]

İngilizce yeni kelimeler[değiştir | kaynağı değiştir]

• alt-right
• anti-vaxxer (aşı karşıtı)
• copernicium
• subtweet^[64]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2009'da Türkiye

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]