Romulus Augustus
Batı Roma İmparatoru
Hüküm süresi	31 Ekim 475 – 4 Eylül 476
Önce gelen	Julius Nepos
Sonra gelen	Makam kaldırıldı
Doğum	463
Ölüm	476'dan sonra
Tam adı Flavius Romulus Augustus
Babası	Flavius Orestes

Flavius Romulus Augustus (d. 463 – ö. 476'dan sonra) (Genellikle Romulus Augustulus, "Küçük Augustus" olarak da anılır.), 31 Ekim 475 ile 4 Eylül 476 tarihleri arasında hüküm sürmüş son Batı Roma imparatorudur. Tarihi olarak döneminin Roma'nın Batı'daki varlığının sonuna işaret ettiği kabul edilir.

Romulus'unu hayatıyla ilgili detaylar yarım yamalaktır. Roma ordusunda magister militum olan babası Orestes, İmparator Julius Nepos'u devirdikten sonra Romulus'u tahta geçirmişti. Çocuk denebilecek bir yaşta olan Romulus babasının yönetimine kuklalık etmiştir. Yalnızca on ay süren hükümdarlığının ardından Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilmiş ve Campania bölgesinde Napoli'deki Lucullanum kalesine gönderilmiştir. Romulus Augustus'un bundan sonraki akıbeti bilinmemektedir.

Romulus Augustus'un tahttan indirilişi Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu ve Orta Çağ'ın başlangıcı olarak kabul edilir.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Romulus'un babası Orestes, Panonya kökenli bir Roma vatandaşıydı. Attila'nın yanında genelkurmay başkanı olarak görev yaptıktan sonra Roma ordusunda yükselmişti. Romulus adını Noricumlu bir asil olan annesinin babasından almıştı. Augustus o dönemde yaygın bir unvandı. Birçok tarihçi batının son imparatorunun Roma'nın kurucusunun ve ilk imparatorunun isimlerini taşıdığına dikkat çekmiştir ancak bunun tesadüfi olduğu anlaşılmaktadır.

Resmî olarak Romulus Augustus adıyla hüküm sürmüşse de daha çok "ufak ya da önemsiz Augustus" anlamına gelen küçültücü Romulus Augustulus lakabıyla bilinir. Bazı Yunan yazarları daha da ileri giderek kendisinden alaycı bir şekilde "Momylos", "küçük maskara" diye bahsetmişlerdir.

475 yılında Orestes Julius Nepos tarafından Magister Militum olarak atanmıştı. Orestes göreve geldikten kısa bir süre sonra bir ayaklanma başlattı ve 28 Ağustos 475 tarihinde 402'den beri Batı Roma İmparatorluğu'nun başkenti olan Ravenna'yı ele geçirdi. Nepos, amcasının 460'larda yarı otonom bir devlet yönettiği Dalmaçya'ya kaçtı. Orestes bilinmeyen bir nedenle imparator olmayı reddetti ve oğlunu tahta geçirdi.

Baba ve oğlun yönettiği imparatorluk geçmiştekinin bir hayaleti gibiydi. İmparatorluğun hâkimiyeti İtalya ve Galya'nın bir bölümü ile sınırlıydı. Doğu İmparatorluğu, batıdaki mukabiline kukla devlet muamelesi yapıyordu. Batı imparatorları Anthemius ve Julius Nepos'u 474'te ölen Doğu İmparatoru I. Leo atamıştı. Bu yüzden Konstantinopolis, Orestes'in darbesini soğuk karşılamış, Doğu'nun tahtı için mücadele eden generaller Zeno ve Basiliscus'un ikisi de Romulus'u imparator olarak kabul etmemişlerdi.

Babasına vekalet eden Romulus hiçbir karar almamış ve geriye hiçbir anıt bırakmamıştır. Ancak Roma, Milano, Ravenna ve Galya'da kendi adına paralar basılmıştır. Orestes'in iktidara gelmesinden birkaç ay sonra Germen paralı askerlerinden oluşan bir grup Orestes'ten İtalya'nın üçte birini kendilerine vermesini talep etti. Orestes bu talebi reddedince Germen kabileler Odoacer liderliğinde ayaklandı. Orestes, 28 Ağustos 476'da Piacenza yakınlarında yakalandı ve hemen idam edildi.

Odoacer, Ravenna'ya ilerleyerek şehri ele geçirdi ve genç imparatoru yakaladı. Romulus, 4 Eylül 476 tarihinde tahttan feragat etmek zorunda kaldı. Bu olay Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu olarak kabul edilse de Romulus'un tahttan indirilmesi o dönemde belirgin bir karışıklığa sebep olmamıştı. Roma eyaletlerdeki egemenliğini çoktan yitirmişti. Roma ordularında Almanlar ağırlıktaydı ve esas iktidar sahipleri çoktandır Odoacer gibi Germen generallerdi. İtalya, bir asır sonra I. Justinianus tarafından fethedildiğinde çok daha fazla harap olacaktı.

Romulus Augustus'un tahttan indirilmesinden sonra Roma Senatosu, Odoacer ve Julius Nepos Doğu Roma imparatoru Zeno'na temsilciler gönderdiler. Odoacer, İtalya'nın genel valisi olmak için talepte bulundu. Julius Nepos, tahtının iadesini istedi. Odoacer'ın talebi meşru Batı imparatoru Julius Nepos'a bağlı olması koşuluyla kabul edildi. Nepos'un adını taşıyan sikkeler İtalya ve Roma generali Syagrius'un kontrolündeki Galya topraklarında Nepos'un 480 yılında ölümüne kadar kullanıldı.

Tahttan çekildikten sonra[değiştir | kaynağı değiştir]

Romulus'un tahttan çekildikten sonraki akıbeti bilinmemektedir. Anonymous Valesianus'un yazdığına göre Odoacer yaşından ötürü kendisine merhamet göstermiş ve yıllık 6.000 solidus gelir bağlayarak Campania'ya akrabalarının yanına göndermiştir. Ancak Jordanes ve Marcellinus Comes'un anlattıklarında Odoacer'ın Romulus'u Campania'ya sürgüne gönderdiği belirtilmekle birlikte herhangi bir ödülden bahsedilmez.

Kaynaklar Romulus'un Napoli'deki kaleye yerleştiğinde mutabık. Bu noktadan sonrası karanlık. Edward Gibbon Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi adlı kitabında Noricumlu Aziz Severin'in müritlerinin 488 yılında Napolili bir hanım tarafından bedenini "muhtemelen artık hayatta olmayan Augustulus'un mekanına" getirmeleri için davet edildiklerinden bahseder. Kale 500 yılından önce azizin cesedini korumak için manastıra çevrilmişti.

O dönemde Ostrogot kralı Büyük Teoderik'in yönetiminde hizmet veren Cassiodorus, 507 yılında Romulus adında birine maaşını teyit eden bir mektup yazmıştı. Cassiodorus'un çalışmalarını tercüme eden Thomas Hodgkin 1886 yılında mektubun yazıldığı Romulus'un son batı imparatoruyla aynı kişi olmasının "pekala mümkün" olduğunu yazmıştı. Roger Collins Early Medieval Europe adlı kitabında Romulus'un 510 yılına kadar yaşamış olabileceğini yazar. Ancak son batı imparatoru ile mektuptaki Romulus arasındaki ilişki belirsizdir.

Son imparator Romulus Augustus mu, Julius Nepos mu?[değiştir | kaynağı değiştir]

Augustus, mütegallibe olduğundan Odoacer iktidara geldiğinde yasal olarak imparator unvanı Julius Nepos'a aitti. Bazıları Nepos'un 480'de öldürülene dek Dalmaçya'da hüküm sürdüğünü, Odoacer'ın Nepos'un adına sikkeler bastırdığını ve imparatorluk unvanını almadığını göz önünde bulundurarak Nepos'un son Batı Roma imparatoru olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur. Ancak Nepos'un İtalya'daki çağdaşlarının pek azı (Dalmaçya ve Galya) daima Nepos'a sadık kalmıştır. davasına destek verme eğilimindeydiler. Odoacer'ın darbesinin ardından Roma Senatosu Zeno'na gönderdiği bir mektupta "tek bir hükümdarın azametinin hem Doğu'yu hem de Batı'yı aynı zamanda sindirmek ve korumak için yeterli" olduğunu yazmıştı. Zeno, Senato'ya Nepos'un kendilerinin meşru hükümdarı olduğunu söylemiş ancak bunun üzerine çok gitmemiştir. Doğu imparatoru Odoacer'ı İtalya'nın patricisi olarak tanımış ve Odoacer imparatorluk sancaklarını Konstantinopolis'e gönderdiğinde Zeno bunları minnettar bir şekilde kabul etmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Vol. 3, David Womersley, ed. London; Penguin Books, 1994.
• Hollister, C. Warren, Medieval Europe: A Short History. New York; McGraw Hill, 1995.
• Norwich, John Julius (1997). Byzantium: A Short History (İngilizce). New York City: Vintage. 
• Ralph, and Geoffrey Nathan, "Romulus Augustulus (475-476 A.D.)--Two Views", De Imperatoribus Romanis1 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Murdoch, Adrian, The Last Roman: Romulus Augustulus and the Decline of the West, Stroud; Sutton, 2006.
• Petar Heather: The fall of the Roman Empire

Resmî unvanlar
Önce gelen: Julius Nepos	Batı Roma İmparatoru 475 - 476	Sonra gelen: Sonra gelen yoktur.