Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. Lütfen kaynakları uygun biçimde metin içine yerleştirerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. (Temmuz 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Bu madde Roma İmparatoru hakkındadır. Şair için bkz. Viyanalı Avitus. Avitus aynı zamanda bir Sıçrayan örümcek cinsidir.

Avitus
Tremissis üzerinde Avitus
Batı Roma İmparatoru
Hüküm süresi	9 Temmuz 455 - 17 Ekim 456
Önce gelen	Petronius Maximus
Sonra gelen	Majorian
Doğum	395 civarı
Ölüm	17 Ekim 456 ya da 457
Tam adı Marcus Maecilius Flavius Eparchius Avitus
Hanedan	Theodosius Hanedanı

Marcus Maecilius Flavius Eparchius Avitus (380 ya da 395 civarı- 17 Ekim 456 ya da 457 sonrası), 8 Temmuz ya da 9 Temmuz 455 - 17 Ekim 456 tarihleri arasında Dominus Noster Flavius Eparchius Avitus Augustus adıyla Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış Galya kökenli Romalı asker.

Avitus, Petronius Maximus tarafından magister militum yapıldıktan sonra, eski öğrencisi olan Vizigot kralı II. Teodorik'e diplomatik bir görevle gönderilmiş, Teodorik'in Toulouse'daki sarayına ulaştığında, Genserik Roma'yı ele geçirmiş ve Petronius Maximus'un saltanatı aniden sona ermişti. Teodorik fırsatı sezmişti ve Avitus'u imparatorluk makamını üstlenmesi konusunda uyardı ve Gallo-Roman Senatörlerin teşvikiyle onu ikna etmeyi başardı. 9 Temmuz 455 tarihinde askerler tarafından İmparator ilan edildi ve aynı yılın Eylül ayından Roma'ya ulaştı.

Apeninliler onun hükümdarlığını hiçbir zaman tam olarak kabul etmediler ve 456 yılında Vandallar'a karşı düzenlediği seferi başarısız olunca Roma üzerindeki baskıyı arttırdılar ve bunun sonucu pozisyonu müphem hale geldi. Roma'daki kıtlık onu Gotik Muhafızlarını terhis etmek zorunda bıraktı. Ancak askerlerin parasının ödenmesi gerekiyordu ve bu sebeple çok sayıda bronz heykeli erittirerek oldukça yüklü meblağ tutan ücretoma yurttaşları tarafından pek hoş karşılanmayan bu harekete Ricimer ve Majorian büyük bir isyan başlatarak karşılık verdiler.

Avitus, daha güvende olacağı Arles'e kaçtı. Yardım için Teodorik'e yapılan bir rica, Got kralı Suevi'lere karşı yapılan bir sefer yüzünden Hispania'da olduğundan cevapsız kaldı. Avitus toplayabildiği kadar kuvvetle İtalya'ya döndü. Placentia yakınlarında yenildi ve tutsak edildi. Hayatı bağışlandı ve 17 Ekim (ya da18 Ekim) 456 tarihinde Placentia piskoposluğuna getirildi; ancak yine de hayatından endişe ettiğinden daha güvenli olduğuna inandığı Galya'ya kaçmayı denedi. Tours'lu Gregory'ye göre bu yolculuk sırasında ölmüştür. Diğer kaynaklar, bizzat Ricimer tarafından hançerlendiğini ya da kendi evinde tuzağa düşürüldükten sonra aç bırakılarak öldürüldüğünü rivayet eder.

Avitus'un saltanatı hakkında en önemli kaynaklardan biri, 432 ya da 435 yıllarında doğan ve kızı Papianilla ile 452 yılında evlenen damadı Sidonius Apollinaris'in yazdığı methiyedir.

Oğlu Ecdicius Avitus magister militum olarak görev yapmıştır ve şair Alcimus Ecdicius Avitus'da torunudur.

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Avitus, Galya'daki Arvernian bölgesinden olan tanınmış bir aileden gelir. Babası Flavius Julius Agricola, 421 yılında Roma İmparatorluğunda Konsül olarak görev yapmıştı. Başlangıçta Hukuk okumuşsa da daha sonra askerî kariyeri seçmiş ve sonunda 437 yılında ve ardından Galya Eyaleti Praefectus praetorio'liğine seçilmiştir.

Galya ile olan ilişkileri Avitus'a çok yardımcı olmuştur. Vizigotlar'la yapılan savaş sırasında her iki taraf arasında 437 yılında sağlanan barışın mimarıdır. Vizigot Kralı I. Theodoric ile olan arkadaşlığını ilerletmiş ve bundan sonra sağlam dostluğun keyfini çıkartmıştır.

451 yılında Avitus, I. Teodorik'i Aetius'la birlikte Atilla'ya karşı kurdukları ittifaka katılmaya ikna etmiş ve Hunlar'a karşı Katalonya düzlüklerinde önemli bir zafer elde edilmesini sağlamıştır. I. Teodorik savaş sırasında öldürülmüş ancak oğlu ve varisi II. Teodorik'de Avitus'un dostu olmuştur. 455 yılında Petronius Maximus, Avitus'tan magister militum görevini tekrar üstlenmesini istemiştir. Bu talep imparatorun öldürülmesiyle birlikte anlamını yitirmiştir.

Saltanatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Petronius Maximus'un 455 yılındaki ölüm haberi, Avitus'a II. Teodorik'in sarayında misafir olarak bulunduğu sırada ulaşmıştı. II. Teodorik onu İmparatorluk görevini üstlenmesi konusunda teşvik etti. Avitus başlarda isteksiz gibiyse de sonradan teklifi kabul etti.

Avitus, Beaucaire'de (Ugernum) toplanan Senatörler tarafından Augustus ilan edildi.

Belki de en önemlisi, Avitus 9 Temmuz 455 tarihinde ordu tarafından İmparator olarak selamlandı. Hemen ardından da son adım olarak Doğu Roma İmparatoru Marcian tarafından da onaylandı.

Aynı yılın sonlarına doğru Avitus tahta oturmak için İtalya'ya doğru yola çıktı ve 1 Ocak 456 tarihinde Konsüllük görevini üstlendi.

Ancak Roma Senatosu'nun büyük bir kısmı, rızaları aranmadığından değil yeni imparatorları tahta çıkmasını herkesten fazla Vizigotlar'a borçlu olduğundan dolayı Gallo-Roman bir imparatoru tahtta görmeyi reddetti.

Düşüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

Henüz uzak bir sorun olan bir diğer konu da, Roma'nın yağmalanmasının ardından bir miktar donanmayı İmparatorluğun kıyılarının kontrolü için bırakan Vandal kralı Genserik'ti. Vandal sorunuyla ilgilenmesi için Ricimer adında bir Suevi, Avitus tarafından magister militum olarak atandı. Ricimer bu göreve daha çok Vizigotların eski kralı Wallia'nın torunu olduğu için seçilmiş gibi görünür. Ancak Ricimer aslında yeteneksiz de eğildi. Sicilya daki Agrigentum'da (Agrigento) karaya çıkmaya çalışan Vandalları geri püskürttü. Daha sonra 456 yılında yapılan Korsika Deniz Savaşını da kazandı.

Bu başarılar Vandalların ilerlemesini engellerken Avitus, II. Teodorik ve Vizigotların Hispania'daki Sueveleri ezmesine izin verdi. Avitus'un kendisi de boş durmadı ve Pannonia'da bir miktar toprak ele geçirdi.

Ancak her şeye rağmen Roma'da yabancı bir imparatora karşı olan muhalefet büyüyordu. Halâ çözülemeyen bir sorun olarak Vandalların denizleri kontrol etmesi Roma şehirlerinin erzak tedarikini sıkıntıya sokuyordu. Stoklar kısa sürede tükenince Roma'da bir kıtlık baş gösterdi. Avitus, mümkün olan en çok sayıda insanı doyurabilmek için elinden gelenin en iyisini yaptı ve yanında getirdiği Galli ve Germen birlikleri terhis etti. Her hâlükârda birliklerin ücretlerinin ödenmesi gerekiyordu ve bunun için şehirdeki bronz heykeller eritilerek sikke kestirildi. Ancak bu eylem pek çok Romalının gözünde Roma'nın mirasının satılması anlamına geliyordu.

Ricimer[değiştir | kaynağı değiştir]

Ricimer bir süre sonra Roma'ya döndü ve Senatoyla birlikte Avitus'u görevden aldı. Ricimer büyük olasılıkla, o andan itibaren Batı İmparatorluğundaki gerçek güç olarak, popülaritesini kaybetmiş bir imparatorla ortaklık ederek sahip olduğu güçlü pozisyonu tehlikeye atmak istememişti. Ancak öyle de olsa, bir ihtimale göre kendisi de bir Sueve olan Ricimer, Hispania'daki Sueve'lerin II. Teodorik tarafından Avitus'un adına ezilmesine kızmış da olabilirdi.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Avitus muhafızlarıyla birlikte Galya'ya kaçmaya çalıştıysa da Placentia (Piacenza) yakınlarında yakalandı. 456 yılı Ekim ayında Ricimer, devrik imparatorun Placentia Piskoposu olmasına izin verdi. Avitus, kısa bir süre sonra Senato tarafından idamına karar verildiğini öğrenince yurdu olan Galya'ya bir geçit bulabilmek umuduyla Alplere doğru kaçtı. Ancak yolda veba ya da suikast sonucu öldü.

Aile ağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şair Viyanalı Avitus, İmparator Avitus ile yakım akrabalık bağlarına sahiptir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Christian Settipani, Les Ancêtres de Charlemagne (France: Éditions Christian, 1989), (Fransızca)
• Christian Settipani, Continuite Gentilice et Continuite Familiale Dans Les Familles Senatoriales Romaines A L'epoque Imperiale, Mythe et Realite, Addenda I - III (juillet 2000- octobre 2002) (n.p.: Prosopographica et Genealogica, 2002), (Fransızca)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gibbon bölüm XXXVI30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
• Sidonius'un carmen adlı eserinin Latince metni., Latince

Resmî unvanlar
Önce gelen: Petronius Maximus	Batı Roma İmparatoru 455 - 456	Sonra gelen: Majorian