II. Tiberius Konstantin
Tiberius II. Konstantin konsül giysileri ile
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	574 – 14 Ağustos 582 574-578 II. Justinus ile ortak imparator 582 Mauricius'la ortak imparator
Önce gelen	II. Justinus
Sonra gelen	Mauricius
Doğum	yak. 520
Ölüm	14 Ağustos 582 Konstantinopolis
Eş(ler)i	Ino (sonradan Anastasia)
Çocuk(lar)ı	Konstantina
Tam adı Flavius Tiberius Constantinus Augustus
Hanedan	Jüstinyen Hanedanı

II. Tiberius Konstantin (Latince: Flavius Tiberius Constantinus Augustus veya Yunanca:Tiberios Konstantinos) (d. yak. 520 – ö. 14 Ağustos 582). 574 ile 582 arasında Jüstinyen Hanedanı üyesi olarak, 574-578 döneminde II. Justinus ile ve 582'de ise damadı olan Mauricius ile ortak imparator olarak Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürdü. II. Justinus'un 4 Ekim 578 ölmesi ile 582'de Mauricius ortak imparator olması arasında II. Tiberius Konstantin tam yetkilerle imparatorluk yaptı. Bu dönemde içişlerinde yaptığı büyük devlet harcamaları ve dışişlerinde ise Bizans ordusunun Doğu Anadolu'da Pers Sasani'leri yenilgiye uğratması; İspanya ve Kuzey Afrika'da Doğu Roma idaresinde bulunan bölgelerin korunmasının sağlanması ama Balkanlarda İslav kavimlerinin devamlı göçmelerini, hücumlarını ve talanlarını önlemekte başarısız kalması ile bilinmektedir.

İmparatorluktan önceki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiberius yaklaşık 520de Balkanlarda yaşayan aşağı sınıf bir ailenin oğlu olarak doğdu. Genç yaşlarında, benzer şartlar altında hayata başlamış olan, İmparator I. Justinianus'un Konstantinopolis'teki sarayına girdi ve burada asker olarak eğitim gördü. Bu sıralarda I. Justinianus'un yeğeni olan, sonradan imparatorluğa geçen, Justinus ile arkadaşlık yaptığı kabul edilmektedir. Tiberius muhafız ordusunda hızla rütbe atladı; çok geçmeden muhafız ordusu komutanlığına ve oradan da II. Justinus imparatorluk tahtına geçtikten sonra "comes excubitorum" (yani İmparatorluk Muhafızlar Birliği'nin Kontu) unvanıyla ordu başkomutanlığına atandı.^[1]

İmparatorluk dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Justinus ile ortak imparatorluk[değiştir | kaynağı değiştir]

571'de İmparator II. Justinus aklını kaybetme emareleri göstermeye başladı. Sonraki üç yıl içinde aklî durumu gittikçe kötüye gitmeye başladı. Ayaklarını kullanamaz hale gelmişti ve sarayında bakıcıları tarafından sarayın içinde bir küçük arabada gezirilip götürülmeye başlanıldı. Efesli İoannes'in tarihine göre çok kere delilik ve şiddet nöbetleri gelmekte; kendine yaklaşan herkese hücum etmekte ve kendini pencereden atmaya çalışmakta idi. Bu nedenle saray pencerelerine demir kafesler yapıldı. Kendisine, (nedendir bilinmez) Harit adlı bir Arap kabile şeyhi adının söylenmesi ile çok korkup yatıştığını ve sonra gelecek nöbete kadar nispeten daha rasyonel davranmaya başladığı bildirilir.^[1]

II. Justinus'un karısı Sophia fiilen imparatorluk idaresini eline aldı. Fakat Bizans'ın Sasanilerle devam etmekte olan savaşı dolayısıyla imparatorluğu tek başına idare edemeyeceğini anladı. II. Justinus'un biraz aklı başına geldiği bir sırada Sophia, onu arkadaşı ve en yüksek rütbeli bir general olan Tiberius Konstantin'i taht naibi, varis ve ortak imparator olarak seçmeye kandırdı.^[1]

Böylece 574'te Tiberius II. Konstantin ortak imparator oldu ve arkadaşının karısı olan Sophia ile birlikte ortak taht naibi olarak Bizans İmparatorluğu'nu fiilen idareye başladılar. 578de II. Justinus'un ölümüne kadar gerçekte imparatorluk görevleri Sophia ve Tiberius tarafından yürütüldü.^[1]

Tek imparatorluk dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Ekim 578'de II. Justinus öldü. Bu ölümün normal olmadığı ve II. Justinus'un II.Tiberius ve Sophia tarafından zehirlenip öldürüldüğü Konstantinopolis'te söylenti olarak yayıldı.^[1]

II. Justinus'un dul karısı Sophia eşi ölünce naip olarak o zamana kadar elinde bulunan devlet yönetim gücünü elinden bırakmak istemedi. Bunun için yeni imparator olan Tiberius Konstantin'e eşinden ayrılıp kendisi ile evlenmesini teklif etti. Fakat Tiberius Konstantin karısı İno'dan boşanmak istemediğini açıkça bildirdi. Tiberius, II. Justinus yaşamakta iken ve onu aklı dengesini kaybettikçe tedricen devlet yönetimini eline almakta idi. "Sezar " rütbesi verildiğinde Karısı İno ikametgâhını Saraya nakletmek istediğini bildirmişti. Ama ortak naip olan Sophia onun saraya gelip yerleşmesini kabul etmemiş ve İno ile çocukları saray yakınlarında bir ikametgâhta kalmışlardı.^[2] Fakat Tiberius ortak imparator yapıldığı ve Augustus rütbesini alındığında karısı İno'yu saraya nakletti ve ona saray adı olarak "Anatasia " adını verdi. Bu Sophia'nın hiç hoşuna gitmemişti. II. Justinus ölünce Tiberius Konstantin tek imparator olunca Sophia naiplik görevinden de ayrılmak zorunda kaldı.^[2]

II. Tiberius tahta geçtikten bir yıl sonra Sophia'nın tertip ettiği bir komplo ortaya çıktı. Sophia diğer bir yüksek rütbeli general olan Justinianos ile bir gizli anlaşma yapıp onunla evlenip onu imparatorluğa geçirmeyi planlamıştı. General Justinianos tahta geçme meşruiyetini merhum imparator II. Justinus'un dul karısı Sophia ile evlenmesi ile alacaktı. Fakat bu komplo uygulanamadan imparator tarafından duyuldu . Sophia saraydan çıkartıldı ve kendine iyi geçinecek bir yıllık gelir bağışlandı. General Justinianos da imparator tarafından affedildi.^[2]

Tiberius Konstantin'in tek imparatorluk döneminde en belirgin siyaseti büyük devlet harcamaları yapması ve bunun için savurgan bir hükümdar olarak tanınmasıdır. İmparatorluk yaptığı her bir yıl içinde yaklaşık 3.500 kgm kadar altına eşit parasal harcama yaptığı bildirilir. Devlet harcamalarında bu kadar elinin bol olmasının başlıca nedeninin II. Justinus'un aklını kaybetmesinden sonra imparatorluğa geçmesinin meşru olmadığı şüphesini ortadan kaldırma gayretleri geldiği bildirilmektedir. İdareci tabakalar ve Konstantinopolis'teki halk arasında popülarite kazanmak için devamlı yüksek harcamalar yapma zorunluluğunu hissetmiştir. Bu yüksek devlet harcamaları kendinden önceki imparatorun devlet hazinesini para ile doldurma siyaseti ile tezatlı bulunmaktadır ve önceki imparatorun bu tasarruf sever politikaları II. Tiberius Konstantin'in savruk politikasına da kaynak sağlamıştır.^[1]

II. Justinus daha yaşamakta iken ve II. Tiberius sadece ortak imparator ve taht naibi iken, (gelecekte imparator olacak) general Mauricius Pers Sasanilere karşı Doğu Anadolu'da savaşmış ve onları yenilgiye uğratmıştı. II. Justinus'un 578de ölmesinden sonra II. Tiberius tek imparator olduktan sonra general Mauricius'un askerî harekâti Balkanlara ve İmparatorluğun batısında kalan Doğu Roma arazileri üzerinde yoğunlaştı. Bu askerî harekâtla Mauricius İspanyaya girmiş olan Visigotlarla barış yaptı ve Kuzey Afrika'da ise Berber kavimlerini yenilgiye uğrattı. Fakat İslav kavimlere mensup göçmenler 579da tekrar Doğu Roma karşı hareketi görmeden Balkanlara sızmaya ve o arazilerde yerleşmeye başladılar. Gelip yerleşmeyenler ise yıl be yıl Doğu Roma sınır arazilerine hücumlarda bulunup buraları talan etmeye giriştiler. Bu karşı hareket gösterilmemesinin başında bunların bir büyük göçmeler veya büyük ordular halinde hücumlar değil devamlı ve küçük gruplardan oluşması ve bunu önlemek için sınırlarda ve Balkan içlerinde merkezi idaresinin devamlı müteyakkiz olması gerekmesidir. Halbuki II. Tiberius zamanında Doğu Romalı yöresel idaresi ve hatta Balkanlardaki Bizans askerî güçlerinin ülke sınırlarını bu küçük gruplara karşı devamlı koruyabilecek ve ülke içinde istenmeyen göçmenlerin yerleşmelerini ve küçük grup hücumlarını püskürtüp atıp geriye gönderebilecek yetenek de olmamasıydı. Bunun bir nedeni 579dan sonra Doğu Roma askerî gücünün yine Pers Sasanilerin istilacı hücumlarına karşı koymak için Doğu Anadolu'ya çekilmesinin gerekmesiydi.^[1]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

582'de hastalandığı zaman damadı olan Mauricius'u varisi ve ortak imparator olarak ilan etti. Bundan hemen sonra ölmesi şüpheli görüldü ve varisi tarafından zehirlenip öldürüldüğü söylentileri Konstantinopolis'te ortalığa yayıldı.

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiberius daha orduda ilerlemekte iken soylu olmayan Ino adlı bir kadınla evlenmişti. İmparator olduktan sonra karısının ismi Anastasia olarak değiştirildi. İki kızları olduğu bilinmektedir:

• Konstantina: Bu büyük kızları general Mauricius ile evlenmiştir. Mauricius zamanının en ünlü generali olmuştur. 548'de II. Tiberius hasta olunca damadını evlat olarak kabul etmiş; kendine varis yapmış ve ona ortak imparator olarak taç giydirtmiştir.
• Bir başka kızı

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2. 
• Norwich, John Julius (1991). Byzantium: The Apogee (İngilizce). Londra: Penguin. s. 335-341. ISBN 0-14-011448-3. 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 

Resmî unvanlar
Önce gelen: II. Justinus	Bizans İmparatoru 574–582 574-578 II. Justinus ile ortak imparator 582 Mauricius'la ortak imparator	Sonra gelen: Mauricius