Kara Halil Efendi nedir?, Kara Halil Efendi anlamı nedir?, Kara Halil Efendi ne demektir?

Kara Halil Efendi

Kara Halil Efendi
Doğum	1804 Gülüt, Turhal, Tokat
Ölüm	1880 İstanbul
Meslek	Müderris, kadı, kazasker, Şeyhülislam

Kara Halil Efendi (1804-1880) II. Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

Kara Halil Efendi' nin bazı kaynaklarda Amasyalı, bazılarında Mecitözü'ne bağlı Varay nahiyesinin Kürtköyü doğumlu olduğu belirtilen Şeyhülislam Hacı Kara Halil efendinin hicri 1219 (1804) de Turhal'ın Gülüt köyünde doğduğu kesindir. 114 üncü Osmanlı Şeyhülislamı olan Kara Halil'in Kürtköylü olarak geçmesi, Gülüt köyü ile arazileri karışık olup, her bakımdan iç içe durumdaki eski ismi Kürtköyü olan ve sonradan Çamlıca'ya çevrilip hâlen bu isimle bilinen köy ile karıştırılmasından dolayıdır.

Yakın bir tarihin ilim adamı olan Kara Halil, doğum yeri olan Gülüt köyünde henüz hafızalardan silinmemiştir. Babasının adı Mustafa'dır. Fakir bir ailenin çocuğu olan ve basit bir sebeple köyünden ayrılan bu zat, önce Amasya'ya gelmiş ve tahsiline burada başlamış, uzun süre tahsiline burada devam ettiği için bazı çevrelerce Amasyalı olarak bilinmesine sebep olmuştur. Amasya ve Konya'da çeşitli medreselerde eğitim gördükten sonra İstanbul'a gitti.^[1] 1834 yılında icazet aldı. 1839 yılında müderris oldu. 1866 yılında Fetva Emini,^[2] 1873 yılında da Anadolu Kazaskeri oldu. 1871 tarihinde Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye Cemiyeti üyesi olarak Ahmed Cevdet Paşa'yla birlikte Mecelle hukukunun kurucuları arasında yer aldı. 26 Temmuz 1877 tarihinde Sultan II. Abdülhamid tarafından Hasan Hayrullah Efendi'nin yerine şeyhülislâmlık makamına getirildi. Ayrıca aynı yıl Meşrutiyetin ilanı üzerine yeni kurulan Ayan Meclisi'ne de üye tayin edildi. 4 Aralık 1878 tarihinde şeyhüslamlık görevinden azledildi. Bunun sebebi olarak II. Abdülhamid'in Kara Halil Efendi'nin Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesi için verilen fetvayı imzalamış olmasından hoşlanmaması gösterimiştir.

30 Aralık 1880 tarihinde ölen Kara Halil Efendi Fatih Türbesi bahçesinde defnedildi.^[3]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2012.
^ http://www.corumhakimiyet.net/HaberDetay.aspx?ID=18397^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ISBN 975-333-038-3 İstanbul, 1996.

Önce gelen: Hasan Hayrullah Efendi	Osmanlı Şeyhülislamı 1877 - 1878	Sonra gelen: Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi

g t d Osmanlı şeyhülislamları
15. yüzyıl	Molla Fenari Fahreddin-i Acemi Molla Hüsrev Molla Gürânî Molla Abdülkerim Efendi Alâeddin Arabî Efendi Efdalzade Hamîdüddin Efendi
16. yüzyıl	Zenbilli Ali Efendi Kemalpaşazade Ahmet Şemsettin Efendi (İbn-i Kemal) Sadullah Sadi Efendi Çivizade Muhiddin Mehmed Efendi Abdülkadir Hamidî Çelebi Fenarîzade Muhyiddin Çelebi Ebussuud Efendi Çivizade Damadı Hamid Efendi Kadızade Ahmed Şemseddin Efendi Malûlzade Mehmed Efendi Çivizade Hacı Mehmed Efendi Abdülkadir Şeyhî Efendi Bostanzade Mehmed Efendi Bayramzade Zekeriya Efendi Hoca Sâdeddin Efendi Sunullah Efendi
17. yüzyıl	Hocazade Mehmed Efendi Ebülmeyamin Mustafa Efendi Hocazade Esad Efendi Zekeriyazade Yahya Efendi Ahîzâde Hüseyin Efendi Ebusaid Mehmed Efendi Muîd Ahmed Efendi Hacı Abdürrahim Efendi Bahâî Mehmed Efendi Karaçelebizade Abdülaziz Efendi Hüsamzade Abdurrahman Efendi Memikzade Mustafa Efendi Hocazade Mesud Efendi Hanefi Mehmed Efendi Balizade Mustafa Efendi Bolevî Mustafa Efendi Esiri Mehmet Efendi Sunizade Seyit Mehmet Emin Efendi Minkarizade Yahya Efendi Çatalcalı Ali Efendi Ankaravi Mehmed Emin Efendi Debbağzade Mehmed Efendi Feyzullah Efendi Ebusaidzade Feyzullah Efendi Sadreddinzade Sadık Mehmed Efendi İmam Mehmed Efendi
18. yüzyıl	Paşmakçızade Ali Efendi Yekçeşm Hüseyin Efendi Ebezade Abdullah Efendi Mehmed Ataullah Efendi İmam Mahmud Efendi Mirza Mustafa Efendi Menteşzade Abdürrahman Efendi Ebu İshak İsmail Efendi Yenişehirli Abdullah Efendi Mirzazade Şeyh Mehmed Efendi Paşmakçızade Abdullah Efendi Damadzade Ahmed Efendi Ebuishakzade İshak Efendi Dürri Mehmed Efendi Feyzullahefendizade Mustafa Efendi Pirizade Mehmed Sahib Efendi Hayatizade Mehmed Emin Efendi Seyit Mehmet Zeynelabidin Efendi Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi Halilefendizade Mehmed Said Efendi Seyyid Murtaza Efendi Abdullah Vassaf Efendi Damadzade Feyzullah Efendi Dürrizade Mustafa Efendi Mehmed Salih Efendi Çelebizade İsmail Asım Efendi Veliyyüddin Efendi Ebubekirzade Ahmed Efendi Pirizade Osman Sahib Efendi Mirzazade Mehmed Said Efendi Seyyid Mehmed Şerif Efendi İvazpaşazade İbrahim Beyefendi Salihzade Mehmet Emin Efendi Vassafzade Mehmed Esad Efendi Mehmed Şerif Efendi Seyit İbrahim Efendi Dürrizade Mehmed Ataullah Efendi Arapzade Ataullah Efendi Dürrizade Mehmed Arif Efendi Müftizade Ahmet Efendi Mekkî Mehmet Efendi Seyit Mehmet Kamil Efendi Hamidizade Mustafa Efendi Yahyâ Tevfik Efendi Mustafa Aşir Efendi
19. yüzyıl	Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi Salihzade Ahmed Esad Efendi Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi Arapzade Mehmed Arif Efendi Dürrizade Abdullah Efendi Mehmed Zeynelabidin Efendi Mekkizade Mustafa Asım Efendi Çerkes Halil Efendi Yasincizade Abdülvehhab Efendi Ahmed Reşid Efendi Kadızade Mehmed Tahir Efendi Arif Hikmet Bey Meşrepzade Mehmed Arif Efendi Mehmed Sadeddin Efendi Atıfzade Hüsameddin Efendi Mehmed Refik Efendi Hasan Fehmi Efendi Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi Turşucuzade Ahmed Muhtar Efendi Hasan Hayrullah Efendi Hasan Fehmi Efendi Hasan Hayrullah Efendi Kara Halil Efendi Uryanizade Ahmed Esad Efendi Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi Cemaleddin Efendi
20. yüzyıl	Mehmed Ziyâeddin Efendi Mehmed Sahib Efendi Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi Musa Kazım Efendi Abdurrahman Nesib Efendi Mehmed Esad Efendi Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi Ömer Hulusi Efendi Haydarizade İbrahim Efendi Mustafa Sabri Efendi Dürrizade Abdullah Beyefendi Mehmed Nuri Efendi

g t d II. Abdülhamid dönemi
Sadrazamlar	Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1876) Mithat Paşa (1876-1877) İbrahim Edhem Paşa (1877-1878) Ahmed Hamdi Paşa (1878) Ahmed Vefik Paşa (1878) Mehmed Sadık Paşa (1878) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1878) Mehmed Esad Safvet Paşa (1878) Tunuslu Hayreddin Paşa (1878-1879) Ahmed Arifi Paşa (1879) Mehmed Said Paşa (1879-1880) Cenanizade Mehmed Kadri Paşa (1880) Mehmed Said Paşa (1880-1882) Abdurrahman Nureddin Paşa (1882) Mehmed Said Paşa (1882) Ahmed Vefik Paşa (1882) Mehmed Said Paşa (1882-1885) Kâmil Paşa (1885-1891) Ahmed Cevad Paşa (1891-1895) Mehmed Said Paşa (1895-1895) Kâmil Paşa (1895) Halil Rifat Paşa (1895-1901) Mehmed Said Paşa (1901-1903) Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa (1903-1908) Mehmed Said Paşa (1908) Kâmil Paşa (1908-1909) Hüseyin Hilmi Paşa (1909) Ahmet Tevfik Okday (1909)
Şeyhülislamlar	Hasan Hayrullah Efendi (1876 -1877) Kara Halil Efendi (1877-1878) Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi (1878) Uryanizade Ahmed Esad Efendi (1878-1889) Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi (1889-1891) Mehmed Cemaleddin Efendi (1891-1909)
İç gelişmeler ve isyanlar	Bulgar İsyanları Sırp İsyanları Birinci Meşrutiyet Çırağan Baskını Yıldız mahkemesi Tedbir Dönemi Ermeni Katliamları Osmanlı Bankası Baskını Arabi Paşa Ayaklanması Yıldız Suikastı İkinci Meşrutiyet 31 Mart Vakası
Dış gelişmeler ve savaşlar	Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1877) Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878) Tersane Konferansı 93 Harbi Edirne Mütarekesi Ayastefanos Antlaşması Berlin Kongresi ve Berlin Antlaşması (1878) İstanbul Antlaşması (1885) Osmanlı-Yunan Savaşı (1897) İstanbul Antlaşması (1897) Toprak kayıpları
Tarihçe	1876-1881 1881-1897 1897-1903 1903-1909
Altyapı ve kurumlar	Bağdat Demiryolu Hicaz Demiryolu Ziraat Bankası Darülaceze Şişli Etfal Hastanesi Divan-ı Muhasebat (Sayıştay) Posta Telgraf Teşkilatı Düyûn-ı Umûmiye Yıldız İstihbarat Teşkilatı