Eugenius
Roma İmparatoru & Gaspçı
Eugenius sikke üzerinde, imparatorluk nişanını takmış, VIRTVS ROMANORVM, "Roma'lıların (askeri) değerini" kutluyor.
Hüküm süresi	22 Ağustos 392 - 6 Eylül 394 (I. Theodosius'a karşı)
Ölüm	6 Eylül 394 Frigidus

Flavius Eugenius (ö. 6 Eylül 394), Roma İmparatoru I. Theodosius'e karşı (392-394) mücadele etmiş Roma'lı gaspçı. Roma tahtında hak iddia eden son pagan gaspçıdır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir magister scrinorum olduğu kadar eski bir gramer ve hitabet öğretmeni olan Eugenius, Frank magister militum u ve de facto (fiili) Batı Roma İmparatoru Arbogast'ın tanıdığıdır.

Güç olarak yükselişi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Valentinianus'un ölümü üzerine, belki de bu ölümünün ya da intiharın nedeni olan Arbogast, Eugenius'u Roma tahtına seçti (22 Ağustos 392). Kendi yerine Eugenius'un imparatorluğunu ilan etmesi ona iki güçlü avantaj sağladı: Bir Roma'lı olan Eugenius, bir Frank olan Arbogast'a nazaran imparatorluk için daha uygundu, dahası Roma Senatosu da Arbogast'a oranla Eugenius'u destekleme konusunda daha istekliydi.

Sivil, dini ve askeri politikaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçilmesinin ardından Eugenius imparatorluk yöneticilerini değiştirdi. Theodosius, imparatorluğun Batı yarısını Valentinianus'a bıraktığında, İmparatorluğun tümü üzerindeki mutlak hakimiyetini korumak için tüm yüksek sivil mevkilere kendi adamlarını yerleştirmişti. Eugenius, tüm bu mevkilerdeki yöneticileri, senatoryal sınıftan gelen ve kendisine sadık yöneticilerle değiştirdi. Yaşlı Nicomachus Flavianus İtalya Praetorian Prefect'liğine getirildi, oğlu Genç Nicomachus Flavianus ise Roma Prefect'liğne atanırken, praefectus annonae olarak da (Roma'nın erzak tedarikinde sorumlu yönetici) Numerius Proiectus atandı.

Eugenius bir Hristiyan ismi taşıyordu ve bu sebeple Politeizm'e verilen imparatorluk desteğini kabul etmekte isteksiz davrandı. Adamları, her nasılsa, Eugenius'u Venüs ve Roma Tapınağı'nın yeniden takdisi ve Curia içindeki İmparator Gratian tarafından tahrip edilen Zafer sunağı'nın restorasyonu gibi pagan projeleri için kamu parası kullanmaya ikna ettiler. Bu dini politika Eugenius ile, Theodosius ve Eugenius'un maiyeti geldiğinde Milano'daki piskopos'luğunu bırakan güçlü ve etkili Piskopos Ambrose arasından tansiyonu yükseltti.

Eugenius aynı zamanda askeri alanda da, eski müttefikler Alamanni ve Frank'lar ile olan ilişkilerin düzeltilmesi konusunda oldukça başarılı olmuştu. Kendisi de bir Frank olan Arbogast, emrindeki Alamanni ve Frank askerleriyle, Ren cephesine yürüdü ve Germen kabilelerin önünden geçerek onların hayranlığını kazanarak pasifize etti.

Eugenius'un düşüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

Eugenius, imparator olarak seçilmesinin ardından bu seçimin resmi olarak tanınması için Theodosius'un sarayına elçiler gönderdi. Theodosius bir taraftan elçileri kabul ederken diğer taraftan onu ortadan kaldırmak için asker toplamakla meşguldü. Theodosius aynı zamanda henüz iki yaşındaki oğlu Honorius'u 393 yılı Ocak ayında Batı Augustus'luğuna terfi ettirdi.

Theodosius, bir süre sonra ordusuyla İstanbul'dan ayrıldı ve 6 Eylül 394 tarihinde şimdiki İtalya-Slovenya sınırındaki Frigidus Savaşı'nda Eugenius ve Arbogast ile karşı karşıya geldi. Bu kanlı savaş iki gün sonra sona ererken olağan dışı astronomik ve meteorolojik olaylara rağmen Theodosius'un galibiyeti ile bitti. Arbogast bozgunun ardından intihar ederken Eugenius bir suçlu gibi başı kesilerek idam edildi ve başı Theodosius'un kampına asılarak sergilendi.

Eugenius'un saltanatının önemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eugenius'un saltanatı bir çağın sona ermesi ve yenisinin başlaması nedeniyle önemlidir. Theodosius, imparatorluğu iki oğlu arasında böldükten bir yıl sonra öldü. Bu aslında geçmiş iki yüzyılda birçok kez gerçekleşmişti ancak bu sonuncusuydu ve Roma İmparatorluğu asla bir daha birleşmedi ve Batı kısa bir süre sonra çöktü.

Eugenius aynı zamanda paganların son şansı ve senatoryal sınıfla birlikte imparatorluğun Hristiyanlaştırılmasına muhalefet eden son imparator olarak tanıtılır. Frigidus savaşı, özellikle Batı'da gittikçe daha fazla sayıda barbar asker kullanılmasının bir sonucu olarak aslında imparatorluğun çöküşünü hızlandıran bir trendin bir parçasıdır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Walter Roberts, "Flavius Eugenius (M.S. 392-394)", De Imperatoribus Romanis16 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)

Resmî unvanlar
Önce gelen: I. Theodosius	Roma İmparatoru & Gaspçı 392 - 394	Sonra gelen: I. Theodosius