Grekçe: Κατεπανίκιον Ἰταλίας İtalya Katepanlığı Bizans İmparatorluğu Eyaleti ←   ← 965–1071 → 11. yüzyıl boyunca İtalya Katepanlığı'nın yaklaşık kapladığı alan. Modern şehir isimleri (ingilizce) Orta Çağ Yunanca isimleri ile beraber yer almaktadır. Merkez Bari Tarih Orta Çağ  - Kuruluş 965  - Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi 1071 Bugün parçası

İtalya Katepanlığı (Yunanca: Grekçe: κατεπανίκιον Ἰταλίας Katepaníkion Italías) Ana kara İtalyan'nın Monte Gargano'dan Salerno Körfezi'ne çizilen bir hattın güneyinde kalan toprakları içeren Bizans İmparatorluğu eyaletidir. Amalfi ve Napoli bu hattın kuzeyinde olmalarına rağmen, katepanlık üzerinden Konstantinopolis'e bağlılıklarını sürdürdüler. Modern İtalya'nın Capitanata bölgesi ismini Catepanate'dan almıştır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

751 yılında Ravenna Eksarhlığı'nın yıkılmasından sonra, Bizans Güney İtalya'da neredeyse bir yüzyıl mevcudiyet göstermedi, I. Basileios'un (h. 867-886) Konstantinopolis'te tahta geçmesi ile bu değişti: 868'den itibaren, imparatorluk donanması ve Bizanslı diplomatlar Adriyatik Denizi'ndeki Sarazen akıncılarından kurtulmakla, Dalmaçya'da Bizans egemenliği ve Bizans kontrolünü İtalya'nın bazı bölgelerine bir kez daha genişletmekle görevlendirildiler.^[1] Süreç içerisinde, Otranto 873 yılında Sarazenlerden alındı ve II. Ludwig tarafından Sarazen hükümdarlardan ele geçirilen Bari 876 yılında geri alındı.^[2] 880lerin ortalarında yetenekli general Nikiforos Fokas'ın seferleri tüm Calabria ve Apulia'yı da içeren Bizans kontrolü altındaki bölgeyi büyük ölçüde genişletti.^[3] Bu zaferler ardılları tarafından devam ettirildi ve yaklaşık 892 yılında Longobardiya Thema'sının kurulması ile zirveye ulaştı. Calabria, Apulia ve Basilicata, 11. yüzyıla kadar sıkı bir şekilde Bizans kontrolünde kaldı.^[4] Yaklaşık 965 yılında, Lucania ismi ile yeni bir thema kuruldu ve Bari'de oturan Stratigos (askeri vali) İtalya katepanō'nu unvanına yükseltildi, genellikle patrikios rütbesine sahiptiler. Katepanō unvanı Yunanca "en yukardaki" anlamına gelmektedir. Bu terfi, daha önce Bizans'a ait olan yakındaki Sicilya'nın Araplara nihayi kaybedilmesinden sonra askeri olarak gerekli görülmüştür.

Monte Sant'Angelo sul Gargano'ya hac ziyareti yapan bazı Norman maceracıları kılıçlarını 1017'de Bizanslılara karşı Puglia'daki Lombard şehirlerine ödünç verdi. 1016'dan 1030'a kadar Normanlar ya Bizans ya da Lombardlara hizmet eden paralı askerdiler ve ardından Napoli Dükü IV. Sergius, liderleri Ranulf Drengot'u 1030'da Aversa kalesini vererek onlara ilk tutunacakları yeri verdi ve örgütlü bir fetih başlattılar. 1030'da, Normandiya'da Coutances'in küçük soylulardan Hautevilleli Tancred'in en büyük iki oğlu William ve Drogo bölgeye geldi. İkili, 1040 yılına kadar Puglia'nın çoğunluğuna kaybeden Bizanslılardan o eyaleti ayırma teşebbüsüne katıldı. Bari, 1071 Nisan'ında Normanlar tarafından ele geçirildi ve İtalya'daki Bizans hükümranlığı, I. Justinianus'un fethinden beş yüzyıl sonra nihayetinde son buldu. Bizanslılar 1156 yılında kısa bir süre Bari'yi kuşatmak için bölgeye döndüler.

Puglia ve Campania katepanonu unvanı, Sicilya naibe kraliçesi Margaret'in kuzeni Gravina Kontu Gilbert tarafından 1166 yılında kısa bir süre canlandırıldı. 1167 yılında, katepano olarak Alman birliklerini Campania'dan ayrılmaya zorladı ve Frederick Barbarossa'yı Ancona kuşatmasını kaldırmaya mecbur etti.

Katepano Listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

• 970–975 Michael Abidelas
• 982 öncesi Romanos
• 982–985 Kalokyros Delphinas
• 985–988 Romanos
• 988–998 John Ammiropoulos
• 999–1006 Gregory Tarchaneiotes
• 1006–1008 Aleksios Ksifias
• 1008–1010 İoannis Kurkuas
• 1010–1016 Basileios Mesardonites
• Mayıs 1017 – Aralık 1017 Leo Tornikios Kontoleon
• Aralık 1017 – 1027 Basileios Boioannes
• c. 1027–1029 Christophoros Burgaris
• Temmuz 1029 – Haziran 1032 Pothos Argyros
• 1032 – Mayıs 1033 Michael Protospatharios
• Mayıs 1033 – 1038 Constantine Opos
• 1038–1039 Michael Spondyles
• Şubat 1039 – Ocak 1040 Nikephoros Dokeianos
• Kasım 1040 – 1041 yazı Michael Dokeianos
• 1041 yazı – 1042 Exaugustus Boioannes
• 1042 yazı – Nisan 1042 Synodianos
• Nisan 1042 – Eylül 1042 Georgios Maniakes
• 1042 Sonbaharı Pardos
• Şubat 1043 – Nisan 1043 Basil Theodorokanos
• 1045 Sonbaharı– Eylül 1046 Eustathios Palatinos
• Eylül 1046 – Aralık 1046 John Raphael
• 1050–1058 Argyrus
• 1060 Miriarch
• 1060–1061 Maruli
• 1062 Sirianus
• 1064–1068 Abulchares
• 1068 Perenos
• 1071 Stephen Pateranos

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

• Charanis, Peter. "On the Question of the Hellenization of Sicily and Southern Italy During the Middle Ages." The American Historical Review. Vol. 52, No. 1 (Oct., 1946), pp. 74–86.
• Kreutz, Barbara M. (1996). Before the Normans: Southern Italy in the Ninth and Tenth Centuries. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1587-7. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2019. 
• Loud, G.A. (2006). "Southern Italy in the tenth century". Reuter, Timothy (Ed.). The New Cambridge Medieval History, Volume III c. 900–c. 1204. Cambridge University Press. ss. 624-645. ISBN 978-0-521-36447-8. 
• Loud, Graham (2013). The Age of Robert Guiscard: Southern Italy and the Northern Conquest. New York: Routledge. ISBN 978-0-582-04529-3. 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2019. 
• White, Lynn, Jr.. "The Byzantinization of Sicily." The American Historical Review. Vol. 42, No. 1 (Oct., 1936), pp. 1–21.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Magna Graecia