Patrick Modiano
Patrick Modiano, 6 Aralık 2014 tarihinde Stockholm'de İsveç Akademisi'nin basın toplantısında.
Doğum	Jean Patrick Modiano 30 Temmuz 1945 (78 yaşında) Boulogne-Billancourt, Fransa
Meslek	Yazar
Vatandaşlık	Fransız
Tür	Roman
Önemli ödülleri	Grand Prix du roman de l'Académie française (1972) Goncourt Akademisi Edebiyat Ödülü (1978) Prix mondial Cino Del Duca (2010) Nobel Edebiyat Ödülü (2014)

Jean Patrick Modiano (d. 30 Temmuz 1945, Fransa), Fransız romancı ve 2014 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir. Eserleri 30'dan fazla dile çevrilmiştir. Ödülü kazandığı tarihte En Uzağından Unutuşun, Bir Gençlik, Bir Sirk Geçiyor, Kötü Bir İlkbahar romanları ile Babam ve Ben isimli çocuk kitabından oluşan 5 eseri Türkçeye çevrilmiş bulunmaktaydı.^[1]
1970 yılında Dominique Zehrfuss ile evlenmiştir. Bu evlilikten Zina (1974) ve Marie (1978) adlarında iki kızı vardır.

Hayatının İlk Yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Jean Patrick Modiano, 30 Temmuz 1945'te Paris'in batı banliyölerinde bir komün olan Boulogne-Billancourt'ta doğdu. Babası Albert Modiano (1912–77, Paris'te doğdu), Yahudi-İtalyan kökenliydi; baba tarafından Yunanistan'ın Selanik kentindeki tanınmış İtalyan-Yahudi Modiano ailesinden geliyordu. Annesi Louisa Colpeyn (1918-2015), Belçikalı (Flaman) bir aktrisdi. Modiano'nun ebeveynleri II. Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Paris'te bir araya geldi ve ilişkilerine yarı gizli bir şekilde başladı (Patrick'in doğumundan kısa bir süre sonra ayrıldılar). Babası Sarı rozeti takmayı reddetmişti ve Paris Yahudileri Nazi toplama kamplarına sürülmek üzere toplandığında teslim olmadı. Şubat 1942'de alındı ve bir arkadaşının müdahalesinden sonra sınır dışı edilmeyi kıl payı kaçırdı. Savaş yıllarında Albert karaborsada iş yaptı ve iddiaya göre liderlerini yeraltı dünyasından toplayan Fransız Gestapo yardımcıları Carlingue ile bağlantılıydı. Albert Modiano, 1977'deki ölümünden önce oğluna bu dönemden hiçbir zaman açıkça bahsetmedi.

Patrick Modiano'nun çocukluğu eşsiz bir atmosferde geçti. Başlangıçta, kendisine Flamanca'yı ana dili olarak öğreten anneannesi ve büyükbabası tarafından büyütüldü. Babasının ve sıklıkla annesinin turneye çıkmaması onu, 9 yaşında aniden bir hastalıktan ölen iki yaşındaki küçük kardeşi Rudy'ye daha da yakınlaştırdı (Patrick Modiano, eserlerini 1967'den itibaren adadı). 1982'ye kadar kardeşine). Ünlü anıları Un Pedigree'de (2005) bu trajik dönemi hatırlatan Modiano şunları söyledi: "Bir otobiyografi yazamadım, bu yüzden ona 'soyağacı' adını verdim: Yaptığımdan çok başkalarının ne yaptığına dair bir kitap. annem babam bana yaptı."

Çocukken Modiano, Jouy-en-Josas'taki École du Montcel ilkokulunda, Haute-Savoie'deki Collège Saint-Joseph de Thônes'de ve ardından Paris'teki Lycée Henri-IV lisesinde okudu. Henri-IV'deyken Modiano'nun annesinin arkadaşı olan yazar Raymond Queneau'dan geometri dersleri aldı. Bakaloryasını 1964'te Annecy'de aldı. Babası tarafından kendi isteği dışında hipokhâgne'ye kaydoldu ve kısa süre sonra derslere katılmayı bıraktı. 1965 yılında, üniversiteden askerlik erteleme almak için Sorbonne'a kaydoldu, ancak herhangi bir derece alamadı.

Evlilik ve Aile Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 yılında Modiano, Dominique Zehrfuss ile evlendi. Elle ile 2003 yılında yaptığı bir röportajda şunları söyledi: "Evliliğimizin gününe dair feci bir anım var. Yağmur yağdı. Gerçek bir kabus. Sağdıçlarımız, Patrick'e ergenliğinden beri akıl hocalığı yapmış olan Queneau ve arkadaşım Malraux'ydu. baba Dubuffet hakkında tartışmaya başladılar, tenis maçı izliyor gibiydik!Dedi ki biraz fotoğraf çeksek komik olurdu ama kamerası olan tek kişi filmi getirmeyi unutmuş. arkadan ve şemsiyenin altından bir fotoğrafımız kaldı!" İki kızları oldu, Zina (1974) ve Marie (1978).

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Zazie dans le métro'nun yazarı Queneau ile görüşmesi çok önemliydi. Modiano'yu edebiyat dünyasına tanıtan ve ona gelecekteki yayıncısı Éditions Gallimard tarafından düzenlenen bir kokteyl partisine katılma fırsatı veren Queneau'ydu. 1968'de 22 yaşındayken Modiano, Queneau'ya yazdığı el yazmasını okuduktan sonra, bir Yahudi işbirlikçi hakkında savaş zamanı romanı olan ilk kitabı La Place de l'Étoile'ı yayınladı. Roman, babasını o kadar rahatsız etti ki, kitabın mevcut tüm kopyalarını satın almaya çalıştı. Daha önce (1959) Londra'da mahsur kaldığı sırada Modiano, biraz mali yardım istemek için babasını aramıştı, ancak babası onu geri çevirmişti. Başka bir zaman (1965), annesi, geç kalan bir nafaka ödemesi talep etmesi için Patrick'i babasının dairesine gönderdi ve buna karşılık babanın kız arkadaşı polisi aradı. Fénéon Ödülü ve Roger Nimier Ödülü'ne layık görülen ilk romanından Modiano, "geçmişin çekiciliği, yok olma tehdidi, ahlaki sınırların bulanıklaşması, 'ruhun karanlık yüzü' hakkında yazmıştır.

La Place de l'Étoile'nin Almanca çevirisinin 2010 sürümü, Modiano'ya Südwestrundfunk radyo istasyonundan Alman Preis der SWR-Bestenliste Ödülü'nü (Güneybatı Radyosunun En İyi Listesi Ödülü) kazandı ve kitabı Holokost sonrası önemli bir eser olarak selamladı. La Place de l'Étoile, Modiano'nun diğer iki savaş zamanı romanıyla birlikte Ağustos 2015'te The Occupation Trilogy başlığı altında İngilizce olarak yayınlandı.

1973'te Modiano, Louis Malle tarafından yazılan ve yönetilen Lacombe, Lucien'in senaryosunu birlikte yazdı; Fransız Direnişi'ne girişi reddedildikten sonra faşist Milice'e katılan bir çocuğa odaklanıyor. Film, ana karakterin siyasi katılımının gerekçelendirilmemesi nedeniyle tartışmalara neden oldu.

Modiano'nun romanlarının tümü, kimlik bilmecesini ve geçmişin izleri aracılığıyla varoluşun kanıtlarını takip etmeye çalışmanın derinliklerine iner. İşgalin -babasının iddiaya göre karanlık ilişkiler içinde olduğu- sıkıntılı ve utanç verici dönemine kafayı takmış olan Modiano, son derece homojen bir yapıt inşa ederek kitap kitap kitaplarının tümünde bu temaya geri döner. "Her romandan sonra, hepsini temizlediğim izlenimine kapılıyorum" diyor. "Ama ben olduğumun bir parçası olan küçük ayrıntılara, küçük şeylere tekrar tekrar geleceğimi biliyorum. Sonunda hepimiz doğduğumuz yer ve zaman tarafından belirleniriz." Sürekli olarak Paris şehri hakkında yazıyor, sokaklarının evrimini, alışkanlıklarını ve insanlarını anlatıyor.

Modiano'nun tüm eserleri bir "mani" yerinden yazılmıştır. Rue des Boutiques obscures'da (İngilizce olarak Kayıp Kişi olarak yayınlanmıştır), kahramanı hafıza kaybından muzdariptir ve geçmişiyle yeniden bağlantı kurmak için Polinezya'dan Roma'ya seyahat eder. Roman, "kumların ayak izlerimizin izlerini ancak birkaç dakika içinde taşıdığı" bir dünyada bitmeyen kimlik arayışını ele alıyor. Du plus loin de l'oubli'de (Karanlığın Dışında), anlatıcı, 1960'larda Paris ve Londra'da esrarengiz bir kadınla yaşadığı karanlık aşk ilişkisini hatırlıyor. Ayrılıklarından on beş yıl sonra tekrar karşılaşırlar, ancak adını değiştirdi ve başlangıçta geçmişlerini inkâr etti. Savaş sonrası Londra'nın daha kötü nam salmış gerçek hayat karakterlerinden ikisi, Peter Rachman ve Emil Savundra, anlatıcıyla arkadaş olurlar. Modiano'nun takıntılarını ve mersiyeli düzyazısını simgeleyen rüya gibi romanda neyin gerçek olup neyin olmadığı görülecektir.

Hafıza teması en açık şekilde Dora Bruder'de (bazı İngilizce çevirilerde Arama Emri olarak adlandırılmıştır) iş başındadır. Dora Bruder, Doğu Avrupalı Yahudi göçmenlerin 15 yaşında bir kızı olan ve güvenlikten kaçtıktan sonra baş karakterinin tarihini anlatmak için biyografi, otobiyografi, dedektif romanı gibi çeşitli türleri birleştiren edebi bir melezdir. onu saklayan manastır, Auschwitz'e sınır dışı edilir. Modiano'nun romanının açılışında açıkladığı gibi, Dora'nın hikâyesiyle ilk kez, Fransız gazetesi Paris Soir'in Aralık 1941 tarihli sayısında kayıp kişiler başlığında rastladığında ilgi duymaya başladı. Geçmişe duyduğu tutkuyla harekete geçen Modiano, listelenen adrese gitti ve oradan araştırmasına, anı arayışına başladı. Gazete kupürlerini, belirsiz tanıklıkları ve eski telefon rehberlerini bir araya getirerek, şehrin kenar mahallelerinde yaşayan yabancılara bakarak yazdı. Dora Bruder hakkında şunları yazdı: "Günlerini nasıl geçirdiğini, nerede saklandığını, ilk kaçışının kış aylarını kiminle geçirdiğini ya da ikinci kez kaçtığı baharın birkaç haftasını asla bilemeyeceğim. onun sırrı." Modiano'nun La Ronde de nuit'i de içeren sessiz, sade romanları "şefkatli, pişmanlık dolu gerilim romanları" gibi okunuyor olarak tanımlanıyor.

Modiano'nun 2007 tarihli romanı Dans le café de la jeunesse perdue, 1960'ların Paris'inde, karanlık bir geçmişe sahip bir dedektif de dahil olmak üzere bir grup insanın, Louki adındaki genç bir kadının sorununun ne olduğunu merak ettiği bir yerde geçiyor. son sayfada kendini camdan atarak hayatına son verdi. Pek çok coğrafi ayrıntı olmasına rağmen, okuyucu neyin ne zaman olduğu konusunda bir muğlaklık içinde kalıyor. Modiano, yapıtı boyunca ilk kez kadın hakkında bildiklerini düşündüklerini kendi bakış açılarından aktaran çeşitli anlatıcılar kullanır. Beş bölümün üçüncüsünde, kahramanın kendisi hayatından bölümler anlatıyor, ancak onu kavramak hala zor. Yazar, metninin çeşitli seviyelerinde bir takım istikrarsızlıklar yaratır ve bu da edebi şahsiyetlerin nasıl yaratılamayacağını(oluşturulamayacağını) gösterir. Kahraman, yakalanmaktan kaçınır.

Modiano'nun 26. kitabı L'Horizon'da (2011), annesinin hayaletinin peşine düştüğü kırılgan bir adam olan anlatıcı Jean Bosmans, gençliği ve kaybettiği insanlar üzerinde durur. Bunların arasında, 1960'larda tanıştığı ve aşık olduğu genç bir kadın olan esrarengiz Margaret Le Coz var. İki yalnız, hayalet bir tehditten kaçarak uzun zamandır unutulmuş bir Paris'in dolambaçlı sokaklarında birkaç hafta dolaşarak geçirdi. Ancak bir gün, haber vermeden Margaret bir trene bindi ve boşlukta kayboldu - ama Jean'in hafızasından değil. Kırk yıl sonra, kaybolan aşkını aramaya hazırdır. Roman sadece Modiano'nun tarzını ve endişelerini özetlemekle kalmıyor, aynı zamanda Berlin'de gizemli bir gezintiden sonra kişisel arayışında yeni bir adımı işaret ediyor. “Şehir benim yaşım” diyor ve savaşın küllerinden yeniden inşa edilen neredeyse tamamen yeni bir şehir olan Berlin'i anlatıyor. "Uzun, geometrik caddeleri hala tarihin izlerini taşıyor. Ama doğru bakarsanız, betonun altındaki eski boş arazileri hala görebilirsiniz. Bunlar benim kuşağımın kökleri." Besson, bu tür sembolik köklerin yıllar içinde "Fransız edebiyatındaki en harika ağaçlardan birine" yol açtığını belirtir.

Modiano aynı zamanda Fransız edebiyat ödülü Prix Contrepoint'in jürisinin 8 üyesinden biridir.

Modiano ayrıca çocuk kitapları da yazmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]