Olga Tokarczuk

Olga Tokarczuk
Olga Tokarczuk
	2018 yılına ait fotoğraf
Doğum	29 Ocak 1962 (62 yaşında); Sulechów, Polonya
Meslek	Psikolog, şair, yazar
Vatandaşlık	Polonya (1948-1991)
Önemli eser	Koşucular
Önemli ödülleri	Nobel Edebiyat Ödülü (2018); Man Booker Uluslararası Ödülü (2018); Nike Edebiyat Ödülü (2008, 2015); Jan Michalski Edebiyat Ödülü (2018)

Olga Nawoja Tokarczuk (d. 29 Ocak 1962, Sulechów, Polonya), Polonyalı Nobel Edebiyat ödüllü şair, yazardır.

2018 yılında Bieguni (Koşucular) adlı kitabıyla Man Booker Uluslararası Ödülü'ne layık görülen yazar,^[1] 2018 Nobel Edebiyat Ödülü'nün de sahibidir.^[2]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Ocak 1962’de Polonya'nın Sulechów kentinde doğdu.^[3] Edebiyat kariyerine başlamadan önce Varşova Üniversitesi’nde psikolog olarak çalıştı; Carl Jung üzerine çalışmalar yaptı.

Edebiyat dünyasına 1989 yılında Miasta w lustrach (Aynadaki Kentler) başlıklı şiir cildi ve Na Przełaj adlı dergide yayımlanan kısa öyküleriyle girdi.^[4] 1993 yılında yayımlanan Podróż ludzi Księgi (Kitap İnsanlarının Yolculuğu) başlıklı romanı, onun ilk önemli eseridir. Bu kitap ile Polonya Kitap Yayımcıları Derneği'nden roman dalında en iyi çıkış yapan yazar ödülünü alan Tokarczuk, ardından E.E başlıklı romanını ve Prawiek i inneczasy (Çağlar Öncesi Ve Başka Zamanlar) yayımladı. Geniş bir okuyucu kitlesi tarafından bir kült kitap olarak değerlendirilen^[4] Prawiek i inneczasy adlı eseri ile birçok ödüle layık görüldü. Öykülerini Szafa (Dolap), Domdzienny, domnocny (Gündüzün Evi, Gecenin Evi) ve 2002 yılında Gra na wielu bębenkach (Birçok Davul Çalmak) adlı kitaplarda topladı.

Tokarczuk, 2004 yılından bu yana Polonya’da Polonya Yeşiller Partisi üyeliğini yapmaktadır.

Bieguni (Koşucular) adlı romanı ile 2008 yılında Polonya'da verilen en önemli edebiyat ödülü olan Nike Ödülü'ne layık görülmüştür. 2018 yılı Nobel Ödülü, "sınırların kesişimini ansiklopedik tutkuyla birlikte bir yaşam biçimi olarak temsil eden anlatısındaki hayal gücü nedeniyle” Tokarczuk'a verilmiştir.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Podróż ludzi Księgi [Kitap İnsanlarının Yolculuğu]. Varşova: Przedświt. 1993.
E.E. [E.E]. Varşova: Państwowy Instytut Wydawniczy. 1995.
Prawiek i inne czasy [Çağlar Öncesi Ve Başka Zamanlar]. Varşova: Wydawnictwo W.A.B, 1996.
Dom dzienny, dom nocny [Gündüzün Evi, Gecenin Evi]. Wałbrzych: Ruta, 1998.
Ostatnie historie [Son Hikayler]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004.
Anna In w grobowcach świata [Anna In Dünyanın Mezarlarında]. Kraków: Znak, 2006.
Bieguni [Koşucular]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
Prowadź swój pług przez kości umarłych [Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
Księgi Jakubowe [Yakubun Ktapları]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.

Kısa öykü koleksiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Gra na wielu bȩbenkach: 19 opowiadań [Birçok Davul Çalmak: 19 öykü]. Wałbrzych: Ruta, 2001.
Opowiadania bizarne [Garip Öyküler]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.

Şiir[değiştir | kaynağı değiştir]

Miasto w lustrach [Aynadaki Kentler]. Varşova: Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, 1989.

Kurgusal olmayan[değiştir | kaynağı değiştir]

Szafa [Dolap]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1997.
Opowieści wigilijne [Noel Öyküleri]. Jerzy Pilch ve Andrzej Stasiuk ile birlikte. Wałbrzych: Czarna Ruta, 2000.
Lalka i perła [Oyuncak bebek ve İnci]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.
Moment niedźwiedzia [Ayı Anı]. Varşova: Krytyki Politycznej, 2012.
Czuły narrator [Sevecen Yazar]. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2020.

Diğer[değiştir | kaynağı değiştir]

Zgubiona Dusza [Kayıp Ruh]. Resimlendirme Joanna Concejo. Wrocław: Wydawnictwo Format, 2017.

Türkçeye Çevirilen Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Koşucular. [Bieguni]. Çevirmen: Neşe Taluy Yüce, Alabanda Yayınevi, İlk Baskı 2019.
Kadimzamanlar ve Diğer Vakitler. [Prawiek i inne czasy]. Çevirmen: Neşe Taluy Yüce,^[5] Timaş Yayınevi, İlk Baskı 2020.
Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde. [Prowadź swój pług przez kości umarłych]. Çevirmen: Neşe Taluy Yüce, Timaş Yayınevi, İlk Baskı 2020.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "2018 Uluslararası Man Booker Ödülü Kazanını Polonyalı Tokarczuk". Kitapeki.com sitesi, 24 Mayıs 2018. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
^ "The Nobel Prize in Literature 2018". Nobelprize.org sitesi. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.
^ ^a ^b Klein, Natalia Antonina. "Olga Tokarczuk'un Nesir Yazarlığı Szafa (Dolap) Başlıklı Öyküsü Bağlamında" (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
^ "Neşe Taluy Yüce". idefix.com. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Penceremden yeni bir dünya15 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (New Yorker’da yayımlanan pandemiye dair denemesinin çevirisi.) (İngilizce özgün hali31 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)

Bir yazar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[kitapeki-1] "2018 Uluslararası Man Booker Ödülü Kazanını Polonyalı Tokarczuk". Kitapeki.com sitesi, 24 Mayıs 2018. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.

[nobel-2] "The Nobel Prize in Literature 2018". Nobelprize.org sitesi. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019.

[klein-4] Klein, Natalia Antonina. "Olga Tokarczuk'un Nesir Yazarlığı Szafa (Dolap) Başlıklı Öyküsü Bağlamında" (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.

[5] "Neşe Taluy Yüce". idefix.com. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri
1901-1925	Sully Prudhomme (1901) Theodor Mommsen (1902) Björnstjerne Björnson (1903) Frederic Mistral / Jose Echegaray (1904) Henryk Sienkiewicz (1905) Giosue Carducci (1906) Rudyard Kipling (1907) Rudolf Eucken (1908) Selma Lagerlöf (1909) Paul Heyse (1910) Maurice Maeterlinck (1911) Gerhart Hauptmann (1912) Rabindranath Tagore (1913) 1914 Romain Rolland (1915) Verner von Heidenstam (1916) Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) 1918 Carl Spitteler (1919) Knut Hamsun (1920) Anatole France (1921) Jacinto Benavente (1922) William Butler Yeats (1923) Władysław Reymont (1924) George Bernard Shaw (1925)
1926-1950	Grazia Deledda (1926) Henri Bergson (1927) Sigrid Undset (1928) Thomas Mann (1929) Sinclair Lewis (1930) Erik Axel Karlfeldt (ölümünden sonra) (1931) John Galsworthy (1932) İvan Bunin (1933) Luigi Pirandello (1934) 1935 Eugene O'Neill (1936) Roger Martin du Gard (1937) Pearl S. Buck (1938) Frans Eemil Sillanpää (1939) 1940 1941 1942 1943 Johannes Vilhelm Jensen (1944) Gabriela Mistral (1945) Hermann Hesse (1946) André Gide (1947) T. S. Eliot (1948) William Faulkner (1949) Bertrand Russell (1950)
1951-1975	Pär Lagerkvist (1951) François Mauriac (1952) Winston Churchill (1953) Ernest Hemingway (1954) Halldór Laxness (1955) Juan Ramón Jiménez (1956) Albert Camus (1957) Boris Pasternak (1958) Salvatore Quasimodo (1959) Saint-John Perse (1960) Ivo Andrić (1961) John Steinbeck (1962) Yorgos Seferis (1963) Jean-Paul Sartre (ödülü reddetti) (1964) Mihail Şolohov (1965) Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) Miguel Angel Asturias (1967) Yasunari Kavabata (1968) Samuel Beckett (1969) Aleksandr Soljenitsin (1970) Pablo Neruda (1971) Heinrich Böll (1972) Patrick White (1973) Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) Eugenio Montale (1975)
1976-2000	Saul Bellow (1976) Vicente Aleixandre (1977) Isaac Bashevis Singer (1978) Odisseus Elitis (1979) Czesław Miłosz (1980) Elias Canetti (1981) Gabriel García Márquez (1982) William Golding (1983) Jaroslav Seifert (1984) Claude Simon (1985) Wole Soyinka (1986) Joseph Brodsky (1987) Necib Mahfuz (1988) Camilo José Cela (1989) Octavio Paz (1990) Nadine Gordimer (1991) Derek Walcott (1992) Toni Morrison (1993) Kenzaburo Oe (1994) Seamus Heaney (1995) Wislawa Szymborska (1996) Dario Fo (1997) José Saramago (1998) Günter Grass (1999) Gao Xingjian (2000)
2001-günümüz	V. S. Naipaul (2001) Imre Kertész (2002) J. M. Coetzee (2003) Elfriede Jelinek (2004) Harold Pinter (2005) Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) J. M. G. Le Clézio (2008) Herta Müller (2009) Mario Vargas Llosa (2010) Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) Alice Munro (2013) Patrick Modiano (2014) Svetlana Aleksiyeviç (2015) Bob Dylan (2016) Kazuo Ishiguro (2017) Olga Tokarczuk (2018) Peter Handke (2019) Louise Glück (2020) Abdulrazak Gurnah (2021) Annie Ernaux (2022) Jon Fosse (2023)

Olga Tokarczuk nedir?, Olga Tokarczuk anlamı nedir?, Olga Tokarczuk ne demektir?