VI. Mikhail Bringas Μιχαήλ ΣΤ΄ Βρίγγας
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	1056–1057
Önce gelen	Theodora
Sonra gelen	I. İsaakios
Doğum	Konstantinopolis
Ölüm	1059 Konstantinopolis

VI. Mihail Bringas (Yunanca: Μιχαήλ ΣΤ΄ Βρίγγας, Mikhaēl VI Bringas), diğer lakapları Stratiotikos ("Askerî") veya Gerontas ("Yaşlı"), 1056-1057 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur.

İmparatorluğa gelme[değiştir | kaynağı değiştir]

Mihail Bringas, II. Romanos imparatorluk döneminde çok güçlü olan saray mensubu Josef Bringas'ın yakın bir akrabası olan yaşlıca asil patrisiyenler sınıfından yüksek bir saray bürokrasisi mensubuydu. Saray bürokrasisi içinde yüksek bir görev olan ordu maliye defterdarlığı (logothetes tou stratiotikou) yaptığı için tanınmıştı ve bu nedenle Stratiotikos ("Askerî") olarak anılmaktaydı. Ağustos 1055 başlarında İmparatoriçe Theodora çocuksuz ve de varisi olmadan hastalandığı zaman yakın danışmanı Patrik Leo Paraspondylos tarafından varisi olarak Mihail Bringas'ı seçmeye ikna edildi. Theodora 31 Ağustos 1056'da ölünce VI. Mihail Bizans İmparatoru olarak seçildi. Psellos'un tenkitçi görüşüne göre Mihail "Hükümdarlık etmek niteliğinden çok, diğerleri tarafından idare edilip hüküm edilme yeteneğine sahipti."

İmparatorluk yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mihail'in imparatorluğuna ilk isyan tahta geçmesinin ertesi günü, daha önce imparatorluk yapmış olan Konstantinos Monomakos'un yeğeni veya kuzeni olan ve bu nedenle kendini imparatorluğa layık gören Theodosius adlı bir soylu tarafından başlatıldı. Theodosius, taraftarları ile merkez hapishaneye hücum ederek oradaki tutukluları hapisten çıkartıp kendi taraftarı isyancıları arasına aldı. Fakat isyancılar saraya geldiği zaman karşısında donanma askerleriyle takviye edilmiş Vareg Muhafız Gücünü buldu. Theodesius bunlara karşı koyamadığı için Patriğin desteğini almak hedefiyle Aya Sofya'ya sığınmak üzere oradan kaçtı. Patrik, Mihail'in tahta geçmesini sağladığı için isyanı desteklemedi. Aya Sofya'nın kapılarını isyancılara kapattırdı. Theodosius ve oğlu gözleri kör edilerek Bergama'ya (Pergamum) sürgüne gönderildiler.

VI. Mihail politik açıdan güç odaklarını yönetmekte başarılı olamadı. 1057'de her Kutsal Yortu töreninde Aya Sofya'da devlet memurların ve askerî idarecilere görevde terfilerinin ilanı ve yıllık ikramiye dağıtımı yapıldı ancak VI. Mihail'in siyasi tutumu törene katılan üst düzey devlet ve askeri idarecilerinin beklentilerinin dışındaydı. Saray ve devlet bürokratları beklenmedik şekilde terfi ettirilip yüksek ikramiye aldı. Asker ise başta general İsaakios Komnenos olmak üzere imparatorun kızgınlığına hedef oldu. Mihail askerleri Antakya'nın kaybıyla suçladı ve kendi kamu kaynaklarını zimmetlerine geçirmekle itham etti. Askere ikramiye verilmeyeceğini ve terfi almayacaklarını açıkladı. Psellos'a göre "Böylece kırk yıl görevini yaparken karşılaştığı askerî ordu liderleri tarafından küçük görülme ve kötü muamele görmenin acısını çıkarmış oluyordu". Askerî liderlere törende konuşma hakkı da tanımadı ve ertesi gün protestoya gelen komutan ve generallere de açıklama yapmadı. Aldığı siyasi kararın gerekli olduğunu söyleyip özür dilemedi. Bu tutum askerler, özellikle Anadolu ordusunda bulunanlar, arasında huzursuzluk çıkmasına neden oldu.

Askerî isyan ve tahttan ayrılma[değiştir | kaynağı değiştir]

Asker içindeki huzursuzluk sonucu isyan hazırlığı başladı. En yüksek rütbeli general olan ve yapılan törende imparatorun açıkça hakaret etmiş olduğu İsaakios Komnenos ordudan emekliye ayrıldı ve Paflagonya'da bulunan büyük aile arazisine çekildi. Diğer taraftan Theodisus'un isyanına karşı koyan Patrik asker komploculara gizlice destek sağladı ve askerler Aya Sofya'da toplanıp imparatoru devirmeye karar verdiler. İsyanın idareciliğini eline alması için İsaakios'a büyük bir askeri birlik ve delege grubu gönderdiler. 8 Haziran 1057'de İsaakios askerlerin isteğini kabul etti ve Paflogonya'da bulunan malikanesinde askerler tarafından imparator olarak ilan edildi. İkinci komutan olan diğer general Kakaumenus orduları ile birlikte sekiz tabur Bizans ve paralı askerle Konstantinopolis üzerine yürümeye başladı. İsaakios soylu ailesi dolayısıyla kendinin imparatorluğa olan meşru hakkının Mihail'in imparatorluğa hakkından daha geçerli olduğunu ilan etti. Böylece isyan büyüyüp iç savaşa dönüşmeye başladı.

İsyancı ordu Anadolu'da ilerledikçe yeni katılımlarla büyüyordu. Eğer komutan olan İsaakios çok iyi bir idareci asker olmasaydı büyüyen ordu idare edilemeyip kendi arasında mücadelelere yol açabilirdi ama İsaakios devamlı sıkı eğitim ile ordunun sıkı bir disiplinle ilerlemesini sağladı. Bu arada Anadolu'da vergi toplayan memurlar da topladıkları vergi hasılatları ile bu isyana katıldılar ve ordunun mali ihtiyaçları kolayca karşılanabildi. Bu isyanın haberini duyan Mihail, Balkanlar'da bulunan Bizans ordu birliklerini Anadolu'da isyana katılmayan ufak birliklerle birleştirip yeni bir ordu kurdu. Bu ordunun başına Theodora zamanında yüksek saray rütbeli ("Domestikos tōn scholōn") hadım Theodore ve bir Bulgar prensi olan Aaron getirildi. Kurulan imparatorluk Anadolu'ya geçti. İki ordu İzmit ve İznik arasında bir mevkide karşılıklı olarak konuşlandılar. 20 Ağustos'ta iki ordu arasında muharebeye başladı. Mihail'in ordusu beklenmedik bir mukavemet gösterdi, hatta karşı ordu komutanı İsaakios'u neredeyse esir alıyordu. Buna rağmen imparatorun ordusu yenildi ve generaller Konstantinopolis'e kaçmak zorunda kaldı.

Yenilgi üstüne Mihail diplomasiye başvurdu. Mihail Psellos ve iki yüksek saray bürokratından kurulan bir delege grubunu İsaakios'la görüşmeye gönderdi. 25 Ağustos'ta isyancı ordu kampına erişen bu delegeler İsaakios tarafından çok iyi karşılandı ve teklifleri uygun görüldü. Bu teklife göre İsaakios Konstantinopolis'e barış içinde gelecek; Sezar unvanı ile hemen taç giydirilecek ve Mihail'in varisi olarak ilan edilip zaten yaşlı olan ve varisi bulunmayan Mihail ölünce imparator olacaktı. İsaakios hemen devlet işlerini ve görevlere yapılacak tayinleri eline alabilecekti.

Müzakereler daha bitmeden Konstantinopolis'te İsaakios lehinde VI. Mihail aleyhinde büyük kargaşa çıktı. Ortodoks Patriği I. Mihail Kirularios, VI. Mihail ile görüşerek ona tahttan feragat etmesini tavsiye etti ve bu öneri VI. Mihail tarafından kabul edildi.

VI. Mihail tahttan feragat ettikten sonra keşiş oldu. Bir müddet sonra manastırdan çıkarak ailesinin özel evine geçti. 1059'da kendi evinde öldü.

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Birincil[değiştir | kaynağı değiştir]

• Psellos, Mikhail (1992). Mikhail Psellos'un Khronographiası. çev. Işın Demirkent. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0485-0. 

Diğer[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2. 
• Norwich, John Julius (1991). Byzantium: The Apogee (İngilizce). Londra: Penguin. s. 278-286. ISBN 0-14-011448-3. 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 

Resmî unvanlar
Önce gelen: Theodora	Bizans İmparatoru 1056–1057	Sonra gelen: I. İsaakios