Aya İrini

Aya İrini
	Aya İrini, 2022
Temel bilgiler
Konum	İstanbul
Koordinatlar	41°00′35″K 28°58′52″D / 41.00972°K 28.98111°D
İnanç	Ortodoks Hristiyanlık
Mimari
Mimar(lar)	Bilinmiyor
Mimari tür	Kilise
Mimari biçim	Bizans mimarisi
İnşaat başlangıcı	4. yüzyıl
Özellikler
Malzemeler	Taş ve tuğla

Aya İrini veya Azize İrini (Yunanca: Ναός της Αγίας Ειρήνης Tanrısal Barış ya da Kutsal Barış, İstanbul'da, Topkapı Sarayı'nın birinci avlusunda, Ayasofya'nın yakınında ve onunla çağdaş olan tarihî bir müzedir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un bilinen en eski Bizans kilisesi olup ayrıca camiye çevrilmemiş tek Bizans kilisesidir. Eski kaynaklara göre, burada bulunan Roma döneminden kalma Artemis, Afrodit ve Apollon mabetlerinin kalıntılarından yararlanılarak, 4. yüzyılın başlarında I. Konstantin (324-337) zamanında yapılmıştır. Ayasofya'yla aynı avlu duvarı içinde bulunan Aya İrini, 532'deki Nika Ayaklanması sırasında yanındaki Sempson Zenon'la birlikte yanmıştır.

İmparator I. Justinianus, Ayasofya'nın yanı sıra Aya İrini'yi de yeniden yaptırmıştır. 532'de yapımına başlanmışsa da bitiş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 8. ve 9. yüzyıllarda yaşanan şiddetli depremler binada önemli hasarlara neden olmuştur. Bizanslıların patrikhane şapeli diye niteledikleri Aya İrini, İstanbul'un fethinden sonra Topkapı Sarayı'nı çevreleyen Sur-ı Sultani içerisinde kalmış, bu yüzden camiye çevrilmediği için önemli bir mimari değişiklik olmamıştır. Önce iç cephane, sonra da Harbiye Nezareti'nin silah ambarı olarak kullanılmıştır.

Müze çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'deki ilk müze çalışmaları Aya İrini'de başlamıştır. III. Ahmet döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli yerlerinden gönderilen eserler Mecma-i Esliha-i Atika (Eski Silahlar Koleksiyonu) ve Mecma-i Asar-ı Atika (Eski Eserler Koleksiyonu) isimleri altında iki ayrı bölüm olarak Aya İrini'de toplanmıştı. Bu müze 1875'te Çinili Köşk'e taşındı. 1908'de yeni bir askerî müzenin kurulması için Aya İrini'de çeşitli tarihsel malzemeler depolandı. Açılan bu müze 1949'a kadar askerî müze olarak hizmet verdi.

1974-76 yılları arasında yapılan çalışmalarda nemden arındırmak amacıyla çevresindeki toprak dolguları kaldırılmıştır. 1973'ten beri başta İKSV bünyesinde olmak üzere, birçok sanat etkinliğine ev sahipliği yapmaktadır.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aya İrini
Aya İrini ve arkasında Ayasofya
Kilisenin haçlı apsisi ve kubbesi
1520'lerden Aya İrini donanması markajıyla bir Osmanlı miğferi, Musée de l'Armée
1912'de Aya İrini
Giriş kat planı
Kesit
Kilisenin apsisi

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Akşit I., "Hagia Sophia", Akşit Kültür ve Turizm Yayıncılık, 2005, ISBN 975-7039-07-1
Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Irene, Church of Saint". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
Krautheimer, Richard (1984). Early Christian and Byzantine Architecture. New Haven, CT: Yale Üniversitesi Yayımevi. ISBN 978-0-300-05294-7.
Muzaffer Ramazanoğlu: Neue Forschungen zur Architekturgeschichte der Irenenkirche und des Complexes der Sophienkirche. In: Atti del VIII congresso di studi bizantini 2, Studi byzantini e neoellenici, Palermo 1951, S. 332–335.
Peter Grossman: Zum Atrium der Irenenkirche in Istanbul. In: Istanbuler Mitteilungen 15, 1965, S. 186–237.
Urs Peschlow: Die Irenenkirche in Istanbul. Untersuchungen zur Architektur. Tübingen 1977.
Urs Peschlow: Die Baugeschichte der Irenenkirche in Istanbul neu betrachtet. In: Cecil Lee Striker (Hrsg.): Architectural Studies in Memory of Richard Krautheimer. Mainz, Zabern 1996, S. 133–136.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Byzantium 1200 | Byzantium1200 - Aya İrini 20 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Pointsfromturkey.com Aya İrini Kilisesi

g t d İstanbul'daki müzeler
Adalar	Adalar Müzesi Hüseyin Rahmi Gürpınar Müzesi İnönü Evi Müzesi Sait Faik Abasıyanık Müzesi
Avcılar	Haluk Perk Müzesi
Bakırköy	Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Müzesi Florya Atatürk Deniz Köşkü İstanbul Havacılık Müzesi Kamera Müzesi
Başakşehir	İstanbul Su Müzesi
Beşiktaş	Aşiyan Müzesi Beşiktaş Müzesi Dolmabahçe Saat Müzesi Dolmabahçe Sarayı‎ Ihlamur Kasrı İstanbul Deniz Müzesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi‎ Kont Szechenyi İtfaiye Müzesi Milli Saraylar Resim Müzesi Saray Koleksiyonları Müzesi Şehir Müzesi Türkiye Yazarlar Sendikası Edebiyat Müzesi Yıldız Porselen Fabrikası Yıldız Sarayı
Beykoz	Anadolu Hisarı Beykoz Cam ve Billur Müzesi Beykoz Kasrı Çağlar Boyu Aydınlatma ve Isıtma Koleksiyonları Müzesi Denizcilik ve Su Ürünleri Müzesi Küçüksu Kasrı Mehmet Akif Ersoy Şiir Müzesi Zofia Rizi Anı Evi
Beyoğlu	500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Adam Mickiewicz Müzesi Aynalıkavak Kasrı Ayşe Ercüment Kalmık Müzesi Doğançay Müzesi Galata Mevlevihanesi Galatasaray Müzesi Galerist İstanbul Modern İstanbul Modern Sanat Müzesi İstanbul Uluslararası UFO Müzesi İTÜ Bilim Merkezi Karikatür ve Mizah Müzesi Madame Tussauds İstanbul Masumiyet Müzesi Miniatürk‎ Orhan Kemal Müzesi Osmanlı Bankası Müzesi Pera Müzesi‎ Rahmi M. Koç Müzesi SALT TÜRVAK Sinema ve Tiyatro Müzesi Yapı Kredi Yayınları ve Müzesi
Çatalca	Çatalca Mübadele Müzesi
Eyüpsultan	Santralistanbul Eyüpsultan Türbe Hamamı Müzesi
Fatih	Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphanesi Aya İrini Çinili Köşk Büyük Saray Mozaikleri Müzesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi Cumhuriyet Eğitim Müzesi Gazanfer Ağa Medresesi Halı Müzesi Hilye-i Şerife ve Tesbih Müzesi İmrahor Anıtı İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi İstanbul Arkeoloji Müzeleri İstanbul Fotoğraf Müzesi İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kulesi Anıt Müzesi İstanbul Üniversitesi Jeoloji Müzesi İstanbul Üniversitesi Rıdvan Çelikel Arkeoloji Müzesi İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi PTT Müzesi Rezzan Has Müzesi Sağlık Müzesi TCDD Sirkeci Garı Demiryolu Müzesi Tekfur Sarayı Topkapı Sarayı Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi Türk ve İslam Eserleri Müzesi Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi Türkiye İş Bankası Müzesi Yahya Kemal Müzesi Yedikule Zindanları Yerebatan Sarnıcı
Kadıköy	Fenerbahçe Müzesi İstanbul Oyuncak Müzesi Kâzım Karabekir Paşa Müzesi Müze Gazhane
Kâğıthane	Hisart Canlı Tarih ve Diaroma Müzesi
Küçükçekmece	Mehmet Arsay Otomobil Müzesi
Pendik	Doğa ve Bilim Müzesi
Sarıyer	Cendere Sanat Müzesi İstanbul Lale Vakfı Müzesi Maslak Kasrı Rumeli Hisarı Sadberk Hanım Müzesi Sakıp Sabancı Müzesi Ural Ataman Klasik Otomobil Müzesi
Şişli	Ara Güler Müzesi Askerî Müze Atatürk Müzesi
Üsküdar	Beylerbeyi Sarayı Florence Nightingale Müzesi İstanbul Grafik Sanatları Müzesi Kandilli Deprem Müzesi Sabri Artam Vakfı Klasik Otomobil Müzesi
Zeytinburnu	Panorama 1453 Tarih Müzesi Türk Dünyası Kültür Mahallesi

Aya İrini nedir?, Aya İrini anlamı nedir?, Aya İrini ne demektir?