Bağdat Seferi

1638-39 Bağdat Seferi
	1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı
	; Bağdat'ın Osmanlılarca ele geçirilişi
Tarih	1638-39
Bölge	Bağdat, Irak
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi, Kasr-ı Şirin Antlaşması
Taraflar
Safevi Devleti	Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Bektaş Han	Sultan IV. Murat Han
Güçler
40.000	90.000

Bağdat Seferi, 1623-1639 Osmanlı-Safevi Savaşı'nın başında 1624 yılında Safevîlerin eline geçen Bağdat'ın geri alınması amacıyla padişah IV. Murat'ın 1638-39 yıllarında Bağdat üzerine düzenlediği seferdir.^[2]

Osmanlı Devleti 1514 yılında Çaldıran Muharebesi ile başlayan harpler dizisinde 16. yüzyıl boyunca Safevi Devleti karşısında galip gelmiş ve önce Doğu Anadolu ve Kuzey Irak, sonra Irak-ı Arap (Bugünkü Irak), zaman zaman da Irak-ı Acem topraklarını ele geçirmiş, hatta 1578-90 Osmanlı-Safevi Savaşı ile Luristan ve Kafkas ülkelerini alarak Hazar Denizi'ne ulaşmıştı.

Ancak 17. yüzyılın başından itibaren Safevi Devleti'nin gerçekleştirdiği ıslahatlar sonucu Safevi ordusunun ateş gücünü artması, öte yandan Osmanlı Devleti'nin Avusturya ile giriştiği savaşlar ve Celali İsyanları sonucunda yıpranması sonucunda Osmanlı Devleti'nin üstünlüğü Safevi Devleti lehine bozulmaya başladı. 1603-1618 Osmanlı-Safevi Savaşından galip çıkan Safeviler; Irak-ı Acem, Luristan ve Kafkasya topraklarını geri alırken, gözünü artık Irak-ı Arap topraklarına dikmişti. Bu fırsat da 1623 yılında ortaya çıktı.

1623-1639 Osmanlı-Safevi Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağdat'ın yerli halkından yetişmiş olan Bağdat Muhafızı Bekir Subaşı 1623 yılında ayaklandı. Osmanlı hükûmetinin kendisine karşı askerî harekâta geçeceğini öğrenince, Safevi Şahı I. Abbas'e başvurarak, Bağdat Valiliğinin kendisine verilmesi koşuluyla bu devlete tâbi olacağını bildirdi ve yardım istedi. Bunun üzerine Bağdat'a müdahale eden Safevi ordusu şehrin önüne geldi ve fazla bir direnişle karşılaşmadan 11-12 Ocak 1624'te şehri aldı. 1625-26 yıllarında Osmanlıların Sadrazam Hafız Ahmed Paşa komutasındaki ilk kuşatması başarısız olurken, Sadrazam Hüsrev Paşa'nın kenti kaleyi geri almak üzere icra ettiği ikinci Bağdat Kuşatması da sonuçsuz kaldı.

Osmanlı tahtındaki konumunu güçlendiren IV. Murat, 1623'ten beri devam eden Safevi savaşlarını sonuçlandırmak için ordu yönetimini eline aldı ve 1635 tarihinde çıktığı Revan Seferi ile Ahıska ve Revan'ı fethetti. 1638 yılında ise 14 yıldır Safevîlerin elinde bulunan Bağdat'ı fethetmek üzere ordusunun başında sefere karar verdi.

Osmanlı Ordusunun Başarısı[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Mayıs 1638 tarihinde Üsküdar'dan yola çıkan IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Konya-Adana-Halep-Urfa-Diyarbakır-Siirt-Bitlis-Hakkâri-Musul-Kerkük rotasını izleyerek 197 günde Bağdat önlerine ulaştı. 15-16 Kasım gecesi kale kuşatıldı.

Kalenin alınması için yapılan çarpışmalar şiddetli oldu ve yapılan bir genel hücumda Sadrazam Tayyar Paşa hayatını kaybetti (23 Aralık 1638). Kuşatmanın 40. gününde ağır kayıplara uğramış bulunan ve direnmeden ümidini kesen Safevî kale komutanı Bektaşhan, vire ile teslim için elçi gönderdi. Bunun üzerine Bektaşhan davet edilerek teslim koşulları görüşüldü ve kendisi de affedildi. Safevi ordusundan isteyenlerin Bağdat'ta kalabileceği, istemeyenlerin yurtlarına dönebilecekleri kararlaştırıldı ve Osmanlı Ordusu 25 Aralık 1638'de Bağdat'a girdi. Bir bölüm Safevi kuvvetleri Narin Kalesi'nde direnmeye çalıştılarsa da direniş kolayca kırıldı.

Muharebe Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehirde derhal onarım işlerine başlanırken IV. Murat savaşta büyük kahramanlık gösteren Yeniçeri Ağası Hüseyin Bey'i Bağdat Beylerbeyi tayin etti. Bu sefer 1623-1639 Osmanlı-Safevi Savaşı'nın son çatışması oldu ve 17 Mayıs 1639 tarihinde imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması ile savaşa son verildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Mikaberidze, Alexander (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 177. ISBN 9781598843378.
^ Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687.

[Islamic-1] Mikaberidze, Alexander (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 177. ISBN 9781598843378.

[OsmanlıSözlüğü-2] Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687.

[1]

[2]

g t d Yüzyıllara göre Osmanlı İmparatorluğu'nun taraf olduğu önemli kuşatmalar
13.-14.	1285 Kulacahisar 1326 Bursa 1328-1331 Nikea 1333-1337 İzmit 1361 Edirne 1383-1387 Selanik 1385 Sofya 1385 Niş 1393 Tırnova 1394-1396 Konstantinopolis 1397-1402 Konstantinopolis
15.	1411 Konstantinopolis 1422 Konstantinopolis 1422-1430 Selanik 1428 Güvercinlik 1439 Semendire 1440 Belgrad 1440-41 Nobırda 1448 Kocacık 1450 Akçahisar 1453 İstanbul 1455 Berat 1456 Belgrad 1459 Semendire 1461 Trabzon 1462 Midilli 1463 Yayçe 1464 Yayçe 1467 Akçahisar 1470 Eğriboz 1474 İşkodra 1475 Kefe 1477-78 Akçahisar 1478-79 İşkodra 1480 Rodos 1481 Otranto 1484 Kili 1484 Akkerman 1499 İnebahtı
16.	1500 Modon 1500 Kefalonya 1501 Dıraç 1514-5 Diyarbakır 1516-7 Mardin 1517 Kahire 1521 Belgrad 1522 Knin 1522 Rodos 1529 Cezayir Adası 1529 Viyana 1532 Güns (Kőszeg) 1532 Maribor 1533-34 Koron 1534 Tunus 1534 Bağdat 1537 Klis 1537 Korfu 1538 Diu 1539 Kastelnovo 1541 Budin 1543 Nice 1543 Estergon 1548 Aden 1548 Van 1551 Trablus 1552 Maskat 1552 Hürmüz 1552 Temeşvar 1552 Eğri 1556 Vahran 1559 Bahreyn 1563 Vahran 1565 Malta 1566 Zigetvar 1569-70 Kevkeban 1570 Lefkoşa 1570-71 Mağusa 1574 Tunus 1578 Gvozdansko 1592 Bihaç 1593 Kulpa 1594 Yanıkkale 1596 Eğri 1598 Budin
17.	1601 Kanije 1602 İstolni Belgrad 1603 Tebriz 1605 Estergon 1616 Revan 1621 Hotin 1625 Bağdat 1630 Bağdat 1635 Revan 1638 Bağdat 1642 Azak 1645 Hanya 1646 Resmo 1663 Uyvar 1664 Zerinvar 1648-1669 Kandiye 1672 Kamaniçe 1678 Çehrin 1683 Viyana 1684 Budin 1684 Ayamavra 1685 Uyvar 1686 Budin 1686 Peçuy 1688 Eğriboz 1688 Belgrad 1689 Perekop 1690 Belgrad 1692 Hanya 1693 Belgrad 1695 Azak 1696 Azak
18.	1715 Anabolu 1716 Korfu 1716 Temeşvar 1717 Belgrad 1724 Hoy 1724 Hemedan 1724 Revan 1725 Tebriz 1731 Revan 1731 Urmiye 1733 Bağdat 1734-35 Gence 1735 Kars 1737 Özi 1739 Belgrad 1743 Musul 1744 Kars 1769 Hotin 1773 Silistre 1788 Özi 1788 Hotin 1789 Belgrad 1789 İzmail 1799 El-Ariş 1799 Yafa 1799 Akka
19.	1801 Kahire 1806 Belgrad 1821 Patras 1821-22 Akropol 1821 Tripoliçe 1822 Mesalongi 1823 Mesalongi 1825-26 Mesalongi 1826-27 Akropol 1828 Kars 1828 Şumnu 1828 Silistre 1828 Varna 1854 Kalafat 1854 Silistre 1854-55 Sivastopol 1855 Kars 1877 Plevne
20.	1912-13 İşkodra 1912-13 Edirne 1915 Van 1915-16 Kût'ül-Amâre 1916-1919 Medine
Osmanlı mağlubiyetleri italik olarak gösterilmiştir.

Bağdat Seferi nedir?, Bağdat Seferi anlamı nedir?, Bağdat Seferi ne demektir?