I. Constantius

Tam adı
	Marcus Flavius Valerius Constantius

Konstantius Chlorus
Konstantius Chlorus
54. Roma İmparatoru
Hüküm süresi	293 - 305 (Maximian ile Sezar olarak); ; 305 - 306 (Augustus olarak Batı'da, Augustus olarak Galerius ile Doğu'da)
Önce gelen	Maximian (Diokletian ile doğu'da)
Sonra gelen	II. Severus (Galerius ile batı'da)
Doğum	31 Mart 250
Ölüm	25 Temmuz 306 (56 yaşında); Eboracum, Britanya
Eş(ler)i	Helena (?-293) ; Theodora (293-306)
Çocuk(lar)ı	Büyük Konstantin; Flavius Dalmatius; Julius Constantius; Flavia Julia Constantia; Eutropia; Anastasia
Tam adı
Tam adı
	Marcus Flavius Valerius Constantius
Hanedan	Konstantin Hanedanı
Babası	Eutropius
Annesi	Claudia

Konstantius Chlorus (Latince tüm ismi: Gaius Flavius Valerius Constantius) (d. 31 Mart 250- ö. 25 Temmuz 306). Roma İmparatoru (305-306). Doğu Roma İmparatorluğu'nun (Bizans) kurucusu Büyük Konstantin'in babasıdır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Historia Augusta, Konstantius'un Dardania'lı soylu bir adam olan Eutropius ve İmparatorlar II. Claudius ve Quintillus'un yeğeni Claudia'nın oğulları olduğu söyler.^[1] Ancak tarihçiler bu ilişkinin, ataları arasında oldukça saygı görmüş kişiler bulunduğunu ispatlamaya çalışan torunu II. Konstantin tarafından uydurulmuş bir nesep olduğundan şüphelenirler. İmparator Carus döneminde Dalmaçya valisiydi ve söylenenlere göre Carus onu ahlaksız oğlu Carinus'un yerine varisi yapabilmek için evlat edinmişti.^[2]

293 yılında İmparator Diokletian, Roma İmparatorluğu'nu Batı ve Doğu parçaları olarak ikiye bölerek Tetrarşi'yi oluşturdu. Her parça bir Sezar tarafından desteklenen bir Augustus tarafından yönetilecekti. Diocletian, Sezar'ı Galerius olduğu halde Doğu İmparatoru oldu. Konstantius, Batı Augustus'u Maximian'ın Sezar'lığına atadı ve üvey kızı Theodora ile evlendi. Altı çocukları oldu. Konstantius, zaten Konstantin adında bir oğul sahibi olduğu ilk karısı (ya da cariyesi) Helena'dan boşandı. Helena bir ihtimale göre Nicomedia'lıdır (şimdiki İzmit)^[3]Galya, Britanya ve belki de Hispania'da komutan olarak görev yapmıştır.

293 yılında Konstantius, kendini 286 yılında Bononia yakınlarında Britanya ve Kuzey Galya İmparatoru ilan eden Carausius'un birlikleri tarafından bozguna uğratıldı. Carausius, Konstantius'un Praetorian Muhafız prefect olarak Asclepiodotus'u adanın işgali için göndermesi üzerine 296 yılına kadar Britanya'nın komutasını elinde alan rationalisi Allectus tarafından öldürüldü. Allectus, yenilerek öldürüldü ve Britanya'daki Roma hakimiyeti yeniden tesis edildi.^[4]

Aynı zamanda 296 yılında Konstantius, Galya'daki Lingonae (Langes) şehrinde Alamanni'ler le savaştı. Şehirde kapana kısılmasına rağmen altı saat sonra ordusu tarafından kurtarıldı ve düşmanını yendi.^[5] Constantius, aynı kabileyi Vindonissa savaşı'nda (Windisch, İsviçre) bir kez daha yendi. Bu zafer, Ren sınırının savunmasını güçlendirdi.

Diocletian ve Maximian, müşterek imparatorlar olarak 305 yılında Diocletian'ın sağlık problemleri yüzünden geri plana çekildiler ve Sezarlar Kontantius ve Galerius müşterek imparator oldular. Konstantius Batı, Galerius ise Doğu imparatoru oldu. Severus ve Maximinus Sezar olarak atandılar. Konstantius'un oğlu Konstantin, Sezar olma umuduyla babasının Galya ve Britanya seferlerine katıldı.^[6] Konstantius Britanya'daki York şehrinde 306 yılınca ölünce, oğlu Konstantin ordu tarafından imparator ilan edildi.^[7]

Efsane[değiştir | kaynağı değiştir]

Hristiyan efsaneleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Konstantin'in babası olarak, Konstantius hakkında birçok Hristiyan efsanesi türetilmiştir. Eusebius'un Konstantin'in hayatı adlı kitabı, Konstantius'un her ne kadar bir pagan gibi davransa da aslında bir Hristiyan olduğunu ve Diocletian'ın Sezar'ı olduğu dönemde, imparatorun Hristiyanları cezalandırma etkinliklerinde yer almadığı anlatılır.^[8] İlk karısı Helena, içinde İsa'nın çarmıha gerildiği Gerçek Haç'ın bulunması da olan birçok efsaneye konu olmuştur.

Britanya Efsaneleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Konstantius'un Britanya'daki eylemleri Orta Çağ İngiliz efsaneleriyle hatırlanır. Monmouth'lu Geoffrey 'in Britanya Krallarının Tarihi (1136) adlı eserinde O, Roma Senatosu tarafından Asclepiodotus'un ardından Britanya'ya gönderildiğinde, burada Britanyalı bir kral olan Colchester'li Coel hüküm sürmekteydi. Coel, Kontantius'a boyun eğmiş ve Roma'ya haraç ödemeyi kabul etmesinden sadece sekiz gün sonra ölmüştür. Constantius, Coel'in kızı Helena ile evlenerek Britanya kralı olmuştur. Konstantius ve Helena'nın Konstantin adında bir oğulları olmuş ve babasının on bir yıl sonra York'ta ölümü üzerine Britanya tahtına çıkmıştır.^[9] Helena'nın İngiliz kimliği ile özdeşleştirilmesi daha önceden Huntingdon'lu Henry tarafından yapılmıştır^[10] ancak bunun tarihsel geçerliliği yoktur, çünkü Konstantius Helena'dan Britanya'ya gitmeden önce boşanmıştır.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Historia Augusta, Claudius 13 30 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Historia Augusta, Carus 17
^ Eutropius, Breviarum 9.22 24 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Zosimus, Historia Nova 2 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Exerpta Valesiana 1.2
^ Aurelius Victor, Liber de Caesaribus, 39 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Eutropius, Breviarum 9.23 24 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Eutropius, Breviarum 10.1 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Aurelius Victor, Epitome de Caesaribus 39 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Zosimus, Historia Nova 2 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Eutropius, Breviarum 10.1-2 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Eusebius, Vita Constantini 1.13-18 13 Mayıs 2007^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Monmouth Geoffrey , Historia Regum Britanniae 5.6
^ Huntingdon Henry , Historia Anglorum 1.37

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Robert DiMaio, "Konstantius I Chlorus (M.Ö. 305-306)", DIR4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Maximian (Diokletian ile Doğu'da)	Roma İmparatoru 305 - 306	Sonra gelen: II. Severus (Galerius ile Doğu'da)

[1] Historia Augusta, Claudius 13 30 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[2] Historia Augusta, Carus 17

[3] Eutropius, Breviarum 9.22 24 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Zosimus, Historia Nova 2 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Exerpta Valesiana 1.2

[4] Aurelius Victor, Liber de Caesaribus, 39 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[5] Eutropius, Breviarum 9.23 24 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[6] Eutropius, Breviarum 10.1 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Aurelius Victor, Epitome de Caesaribus 39 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Zosimus, Historia Nova 2 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[7] Eutropius, Breviarum 10.1-2 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[8] Eusebius, Vita Constantini 1.13-18 13 Mayıs 2007^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[9] Monmouth Geoffrey , Historia Regum Britanniae 5.6

[10] Huntingdon Henry , Historia Anglorum 1.37

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.

I. Constantius nedir?, I. Constantius anlamı nedir?, I. Constantius ne demektir?