José Saramago

José Saramago
José Saramago
	1999'da Saramago
Doğum	José de Sousa Saramago; 16 Kasım 1922; Azinhaga, Santarém, Portekiz
Ölüm	18 Haziran 2010 (87 yaşında); Tías, Lanzarote, İspanya
Meslek	Roman ve oyun yazarı
Milliyet	Portekizli
Vatandaşlık	Portekiz
Dönem	1947-2010
Konu	Aldatıcı gerçeklik, insanlık
Önemli eser	Körlük (1995); Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş (2005); Kabil (2011);
Önemli ödülleri	Prémio Camões (1995); Nobel Edebiyat Ödülü (1998);
	Etkilendikleri Jorge Luis Borges, Miguel de Cervantes, Machado de Assis, Michel de Montaigne, Eça de Queiroz, Nikolai Gogol, Franz Kafka, Karl Marx, Fernando Pessoa, Marcel Proust, Ludwig Wittgenstein;
Resmî site
	İnternet sayfası

José Saramago (d. 16 Kasım 1922, Lizbon – ö. 18 Haziran 2010, Lanzarote), Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Portekizli yazardır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

José Saramago, Portekiz'in Lizbon kentinin kuzeyindeki küçük bir köy olan Azinhaga'da (Ribatejo) doğdu. Yoksul bir köylü ailenin oğlu olarak büyüdü. Ailesiyle birlikte taşındığı Lizbon’da öğrenim gördü. Öğrenimi sırasında kırsal kesimde çalıştı. Ekonomik sorunları nedeniyle okulu bıraktı. Makinistlik eğitimi aldı. Teknik ressamlıktan redaktörlüğe, editörlüğe ve çevirmenliğe kadar birçok işte çalıştı.

Daha sonra bir yayınevinde, yayın hazırlığı ve üretim departmanında görev yaptı. Diario ve Lisboa gazetelerinde kültür editörü olarak çalıştı. Siyasi yorumlar yazdı. Portekiz Yazarlar Birliği’nin yönetim kurulunda görev üstlendi. 1976’dan sonra kendini tümüyle kitaplarına verdi.

1993’te Kanarya Adaları’ndaki Lanzarote adasına yerleşti. Pilar del Rio ile evlendi. İlk romanı Günah Ülkesi (Terra do Pecado) 1947’de yayımlandı. 1995 yılında kaleme aldığı Körlük adlı romanıyla birlikte geniş kitlelerce tanındı, büyük bir başarı yakaladı.

Yazarın romanları ve denemelerinin yanı sıra iki şiir kitabı ve oyun kitapları da vardır. José Saramago, 1998 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmaya layık görüldü.

Yazarın anlatma biçimi gayet dikkate değerdir ve öğüt niteliğindedir. Kitaplarındaki düz yazılarında, kendine özgü bir yazım stili vardır: Diyalogları düz yazı biçiminde yazar ve noktalama işareti olarak nokta ve virgülden başkasını kullanmaz. Anlatım dili de oldukça muzip, sade ve akıcıdır. Bunlar da, okuyucuyu yazara bağlayan diğer etkenlerdir.

Ünlü yazar 18 Haziran 2010 tarihinde, 87 yaşında hayatını kaybetmiştir.

Saramago, bir ateistti. 1969 yılında üye olduğu Portekiz Komünist Partisinden ömrünün sonuna kadar ayrılmamıştır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Roman[değiştir | kaynağı değiştir]

Terra do Pecado (1947)
Manual de Pintura e Caligrafia (1977) / Ressamın El Kitabı (Can Yayınları, 1999)
Levantado do Chão (1980) / Umut Tarlaları (Can Yayınları, 2003)
Memorial do Convento (1982) / Baltasar ve Blimunda, (Gendaş Kültür, 2000)
O ano da morte de Ricardo Reis (1984) / Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl (Can Yayınları, 2003)
A jangada de pedra (1986) / Yitik Adanın Öyküsü, (Merkez Kitaplar, 2006)
História do cerco de Lisboa (1989) / Lizbon Kuşatmasının Tarihi, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004)
O evangelho segundo Jesus Cristo (1991) / İsa'ya göre İncil, (Merkez Kitaplar, 2006)
Ensaio sobre a cegueira (1995) / Körlük (roman), (Can Yayınları, 1999)
Todos os nomes (1997) / Bütün İsimler, (Gendaş Kültür, 1999)
O conto da Ilha Desconhecida (1997) / Bilinmeyen Adanın Öyküsü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)
A caverna (2000) / Mağara, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2005)
O homem duplicado (2002) Kopyalanmış Adam, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010)
Ensaio sobre a Lucidez (2004) Görmek, (Can Yayınları, 2008)
As intermitências da morte (2005) / Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş, Merkez Kitaplar 2007
As Pequenas Memórias / Küçük Anılar, (Can Yayınları, 2008)
A Viagem do Elefante / Filin Yolculuğu, (Turkuvaz Yayınları, 2009)
Cain / Kabil, (Kırmızı Kedi Yayınları, 2011)

Deneme[değiştir | kaynağı değiştir]

Deste mundo e do outro (1971)
A bagagem do viajante (1973)
As opiniões que o DL teve (1974)
Os apontamentos (1976)
Viagem a Portugal (1981)
Folhas políticas : 1976-1998 (1999)
Discursos de Estocolmo (1999)

Günlük[değiştir | kaynağı değiştir]

Cadernos de Lanzarote Vol. 1-5 (1994-1998, 5 cilt)

Oyun[değiştir | kaynağı değiştir]

A noite (1979) / Gece
Que farei com este livro? (1980) / Bu kitap ile ne olacak?
A segunda vida de Francisco de Assis (1987) / Francisco de Assis'in ikinci yaşamı
In nomine Dei (1993)
Don Giovanni ou O dissoluto absolvido (2005)

Şiir[değiştir | kaynağı değiştir]

Os poemas possiveis (1966)
Provavelmente alegria (1970)
O ano de 1993 (1975)

Öykü[değiştir | kaynağı değiştir]

Objecto quase (1978) / Kısırdöngü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e FT.com "Small Talk: José Saramago" 31 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.."

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisöz 'de José Saramago ile ilgili özlü sözler bulunur.

[ft-1] FT.com "Small Talk: José Saramago" 31 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.."

[1]

g t d Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri
1901-1925	Sully Prudhomme (1901) Theodor Mommsen (1902) Björnstjerne Björnson (1903) Frederic Mistral / Jose Echegaray (1904) Henryk Sienkiewicz (1905) Giosue Carducci (1906) Rudyard Kipling (1907) Rudolf Eucken (1908) Selma Lagerlöf (1909) Paul Heyse (1910) Maurice Maeterlinck (1911) Gerhart Hauptmann (1912) Rabindranath Tagore (1913) 1914 Romain Rolland (1915) Verner von Heidenstam (1916) Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) 1918 Carl Spitteler (1919) Knut Hamsun (1920) Anatole France (1921) Jacinto Benavente (1922) William Butler Yeats (1923) Władysław Reymont (1924) George Bernard Shaw (1925)
1926-1950	Grazia Deledda (1926) Henri Bergson (1927) Sigrid Undset (1928) Thomas Mann (1929) Sinclair Lewis (1930) Erik Axel Karlfeldt (ölümünden sonra) (1931) John Galsworthy (1932) İvan Bunin (1933) Luigi Pirandello (1934) 1935 Eugene O'Neill (1936) Roger Martin du Gard (1937) Pearl S. Buck (1938) Frans Eemil Sillanpää (1939) 1940 1941 1942 1943 Johannes Vilhelm Jensen (1944) Gabriela Mistral (1945) Hermann Hesse (1946) André Gide (1947) T. S. Eliot (1948) William Faulkner (1949) Bertrand Russell (1950)
1951-1975	Pär Lagerkvist (1951) François Mauriac (1952) Winston Churchill (1953) Ernest Hemingway (1954) Halldór Laxness (1955) Juan Ramón Jiménez (1956) Albert Camus (1957) Boris Pasternak (1958) Salvatore Quasimodo (1959) Saint-John Perse (1960) Ivo Andrić (1961) John Steinbeck (1962) Yorgos Seferis (1963) Jean-Paul Sartre (ödülü reddetti) (1964) Mihail Şolohov (1965) Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) Miguel Angel Asturias (1967) Yasunari Kavabata (1968) Samuel Beckett (1969) Aleksandr Soljenitsin (1970) Pablo Neruda (1971) Heinrich Böll (1972) Patrick White (1973) Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) Eugenio Montale (1975)
1976-2000	Saul Bellow (1976) Vicente Aleixandre (1977) Isaac Bashevis Singer (1978) Odisseus Elitis (1979) Czesław Miłosz (1980) Elias Canetti (1981) Gabriel García Márquez (1982) William Golding (1983) Jaroslav Seifert (1984) Claude Simon (1985) Wole Soyinka (1986) Joseph Brodsky (1987) Necib Mahfuz (1988) Camilo José Cela (1989) Octavio Paz (1990) Nadine Gordimer (1991) Derek Walcott (1992) Toni Morrison (1993) Kenzaburo Oe (1994) Seamus Heaney (1995) Wislawa Szymborska (1996) Dario Fo (1997) José Saramago (1998) Günter Grass (1999) Gao Xingjian (2000)
2001-günümüz	V. S. Naipaul (2001) Imre Kertész (2002) J. M. Coetzee (2003) Elfriede Jelinek (2004) Harold Pinter (2005) Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) J. M. G. Le Clézio (2008) Herta Müller (2009) Mario Vargas Llosa (2010) Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) Alice Munro (2013) Patrick Modiano (2014) Svetlana Aleksiyeviç (2015) Bob Dylan (2016) Kazuo Ishiguro (2017) Olga Tokarczuk (2018) Peter Handke (2019) Louise Glück (2020) Abdulrazak Gurnah (2021) Annie Ernaux (2022) Jon Fosse (2023)

José Saramago nedir?, José Saramago anlamı nedir?, José Saramago ne demektir?