Charles Wilson (fizikçi)

*C. T. R. Wilson*
Charles Thomson Rees Wilson
C. T. R. Wilson ; Charles Thomson Rees Wilson
	1927
Doğum	Charles Thomson Rees Wilson; 14 Şubat 1869; Midlothian,İskoçya
Ölüm	15 Kasım 1959 (90 yaşında); Edinburgh , İskoçya
Milliyet	İskoç
Vatandaşlık	İskoçya
Mezun olduğu okul(lar)	Cambridge Üniversitesi ; Manchester Üniversitesi
Ödüller	Nobel Fizik Ödülü (1927) ; Howard N. Potts Madalyası (1925) ; Franklin Madalyası 1929
Kariyeri
Dalı	Fizik
Çalıştığı kurumlar	Cambridge Üniversitesi
Doktora; danışmanı	J. J. Thomson
Doktora öğrencileri	Cecil Frank Powell

Charles Thomson Rees Wilson, (d. 14 Şubat 1869 – ö. 15 Kasım 1959) yılları arasında yaşamış, X-ışınları, radyoaktivite ve kozmik ışın çalışmalarında kullanılmış “sis odası” buluşuyla 1927 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmış İskoç fizikçi ve meteorologtur.^[1]

Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Şubat 1869 yılında Glencorse, Midlothian, İskoçya'da çiftçi “John Wilson” ve “Annie Clerk Harper” çiftinin çocukları olarak dünyaya gelmiştir. 1908 yılında evlendiği “Jessie Fraser Dick” ile iki kız, iki erkek çocuk sahibi olmuşlardır.^[2] 4 yaşında babasını kaybedince, annesi ile birlikte İngiltere'de Manchester şehrine taşındılar. Owen's Koleji'nde (şu anda Manchester Üniversitesi) eğitimine başladı. Fizik tedavicisi olmak istediğinden ilk yıllarında biyoloji derslerine ağırlık verdi. 1888 yılında Cambridge Üniversitesi'nden burs kazandı. 1892 yılında mezun olduğunda artık fizik ve kimya onun için daha önem taşımaktaydı.

Eğitimi ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim Öğretim Kronolojisi
Lise	Manchester Owen'ın College, University	(1888)
Üniversite	Lisans, Sidney Sussex College, Cambridge Üniversitesi	(1892)
Araştırma Görevlisi	Cavendish Laboratuvarı, Cambridge Üniversitesi	(1892-1894)
Akademik Üye	Bradford Gramer Okulu, Frizinghall, İngiltere	(1894-1895 )
Akademik Üye	Cavendish Laboratuvarı, Cambridge Üniversitesi	(1894-1900)
Öğretim Görevlisi	Cambridge Üniversitesi	(1900-1918)
Öğretim Görevlisi	Elektrik Meteorolojisi, Cambridge Üniversitesi	(1918-1925)
Profesör	Doğal Tarih Profesörü, Cambridge Üniversitesi	(1925-1936)

Ödül ve başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ödülleri ve başarıları
Royal Society Üyesi	1900
Nobel Fizik Ödülü	1927 (Arthur H. Compton ile)
Hughes Madalyası	1911
William Hopkins Ödülü	1920
RSE Gunning Ödülü	1921
Kraliyet Madalyası	1922
Howard Potts Madalyası	1925
Copley Madalyası	1935

Nobel Fizik Ödülü[değiştir | kaynağı değiştir]

1893 yılında meteorolojiye ilgi duymaya başladı. 1894 yılında Ben Nevis gözlemevinde bulut oluşumlarını incelemeye başladı. Bulut formasyonlarından çok etkilenen Wilson, bulutları Cambridge'teki laboratuvar ortamında oluşturma çalışmalarına girdi. Buhar içeren havayı kapalı bir ortamda genleştirerek deneyler yapmaktaydı. Yıllar geçtikçe deney ortamını geliştirdi ve sonradan çok kullanılacak sis odasını meydana getirdi. Bu deneyler sırasında iyonların hareketini gözlemleyen Wilson, yeni keşfedilen x ışınlarını kullanarak havanın daha iletken olduğunu keşfetmişti. 1895'te yaptığı bulut odası keşfi ile 1927 yılında Arthur H. Compton ile Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır. Wilson sis odası, yüklü taneciklerin izlerini görünür hale getiren bir aygıttır. Kabarcık odası'nın öncüsüdür; ama aşağı yukarı karşıt bir ilkeyle çalışır.^[3]

1911 yılında alfa ve beta parçacıklarının izlediği yolu fotoğraflayan ilk bilim adamıydı. 1923 yılında elektronların izlediği yollar üzerine 2 makale çıkardı. Ve bundan sonra sis odası nükleer araştırmalarda önemli bir yer etti.

Sis odası, C.T.R. Wilson tarafından, 1912'de geliştirilmiştir. Wilson, Ben Nevis araştırma laboratuvarında bulut oluşumu üstünde çalışmıştır ve bulut oluşturan küçük su damlacıklarının, toz ya da iyonlaşmış hava moleküllerinde, başka yerlerdekinden çok daha hızlı oluştuğunu fark etmiştir. Havada ilerleyen yüklü tanecik, hava moleküllerinden elektron alarak, iyonlaşmış moleküller oluşturduğuna göre, bulut oluşumu için gerekli koşullar sağlanırsa, taneciğin geçtiği yolda bir dizi damlacığın kalması sağlanabilirdi.

Sis odası, kabarcık odası gibi, yüklü tanecikleri belirlemede kullanılır. Ama, sıvıda gaz kabarcıkları yerine, gazda sıvı damlacıkları oluşmasına dayanarak çalışır.^[4]

Wilson sis odası; kozmik ışınlar, radyoaktivite, x-ışınları gibi olguların araştırmalarında ve nükleer silahların geliştirilmesine yardımcı olmuştur. Wilson yoğunlaşma bulutu adı verilen sistemle duman halkaları şeklinde oluşan ve karakteristik su üzerinde bir nükleer patlama oluşturulur.

Son yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

1916 yılından sonra yıldırımları araştırmaya yöneldi. 1936 yılında Cambridge'ten emekli oldu. Fakat araştırmalarına devam etti. II. Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin yıldırımlardan etkilenmemesi için çalışmalar yaptı. 15 Kasım 1959 tarihinde İskoçya'nın Carlops köyünde öldü.

Aldığı Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

1927 yılında Arthur Holly Compton ile birlikte Nobel Fizik Ödülünü aldı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ [1] 2 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C.T.R. Wilson Nobel Bio.. İng. 07 Mart 2012 erişim
^ [2] 10 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C.T.R. Wilson Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
^ [3] 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Britannica İng. 07 Mart 2012 erişim
^ NUVE (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 5 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Royal Society Resmi Sitesi7 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sis Odası Makalesi İng. 17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[Nobel-1] [1] 2 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C.T.R. Wilson Nobel Bio.. İng. 07 Mart 2012 erişim

[nndb-2] [2] 10 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C.T.R. Wilson Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim

[bri-3] [3] 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Britannica İng. 07 Mart 2012 erişim

[4] NUVE (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 5 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Nobel Fizik Ödülü sahipleri
1901-1925	Wilhelm Röntgen (1901) Hendrik Lorentz / Pieter Zeeman (1902) Henri Becquerel / Pierre Curie / Marie Curie (1903) John William Strutt (1904) Philipp Lenard (1905) J. J. Thomson (1906) Albert Michelson (1907) Gabriel Lippmann (1908) Guglielmo Marconi / Ferdinand Braun (1909) Johannes Diderik van der Waals (1910) Wilhelm Wien (1911) Gustaf Dalén (1912) Heike Kamerlingh Onnes (1913) Max von Laue (1914) Lawrence Bragg / William Bragg (1915) Charles Barkla (1917) Max Planck (1918) Johannes Stark (1919) Charles Édouard Guillaume (1920) Albert Einstein (1921) Niels Bohr (1922) Robert A. Millikan (1923) Manne Siegbahn (1924) James Franck / Gustav Hertz (1925)
1926-1950	Jean Perrin (1926) Arthur Compton / Charles Wilson (1927) Owen Richardson (1928) Louis de Broglie (1929) C. V. Raman (1930) Werner Heisenberg (1932) Erwin Schrödinger / Paul Dirac (1933) James Chadwick (1935) Victor Hess / Carl Anderson (1936) Clinton Davisson / George Thomson (1937) Enrico Fermi (1938) Ernest Lawrence (1939) Otto Stern (1943) Isidor Isaac Rabi (1944) Wolfgang Pauli (1945) Percy Bridgman (1946) Edward Appleton (1947) Patrick Blackett (1948) Hideki Yukava (1949) C. F. Powell (1950)
1951-1975	John Cockcroft / Ernest Walton (1951) Felix Bloch / Edward Purcell (1952) Frits Zernike (1953) Max Born / Walther Bothe (1954) Willis Lamb / Polykarp Kusch (1955) William Shockley / John Bardeen / Walter Brattain (1956) Chen Ning Yang / Tsung-Dao Lee (1957) Pavel Çerenkov / İlya Frank / İgor Tamm (1958) Emilio Segrè / Owen Chamberlain (1959) Donald A. Glaser (1960) Robert Hofstadter / Rudolf Mössbauer (1961) Lev Landau (1962) Eugene Wigner / Maria Goeppert-Mayer / Hans Jensen (1963) Charles Townes / Nikolay Basov / Aleksandr Prohorov (1964) Shin'ichirō Tomonaga / Julian Schwinger / Richard Feynman (1965) Alfred Kastler (1966) Hans Bethe (1967) Luis Alvarez (1968) Murray Gell-Mann (1969) Hannes Alfvén / Louis Néel (1970) Dennis Gabor (1971) John Bardeen / Leon Cooper / Robert Schrieffer (1972) Leo Esaki / Ivar Giaever / Brian Josephson (1973) Martin Ryle / Antony Hewish (1974) Aage Niels Bohr / Ben R. Mottelson / James Rainwater (1975)
1976-2000	Burton Richter / Samuel C. C. Ting (1976) Philip Anderson / Nevill Mott / John Van Vleck (1977) Pyotr Kapitsa / Arno Penzias / Robert Wilson (1978) Sheldon Glashow / Muhammed Abdüsselam / Steven Weinberg (1979) James Cronin / Val Fitch (1980) Nicolaas Bloembergen / Arthur Schawlow / Kai Siegbahn (1981) Kenneth Wilson (1982) Subrahmanyan Chandrasekhar / William Fowler (1983) Carlo Rubbia / Simon van der Meer (1984) Klaus von Klitzing (1985) Ernst Ruska / Gerd Binnig / Heinrich Rohrer (1986) Georg Bednorz / Alex Müller (1987) Leon Lederman / Melvin Schwartz / Jack Steinberger (1988) Norman Ramsey / Hans Dehmelt / Wolfgang Paul (1989) Jerome Friedman / Henry Kendall / Richard Taylor (1990) Pierre-Gilles de Gennes (1991) Georges Charpak (1992) Russell Hulse / Joseph Taylor (1993) Bertram Brockhouse / Clifford Shull (1994) Martin Perl / Frederick Reines (1995) David Lee / Douglas Osheroff / Robert Richardson (1996) Steven Chu / Claude Cohen-Tannoudji / William Phillips (1997) Robert Laughlin / Horst Störmer / Daniel Tsui (1998) Gerard 't Hooft / Martinus Veltman (1999) Jores Alfyorov / Herbert Kroemer / Jack Kilby (2000)
2001-günümüz	Eric Cornell / Wolfgang Ketterle / Carl Wieman (2001) Raymond Davis / Masatoshi Koshiba / Riccardo Giacconi (2002) Aleksey Abrikosov / Vitali Ginzburg / Anthony Leggett (2003) David Gross / David Politzer / Frank Wilczek (2004) Roy Glauber / John Hall / Theodor W. Hänsch (2005) John Mather / George Smoot (2006) Albert Fert / Peter Grünberg (2007) Yoichiro Nambu / Makoto Kobayashi / Toshihide Maskawa (2008) Charles Kao / Willard Boyle / George Smith (2009) Andre Geim / Konstantin Novoselov (2010) Saul Perlmutter / Adam Riess / Brian Schmidt (2011) David Wineland / Serge Haroche (2012) François Englert / Peter Higgs (2013) Isamu Akasaki / Hiroshi Amano / Shuji Nakamura (2014) Takaaki Kajita / Arthur B. McDonald (2015) David Thouless / Duncan Haldane / Michael Kosterlitz (2016) Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne (2017) Arthur Ashkin / Gérard Mourou / Donna Strickland (2018) Jim Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz (2019) Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez (2020) Giorgio Parisi / Klaus Hasselmann / Syukuro Manabe (2021) Alain Aspect / John Clauser / Anton Zeilinger (2022) Pierre Agostini / Ferenc Krausz / Anne L'Huillier (2023)

Charles Thomson Rees Wilson nedir?, Charles Thomson Rees Wilson anlamı nedir?, Charles Thomson Rees Wilson ne demektir?